သကၠရာဇ္မ်ားအေႀကာင္း

ၿမန္မာ့ သမုိင္း ရာဇ၀င္ ေတြကိုဖတ္တဲ့အခါ မဟာသကၠရာဇ္၊ သာသ
နာ သကၠရာဇ္၊ ေကာဇာ စသည္ၿဖင့္ေတြ႔ၿပီး ကမာၻ႔သမုိင္းစာေပေတြ
မွာေတာ့ ေအဒီ၊ ဘီစီ တုိ႔ကုိေတြ႔လုိ႔ ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္ေတြအေႀကာင္းကုိ သိခ်င္သူမ်ားအတြက္ ရွာေဖြတင္ၿပလုိက္ပါတယ္။

၂၄ နာရီ ကုိ တစ္ရက္ ဟု သတ္မွတ္ၿပီး ၃၆၅ ရက္ ကုိ အခ်ိန္ တစ္ႏွစ္
ဟု သတ္မွတ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကုိ သကၠရာဇ္ တစ္ အၿဖစ္လည္း သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါအတုိင္း သကၠရာဇ္ ၅ မ်ဳိး ရွိပါတယ္။

၁။ မဟာ သကၠရာဇ္ = ေဂါတမဘုရားရွင္၏ အဘုိ ေဒ၀ဒဟ ၿပည္႔ရွင္ ဘုိးေတာ္ အဥၥန မင္းႀကီး လက္ထက္တြင္ မူလရွိၿပီး သကၠရာဇ္ ၈၆၄၅
ခု ကုိၿဖဳိကာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ ခုကုိ စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ သ ကၠရာဇ္လို႔ေခၚရၿခင္း အေႀကာင္းကေတာ့သာကီ၀င္မင္းမ်ားစတင္ေရ
တြက္ေသာ ႏွစ္ (သကၠ+ရာဇ) ဆုိတဲ့ ပါဠိကေန ဆင္းသက္လာတယ္
လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီ မဟာသကၠရာဇ္ဟာ အၿဖဳိခံလုိက္ရတဲ့အတြက္ေႀကာင့္ သက္တမ္း ၁၄၈ ႏွွစ္ပဲ ႀကာခဲ့ပါတယ္။

၂။ သာသနာ သကၠရာဇ္ = မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကုိေရာက္တဲ့ အခါ ေဂါတမဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မႈပါတယ္။ ပရိနိဗၺာန္စံၿပီး
ေလး လ အႀကာမွာ ရာဇၿဂဳိဟ္ၿပည့္ရွင္ဘုရင္အာဇာတသတ္
ႀကီးႀကပ္၍ ပထမသဂၤါရတနာတင္ၿပီးေနာက္ မဟာသကၠရာဇ္ကုိ
ၿဖဳိကာ သာသနာသကၠရာဇ္ ၁ ခု လုိ႔ စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ ဒီကေန
ၿပီး သာသနာ သကၠရာဇ္ဟာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

၃။ ေကာဇာ သကၠရာဇ္၊ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ = သာသနာ သကၠရာဇ္
၆၂၄ ခု ေရာက္တဲ့အခါ သေရခတၱရာမင္းဆက္ သုမုႏၵရီမင္းက သကၠ
ရာဇ္ ၆၂၂ ခု ကုိ ၿဖဳိကာ ၿမန္မာ သကၠရာဇ္ ၂ ခုက စတင္ေရတြက္ပါ
တယ္။( အလြယ္ေၿပာရင္ သာသနာ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ခု ကုိ ဖ်က္လုိက္ၿပီး ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၂ ခုလုိ႔ၿပင္လုိက္တာပါ)

ဒီသကၠရာဇ္ကုိ ဆက္လက္ သုံးစြဲခဲ့ၿပီး ၅၆၂ ခု ေရာက္ခ်ိန္ ပုဂံၿပည္ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္မွာ သကၠရာဇ္ ၅၆၀ ကုိ ၿဖဳိလုိက္ၿပီး ၂ ခုကေန ေရတြက္ၿပန္ပါတယ္။ အခုကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သုံးေနတဲ့ ၿမန္မာၿပကၡ
ဒိန္ဟာ ဒီကေနစတာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
အခုေရာက္ရွိေနတဲ့ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ နဲ႔ ၿဖဳိခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကုိ ေပါင္းလုိက္
ရင္ ၁၃၇၇+၅၆၀+၆၂၂ = ၂၅၅၉ ဆုိတဲ့သာသာႏွစ္ကုိ သိရမွာပဲၿဖစ္ပါ
တယ္။

၄။ ခရစ္ သကၠရာဇ္ ( ဘီစီ ) = ကမာၻ႔လူမ်ဳိးအသီးသီးမွာ ေရတြက္ပုံစနစ္
ေတြမ်ားစြာရွိေပမယ့္ တစ္ကမာၻလုံးသိတဲ့ သကၠရာဇ္ေတြကေတာ့ ဘီစီ နဲ႔ ေအဒီ ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဘီစီ ဆုိတာ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီကာလကို ဆုိ
ပါတယ္။
B C ( BCE ) = before Christ ( placed after a date, indicating
that it is before the Christian era. Usage- in 72 BC, ( not BC
72 ) [Oxford Dictionary]

၅။ ခရစ္ သကၠရာဇ္ ( ေအဒီ ) = ေအဒီ ဆုိတာက ခရစ္ေတာ္ေပၚၿပီး အခ်ိန္ကေန စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လက္ရွိသုံးေနတဲ့ အဂၤလိပ္ခုႏွစ္ ဟာ ေအဒီၿဖစ္ပါတယ္။
A D ( CE ) = Anno Domini ( used to indicade that a date
comes the specified number of years the traditional date of Christ’s birth ) AD is an abbreviation of latin Anno Domini .
it is normal to write the third century AD . AD should be
placed before the numerals, as in AD 375 ( not 375 AD )
[Oxford Dictionary]

Ref:

ၿမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း
Oxoford Dictionary
ၿမန္မာ့သကၠရာဇ္ေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္- အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ ( သီဟိုဠ္ )
https://www.facebook.com/ayesaycommm/photos/a.414172545421523.1073741826.38255