စိတ္ဖိစီးမႈ အေၾကာင္းတစ္ခုခု ျဖစ္ပြားပါကႏွလုံးအလုပ္
မလုပ္နုိင္ေတာ့သည့္ ႏွလုံးအားနည္းေရာဂါႏွင့္ႏွလုံးတစ္၀ုိက္မွ ေသြးေၾကားမ်ား က်ဥ္းေျမာင္းသြား
သည့္ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေပၚေစတတ္ပါတယ္။
ႏွလုံးေသြးေၾကားႏွင့္ဆုိင္ေသာခဲြစိတ္ကုသမႈမ်ားျဖစ္သည့္ႏွလုံးေသြးေၾကာအစားထုိးျခင္း၊(CABG)
( Coronary artery bypass graft surgery ႏွင့္ ႏွလုံးအစားထုိးျခင္း၊
ႏွလုံးေသြးေၾကာခဲ်႔ျခင္း၊ႏွလုံးစက္တပ္ဆင္ျခင္းစေသာႏွလုံးႏွင့္ဆုိင္သည့္ ခဲြစိတ္ကုသမႈျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားမွာ
လည္း ႏွလုံးေရာဂါထပ္မံျဖစ္ပြားေစသည့္ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား (Heart Disease and
mental Stress) စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပါတယ္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား(Signs and Symtoms )
(၁) ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊နာျခင္း၊ ရင္ညႊန္႔ႏွင့္ ရင္ေခါင္းအလယ္မွ နာက်င္ျခင္း၊ ရုတ္တရက္ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါ (Myocardical Infarction)
က့ဲသို့ ႏွလုံးတုန္ရင္ေအာင့္ အသက္ရွဴမ၀ျခင္း ျဖစ္တပ္ပါတယ္။
(၂) အသက္ရွဴမ၀ျခင္း၊ရင္က်ပ္သက့ဲသို့အသက္ရွဴ၍မရျခင္း။
(၃)ေမာပန္းျခင္း၊ ထထုိင္၍မရနုိင္ ေမာဟုိက္ျခင္း။
(၄)ေသြးေပါင္က်၍ ေခၽႊးေစးျပန္ျခင္း။
(၅)ရုတ္တရက္ မူးမုိက္၍ သတိလစ္ျခင္းမ်ားျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တဲြဆုိးက်ိဳးမ်ား( Complications )
ႏွလုံးခုန္ျမန္ေရာဂါ (Tachycardia)၊ ႏွလုံးခုန္မႈ မမွန္ဘဲႏွလုံးခုန္မွားျခင္း (Irregular heart beat) ၊ႏွလုံးခုန္ေႏွး၍အသက္ရွဴမ၀ျခင္း၊ အဆုတ္တြင္းေရ၀င္ျခင္း( Pleural Effusion)
ေၾကာင့္ ေမာျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း၊သီးျခင္း၊ ႏွလုံးထြက္ေပါက္ပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ ေသြးေပါင္က်ျခင္း၊
ႏွလုံးအ၀င္ အထြက္ေပါက္အလုပ္မလုပ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း(Stroke) ႏွင့္ ရုတ္တရက္ေသဆုံးျခင္းတုိ႔
ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
>ေရာဂါရွာေဖြျခင္း(Diagnosis)
(၁)အဆုတ္(ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္ရုိက္ျခင္း) Chest X ray
(၂)ႏွလုံးတယ္လီဗီးရွင္း(ECHO)ရုိက္ျခင္း
(၃)ဓာတ္မွန္ (Ventriculography)ရုိက္ျခင္း
(၄)ႏွလုံးေသြးေၾကားေဆးသြင္းဓာတ္မွန္(Cardaic Catheter)ျပဳလုပ္ျခင္း စသည္တုိ႔ျဖင့္ေရာဂါ ရွာေဖြၾကည့္ပါ။
(၅) ECG ဆဲြျခင္းမွာ အလြယ္ကူဆုံးျဖစ္ျပီး၊ ST wave ျမင့္တက္ေနျခင္း၊ V1 to V6. ST elevation ေတြ့နိုင္ျပီးပုံမွန္မဟုတ္သည့္ Q wave မ်ား ST deperession ႏွင့္
T wave inversion မ်ား၊ QTရွည္ေနျခင္းစေသာ အခ်က္မ်ားေတ႔ြရွိရပါတယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈ ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းမ်ား( Cause of metal stress )
(၁) စုိးရိမ္ထိတ္လန္႔ျခင္း( Panic Disorder)
ရုတ္တရက္ျဖစ္ေသာ သဘာ၀အႏၱရာယ္မ်ား
မေတာ္တဆမႈမ်ား၊
မီးလန္႔ျခင္း၊
မီးေလာင္ျခင္း၊
ကားေမွာက္ျခင္း၊
ကားတိုက္ျခင္း၊
ထိပ္လန္႔ စရာျမင္ေတ႔ြရျခင္း၊
ငလ်င္လႈပ္ျခင္း
ေရၾကီးျခင္း
စသည့္ရုတ္တရက္စုိးရိမ္ပူပန္မႈ၊ ျပင္းထန္စြာခံစားရပါက ႏွလုံးအားနည္းသူမ်ားတြင္
ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္းေ၀ဒနာျပင္းထန္စြာျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ရင္တုန္ပန္းတုန္ျဖစ္ျခင္း၊ထိပ္လန္႔ေၾကာက္ရံ႔ျြခင္း၊ေခၽႊးေစးျပန္ျခင္း၊
ပ်ိဳ႔အန္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးေခါင္းကုိက္ျခင္း၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း၊ စသည္တုိ႔ျဖစ္ပြားျပီး ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
(၂)စိတ္ေသာကျဖစ္ျခင္း(Anxiety)
စိတ္ေသာကေရာက္ေစေသာအေၾကာင္းမ်ားရွိေနသည့္ လူနာမ်ားတြင္ မၾကာခဏႏွလုံးခုန္ႏႈန္းပုံမွန္မဟုတ္သျ
ဖင့္၊ ေမာျခင္း၊ မူးျခင္း၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း၊ အသက္ရွဴမ၀ျခင္း၊ ေျခလက္မသယ္ခ်င္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊
မစားမေသာက္ခ်င္ျခင္း၊စသည္တို႔ေတ႔ရြ ိွရပါတယ္။ တစ္စုံတစ္ခုအားပူပန္ေနျခင္း၊ စား၀တ္ေနေရးပူပန္ရျခင္း၊
ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား (Heart Disease and mental Stress)
အလုပ္လုပ္ရာတြင္ ပင္ပန္းဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္မခ်မ္းေျမွ႔ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၃)စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါ( Depression )
စိတ္က်ေရာဂါမွာ အျပင္ဘန္းမျမင္နုိင္ေသာ မိမိကုိယ္တုိင္၀န္မခံေသာ စိတ္အေျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္က်ေရာဂါခံစားရပါက ေန႔စဥ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအေပၚ
အာရုံစူးစုိက္မႈနည္းလာျခင္း၊ ႏႈံးျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိျဖစ္ျခင္း၊ မစားခ်င္မေသာက္ခ်င္ျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္
အလြန္အမင္းစားျခင္း ၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း စသည္တုိ႔မွတစ္ဆင့္ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါႏွင့္
နာတာရွည္ႏွလုံးစြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းေရာဂါ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါမ်ားျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္။
(၄) လူအမ်ားႏွင့္ကင္းကြာမႈေၾကာင့္ျဖစ္ျခင္း( Social Outcast)
လူအမ်ားႏွင့္ေန႔စဥ္ေနထုိင္မႈနည္းပါးျပီး တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းေနထုိင္ျခင္း၊ အထီးက်န္ဆန္ျခင္း၊
ရဟန္း၀တ္ျခင္း၊ ေတာထြက္ျခင္း၊ အပ်ိဳၾကီး လူပ်ိဳၾကီးျဖစ္ေနျခင္း စေသာ( Social
isolation)ျဖစ္ေနသူမ်ားတြင္ ႏွလံးုေသြးေၾကာပိတ္နိုင္ေသာ အလားအလာရိွပါတယ္။
(၅) ျပင္းထန္ေသာ ဒဏ္ရာအနာတရ သုိ႔မဟုတ္ ေရာဂါ၏ေနာက္ဆက္တဲြမ်ား( PostTraumatic Stress)
ျပင္းထန္ေသာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္မ်ား၊ လူမႈေရးကိစၥရပ္မ်ား၊ ေရာဂါၾကီးမ်ား၊ခဲြစိတ္ကုသမႈၾကီ
မ်ားခံယူျခင္း၊ ေရာဂါၾကီးၾကီးမားမားအားကုသျခင္း စသည္တုိ႔ျပဳလုပ္ျခင္း၊ႏွလုံးခဲြစိတ္ကုသထားျခင္း
စသည့္သူမ်ားမွာႏွလုံးေရာဂါထပ္မံျဖစ္ပြားတာေတ႔ြရတတ္ပါတယ္။
(၆) လူေနမႈပုံစံ( Life Style)
လူတုိ႔၏စိတ္ေန စိတ္ထားႏွင့္ ေနထုိင္မႈပုံစံမ်ားေၾကာင့္ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ အလုပ္ခြင္အတြင္းျပိုင္ဆုိင္ျခင္း၊ အလုပ္မ်ားျခင္း၊ စိတ္တုိျခင္း ၊ေဒါသထြက္ျခင္း၊ ဆူပူၾကိမ္းေမာင္းျခင္း၊ အခ်ိန္မမွန္ျခင္း၊အလုပ္ခြင္အတြင္းျပိဳင္မႈမ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ျပိဳင္မႈမ်ားႏွင့္ ေနထုိင္စားေသာက္မႈပုံစံမ်ားေၾကာင့္
လည္းႏွလုံးေရာဂါျဖစ္ပြားနုိင္ပါတယ္။
(၇) မ်ိဳးရုိးလုိက္ေသာႏွလုံးေရာဂါ( Genetic Factor )
မ်ိဳးရုိးဗီဇ ရွိသူမ်ား အေမ၊အေဖ၊ အစ္ကုိ၊ အစ္မ၊စသည္တုိ႔မွာႏွလုံးေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၊ ျဖစ္ေနျခင္း၊ ျဖစ္ဖူးျခင္း
တို႔ေၾကာင့္ ေနာင္သားစဥ္ေျမးဆက္မွာ လည္း ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္ဆက္စပ္မႈရိွနိုင္ပါသည္။ မ်ိဳးဗီဇႏွင့္ မိမိေန႔စဥ္ ျမင္ေတ႔ြၾကားသိေနရေသာ မိဘမ်ိဳးရုိး ၏ ျဖစ္ရပ္ မ်ားေၾကာင့္ ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္လာ နုိင္ပါတယ္။
ႏွလံးုေရာဂါမ်ားမွလည္း ေနထိုင္မႈပုံစံ၊ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား၊ က်န္းမာေရးလိုက္စားျခင္း၊
ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္သင့္ျမတ္ေအာင္ေနထုိင္ျခင္း၊ စိတ္ေအးခ်မ္းျခင္း၊ စသည္တုိ႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနေသာေၾကာင့္
အဘက္ဘက္မွ သမမွ်တပါက ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္နုိင္ေျခ နည္းပါးေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ပါတယ္။
ေဒါက္တာ သစၥာခင္( true news journal)
No comments:
Post a Comment