အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ အယူအဆအလြဲ (၁၂) ခ်က္

အမ်ိဳးသားေတြရဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အမ်ိဳးသားေတြ ကိုယ္တိုင္ လြဲမွားလက္ခံထားတဲ့ အယူအဆအလြဲေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ အမ်ိဳးသားတိုင္း အမွတ္အမွားဆံုး အယူအဆ (၁၂) ခ်က္ကို ေဆးသိပၸံပညာရွင္မ်ားက စစ္တမ္းမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ျပီး ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ ဒီအယူအဆ အလြဲေတြရဲ့ ေလာင္းရိပ္ကေန သင္ေကာ လြတ္ကင္းရဲ့လား ဆိုတာ ေအာက္ပါ ေမးခြန္း (၁၂) ခုကို မွား/မွန္ ေျဖၾကည့္ရင္း ဆန္းစစ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးပညာရွင္ေတြရဲ့ သိပၸံနည္းက် အေျဖမ်ားကိုေတာ့ ေမးခြန္းေတြ အဆံုးမွာ ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။

(၁) ဦးထုပ္ ပံုမွန္ေဆာင္းျခင္း၊ Dryer ေခၚ ဆံပင္အေျခာက္ခံစက္ သံုးျခင္းသည္ ဆံပင္ပါး၍ ထိပ္ေျပာင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၂) အတြင္းခံေဘာင္းဘီ စြဲစြဲျမဲျမဲ ၀တ္ျခင္းသည္ ဖိုမ်ိဳးပြားဆဲလ္ ျဖစ္ေသာ သုက္ေကာင္ အေရအတြက္ကို က်ဆင္းေစသည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၃) မုတ္ဆိတ္ေမြးမ်ားသည္ ရိပ္ေလေလ ထူလာေလေလ ျဖစ္သည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၄) ဖိနပ္ဆိုက္ ၾကီးေလေလ (ေျခေထာက္ အရြယ္အစား ၾကီးေလေလ) အမ်ိဳးသားအဂၤါ ၾကီးေလေလ ျဖစ္သည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၅) အမ်ိဳးသား တစ္ေယာက္၏ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းရည္သည္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ပတ္၀န္းက်င္၌ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္သည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၆) အနာမခံလွ်င္ အသာမစံရ။ ျပင္းထန္ ပင္ပန္းစြာေသာ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားမွ အက်ိဳးရွိသည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၇) အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ေသေပ်ာက္မွဳ အမ်ားဆံုး ကင္ဆာသည္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္သည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၈) အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ရင္သားကင္ဆာ မျဖစ္ႏိုင္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၉) အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အရိုးပါးေရာဂါ (Osteoporosis) ျဖစ္မလာႏိုင္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၁၀) အမ်ိဳးသား လိင္အဂၤါသည္ က်ိဳးႏိုင္၏။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၁၁) ဘီယာေသာက္ျခင္းသည္ ဘီယာဗိုက္ေခၚ ဗိုက္ပူျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

(၁၂) မီးကင္ထားေသာ အစားအစာမ်ားတြင္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္စြမ္းကို တိုးျမွင့္ေပးေသာ အရာမ်ား ပါ၀င္ေနသည္။
မွား ( ) မွန္ ( )

အေျဖမ်ား
ေအာက္ပါ အေျဖမွန္မ်ားနဲ႔ သင့္ရဲ့ ယူဆခ်က္မ်ားကို တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးၾကည့္ပါ။ မွန္ေနရင္ သင္သိထားတဲ့ ဗဟုသုတ၊ သင္ေတြးထားတဲ့ အေတြးေတြဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္ေနလို႔ ေပ်ာ္စရာ ျဖစ္သလို လြဲေနရင္လည္း အယူအဆမွားကို ပစ္ခ်ကာ အမွန္ကို စြဲမွတ္သြားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။



(၁) မွား
ဦးထုပ္ ပံုမွန္ေဆာင္းျခင္း၊ Dryer ေခၚ ဆံပင္အေျခာက္ခံစက္ သံုးျခင္းဟာ ဆံပင္ပါးျပီး ထိပ္ေျပာင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္အတြက္ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသ လံုး၀မရွိပါဘူး။ အမ်ိဳးသားေတြ ထိပ္ေျပာင္ရျခင္းဟာ ဆံပင္တြင္းေပါက္ေလးမ်ား တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေသးငယ္လာျပီး ထြက္တဲ့ ဆံပင္ေတြကလည္း လိုက္ေသးကာ တိုလာျပီး ေနာက္ဆံုး ဆံပင္ မထြက္ေတာ့လို႔ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အသက္အရြယ္အရ ျဖစ္လာတဲ့ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မွဳေတြနဲ႔သာ ဆိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။



(၂) မွား
အမ်ိဳးသားေတြ အတြက္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အပူခ်ိန္ျမင့္ျမင့္နဲ႔ တင္ပဆံုပိုင္း ထိေတြ႔ေနျခင္းဟာ သားသမီး ရႏိုင္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ သုက္ေကာင္ အေရအတြက္ကို ေလ်ာ့နည္းေစႏိုင္ေပမယ့္ အတြင္းခံေဘာင္းဘီ စြဲစြဲျမဲျမဲ ၀တ္ဆင္ရံုနဲ႔ ဒီလို ထိခိုက္မွဳမ်ိဳး မရွိႏိုင္ဘူးလို႔ ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။



(၃) မွား
မယံုခ်င္စရာ အေျဖပါပဲ။ အေမြးဆိုတာ ရိတ္ေလ သန္ေလ ဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ အားလံုး တူညီစြာ လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းကေတာ့ ဆံပင္ အပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္က အေမြးေတြရဲ့ အလံုးအၾကီးအေသးနဲ႔ အႏုအၾကမ္းကို သက္ဆိုင္ရာ ေမြးညွင္းေပါက္ေတြရဲ့ အရြယ္အစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္က အဆံုးအျဖတ္ေပးပါ သတဲ့။ ေမြးညွင္းေပါက္ၾကီးရင္ ဆံလံုးၾကီးမယ္၊ ေသးရင္ ဆံလံုး ေသးမယ္၊ ေမြးညွင္းေပါက္ရဲ့ ပံုစံက မညီညာရင္ ထြက္တဲ့ အေမြးက ေကာက္မယ္၊ ညီညာရင္ ေျဖာင့္စင္းမယ္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခဏခဏ ရိတ္ေပးျခင္းဟာ မုတ္ဆိတ္ေမြးေတြရဲ့ ေမြးညွင္းေပါက္ေတြရဲ့ အရြယ္နဲ႔ ညီညာမွဳအေပၚ သက္ေရာက္မွဳ မရွိလို႔ အေျဖမွားတယ္လို႔ ေျပာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမြးကို မၾကာခဏျဖတ္ေပးျခင္းဟာ ရွည္ထြက္ျခင္းကို အနည္းငယ္ အားေပးေပမယ့္ အေမြးဆိုတာ ဆဲလ္အေသေတြ စုေပါင္းျပီး ျဖစ္လာရတာမို႔ ဆဲလ္ေသႏွဳန္း ကသာ အေမြးေတြ အရွည္ျမန္ျခင္း မျမန္ျခင္းကို ျပဌာန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။



(၄) မွား
ဒီလို ျပံဳးစရာ ေကာင္းတဲ့ အယူအဆမွားဟာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕၊ စိန္႔ေမရီ ေဆးရံုက ဆီးနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ဆိုင္ရာ အထူးကုဆရာ၀န္ ႏွစ္ဦးက ဒီကိစၥရဲ့ အေျဖကို အမ်ိဳးသားမ်ား အေပၚ သုေတသန မွတ္တမ္းျပဳစုျပီး ရွာေဖြခဲ့ရာမွာ ဒီႏွစ္ခုဟာ တိက်ေသာ ဆက္စပ္မွဳ မရွိတာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္။



(၅) မွန္
အမ်ိဳးသား တစ္ေယာက္ရဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ဟာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အျမင့္ဆံုး ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ တကယ္မွန္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား မ်ိဳးပြားေဟာ္မုန္း တက္စတိုစတီရုန္း (Testosterone) ဟာ အဲဒီအသက္ေလာက္မွာသာ အျမင့္ဆံုး ပမာဏကို ေရာက္ရွိျပီး အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ရင္ မသိမသာ စက်ပါတယ္။ တက္စတိုစတီရုန္းရဲ့ အာနိသင္ေၾကာင့္ အဲဒီအရြယ္ ေကာင္ေလးေတြမွာ ေကာင္းတဲ့ဖက္က ၾကည့္ရင္ စြန္႔စားလိုစိတ္၊ မေကာင္းတဲ့ ဖက္က ၾကည့္ရင္ မိုက္ရူးရဲ ဆန္စိတ္၊ တလြဲမာနစိတ္ေတြ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ ေဟာ္မုန္းသေဘာအရသာ ေျပာတာ ျဖစ္ျပီး လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ၾကံ့ခိုင္မွဳက အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ကေန ၄၀ ၾကား အမ်ိဳးသားေတြေလာက္ မေကာင္းေသးလို႔ စြမ္းရည္သာ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ျပီး စြမ္းေဆာင္မွဳကေတာ့ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။



(၆) မွား
ကိုယ္ခႏၶာ ၾကံ့ခိုင္မွဳ ေလ့က်င့္ျခင္းရဲ့ သေဘာမွာ အနာခံျခင္း ဆီကေန ဘာအသာမွ ရစရာ မရွိပါဘူးတဲ့။ နာက်င္တဲ့ ခံစားမွဳ ေရာက္ေအာင္၊ ေက်ာ္လြန္သြားေအာင္ ေလ့က်င့္မယ္ဆိုရင္ ဒဏ္ျဖစ္ျခင္းကိုပဲ ဦးတည္ျပီး ၾကံ့ခိုင္က်န္းမာမွဳ အက်ိဳး တစ္စံုတစ္ရာ သင္မရႏိုင္ပါဘူးလို႔ ကာယပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါတယ္။



(၇) မွား
လက္ရွိ ကမၻာတစ္လႊား အမ်ိဳးသားမ်ား ေသဆံုးမွဳ အမ်ားဆံုးကင္ဆာဟာ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ အဓိကျဖစ္ရတဲ့ အဆုတ္ကင္ဆာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္လို အမ်ိဳးသမီးေတြပါ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ အေလ့ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမွာဆို အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပါ အဆုတ္ကင္ဆာဟာ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာေတြထဲက နံပါတ္တစ္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္မေသာက္ေပမယ့္ သူမ်ားေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ရွဴမိျခင္း (Passive Smoking) ေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ပ်မ္းမွ် အမ်ိဳးသား ၃၆ ဦးမွာ တစ္ဦးသာ ေသဆံုးေစတဲ့ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသားေတြ အသက္ကို အျခိမ္းေျခာက္ဆံုး ကင္ဆာေရာဂါ မဟုတ္ေသးဘူး ဆိုတာပါပဲ။



(၈) မွား
ရင္သားကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပဲ အျဖစ္မ်ားေပမယ့္ ရွားရွားပါးပါး အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြလည္း ခံစားရႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သိထားသင့္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြ အသက္ၾကီးလာရင္ အေယာက္ ၁၀၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ မိသားစု မ်ိဳးရိုး ထဲမွာ (အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေစ) ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ဖူးသူ ပါျခင္း၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇ အရ အမ်ိဳးသား ျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေဟာ္္မုန္း အီစထရိုဂ်င္ (Estrogen) ပမာဏ ေသြးထဲမွာ မ်ားေနျခင္း၊ နာတာရွည္ အသည္းေရာဂါ တစ္ခုခု ရွိျခင္း၊ အရက္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္းနဲ႔ အ၀လြန္ျခင္း စတဲ့ အခ်က္ေတြ တစ္ခ်က္ခ်က္ ရွိရင္ အမ်ိဳးသားေပမယ့္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။



(၉) မွား
အရိုးပါးေရာဂါ (Osteoporosis) ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ကို ပံုေဖာ္ ေထာက္ကန္ ေပးထားတဲ့ အရိုးျငမ္းအဖြဲ႔အစည္းရဲ့ အရိုးေတြ က်စ္လ်စ္သိပ္သည္းမွဳ အားနည္းလာျပီး ေတာ္ရံုတန္ရံု ထိခိုက္မွဳမ်ိဳးနဲ႔ က်ိဳးလြယ္တဲ့ အေနအထား ရွိေနျခင္းကို ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ အျဖစ္အမ်ားဆံုး အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ေန႔စဥ္စားတဲ့ အစားအေသာက္ထဲမွာ ခႏၶာကိုယ္က လိုအပ္တဲ့ ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ အျခား သတၱဳဓာတ္မ်ား၊ ဗိုက္တာမင္ D စတဲ့ အရိုးအတြက္ အဓိက လိုအပ္တဲ့ အာဟာရေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အရိုးရဲ့ ၾကံ့ခိုင္မွဳကို ထိန္းသိမ္းေပးထားတာဟာ မေဟာ္မုန္း အီစထရိုဂ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ ဒီေဟာ္မုန္းရဲ့ ေသြးတြင္းပမာဏ က်ဆင္းသြားျခင္းဟာ အမ်ိဳးသားေတြ အသက္ၾကီးခ်ိန္ တက္စတိုစတီရုန္း က်လာတာထက္ အမ်ားၾကီး ျပင္းထန္လို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြထက္ အရိုးပါးျခင္း၊ ပြျခင္း ပိုျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ိဳးသားေတြက လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ မဆိုလိုပါ။ ေသြးဆံုးျခင္း မၾကံဳရသလို အရိုးေတြရဲ့ အရြယ္အစား ပိုၾကီးတာမို႔ အရိုးပါးေ၀ဒနာကို အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြေလာက္ မခံစားရေပမယ့္ ပံုမွန္ထက္ တက္စတိုစတီရုန္း ပမာဏ နည္းသူေတြ၊ အရက္ေသာက္သူေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ၊ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါ တစ္ခုခု ရွိေနလို႔ အာာရ စုပ္ယူမွဳ မေကာင္းသူေတြ၊ ေရာဂါတစ္ခုခု ရွိလို႔ စတီးရြိဳက္ေဆးေတြ စြဲေသာက္ေနရသူေတြ၊ ကိုယ္လက္အဂၤါ ခ်ိဳ႕ယြင္းမွဳ တစ္ခုခု ရွိလို႔ လွဳပ္ရွားသြားလာျခင္း မျပဳႏိုင္သူေတြဟာ အရိုးပါးေရာဂါ ခံစားရဖို႔ အထူးနီးစပ္ပါတယ္။



(၁၀) မွန္
အမ်ိဳးသား အဂၤါ အတြင္းမွာ အရိုးမပါေပမယ့္ လိင္စိတ္ ႏိုးၾကြမွဳ ရွိခ်ိန္မွာ အဂၤါ မာေတာင့္ေအာင္ ဆြဲဆန္႔ေပးရတဲ့ tunica albuginea လို႔ ေခၚတဲ့ အမွ်င္တစ္သွ်ဴးအလႊာ ျပဲသြားရင္ က်ိဳးသလိုျဖစ္သြားေစပါတယ္။ ဒါကို လိင္တံက်ိဳးျခင္း (penile fracture) လို႔ ေခၚပါတယ္။ မေတာ္တဆ ထိခိုက္မိျခင္း (သို႔) အဂၤါကိုလွန္ခ်ိဳးသလို ျဖစ္သြားေစတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမွဳမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခြဲစိတ္ကုသမွဳ ခံယူရပါတယ္။ ျဖစ္ေတာင့္ ျဖစ္ခဲ ကိစၥမ်ိဳးမို႔ သိပ္ေတာ့ ေၾကာက္စရာ မလိုပါဘူး။



(၁၁) မွန္
ပိုလွ်ံလာတဲ့ ကယ္လိုရီေတြဟာ အဆီေတြ အျဖစ္ ၀မ္းဗိုက္မွာ စုမွာမို႔ ဘီယာေသာက္ရင္ ဘီယာဗိုက္ ျဖစ္လာမယ္ ဆုိတာ အမွန္တရားပါပဲ။ ဘီယာနဲ႔ အရက္ေတြဟာ ကယ္လိုရီ ျမင့္မားလို႔ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ရင္ ကိုယ္မွာ အဆီေတြ မ်ားလာေစသလို ေသာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္ေတြ မဆင္မျခင္ စားျဖစ္တဲ့ အတြက္လည္း ဗိုက္ရႊဲ လာႏိုင္ပါတယ္။ ဘီယာထဲမွာ တေဆးေခၚ yeast ပါ၀င္ျပီး ၄င္းဟာ အူနဲ႔ ၀မ္းတြင္းကလီစာေတြကို ၾကီးလာေစတဲ့ အစြမ္း အနည္းငယ္ ရွိလို႔ ဘီယာ ေရရွည္ ေသာက္သူ တစ္ေယာက္ဟာ အားကစားသမား ျဖစ္လို႔ ဗိုက္အဆီ မမ်ားရင္ေတာင္ ဗိုက္ကေတာ့ ပူလာမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။



(၁၂) မွန္
အသားကင္ မ်ိဳးစံုကို အမ်ိဳးသားတိုင္းလိုလို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။ အသားကင္ တိုင္းမွာ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း အမ်ိဳးအစား ႏွစ္မ်ိဳး ေတြ႔ႏိုင္တာမို႔ သတိျပဳ စရာပါပဲ။ တစ္ခုက PAHs လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚတဲ့ Polycyclic Aromatic Hydrocarbons အမ်ိဳးအစား ဓာတုျဒပ္ေပါင္းေတြ ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ HCAs လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚတဲ့ Heterocyclic Amines ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အသားေတြထဲက အဆီေတြ၊ အရည္ေတြ မီးထဲက်သြားရင္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မီးေတာက္နဲ႔ မီးခိုးေငြ႔ေတြမွာ PAHs ေတြ ပါလာေစျပီး အသားရဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ကပ္ျငိသြားေစပါတယ္။ အသားေတြမွာ အဓိက ဖြဲ႔စည္းမွဳ ပစၥည္းျဖစ္တဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြ၊ အေပၚက လိမ္းက်န္ထားတဲ့ ကစီဓာတ္ပါတဲ့ အရည္ေတြ၊ အသားထဲက Creatine ဆိုတဲ့ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးရယ္၊ မီးေတာက္ရဲ့ ျမင့္မားတဲ့ အပူခ်ိန္ရယ္ အားလံုး ေပါင္းစပ္ျပီး HCAs ေတြ ျဖစ္လာေစပါတယ္။ ဒီျဒပ္ေပါင္းမ်ားဟာ အစာေရမ်ိဳ၊ အစာအိမ္၊ အူမၾကီး စတဲ့ အစာလမ္းေၾကာင္း ေတာက္ေလ်ာက္မွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစဖို႔ အထူးအားေပးပါတယ္။ အကင္ကို တို႔စားတဲ့ ေဆာ့စ္ထဲမွာ ဆိုးေဆးေတြပါ ပါလို႔ကေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔ အဆင္းဘီးတပ္ေပးသလို ပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခု ေျပာလိုတာက အသားကင္ေတြဟာ အဆိုးဆံုးျဖစ္သလို အသီးအရြက္ကင္ေတြဟာလည္း အႏၱရာယ္ အနည္းငယ္စီ ရွိၾကတယ္ ဆိုတာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ အကင္မ်ိဳးစံု စားၾကရင္ ကင္ဆာအႏၱရာယ္ကို အတိုင္းအတာ တစ္ခု အထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး နည္းတစ္ခုက သတၱဳအပါးျပား တစ္ခုခုကို ကင္မယ့္အသား လံုေအာင္ ထုတ္ျပီး ကင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ေခၚေနၾကတဲ့ ခဲပတ္ ဆိုတာကို ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးသံုးရင္ PAHs ေတြ ျဖစ္ေပၚျခင္းကို အေတာ္ေလး တားႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၾကိဳခ်က္ျပဳတ္ျပီးသား အသားေတြကို ကင္တာဟာလည္း ကင္တဲ့ အခ်ိန္ တိုသြားေစလို႔ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္စြမ္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ HCAs ျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ တူးျပီး မီးခိုးရိုက္တဲ့ ေနရာေတြ၊ အက်က္လြန္တဲ့ ေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုး တည္ရွိေနလို႔ ဒီလို ေနရာေတြကို ဖယ္စားရင္ သင့္က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္ရာ ေရာက္ေစပါတယ္။
အသားေတြ မခ်က္ခင္ အထူးသျဖင့္ မကင္ခင္မွာ ဆီနဲ႔ အရသာ အေမႊးနံ႔ ေပးတဲ့ ျဖည့္စြက္ပစၥည္းေတြပါတဲ့ marinade ေခၚ အေရာအေႏွာ အရည္နဲ႔ အခ်ိန္အၾကာၾကီး ႏွပ္ထားျခင္းဟာလည္း ကင္ဆာျဒပ္ေပါင္းေတြ ျဖစ္ေပၚျခင္းကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ဟန္႔တားႏိုင္တယ္လို႔ အာဟာရ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါတယ္။ ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိ ဆီ၊ဆား၊ အခ်ိဳမွဳန္႔ေလာက္နဲ႔ ႏွပ္တာ မဟုတ္ဘဲ ၀ိုင္၊ ရွာလကာရည္၊ မဆလာ၊ ဒိန္ခ်ဥ္ေရၾကည္၊ အခ်ိဳ႕ေသာ အပင္ထြက္ ပစၥည္းေတြ (ဥပမာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေဆာ့စ္၊ သံပုရာရည္) စသျဖင့္ ေနရာေဒသ လူမ်ိဳးအသီးသီးအလိုက္ သံုးၾကတဲ့ အာဟာရ တန္ဖိုးျမင့္ marinade ေတြနဲ႔ ႏွပ္ျပီးမွ ကင္စားႏိုင္ရင္ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါပဲ။
 http://mmdailynews.com/viewnews.php?id=696