တန္ဖုိးရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္ျဖစ္လာဖို႔ ဖန္တီးယူလို႔ရၿပီ
လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေငြစုေဆာင္းတာထက္ သံုးစြဲတာကုိ ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ သိပ္ေမွ်ာ္ကိုးေလ့ မရွိဘဲ လတ္တေလာ စိတ္ေက်နပ္ မႈရရွိေအာင္ သံုးျဖဳန္းပစ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္မွာ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ လည္လည္ ေနထုိင္ဖို႕ထက္ စိတ္မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဘဲ ဒီေန႕ပဲ ကုိယ္ ႀကိဳက္တဲ့ ဖိနပ္တစ္ရန္ကုိ ေတြ႕လို႕ ဝယ္ခ်င္ရင္ ဝယ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အပန္းေျဖ ခရီးတစ္ခု ကုိ ထြက္ခ်င္ ထြက္သြားႏုိင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ iPhone တစ္လံုးကုိ ဝယ္ခ်င္ဝယ္ပစ္တတ္ပါတယ္။ ယ ခုလို Twitter ခတ္ႀကီးမွာ ကုိယ္ သိလိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကုိ အင္တာ နက္ကေန စကၠန္႕အနည္းငယ္ အတြင္း အေျဖရရွိႏိုင္တာ၊ ကုိယ္ ၾကည့္ခ်င္တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ကားကုိ အခ်ိန္ မေရြး ၾကည့္ခြင့္ရေနတာေတြ ေၾကာင့္ အနာဂတ္အတြက္ စဥ္း စားတာ၊ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းတာေတြကုိ မ်ဳိးဆက္ သစ္ လူငယ္ေတြအတြက္ ေလ့က်င့္ေပးဖုိ႕ ခက္ခဲလာပါတယ္။ ေနာင္မွ ခ်မ္းသာတာထက္ လက္ရွိ စိတ္အလိုျပည့္မႈကုိ ပုိၿပီးတန္ဖိုး ထားလာၾကပါတယ္။ အဲဒီအယူ အဆအတုိင္း လူေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ မွာ စြဲေနၾကပါတယ္။
ယခုအခါ ဦးေႏွာက္နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ဦး ေႏွာက္အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းလုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္းနဲ႕ သံုး ျဖဳန္း လုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြ လည္ပတ္တဲ့ ယႏၲရား-Circuitကုိ ေတြ႕ရွိထားၿပီး ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းလိုတဲ့ အစိတ္အပုိင္း အားေကာင္း လာေအာင္၊ သံုးျဖဳန္းလုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္း အားနည္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ ပညာရွင္ေတြကလည္း လူေတြ ရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြးကုိၾကည့္ၿပီး ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းတတ္သူနဲ႕ အသံုး အစြဲ ႀကီးသူေတြကုိ ခြဲျခားေပးလာ ႏုိင္ပါတယ္။ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္း တာကုိ မတတ္သူေတြဟာ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္း မႈေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကုိ မသိ ရွိသူေတြ၊ ဒါမွ မဟုတ္ သည္းခံၿပီး မေစာင့္ဆိုင္းခ်င္သူေတြ ျဖစ္တတ္ ၾကပါတယ္။
သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သံလိုက္ဓာတ္လႈပ္ရွားမႈ ပံုရိပ္- Functional Magnetic Resonance Imagers-7MRIS ေတြလို မွတ္ တမ္းတင္ႏုိင္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာနည္း ပညာစက္ေတြကုိ အသံုးျပဳၿပီး ဦး ေႏွာက္အတြင္းမွာရွိ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္း တတ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစ တဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြကို ေလ့လာ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးေခါင္းခြံ ေရွ႕ပုိင္း ေအာက္ တစ္ဖက္ တစ္ခ်က္မွာရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာအစုိင္အခဲႀကီး- Prefrontal Cortex=PFC ႏွစ္ခု အနက္ ဘယ္ဘက္အစုိင္အခဲဟာ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္းလိုတဲ့စိတ္ ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ လႈပ္ရွားေပးတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းလုိတဲ့ စိတ္ကုိ မထိန္းသိမ္းႏုိင္တဲ့ အသံုး အျဖဳန္းႀကီးသူေတြမွာေတာ့ အဲဒီ လႈပ္ရွားမႈအားနည္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။ ဒီလုိ ရွိလာတဲ့အတြက္ ဦးေႏွာက္ ဘယ္အစိတ္ အပုိင္းကုိ အားေကာင္းလာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႕ လိုသလဲဆိုတာ သိရွိလာၾကပါ တယ္။
ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္ မွာ သံလိုက္ဓာတ္ ႏႈိးဆြမႈနဲ႕ လႈပ္ ရွားမႈပံုရိပ္ေတြကို ေလ့လာတဲ့နည္း ပညာ- Transcanial Magnetic Stimulation-TMS အသံုးျပဳၿပီး ဦးေႏွာက္အတြင္း မိမိတို႕ကုသလိုတဲ့ေနရာကုိ အေပ်ာ့စားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လႊတ္ကာ ကု သႏုိင္ ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ စမ္း သပ္ခန္းအတြင္း သိပၸံပညာရွင္ေတြ ဟာ သီးသန္႕ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဦး ေႏွာက္ရဲ႕ အစိတ္ အပုိင္းတစ္ခုကုိ ေနာင္မေကာင္းတာေတြ မလုပ္ႏုိင္ ေအာင္ ဆြဲေစ့ - Zapping ေပးပါတယ္။ အဲဒီကုသနည္းနဲ႕ စိတ္က် ေရာဂါ၊ နာတာရွည္ေရာဂါ၊ သြက္ခ်ာပါဒေရာဂါစတဲ့ ေရာဂါေတြပါ ကုသလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္း လုိတဲ့ ေငြဦးေႏွာက္- Money Brain တစ္ခု ျဖစ္လာ ေအာင္ ဘယ္လုိကုသ ဖန္တီးေပး ရမယ္ဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ကုိလည္း ရွာေဖြ ခဲ့ ပါတယ္။ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ ဦးဟာ ဦးေခါင္းခြံ အေရွ႕ဘက္ ေအာက္ရွိ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာ အစုိင္အခဲႀကီး- PFC ရဲ႕ အရြယ္ အစားဟာ မတူညီၾကဘူးဆိုတာ က ရာလီေမာက္တကၠသိုလ္မွ ဦး ေႏွာက္ဆုိင္ရာ ေဘာဂေဗဒညာရွင္ ေပါကလ္ ဇက္(စ္) က ထုတ္ေဖာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ PFC ေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈနဲ႕ ဦး ေႏွာက္ရဲ႕ အလယ္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳနဲ႕ ဥာဏ္ပညာေတြ ကို သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္ထားတဲ့ ဦး ေႏွာက္အစိတ္အပုိင္းျဖစ္တဲ့ ဟစ္ပုိ ကမ္ပတ္(စ္)တို႕ရဲ႕ ဆက္သြယ္မႈ ဟာ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး ကြာျခားတတ္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္အတြက္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားေတြးေခၚ လုပ္ေဆာင္တာ၊ ေငြေၾကး ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းတာေတြဟာ PFC နဲ႕ မ်ားစြာသက္ဆုိင္ေၾကာင္း ဗာဂ်ီးနီးယားနည္းပညာတကၠသုိလ္မွ စိတ္ ပညာရွင္ ဝါးရင့္ဘစ္ကယ္(လ္)က ေထာက္ျပ ထားပါ တယ္။
ဦးေႏွာက္ဆုိင္ရာ ေဘာ ဂေဗဒပညာရွင္ ေပါလ္ဇက္(ခ္)က ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကို လည္း လတ္တေလာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကုိ သာၾကည့္ၿပီး လုပ္ခဲ့မိ္လို႕ ေနာင္ အခါ နစ္နာမႈ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိေအာင္ ေလ့က်င့္လို႕ရတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေက်ာင္းက ေပး လုိက္တဲ့ အိမ္စာေတြကုိ ညတြင္းခ်င္း ၿပီးစီးေအာင္လုပ္ၿပီး က်က္မွတ္ႏုိင္ရင္ လပတ္စာေမးပြဲေတြမွာ အဆင့္ေကာင္း နဲ႕ေအာင္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိလာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးႏုိင္ ပါတယ္။ လတ္တေလာ ေစ်းေပါတဲ့ ပစၥည္းအတုကို ဝယ္ယူသံုးစြဲတာ ဟာ မေကာင္းေၾကာင္းေျပာၿပီး မုန္႕ ဖုိးစုေဆာင္းကာ ေနာက္တစ္ပတ္ ေလာက္မွ အမ်ဳိးအစားေကာင္းတဲ့ ပစၥည္းကို ဝယ္ယူသံုးစြဲ တတ္ ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေပါလ္ဇက္(စ္)ဟာ ၿခိဳးၿခံသည္းခံ တတ္တဲ့ ဟုိမုန္းဓာတ္ Hormone ပါဝင္တဲ့ ေအာက္စီ တိုစင္ Oxytocin ေဆးကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ဟုိမုန္းခ်ဳိ႕တဲ့သူကုိ ေအာက္စီတိုစင္ ေဆးသံုးစြဲေစၿပီး စမ္းသပ္ခဲ့ရာမွာ အနာဂတ္ ကို ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းလာေစႏုိင္တယ္လို႕ သိရပါ တယ္။ ဥပမာ ေဒၚလာ ၁ဝ ကုိ ယခုပဲယူၿပီး သံုးစြဲမွာလား၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ေနာက္ႏွစ္ပတ္ၾကာမွာ ၁၂ ေဒၚလာ ယူမွာလားလို႕ စမ္းသပ္ခဲ့ ရာမွာ ဒုတိယအဆိုျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံလာၾကပါတယ္။ ေပါလ္ ဇက္(ခ္)က ''ေအာက္စီတုိစင္ေဆး ဟာ စိုးရိမ္ပူပင္မႈကို ေလ်ာ့နည္း ေစတဲ့အတြက္ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းေအာင္ ႀကိဳတင္ ဆံုးျဖတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္လာတတ္ေစပါတယ္'' လို႕ ေျပာပါတယ္။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ ငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြထဲမွာ လတ္ တေလာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီး အနာဂတ္မွာ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ဖို႕ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းခ်င္တဲ့စိတ္ဓာတ္ရွိသူ ဦးေရဟာ အလြန္နည္းပါးပါတယ္။ သူတို႕ ဒီလို ယူဆတာကလည္း လက္ငင္းတံု႕ျပန္ေဆာင္ ရြက္တတ္ တဲ့သူ မ်ားလာၿပီး သည္းခံတတ္သူ နည္းလာလို႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ကုိယ္သူတို႕ အခ်ိန္ေတြ အ မ်ားႀကီး ပုိင္ဆုိင္ ထားလို႕ အသက္ႀကီးလာမွပဲ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာဖို႕ ဆႏၵရွိ ၾကပါတယ္။ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ အန္တိုနီေဒးဗစ္က ''ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ဟာ ဘြဲ႕ ရၿပီးရင္ လခေကာင္းေကာင္းရႏုိင္ တဲ့ အလုပ္တစ္ခု ရမယ္လို႕ ေမွ်ာ္ လင့္ၿပီး လတ္တေလာ ၿခိဳးၿခံေခြၽ တာဖို႕ စိတ္မကူးတတ္ဘူး။ ဒါမွမ ဟုတ္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လူငယ္အလုပ္ သမားတစ္ေယာက္ဟာ ႏွစ္စဥ္ လုပ္ခတိုးရမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ၿခိဳးၿခံေခြၽတာခ်င္တဲ့စိတ္ မရွိဘဲ ေနာက္မွ စုေဆာင္းမယ္လို႕ ယူဆ ထားတတ္ပါတယ္'' လို႕ ေထာက္ျပ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုေခတ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေၾကြးၿမီေတြ ပိုထူလာၿပီး ဘြဲ႕ရလို႕ အလုပ္ရွာေဖြရာမွာလည္း မဝင္ ဆန္႕ဘဲ ျဖစ္ေနၾက ရပါတယ္။ မ်က္ ေမွာက္ Twitter ေခတ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်း မႈက ကြန္ပ်ဴတာေမာက္(စ္) တစ္ ခ်က္ႏွိပ္လုိက္႐ံုနဲ႕ မိမိအလိုရွိတဲ့ ပစၥည္းကုိ
ဝယ္ႏုိင္ၿပီး မိမိေပးပုိ႕လို တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကို လည္း ခ်က္ခ်င္းေပးပုိ႕ႏုိင္တာ ေၾကာင့္ လတ္တေလာ ေက်နပ္မႈ ကုိ ရရွိေစတဲ့ စနစ္ကုိ အားေပး အားေျမႇာက္ျပဳေနတာနဲ႕ တူပါတယ္။
ယေန႕ နည္းပညာသစ္ေတြက လတ္တေလာ ေက်နပ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကုိသာ ေပးေနၾကေပမယ့္ တကယ္လက္ေတြ႕ လူ႕ဘဝကေတာ့ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ အေမရိကန္လူမ်ဳိး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လတ္တေလာ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကုိပဲ လိုက္ေန ၾကၿပီး သံုးျဖဳန္းခဲ့ၾကလုိ႕ ႏုိင္ငံနဲ႔ခ်ီကာ ေၾကြးၿမီေတြ တင္လာေနၾကပါတယ္။ အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၿခိဳးၿခံေခြၽတာကာ ဦးေႏွာက္ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ စီစဥ္ႏုိင္တဲ့ႏုိင္ငံ ေတြမွာေတာ့ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႕ ခရီးဆက္ေနၾကေၾကာင္း ပါခင္ဗ်ာ။
Ref: Money Brain, By Sharon Begley (Newsweek-7-11-2011)
လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေငြစုေဆာင္းတာထက္ သံုးစြဲတာကုိ ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ သိပ္ေမွ်ာ္ကိုးေလ့ မရွိဘဲ လတ္တေလာ စိတ္ေက်နပ္ မႈရရွိေအာင္ သံုးျဖဳန္းပစ္ခ်င္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္မွာ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ လည္လည္ ေနထုိင္ဖို႕ထက္ စိတ္မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဘဲ ဒီေန႕ပဲ ကုိယ္ ႀကိဳက္တဲ့ ဖိနပ္တစ္ရန္ကုိ ေတြ႕လို႕ ဝယ္ခ်င္ရင္ ဝယ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အပန္းေျဖ ခရီးတစ္ခု ကုိ ထြက္ခ်င္ ထြက္သြားႏုိင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ iPhone တစ္လံုးကုိ ဝယ္ခ်င္ဝယ္ပစ္တတ္ပါတယ္။ ယ ခုလို Twitter ခတ္ႀကီးမွာ ကုိယ္ သိလိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကုိ အင္တာ နက္ကေန စကၠန္႕အနည္းငယ္ အတြင္း အေျဖရရွိႏိုင္တာ၊ ကုိယ္ ၾကည့္ခ်င္တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ကားကုိ အခ်ိန္ မေရြး ၾကည့္ခြင့္ရေနတာေတြ ေၾကာင့္ အနာဂတ္အတြက္ စဥ္း စားတာ၊ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းတာေတြကုိ မ်ဳိးဆက္ သစ္ လူငယ္ေတြအတြက္ ေလ့က်င့္ေပးဖုိ႕ ခက္ခဲလာပါတယ္။ ေနာင္မွ ခ်မ္းသာတာထက္ လက္ရွိ စိတ္အလိုျပည့္မႈကုိ ပုိၿပီးတန္ဖိုး ထားလာၾကပါတယ္။ အဲဒီအယူ အဆအတုိင္း လူေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ မွာ စြဲေနၾကပါတယ္။
ယခုအခါ ဦးေႏွာက္နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ဦး ေႏွာက္အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းလုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္းနဲ႕ သံုး ျဖဳန္း လုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြ လည္ပတ္တဲ့ ယႏၲရား-Circuitကုိ ေတြ႕ရွိထားၿပီး ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းလိုတဲ့ အစိတ္အပုိင္း အားေကာင္း လာေအာင္၊ သံုးျဖဳန္းလုိတဲ့ အစိတ္အပုိင္း အားနည္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ ပညာရွင္ေတြကလည္း လူေတြ ရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြးကုိၾကည့္ၿပီး ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းတတ္သူနဲ႕ အသံုး အစြဲ ႀကီးသူေတြကုိ ခြဲျခားေပးလာ ႏုိင္ပါတယ္။ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္း တာကုိ မတတ္သူေတြဟာ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္း မႈေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကုိ မသိ ရွိသူေတြ၊ ဒါမွ မဟုတ္ သည္းခံၿပီး မေစာင့္ဆိုင္းခ်င္သူေတြ ျဖစ္တတ္ ၾကပါတယ္။
သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သံလိုက္ဓာတ္လႈပ္ရွားမႈ ပံုရိပ္- Functional Magnetic Resonance Imagers-7MRIS ေတြလို မွတ္ တမ္းတင္ႏုိင္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာနည္း ပညာစက္ေတြကုိ အသံုးျပဳၿပီး ဦး ေႏွာက္အတြင္းမွာရွိ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္း တတ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစ တဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြကို ေလ့လာ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးေခါင္းခြံ ေရွ႕ပုိင္း ေအာက္ တစ္ဖက္ တစ္ခ်က္မွာရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာအစုိင္အခဲႀကီး- Prefrontal Cortex=PFC ႏွစ္ခု အနက္ ဘယ္ဘက္အစုိင္အခဲဟာ ၿခိဳးၿခံ စုေဆာင္းလိုတဲ့စိတ္ ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ လႈပ္ရွားေပးတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းလုိတဲ့ စိတ္ကုိ မထိန္းသိမ္းႏုိင္တဲ့ အသံုး အျဖဳန္းႀကီးသူေတြမွာေတာ့ အဲဒီ လႈပ္ရွားမႈအားနည္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။ ဒီလုိ ရွိလာတဲ့အတြက္ ဦးေႏွာက္ ဘယ္အစိတ္ အပုိင္းကုိ အားေကာင္းလာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႕ လိုသလဲဆိုတာ သိရွိလာၾကပါ တယ္။
ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္ မွာ သံလိုက္ဓာတ္ ႏႈိးဆြမႈနဲ႕ လႈပ္ ရွားမႈပံုရိပ္ေတြကို ေလ့လာတဲ့နည္း ပညာ- Transcanial Magnetic Stimulation-TMS အသံုးျပဳၿပီး ဦးေႏွာက္အတြင္း မိမိတို႕ကုသလိုတဲ့ေနရာကုိ အေပ်ာ့စားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လႊတ္ကာ ကု သႏုိင္ ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ စမ္း သပ္ခန္းအတြင္း သိပၸံပညာရွင္ေတြ ဟာ သီးသန္႕ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဦး ေႏွာက္ရဲ႕ အစိတ္ အပုိင္းတစ္ခုကုိ ေနာင္မေကာင္းတာေတြ မလုပ္ႏုိင္ ေအာင္ ဆြဲေစ့ - Zapping ေပးပါတယ္။ အဲဒီကုသနည္းနဲ႕ စိတ္က် ေရာဂါ၊ နာတာရွည္ေရာဂါ၊ သြက္ခ်ာပါဒေရာဂါစတဲ့ ေရာဂါေတြပါ ကုသလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္း လုိတဲ့ ေငြဦးေႏွာက္- Money Brain တစ္ခု ျဖစ္လာ ေအာင္ ဘယ္လုိကုသ ဖန္တီးေပး ရမယ္ဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ကုိလည္း ရွာေဖြ ခဲ့ ပါတယ္။ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ ဦးဟာ ဦးေခါင္းခြံ အေရွ႕ဘက္ ေအာက္ရွိ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာ အစုိင္အခဲႀကီး- PFC ရဲ႕ အရြယ္ အစားဟာ မတူညီၾကဘူးဆိုတာ က ရာလီေမာက္တကၠသိုလ္မွ ဦး ေႏွာက္ဆုိင္ရာ ေဘာဂေဗဒညာရွင္ ေပါကလ္ ဇက္(စ္) က ထုတ္ေဖာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ PFC ေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈနဲ႕ ဦး ေႏွာက္ရဲ႕ အလယ္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳနဲ႕ ဥာဏ္ပညာေတြ ကို သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္ထားတဲ့ ဦး ေႏွာက္အစိတ္အပုိင္းျဖစ္တဲ့ ဟစ္ပုိ ကမ္ပတ္(စ္)တို႕ရဲ႕ ဆက္သြယ္မႈ ဟာ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး ကြာျခားတတ္ၾကပါတယ္။ အနာဂတ္အတြက္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားေတြးေခၚ လုပ္ေဆာင္တာ၊ ေငြေၾကး ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းတာေတြဟာ PFC နဲ႕ မ်ားစြာသက္ဆုိင္ေၾကာင္း ဗာဂ်ီးနီးယားနည္းပညာတကၠသုိလ္မွ စိတ္ ပညာရွင္ ဝါးရင့္ဘစ္ကယ္(လ္)က ေထာက္ျပ ထားပါ တယ္။
ဦးေႏွာက္ဆုိင္ရာ ေဘာ ဂေဗဒပညာရွင္ ေပါလ္ဇက္(ခ္)က ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကို လည္း လတ္တေလာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကုိ သာၾကည့္ၿပီး လုပ္ခဲ့မိ္လို႕ ေနာင္ အခါ နစ္နာမႈ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိေအာင္ ေလ့က်င့္လို႕ရတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေက်ာင္းက ေပး လုိက္တဲ့ အိမ္စာေတြကုိ ညတြင္းခ်င္း ၿပီးစီးေအာင္လုပ္ၿပီး က်က္မွတ္ႏုိင္ရင္ လပတ္စာေမးပြဲေတြမွာ အဆင့္ေကာင္း နဲ႕ေအာင္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိလာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးႏုိင္ ပါတယ္။ လတ္တေလာ ေစ်းေပါတဲ့ ပစၥည္းအတုကို ဝယ္ယူသံုးစြဲတာ ဟာ မေကာင္းေၾကာင္းေျပာၿပီး မုန္႕ ဖုိးစုေဆာင္းကာ ေနာက္တစ္ပတ္ ေလာက္မွ အမ်ဳိးအစားေကာင္းတဲ့ ပစၥည္းကို ဝယ္ယူသံုးစြဲ တတ္ ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေပါလ္ဇက္(စ္)ဟာ ၿခိဳးၿခံသည္းခံ တတ္တဲ့ ဟုိမုန္းဓာတ္ Hormone ပါဝင္တဲ့ ေအာက္စီ တိုစင္ Oxytocin ေဆးကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ ဟုိမုန္းခ်ဳိ႕တဲ့သူကုိ ေအာက္စီတိုစင္ ေဆးသံုးစြဲေစၿပီး စမ္းသပ္ခဲ့ရာမွာ အနာဂတ္ ကို ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၿခိဳးၿခံစု ေဆာင္းလာေစႏုိင္တယ္လို႕ သိရပါ တယ္။ ဥပမာ ေဒၚလာ ၁ဝ ကုိ ယခုပဲယူၿပီး သံုးစြဲမွာလား၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ေနာက္ႏွစ္ပတ္ၾကာမွာ ၁၂ ေဒၚလာ ယူမွာလားလို႕ စမ္းသပ္ခဲ့ ရာမွာ ဒုတိယအဆိုျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံလာၾကပါတယ္။ ေပါလ္ ဇက္(ခ္)က ''ေအာက္စီတုိစင္ေဆး ဟာ စိုးရိမ္ပူပင္မႈကို ေလ်ာ့နည္း ေစတဲ့အတြက္ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းေအာင္ ႀကိဳတင္ ဆံုးျဖတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္လာတတ္ေစပါတယ္'' လို႕ ေျပာပါတယ္။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ ငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြထဲမွာ လတ္ တေလာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီး အနာဂတ္မွာ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ဖို႕ ၿခိဳးၿခံစုေဆာင္းခ်င္တဲ့စိတ္ဓာတ္ရွိသူ ဦးေရဟာ အလြန္နည္းပါးပါတယ္။ သူတို႕ ဒီလို ယူဆတာကလည္း လက္ငင္းတံု႕ျပန္ေဆာင္ ရြက္တတ္ တဲ့သူ မ်ားလာၿပီး သည္းခံတတ္သူ နည္းလာလို႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ကုိယ္သူတို႕ အခ်ိန္ေတြ အ မ်ားႀကီး ပုိင္ဆုိင္ ထားလို႕ အသက္ႀကီးလာမွပဲ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာဖို႕ ဆႏၵရွိ ၾကပါတယ္။ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ အန္တိုနီေဒးဗစ္က ''ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ဟာ ဘြဲ႕ ရၿပီးရင္ လခေကာင္းေကာင္းရႏုိင္ တဲ့ အလုပ္တစ္ခု ရမယ္လို႕ ေမွ်ာ္ လင့္ၿပီး လတ္တေလာ ၿခိဳးၿခံေခြၽ တာဖို႕ စိတ္မကူးတတ္ဘူး။ ဒါမွမ ဟုတ္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လူငယ္အလုပ္ သမားတစ္ေယာက္ဟာ ႏွစ္စဥ္ လုပ္ခတိုးရမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ၿခိဳးၿခံေခြၽတာခ်င္တဲ့စိတ္ မရွိဘဲ ေနာက္မွ စုေဆာင္းမယ္လို႕ ယူဆ ထားတတ္ပါတယ္'' လို႕ ေထာက္ျပ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုေခတ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေၾကြးၿမီေတြ ပိုထူလာၿပီး ဘြဲ႕ရလို႕ အလုပ္ရွာေဖြရာမွာလည္း မဝင္ ဆန္႕ဘဲ ျဖစ္ေနၾက ရပါတယ္။ မ်က္ ေမွာက္ Twitter ေခတ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်း မႈက ကြန္ပ်ဴတာေမာက္(စ္) တစ္ ခ်က္ႏွိပ္လုိက္႐ံုနဲ႕ မိမိအလိုရွိတဲ့ ပစၥည္းကုိ
ဝယ္ႏုိင္ၿပီး မိမိေပးပုိ႕လို တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကို လည္း ခ်က္ခ်င္းေပးပုိ႕ႏုိင္တာ ေၾကာင့္ လတ္တေလာ ေက်နပ္မႈ ကုိ ရရွိေစတဲ့ စနစ္ကုိ အားေပး အားေျမႇာက္ျပဳေနတာနဲ႕ တူပါတယ္။
ယေန႕ နည္းပညာသစ္ေတြက လတ္တေလာ ေက်နပ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကုိသာ ေပးေနၾကေပမယ့္ တကယ္လက္ေတြ႕ လူ႕ဘဝကေတာ့ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ အေမရိကန္လူမ်ဳိး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လတ္တေလာ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကုိပဲ လိုက္ေန ၾကၿပီး သံုးျဖဳန္းခဲ့ၾကလုိ႕ ႏုိင္ငံနဲ႔ခ်ီကာ ေၾကြးၿမီေတြ တင္လာေနၾကပါတယ္။ အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၿခိဳးၿခံေခြၽတာကာ ဦးေႏွာက္ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ စီစဥ္ႏုိင္တဲ့ႏုိင္ငံ ေတြမွာေတာ့ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႕ ခရီးဆက္ေနၾကေၾကာင္း ပါခင္ဗ်ာ။
Ref: Money Brain, By Sharon Begley (Newsweek-7-11-2011)
No comments:
Post a Comment