တေပါင္းလသည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္၏ ေနာက္ဆုံးလ။
တေပါင္းလတြင္ ၃၀ ရက္ရွိသည္ (ရက္စုံ)။
တေပါင္ (တေပါင္း) ေခၚ ဆယ့္ႏွစ္လေျမာက္လသည္ ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ မတ္ အတြင္း က်ေရာက္ပါသည္။ ထန္းပင္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အမည္ ျဖစ္သည္။
ထန္းဖိုပင္မ်ားမွ ခံယူရရွိသည့္ ထန္းရည္ကို မီးႏွင့္ က်ိဳခ်က္ၿပီး ထန္းလ်က္ ျပဳလုပ္သည့္ လျဖစ္သည္။ ဤလ၏ အထိမ္းအမွတ္ ပန္းသည္ သရဖီပန္း (Calophyllum amnenum) ျဖစ္ပါသည္။
ပြဲေတာ္
တေပါင္းလတြင္ ထင္ရွားေသာပြဲေတာ္မွာ တေပါင္းပြဲေတာ္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတို့ရဲ့ တေပါင္းလ
ျမန္မာလမ်ားတြင္ ၁၂ႀကိမ္ေျမာက္လသည္ တေပါင္းလျဖစ္ေလသည္။ ပဌမလ၀က္သည္ ေဆာင္းရာသီစက္မွ မလြတ္ေသးေခ်။ ဒုတိယလ၀က္သို့ေရာက္မွသာ ေနြရာသီစက္သည္ စတင္ေလသည္။
ထို့ေၾကာင့္ တေပါင္းလ သည္ ေဆာင္းတ၀က္ ေနြတ၀က္ျဖစ္၍
*** ေန ့ပူလို့ ညခ်မ္း၊ တေပါင္းလ သရမ္း ***
ဟု လူတို့ဆိုစမွတ္ ျပုၾကသည္။
၂၇လံုးေသာ နကၡတ္မ်ား စုေပါင္းထြက္ေပၚလာျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ထန္းရည္မ်ား ေပါင္းစပ္က်ုိခ်က္သျဖင့္ ထန္းေပါင္းဟူေသာစကားမွ ေရြ႕လ်ားလာျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း
တေပါင္းလ ဟုေခၚတြင္သည္ဟုဆိုသည္။
ေဗဒင္အလိုအားျဖင့္ကား တေပါင္းလသည္ မိန္ရာသီျဖစ္၏။
မိန္ရာသီ၏ အရုပ္မွာ ငါး၂ေကာင္ျဖစ္သည္။ စန္းယွဥ္နကၡတ္ကား ဥတၲရ ဘရဂုဏၰီတည္း။
သရဖီ ကိုရာသီပန္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပုၾကသည္။ ယင္းလတြင္ျမစ္မ်ား ေခ်ာင္းမ်ား ေရစစ္ကာ ေသာင္ခံုသဲျပင္မ်ားေပၚထြန္းသျဖင့္
သဲပံုေစတီတည္ေသာ ရာသီပဲြမ်ား က်င္းပေလ့ရွိသည္။
ထိုလ၌ ေနထြက္ခ်ိန္ ၆နာရီ ၁၀မိနစ္ျဖစ္၍ ေန၀င္ခ်ိန္မွာ ၅နာရီ ၅၀မိနစ္ျဖစ္သည္။
ထို့ေၾကာင့္ ေန့တာ အနည္းငယ္တို၍ ညတာရွည္သည္။
တေပါင္းလသည္ ေဆာင္ၾကြင္း ေနြဦးလျဖစ္သျဖင့္ ေလာက သဘာ၀အလံုးသည္
သစ္ပင္မ်ား ရြက္ေဟာင္းစြန့္၍ ရြက္သစ္လြန့္ကာ အညြန့္အေညႇာင့္မ်ား ေပၚထြက္ျခင္းျဖင့္ တင့္တယ္သာယာလွေပသည္။
ျမန္မာစာေပ ေလာကတြင္ ေရွးစာဆိုမ်ားသည္ တေပါင္းလကို အထူးဖဲြ႕ဆိုေရးသားခဲ့ၾကေလသည္။ အင္း၀ေခတ္ ရဟန္းစာဆိုရွင္ ဥတၲမေက်ာ္သည္ သူ၏ေတာလားကဗ်ာႀကီး၌
တေပါင္း၏တင့္တယ္ သာယာပံုကို
ေလခေျမသက္၊ စ်ာန္၀ိတက္သို့၊
သစ္ရြက္ေယာ္ယီ၊ ဣႏၵနီ၀ယ္၊
သိဂၤ ီတ၀က္၊ ဖက္၍ေဆးစံု၊
ျခယ္ေသာပံုသို့၊ ရဂံုၿမိိဳင္တြင္း၊
ေတာလံုးလင္းသား ဟု ခ်ီးက်ူးဖဲြ႕ဆိုခဲ့၏။
ရွင္အံုးညိုကလည္း တေပါင္းလ၏ ၾကည္နူးရႈခ်င္ဖြယ္ေကာင္းပံုကို ဂါထာ၆၀ပ်ုိဳ ့တြင္
ကာဠုဒါယီအမတ္ က ျမတ္စြာဘုရားအား ေလွ်ာက္ထားသည့္ဟန္ဖဲြ႕စပ္ဆိုထားခဲ့သည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျပဇာတ္ဆရာႀကီး ဦးၾကင္ဥကမူ
ရွစ္ခြင္တိုင္း မႈန္မႈိင္းတဲ့ပတ္လည္
သဇင္ၾကြင္းငယ္ႏွင့္ အင္ၾကင္းသနၲာညြန့္ငယ္တို့ ၊
ဖူးကြန့္ကိုက္စည္။
ဘမရာ ေရႊပိတုန္းငယ္တို့၊
ေခ်ြသံုးၾက၀တ္ရည္၊
ဆြတ္ၾကည္ဘဲြ႕ေဖာ္ ကဲြ။
ယင္းသည့္ေန့ဆိုင္၊ ရေသ့သူေတာ္ထိုင္မွ၊
ၫာဏ္မခိုင္ စ်ာန္ယိုင္ေလ်ာရတယ္၊
ရာသီတြင္ ခါညီေျပာေပပ၊ ေၾကာ၍သာၿမဲ။
ဟု တေပါင္းလ ၏ စာပန္းခ်ီကိုသီကံုးခဲ့ေပသည္။
ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတဲြ ၄ မွ....
လတေပါင္း
ဒီကေန ့ဟာတေပါင္းလျပည့္ေန ့ႏွင့္
ေရႊတိဂံု ဘုရားၾကီး၏ႏွစ္ ၂၆၀၀ျပည့္ပြဲေတာ္ၾကီးက်င္းပရာေနာက္ဆံုးေန ့ ျဖစ္သျဖစ္
ျမန္မာ (၁၂) လရာသီမွ အထူးျခားဆံုးျဖစ္ေသာ တေပါင္းလ အေၾကာင္းကို စာဖတ္သူမ်ားကို မွ်ေ၀ခံစားေစခ်င္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာသျဖင္႕ ေရးသားလိုက္ရပါ သည္။
ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ စာေပစတင္ ေရးသားခ်ိန္က တစ္ဆယ္႕ႏွစ္လေျမာက္ တေပါင္းလကို တေပါင္လဟု ေရးသားခဲ႕ၾကသည္။
တေပါင္း ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ “တပ” ဟူသည္႕ ပါဠိေ၀ါဟာ၇မွ ဆင္းသက္လာျပီး
“တပ” သည္ ပူျပင္းျခင္း အနက္ကို ေဟာေပ၇ာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ လဟုမွတ္ယူႏိုင္သည္။
တေပါင္းလ၏ ရာသီရုပ္မွာ ငါးၾကင္း၊ ရာသီပန္းမွာ သရဖီပန္းျဖစ္ျပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေသာ ပြဲေတာ္မွာ သဲပံုေစတီပြဲေတာ္ျဖစ္သည္။
တေပါင္းလရာသီေရာက္လွ်င္ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏွမ္း၊ ၀ါ၊ စပါးတို႕ ရိတ္သိမ္းျပီးခ်ိန္ ျဖစ္သျဖင္႕ တစ္ႏွစ္တာအတြက္ ေခတၱအနားယူခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။
တေပါင္းလရာသီသို႕ ေရာက္လာလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုး ေတာေ၇ာျမိဳ႕ပါမက်န္ ဆိုင္းသံ၊ ဗံုသံ ျခီမ္႕ျခီမ္႕ညံကာ အလွဴပြဲမ်ား၊
ဘုရားေစတီပုထိုးမ်ားတြင္ ဗုဒၶပူဇနိယပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပကာ
သံသရာအတြက္ လွဴၾကတန္းၾက ကုသိုလ္ယူၾကသည္မွာ ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းလွပါသည္။
သံုးေလာကထြတ္ထား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သစ္ပင္ေတာေတာင္ ပန္းမန္ေရေျမသဘာ၀တို႕ျဖင္႕ ဆြတ္ပ်ံ႕ၾကည္ႏွုးဖြယ္ အဆင္းက်က္သေရေဆာင္ေနေသာ တေပါင္းလရာသီကို
အထူးတလည္ ခ်ီးပင္႔လိုေသာေၾကာင္႕ ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီး၏ ပင္႕ေလွ်ာက္ခ်က္အရ ကပိလ၀တ္ျပည္ၾကီးသို႕ ေနာက္ပါ ရဟန္းငါးရာနွင္႕အတူ ေဒသစာရီၾကြခ်ီလာခဲ႕ေသာ
ထူးျမတ္ေသာ အခါသမယလည္းျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေၾကာင္းကို အင္း၀ေခတ္စာဆိုပညာရွင္ ရွင္အံုးညိဳက ဂါထာေျခာက္ဆယ္ပ်ဳိ႕ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ေရးဖြဲ႕ထားသည္မွာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ တပည္႔ရဟန္းတို႕အား အျမီဳက္ရသာႏွင္႔ျပည္႔၀ကံုလံုေသာ အသခၤတဓာတ္နိဗၺာန္ကို ေရတံခြန္၊ စိမ္႔စမ္း၊ ပန္းမန္၊ ေတာေတာင္ေရေျမသဘာ၀အလွတို႔ႏွင္႔ တင္႔တယ္လွသည္႔ ေတာအုပ္ေတာတန္းတခုႏွင္႕ခိုင္းႏွိုင္းကာ
“၀နပၸဂုေမၺ၊ ယထဖုသိတေဂၢ၊ ဂိမွာနမာေသ၊ ပထမသိၼဂိေမွ၊ တထူပမံဓမၼ၀ရံအေဒသယိ၊ နိဗၺာနဂါမိ။ ပရမံဟိတာယ” ဟု ရတနသုတ္ေတာ္တြင္ ထည္႔သြင္းေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔သည္။
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခြင္႔ရေသာ ျမန္မာတို႔သည္ အတုမရွိေသာ ဘုန္းေတာ္တို႕ႏွင္႔ ျပည္႔စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားအား ၾကည္ညိဳသက္၀င္ရာမွ ျမတ္ဗုဒၶ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ အမြမ္းတင္ ခ်ီးကဴးေတာ္မူခဲ႔သည္႔ တေပါင္းလကို (၁၂) လရာသီထဲတြင္ အမြန္ျမတ္ဆံုး၊ အတင္႔တယ္ဆံုးေသာ လထူးလျမတ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ႔သည္မွာ ယေန႕တိုင္ျဖစ္ပါသည္။
တေပါင္းလတြင္ ျမတ္ဗုဒၵနွင့္ပတ္သက္ေသာထူးျခားသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ
ျမတ္စြာဘုရားသည္ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌သီတင္းသံုးေနထိုင္ကာ အဂၤတိုင္းသားႏွင့္မဂဓတိုင္းသားမ်ားကိုတရားေရေအးတိုက္ေကၽြးလ်က္ရွိပါသည္။
ထိုသတင္းကို ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး ၾကားသိရာ
ေခါင္းေဆာင္အမတ္ ၁၀-ဦးတို႔ကို ေနာက္ပါအျခံအရံ တေထာင္စီျဖင့္ ၁၀-ႀကိမ္ခြဲကာ ျမတ္စြာဘုရားကိုပင့္ရန္ရာဇျဂိဳဟ္သို႔ ေစလႊတ္လိုက္ပါသည္။
ေနာက္ဆံုးအသုတ္ကို ကာဠဳဒါယီအမတ္ႀကီးက ေခါင္းေဆာင္၍ သြားရပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေတြ႔၍ တရားနာရေသာအခါ ကပိလ၀တ္သို႔ မျပန္ၾကေတာ့ဘဲ ဘုရားပင့္သြားသူအားလံုး တေယာက္မက်န္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္ျပီး ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတြခ်ည္းျဖစ္ကုန္ၾကပါသည္။
ရဟႏၲာျဖစ္ျပီးေနာက္ ကာဠဳဒါယီမေထရ္က တေပါင္းလ၏ သာယာပံုကို ဂါထာေပါင္း ၆၄-ဂါထာ သီကံုး၍ ခမည္းေတာ္၏ေက်းဇူးကို သိေသာအားျဖင့္ ဖြားရာဇာတိ ကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၾကြခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္ေၾကာင္းေလွ်ာက္ထားေလသည္။
ကာဠဳဒါယီမေထရ္၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရားသည္
ရဟႏၲာေပါင္း ၂-ေသာင္း ျခံရံလ်က္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔တြင္ ရာဇျဂိဳဟ္ျမိဳ႔မွ ယူဇနာ ၆၀-ေ၀းကြာေသာ ကပိလ၀တ္ျပည္ေတာ္သို႔ တေန႔လွ်င္ ၁-ယူဇနာခရီးျဖင့္ ရက္ေပါင္း ၆၀- (၂-လၾကာမွ်)ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူပါသည္။
ကာဠဳဒါယီမေထရ္ကကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ၾကြေရာက္ေတာ္မူရန္ေလွ်ာက္ထား
သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍တန္ေပါင္းလျပည္ေန႔ကိုျပည္ေတာ္၀င္အခါေတာေန႔အျဖစ္က်င္း
ပသည္။
တေပါင္းလ၏ရာသီပြဲေတာ္သည္သဲပံုေစတီပြဲေတာ္ျဖစ္သည္။
သဲမ်ားကိုစုပံု၍ ေစတီအသြင္တည္ကာသဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားအား ရည္မွန္းထား ၍ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္သည္။ သဲပံုေစတီပြဲေတာ္သည္ ဗုဒၵသာသနာ စတင္ထြန္းကားလာခ်ိန္မွပင္ ရွိခဲ႕ေသာ ပြဲေတာ္ဟု ယူဆရေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္တေပါင္းလ သို႕ေရာက္သည္႕အခါ ျမစ္မ်ား၊ေခ်ာင္းမ်ား၌
ေရစစ္ကာသဲခံုေသာင္ခံုျဖဴျဖဴေဖြးေဖြးမ်ားေပၚထြန္းလာေလ႕ရွိသည္။
ေတာင္သူဦးၾကီးတို႕သည္လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားမွ အနားယူခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားသည္ ထိုသဲပံုေစတီပြဲကို ရာသီပြဲအျဖစ္ သတ္မွတ္ ကာ ေရႊနန္းေတာ္ၾကီးမွသည္ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားအထိျခိမ္႕ျခိမ္႕သဲဆင္ယင္က်င္းပခဲ႕ၾကသည္။
သဲပံုေစတီပြဲေတာ္သည္ ယခုေခတ္၌ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါ ရွိေလျပီ။
မႏၱေလးစသည္႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ျမိဳ႕ရြာအနည္းငယ္၌ သာ က်င္းပေတာ႕သည္။
ယခုအခါ သဲပံု ေစတီေတာ္အစား ေစတီပုထိုးမ်ား၌ ဗုဒၵပူဇနိယ ပဲြေတာ္မ်ားကို က်င္းပ ၾကသည္။ ယင္းဘုရားပဲဲြေတာ္ကို ’တေပါင္းပြဲ ’ ဟုေခၚၾကသည္။
*** ေရွးယခင္က ဥကၠလာပတို္င္းဟုေခၚတြင္ခဲ့ေသာ ဒဂုံျမိဳ၏တြင္
ေရႊတိဂုံေစတီစတင္တည္ထားခဲ့သည့္အခ်ိန္မွာ တေပါင္းလျဖစ္သျဖင့္
တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ေရွြတိဂုံဘုရားပဲြေတာ္က်င္းပ ေသာအေလ့စတင္ခဲ့သည္။***
ေရႊတိဂုံဘုရားနွင့္သမုိင္းနွင့္ပတ္သက္၍အက်ဥ္းမွ်ကိုေဖၚျပရမည္ဆိုလ်င္....
ဒ႑ာရီအဆိုအရ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က တည္ထားခဲ့ပါတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။
ဗိသုကာပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေစတီေတာ္ ရဲ႕ Stupa လက္ရာေတြအရ
၆ ရာစု နဲ႔ ၇ ရာစုၾကားက မြန္ေတြ တည္ခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
(မွတ္ခ်က္။ အမွန္က ယခုဖူးျမင္ေနရေသာ ဥာဏ္ ေတာ္အျမင့္ ၃၂၀ ေပေက်ာ္မွာ မြန္မိဘုရားႀကီးရွင္ေစာပု လက္ထက္က တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အျပင္ပန္း ႏွင့္ ဓါတ္ေတာ္သမိုင္းကို ခြဲျခားသိရန္လိုသည္။)
ေရွးပညာရွိမ်ားႏွင့္ က်မ္းဂန္အေထာက္အထားမ်ားအရ
ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္ကာလ (BC 486) ကတည္းက တည္ထားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ဒီေစတီရဲ႕ မူလအစကေတာ့ ရာမညတိုင္းမွ ကုန္သည္ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ တဖုႆ ႏွင့္ ဘလႅိက ညီေနာင္တို႔ကို ျမတ္ဗုဒၶက ဆံေတာ္ရွစ္ဆူ ေပးသနားျခင္းမွစခဲ့ပါတယ္။
*** ညီေနာင္ႏွစ္ပါးဟာ ဥကၠ လာပမင္းႀကီးရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ သိဂုတၱရေတာင္ေပၚမွာ ဆံေတာ္ (၄) ဆူကို ေရွးေရွးေသာ ဘဒၵကမၻာမွ ဘုရား ၃ ဆူရဲ႕ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကိုပါ စုေပါင္းၿပီး ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္အတြင္း ဠာပနာသြင္း လွဴဒါန္းတည္ထားခဲ့ပါတယ္။***
ဓါတ္ေတာ္ၾကဳတ္ကေန ဠာပနာဖို႔ ဆံေတာ္ကိုယူတဲ့အခါမွာ မယံုႏိုင္ေသာ ထူးျခားဆန္းၾကယ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါ တယ္။
ဗုဒၶ၏ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဆံေတာ္ကေနထြက္လာတဲ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေတြဟာဆိုရင္ျဖင့္ အထက္ဘ၀ဂ္မွေအာက္န ရက္၊ ငရဲျပည္အထိတိုင္ေအာင္ပါဘဲ။ ျ
မတ္ဗုဒၶ၏ တန္ခိုးေတာ္အစြမ္းသတၱိေတြေၾကာင့္ မ်က္မျမင္ေတြ စကၡဳ အလင္းျပန္ရခဲ့ၾကတယ္။ နားပင္သူေတြ ၾကားႏိုင္ၾကသလို ဆြံ႔အသူေတြလည္း ျပန္ေကာင္းလာၾကပါတယ္။ ကမၻာေျမႀကီးသိမ့္သိမ့္တုန္ေအာင္ တုန္လွဳပ္ခဲ့ၿပီး
ေလျပင္းမုန္တိုင္းေတြ ပင္လယ္ျပင္မွာ က်ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ေမယုေတာင္ႀကီးတခုလံုး တုန္လွဳပ္ခဲ့ၿပီး လွ်ပ္စီးေတြလက္ပါတယ္။
ဒူးထိနစ္ေအာင္မိုးေတြရြာသြန္းၿပီး အခ်ိန္ရာ သီမဟုတ္ဘဲ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္တန္းမွ ပန္းေပါင္းစံု၊ သစ္သီးမ်ိဳးစံု ဖူးပြင့္၊ သီးလာၾကပါေတာ့တယ္။
သမိုင္းကိုျပန္ေကာက္ရရင္ မြန္ဘုရင္ဘုရားဦး မတိုင္ခင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀၀ ကဆိုရင္ ေစတီေတာ္ဟာ ယိုယြင္းလာခဲ့ပါတယ္။
ယခင္ဥာဏ္ေတာ္ဟာ (၁၈) မီတာ ( ေပ ၆၀ ) သာ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ျပဳ ျပင္မြမ္းမံခဲ့ရာ....
ယခုဖူးျမင္ေနရေသာ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ ( ၉၈ မီတာ ) ( ေပ ၃၂၀ ) ဟာ ၁၅ရာစုကမွျဖစ္ပါတယ္။
မြန္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ေခတ္မွာႀကီးမားတဲ့ ေစတီေတာ္ႀကီး ႏွစ္ဆူျဖစ္တဲ့
ေရႊတိဂံု ႏွင့္ ေရႊေမာ္ေဓာ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားကို ျပန္လည္မြမ္းမံတည္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ပဲခူးၿမိဳ႕ရွိ ေရႊေမာ္ေဓာေစတီဟာ အစပထမက ၂၇ ေပသာ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ရွိခဲ့ရာမွ မြန္ဘုရင္ဗညားဦးက ၁၃၆၂ မွာ ဥာဏ္ေတာ္ ၆၆ ေပထိ ျမွင့္တင္တည္ခဲ့ပါတယ္။ ဓမၼေစတီမင္း ရဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ေယာကၡမေတာ္ ႀကီး မိဖုရား ရွင္ေစာပု ( ၁၄၅၃-၇၂) က ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ မီတာ ၄၀ ( ေပ ၁၂၉ ) ကို ျမွင့္တင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
၁၄၇၂ မွာ မိဖုရားႀကီးရွင္ေစာပု က ဓမၼေစတီမင္းကို နန္းအပ္ၿပီး အၿငိမ္းစားယူရန္
ဒဂံု ( ယၡဳ ရန္ကုန္ ) ကို ဆင္း လာခဲ့ပါတယ္။
သူမ မေသခင္ေခါင္းခ်ရာေနရာကေန ေရႊေရာင္တ၀င္း၀င္းနဲ႔
ျမင့္ျမတ္တဲ့ေစတီေတာ္ႀကီးကို ဖူး ျမင္လိုစိတ္ရွိခဲ့ပါတယ္။
၁၆ ရာစုႏွစ္မွာေတာ့ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးဟာ
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူသိအမ်ား ဆံုး ဘုရားဖူးေနရာျဖစ္လာပါေတာ့သည္။
*** ေရႊတိဂံု ဘုရားပြဲ ပံုရိပ္တခ်ဳိ ့ ***
တေပါင္းလတြင္ ၃၀ ရက္ရွိသည္ (ရက္စုံ)။
တေပါင္ (တေပါင္း) ေခၚ ဆယ့္ႏွစ္လေျမာက္လသည္ ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ မတ္ အတြင္း က်ေရာက္ပါသည္။ ထန္းပင္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အမည္ ျဖစ္သည္။
ထန္းဖိုပင္မ်ားမွ ခံယူရရွိသည့္ ထန္းရည္ကို မီးႏွင့္ က်ိဳခ်က္ၿပီး ထန္းလ်က္ ျပဳလုပ္သည့္ လျဖစ္သည္။ ဤလ၏ အထိမ္းအမွတ္ ပန္းသည္ သရဖီပန္း (Calophyllum amnenum) ျဖစ္ပါသည္။
ပြဲေတာ္
တေပါင္းလတြင္ ထင္ရွားေသာပြဲေတာ္မွာ တေပါင္းပြဲေတာ္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတို့ရဲ့ တေပါင္းလ
ျမန္မာလမ်ားတြင္ ၁၂ႀကိမ္ေျမာက္လသည္ တေပါင္းလျဖစ္ေလသည္။ ပဌမလ၀က္သည္ ေဆာင္းရာသီစက္မွ မလြတ္ေသးေခ်။ ဒုတိယလ၀က္သို့ေရာက္မွသာ ေနြရာသီစက္သည္ စတင္ေလသည္။
ထို့ေၾကာင့္ တေပါင္းလ သည္ ေဆာင္းတ၀က္ ေနြတ၀က္ျဖစ္၍
*** ေန ့ပူလို့ ညခ်မ္း၊ တေပါင္းလ သရမ္း ***
ဟု လူတို့ဆိုစမွတ္ ျပုၾကသည္။
၂၇လံုးေသာ နကၡတ္မ်ား စုေပါင္းထြက္ေပၚလာျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ထန္းရည္မ်ား ေပါင္းစပ္က်ုိခ်က္သျဖင့္ ထန္းေပါင္းဟူေသာစကားမွ ေရြ႕လ်ားလာျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း
တေပါင္းလ ဟုေခၚတြင္သည္ဟုဆိုသည္။
ေဗဒင္အလိုအားျဖင့္ကား တေပါင္းလသည္ မိန္ရာသီျဖစ္၏။
မိန္ရာသီ၏ အရုပ္မွာ ငါး၂ေကာင္ျဖစ္သည္။ စန္းယွဥ္နကၡတ္ကား ဥတၲရ ဘရဂုဏၰီတည္း။
သရဖီ ကိုရာသီပန္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပုၾကသည္။ ယင္းလတြင္ျမစ္မ်ား ေခ်ာင္းမ်ား ေရစစ္ကာ ေသာင္ခံုသဲျပင္မ်ားေပၚထြန္းသျဖင့္
သဲပံုေစတီတည္ေသာ ရာသီပဲြမ်ား က်င္းပေလ့ရွိသည္။
ထိုလ၌ ေနထြက္ခ်ိန္ ၆နာရီ ၁၀မိနစ္ျဖစ္၍ ေန၀င္ခ်ိန္မွာ ၅နာရီ ၅၀မိနစ္ျဖစ္သည္။
ထို့ေၾကာင့္ ေန့တာ အနည္းငယ္တို၍ ညတာရွည္သည္။
တေပါင္းလသည္ ေဆာင္ၾကြင္း ေနြဦးလျဖစ္သျဖင့္ ေလာက သဘာ၀အလံုးသည္
သစ္ပင္မ်ား ရြက္ေဟာင္းစြန့္၍ ရြက္သစ္လြန့္ကာ အညြန့္အေညႇာင့္မ်ား ေပၚထြက္ျခင္းျဖင့္ တင့္တယ္သာယာလွေပသည္။
ျမန္မာစာေပ ေလာကတြင္ ေရွးစာဆိုမ်ားသည္ တေပါင္းလကို အထူးဖဲြ႕ဆိုေရးသားခဲ့ၾကေလသည္။ အင္း၀ေခတ္ ရဟန္းစာဆိုရွင္ ဥတၲမေက်ာ္သည္ သူ၏ေတာလားကဗ်ာႀကီး၌
တေပါင္း၏တင့္တယ္ သာယာပံုကို
ေလခေျမသက္၊ စ်ာန္၀ိတက္သို့၊
သစ္ရြက္ေယာ္ယီ၊ ဣႏၵနီ၀ယ္၊
သိဂၤ ီတ၀က္၊ ဖက္၍ေဆးစံု၊
ျခယ္ေသာပံုသို့၊ ရဂံုၿမိိဳင္တြင္း၊
ေတာလံုးလင္းသား ဟု ခ်ီးက်ူးဖဲြ႕ဆိုခဲ့၏။
ရွင္အံုးညိုကလည္း တေပါင္းလ၏ ၾကည္နူးရႈခ်င္ဖြယ္ေကာင္းပံုကို ဂါထာ၆၀ပ်ုိဳ ့တြင္
ကာဠုဒါယီအမတ္ က ျမတ္စြာဘုရားအား ေလွ်ာက္ထားသည့္ဟန္ဖဲြ႕စပ္ဆိုထားခဲ့သည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျပဇာတ္ဆရာႀကီး ဦးၾကင္ဥကမူ
ရွစ္ခြင္တိုင္း မႈန္မႈိင္းတဲ့ပတ္လည္
သဇင္ၾကြင္းငယ္ႏွင့္ အင္ၾကင္းသနၲာညြန့္ငယ္တို့ ၊
ဖူးကြန့္ကိုက္စည္။
ဘမရာ ေရႊပိတုန္းငယ္တို့၊
ေခ်ြသံုးၾက၀တ္ရည္၊
ဆြတ္ၾကည္ဘဲြ႕ေဖာ္ ကဲြ။
ယင္းသည့္ေန့ဆိုင္၊ ရေသ့သူေတာ္ထိုင္မွ၊
ၫာဏ္မခိုင္ စ်ာန္ယိုင္ေလ်ာရတယ္၊
ရာသီတြင္ ခါညီေျပာေပပ၊ ေၾကာ၍သာၿမဲ။
ဟု တေပါင္းလ ၏ စာပန္းခ်ီကိုသီကံုးခဲ့ေပသည္။
ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတဲြ ၄ မွ....
လတေပါင္း
ဒီကေန ့ဟာတေပါင္းလျပည့္ေန ့ႏွင့္
ေရႊတိဂံု ဘုရားၾကီး၏ႏွစ္ ၂၆၀၀ျပည့္ပြဲေတာ္ၾကီးက်င္းပရာေနာက္ဆံုးေန ့ ျဖစ္သျဖစ္
ျမန္မာ (၁၂) လရာသီမွ အထူးျခားဆံုးျဖစ္ေသာ တေပါင္းလ အေၾကာင္းကို စာဖတ္သူမ်ားကို မွ်ေ၀ခံစားေစခ်င္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာသျဖင္႕ ေရးသားလိုက္ရပါ သည္။
ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ စာေပစတင္ ေရးသားခ်ိန္က တစ္ဆယ္႕ႏွစ္လေျမာက္ တေပါင္းလကို တေပါင္လဟု ေရးသားခဲ႕ၾကသည္။
တေပါင္း ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ “တပ” ဟူသည္႕ ပါဠိေ၀ါဟာ၇မွ ဆင္းသက္လာျပီး
“တပ” သည္ ပူျပင္းျခင္း အနက္ကို ေဟာေပ၇ာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ လဟုမွတ္ယူႏိုင္သည္။
တေပါင္းလ၏ ရာသီရုပ္မွာ ငါးၾကင္း၊ ရာသီပန္းမွာ သရဖီပန္းျဖစ္ျပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေသာ ပြဲေတာ္မွာ သဲပံုေစတီပြဲေတာ္ျဖစ္သည္။
တေပါင္းလရာသီေရာက္လွ်င္ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏွမ္း၊ ၀ါ၊ စပါးတို႕ ရိတ္သိမ္းျပီးခ်ိန္ ျဖစ္သျဖင္႕ တစ္ႏွစ္တာအတြက္ ေခတၱအနားယူခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။
တေပါင္းလရာသီသို႕ ေရာက္လာလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုး ေတာေ၇ာျမိဳ႕ပါမက်န္ ဆိုင္းသံ၊ ဗံုသံ ျခီမ္႕ျခီမ္႕ညံကာ အလွဴပြဲမ်ား၊
ဘုရားေစတီပုထိုးမ်ားတြင္ ဗုဒၶပူဇနိယပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပကာ
သံသရာအတြက္ လွဴၾကတန္းၾက ကုသိုလ္ယူၾကသည္မွာ ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းလွပါသည္။
သံုးေလာကထြတ္ထား ျမတ္စြာဘုရားသည္ သစ္ပင္ေတာေတာင္ ပန္းမန္ေရေျမသဘာ၀တို႕ျဖင္႕ ဆြတ္ပ်ံ႕ၾကည္ႏွုးဖြယ္ အဆင္းက်က္သေရေဆာင္ေနေသာ တေပါင္းလရာသီကို
အထူးတလည္ ခ်ီးပင္႔လိုေသာေၾကာင္႕ ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီး၏ ပင္႕ေလွ်ာက္ခ်က္အရ ကပိလ၀တ္ျပည္ၾကီးသို႕ ေနာက္ပါ ရဟန္းငါးရာနွင္႕အတူ ေဒသစာရီၾကြခ်ီလာခဲ႕ေသာ
ထူးျမတ္ေသာ အခါသမယလည္းျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေၾကာင္းကို အင္း၀ေခတ္စာဆိုပညာရွင္ ရွင္အံုးညိဳက ဂါထာေျခာက္ဆယ္ပ်ဳိ႕ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ေရးဖြဲ႕ထားသည္မွာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ တပည္႔ရဟန္းတို႕အား အျမီဳက္ရသာႏွင္႔ျပည္႔၀ကံုလံုေသာ အသခၤတဓာတ္နိဗၺာန္ကို ေရတံခြန္၊ စိမ္႔စမ္း၊ ပန္းမန္၊ ေတာေတာင္ေရေျမသဘာ၀အလွတို႔ႏွင္႔ တင္႔တယ္လွသည္႔ ေတာအုပ္ေတာတန္းတခုႏွင္႕ခိုင္းႏွိုင္းကာ
“၀နပၸဂုေမၺ၊ ယထဖုသိတေဂၢ၊ ဂိမွာနမာေသ၊ ပထမသိၼဂိေမွ၊ တထူပမံဓမၼ၀ရံအေဒသယိ၊ နိဗၺာနဂါမိ။ ပရမံဟိတာယ” ဟု ရတနသုတ္ေတာ္တြင္ ထည္႔သြင္းေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔သည္။
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခြင္႔ရေသာ ျမန္မာတို႔သည္ အတုမရွိေသာ ဘုန္းေတာ္တို႕ႏွင္႔ ျပည္႔စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားအား ၾကည္ညိဳသက္၀င္ရာမွ ျမတ္ဗုဒၶ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ အမြမ္းတင္ ခ်ီးကဴးေတာ္မူခဲ႔သည္႔ တေပါင္းလကို (၁၂) လရာသီထဲတြင္ အမြန္ျမတ္ဆံုး၊ အတင္႔တယ္ဆံုးေသာ လထူးလျမတ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ႔သည္မွာ ယေန႕တိုင္ျဖစ္ပါသည္။
တေပါင္းလတြင္ ျမတ္ဗုဒၵနွင့္ပတ္သက္ေသာထူးျခားသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ
ျမတ္စြာဘုရားသည္ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌သီတင္းသံုးေနထိုင္ကာ အဂၤတိုင္းသားႏွင့္မဂဓတိုင္းသားမ်ားကိုတရားေရေအးတိုက္ေကၽြးလ်က္ရွိပါသည္။
ထိုသတင္းကို ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး ၾကားသိရာ
ေခါင္းေဆာင္အမတ္ ၁၀-ဦးတို႔ကို ေနာက္ပါအျခံအရံ တေထာင္စီျဖင့္ ၁၀-ႀကိမ္ခြဲကာ ျမတ္စြာဘုရားကိုပင့္ရန္ရာဇျဂိဳဟ္သို႔ ေစလႊတ္လိုက္ပါသည္။
ေနာက္ဆံုးအသုတ္ကို ကာဠဳဒါယီအမတ္ႀကီးက ေခါင္းေဆာင္၍ သြားရပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေတြ႔၍ တရားနာရေသာအခါ ကပိလ၀တ္သို႔ မျပန္ၾကေတာ့ဘဲ ဘုရားပင့္သြားသူအားလံုး တေယာက္မက်န္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္ျပီး ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတြခ်ည္းျဖစ္ကုန္ၾကပါသည္။
ရဟႏၲာျဖစ္ျပီးေနာက္ ကာဠဳဒါယီမေထရ္က တေပါင္းလ၏ သာယာပံုကို ဂါထာေပါင္း ၆၄-ဂါထာ သီကံုး၍ ခမည္းေတာ္၏ေက်းဇူးကို သိေသာအားျဖင့္ ဖြားရာဇာတိ ကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၾကြခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္ေၾကာင္းေလွ်ာက္ထားေလသည္။
ကာဠဳဒါယီမေထရ္၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရားသည္
ရဟႏၲာေပါင္း ၂-ေသာင္း ျခံရံလ်က္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔တြင္ ရာဇျဂိဳဟ္ျမိဳ႔မွ ယူဇနာ ၆၀-ေ၀းကြာေသာ ကပိလ၀တ္ျပည္ေတာ္သို႔ တေန႔လွ်င္ ၁-ယူဇနာခရီးျဖင့္ ရက္ေပါင္း ၆၀- (၂-လၾကာမွ်)ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူပါသည္။
ကာဠဳဒါယီမေထရ္ကကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ၾကြေရာက္ေတာ္မူရန္ေလွ်ာက္ထား
သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍တန္ေပါင္းလျပည္ေန႔ကိုျပည္ေတာ္၀င္အခါေတာေန႔အျဖစ္က်င္း
ပသည္။
တေပါင္းလ၏ရာသီပြဲေတာ္သည္သဲပံုေစတီပြဲေတာ္ျဖစ္သည္။
သဲမ်ားကိုစုပံု၍ ေစတီအသြင္တည္ကာသဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားအား ရည္မွန္းထား ၍ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္သည္။ သဲပံုေစတီပြဲေတာ္သည္ ဗုဒၵသာသနာ စတင္ထြန္းကားလာခ်ိန္မွပင္ ရွိခဲ႕ေသာ ပြဲေတာ္ဟု ယူဆရေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္တေပါင္းလ သို႕ေရာက္သည္႕အခါ ျမစ္မ်ား၊ေခ်ာင္းမ်ား၌
ေရစစ္ကာသဲခံုေသာင္ခံုျဖဴျဖဴေဖြးေဖြးမ်ားေပၚထြန္းလာေလ႕ရွိသည္။
ေတာင္သူဦးၾကီးတို႕သည္လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားမွ အနားယူခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားသည္ ထိုသဲပံုေစတီပြဲကို ရာသီပြဲအျဖစ္ သတ္မွတ္ ကာ ေရႊနန္းေတာ္ၾကီးမွသည္ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားအထိျခိမ္႕ျခိမ္႕သဲဆင္ယင္က်င္းပခဲ႕ၾကသည္။
သဲပံုေစတီပြဲေတာ္သည္ ယခုေခတ္၌ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါ ရွိေလျပီ။
မႏၱေလးစသည္႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ျမိဳ႕ရြာအနည္းငယ္၌ သာ က်င္းပေတာ႕သည္။
ယခုအခါ သဲပံု ေစတီေတာ္အစား ေစတီပုထိုးမ်ား၌ ဗုဒၵပူဇနိယ ပဲြေတာ္မ်ားကို က်င္းပ ၾကသည္။ ယင္းဘုရားပဲဲြေတာ္ကို ’တေပါင္းပြဲ ’ ဟုေခၚၾကသည္။
*** ေရွးယခင္က ဥကၠလာပတို္င္းဟုေခၚတြင္ခဲ့ေသာ ဒဂုံျမိဳ၏တြင္
ေရႊတိဂုံေစတီစတင္တည္ထားခဲ့သည့္အခ်ိန္မွာ တေပါင္းလျဖစ္သျဖင့္
တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ေရွြတိဂုံဘုရားပဲြေတာ္က်င္းပ ေသာအေလ့စတင္ခဲ့သည္။***
ေရႊတိဂုံဘုရားနွင့္သမုိင္းနွင့္ပတ္သက္၍အက်ဥ္းမွ်ကိုေဖၚျပရမည္ဆိုလ်င္....
ဒ႑ာရီအဆိုအရ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က တည္ထားခဲ့ပါတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။
ဗိသုကာပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေစတီေတာ္ ရဲ႕ Stupa လက္ရာေတြအရ
၆ ရာစု နဲ႔ ၇ ရာစုၾကားက မြန္ေတြ တည္ခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
(မွတ္ခ်က္။ အမွန္က ယခုဖူးျမင္ေနရေသာ ဥာဏ္ ေတာ္အျမင့္ ၃၂၀ ေပေက်ာ္မွာ မြန္မိဘုရားႀကီးရွင္ေစာပု လက္ထက္က တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အျပင္ပန္း ႏွင့္ ဓါတ္ေတာ္သမိုင္းကို ခြဲျခားသိရန္လိုသည္။)
ေရွးပညာရွိမ်ားႏွင့္ က်မ္းဂန္အေထာက္အထားမ်ားအရ
ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္ကာလ (BC 486) ကတည္းက တည္ထားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ဒီေစတီရဲ႕ မူလအစကေတာ့ ရာမညတိုင္းမွ ကုန္သည္ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ တဖုႆ ႏွင့္ ဘလႅိက ညီေနာင္တို႔ကို ျမတ္ဗုဒၶက ဆံေတာ္ရွစ္ဆူ ေပးသနားျခင္းမွစခဲ့ပါတယ္။
*** ညီေနာင္ႏွစ္ပါးဟာ ဥကၠ လာပမင္းႀကီးရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ သိဂုတၱရေတာင္ေပၚမွာ ဆံေတာ္ (၄) ဆူကို ေရွးေရွးေသာ ဘဒၵကမၻာမွ ဘုရား ၃ ဆူရဲ႕ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကိုပါ စုေပါင္းၿပီး ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္အတြင္း ဠာပနာသြင္း လွဴဒါန္းတည္ထားခဲ့ပါတယ္။***
ဓါတ္ေတာ္ၾကဳတ္ကေန ဠာပနာဖို႔ ဆံေတာ္ကိုယူတဲ့အခါမွာ မယံုႏိုင္ေသာ ထူးျခားဆန္းၾကယ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါ တယ္။
ဗုဒၶ၏ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဆံေတာ္ကေနထြက္လာတဲ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေတြဟာဆိုရင္ျဖင့္ အထက္ဘ၀ဂ္မွေအာက္န ရက္၊ ငရဲျပည္အထိတိုင္ေအာင္ပါဘဲ။ ျ
မတ္ဗုဒၶ၏ တန္ခိုးေတာ္အစြမ္းသတၱိေတြေၾကာင့္ မ်က္မျမင္ေတြ စကၡဳ အလင္းျပန္ရခဲ့ၾကတယ္။ နားပင္သူေတြ ၾကားႏိုင္ၾကသလို ဆြံ႔အသူေတြလည္း ျပန္ေကာင္းလာၾကပါတယ္။ ကမၻာေျမႀကီးသိမ့္သိမ့္တုန္ေအာင္ တုန္လွဳပ္ခဲ့ၿပီး
ေလျပင္းမုန္တိုင္းေတြ ပင္လယ္ျပင္မွာ က်ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ေမယုေတာင္ႀကီးတခုလံုး တုန္လွဳပ္ခဲ့ၿပီး လွ်ပ္စီးေတြလက္ပါတယ္။
ဒူးထိနစ္ေအာင္မိုးေတြရြာသြန္းၿပီး အခ်ိန္ရာ သီမဟုတ္ဘဲ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္တန္းမွ ပန္းေပါင္းစံု၊ သစ္သီးမ်ိဳးစံု ဖူးပြင့္၊ သီးလာၾကပါေတာ့တယ္။
သမိုင္းကိုျပန္ေကာက္ရရင္ မြန္ဘုရင္ဘုရားဦး မတိုင္ခင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀၀ ကဆိုရင္ ေစတီေတာ္ဟာ ယိုယြင္းလာခဲ့ပါတယ္။
ယခင္ဥာဏ္ေတာ္ဟာ (၁၈) မီတာ ( ေပ ၆၀ ) သာ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ျပဳ ျပင္မြမ္းမံခဲ့ရာ....
ယခုဖူးျမင္ေနရေသာ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ ( ၉၈ မီတာ ) ( ေပ ၃၂၀ ) ဟာ ၁၅ရာစုကမွျဖစ္ပါတယ္။
မြန္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ေခတ္မွာႀကီးမားတဲ့ ေစတီေတာ္ႀကီး ႏွစ္ဆူျဖစ္တဲ့
ေရႊတိဂံု ႏွင့္ ေရႊေမာ္ေဓာ ေစတီေတာ္ၾကီးမ်ားကို ျပန္လည္မြမ္းမံတည္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ပဲခူးၿမိဳ႕ရွိ ေရႊေမာ္ေဓာေစတီဟာ အစပထမက ၂၇ ေပသာ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ရွိခဲ့ရာမွ မြန္ဘုရင္ဗညားဦးက ၁၃၆၂ မွာ ဥာဏ္ေတာ္ ၆၆ ေပထိ ျမွင့္တင္တည္ခဲ့ပါတယ္။ ဓမၼေစတီမင္း ရဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ေယာကၡမေတာ္ ႀကီး မိဖုရား ရွင္ေစာပု ( ၁၄၅၃-၇၂) က ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ မီတာ ၄၀ ( ေပ ၁၂၉ ) ကို ျမွင့္တင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
၁၄၇၂ မွာ မိဖုရားႀကီးရွင္ေစာပု က ဓမၼေစတီမင္းကို နန္းအပ္ၿပီး အၿငိမ္းစားယူရန္
ဒဂံု ( ယၡဳ ရန္ကုန္ ) ကို ဆင္း လာခဲ့ပါတယ္။
သူမ မေသခင္ေခါင္းခ်ရာေနရာကေန ေရႊေရာင္တ၀င္း၀င္းနဲ႔
ျမင့္ျမတ္တဲ့ေစတီေတာ္ႀကီးကို ဖူး ျမင္လိုစိတ္ရွိခဲ့ပါတယ္။
၁၆ ရာစုႏွစ္မွာေတာ့ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးဟာ
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူသိအမ်ား ဆံုး ဘုရားဖူးေနရာျဖစ္လာပါေတာ့သည္။
*** ေရႊတိဂံု ဘုရားပြဲ ပံုရိပ္တခ်ဳိ ့ ***
No comments:
Post a Comment