အိပ္စက္တဲ့အခါ အိပ္မက္ေတြ ဘယ္လုိေၾကာင့္ မက္ရတာလဲ (ဗဟုသုတ)

• ေရးသားသူ ကုိသန္းေဇာ္ ထည့္သြားတာက စက္တင္ဘာ 26, 2012 အခ်ိန္ 3:35pm ကပါ
• စာပို ့မယ္   ၾကည္ ့မယ္ေရးသားထားမႈမ်ားကို

1952 ခုႏွစ္ထိ စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္မ်ိဳးရွိေနတဲ့ ဦးေႏွာက္တြင္းရဲ႕

သဘာ၀ကုိ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္တဲ့သူ မရွိခဲ့ပါ။ သိပၸံပညာရွင္အမ်ားစု

အေနနဲ႕ လူေတြအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ ဦးေႏွာက္အေနနဲ႕ လွဳပ္ရွား

သြက္လက္မွဳ ကင္းကင္းနဲ႕ ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ရွိေနလိမ့္မယ္လုိ႕ ေတြးထင္

ထားခဲ့ၾကပါတယ္။

ခ်ီကာဂိုက ဘဲြ႕ရထားတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Eugene Aserinskyက

သူ႕ရဲ႕ ၈ ႏွစ္သားအရြယ္ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ သားရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကုိ electro

encephalograph (EEG) တစ္ခုကို အသံုးခ်ၿပီး နားေထာင္ၾကည့္ခဲ့တယ္။

( EEG ဆုိတာ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ ဦးေႏွာက္က ထုတ္လာတဲ့ လွ်စ္စစ္စီးေၾကာင္း

ေသးေသးေလးေတြကို ဖမ္းယူႏုိင္တယ္။ လွိဳင္းအတက္အက် ပံုသ႑ာန္မ်ိဳးနဲ႕

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ရဲ႕ သဘာ၀ကို စကၠဴတစ္ခ်ပ္ေပၚမွာ ေျခရာေကာက္ ျပသေပးတဲ့

ကိရိယာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ )

ဒီစမ္းသပ္ခ်က္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျမင္ေတြ႕ခြင့္ရလုိက္တဲ့အခါ အေတာ္ေလး

တအံ့တၾသ ျဖစ္ၾကရတယ္။ ကေလးအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့အခုိက္ နာရီပုိင္းအလိုက္

EEG ကေရးဆဲြျပသေပးတဲ့ မင္တံက ရုတ္တရက္ဆုိသလုိ တေစာင္းႀကီး

ေအာက္ကို ေျပးဆင္းသြားၿပီး ခ်က္ခ်င္း တေစာင္းႀကီး ျပန္တက္သြားတဲ့

zigzag ပံုစံမ်ိဳးကို ျမင္ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီလုိျဖစ္ေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ

အဲဒီကေလးရဲ႕ မ်က္စိက မွတ္ထားတဲ့ မ်က္ခံြအေနအထားက ဆတ္ကနဲ

ေရွ႕ေနာက္ ခါလွဳပ္လုိက္သလုိ ျဖစ္သြားတယ္။ Aserinsky က သူ႕ရဲ႕

စမ္းသပ္မွဳကို အၿပီးသတ္ၿပီး ေခတၱရပ္နားလုိက္ကာ ကေလးကုိ ႏိွဳးလုိက္တယ္။

ကေလးက ႏုိးလာတာနဲ႕ သူ႕ရဲကအေမကို သူအိပ္မက္ေတြမက္ေၾကာင္း

ေျပာျပတယ္။

Aserinsky အေနနဲ႕ ဆတ္ကနဲ မ်က္သားလွဳပ္ၿပီး အိပ္တဲ့ rapid eye

movement (REM) ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိလုိက္တဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ

အိပ္ေပ်ာ္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ ကာလအခ်ိန္ပုိင္းေလးေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္

အိပ္မက္ဆုိတာ ေပၚေပါက္လာပါလားလုိ႕ ယူဆလုိက္တယ္။

(မိမိတို႕အိမ္က ေၾကာင္ေလးေတြ၊ ေခြးေလးေတြ အိပ္ေနတဲ့အခါ သူတို႕

မ်က္လံုးကုိ သတိထားၾကည့္မယ္ဆုိရင္ မ်က္လံုးမွိတ္ေနလွ်က္နဲ႕ ဆတ္ကနဲ

လွဳပ္လွဳပ္ေနတာကုိ ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္တယ္။ မၾကာခဏဆုိသလို သူတို႕ရဲ႕

ေျခဖ၀ါးေလးေတြကလည္း အေၾကာဆဲြသလုိ ျဖစ္ျဖစ္သြားတာကုိလည္း ျမင္ေတြ႕

ႏုိင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေခြးငယ္ေလးဆုိပါက တုိးတုိးေလး ေဟာင္လုိက္သလုိလုိ

ဟိန္းေဟာက္လုိက္သလိုလုိ အသံေလးေတြလည္း တစ္ခါတစ္ခါ ထြက္လာတာမ်ိဳး

ျမင္ေတြ႕ရတတ္ပါလိမ့္မယ္။ )

REM sleep ဆုိတဲ့ အိပ္နည္းမ်ိဳးနဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ

အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ ဦးေႏွာက္က ထြက္ေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္လွိဳင္းေလးေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႕

ပံုမွန္အေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိပ္မက္ မက္ၿပီဆုိရင္ေတာ့

ဆတ္ကနဲ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ိဳး ရွိလာတတ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။

ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အိပ္မက္ဆုိတာ တကယ့္လက္ေတြ႕ဘ၀နဲ႕ ကြာျခားေန

တတ္တာကုိေတာ့ လူတုိင္းသိထားၾကၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ထမင္းလံုး တေစၦ

ေျခာက္တဲ့အခါမ်ိဳးဆိုရင္ တေစၦ သရဲေတြလုိလုိ၊ ၿပိတၱာေတြလုိလို၊ မေတာ္ေလ်ာ္ရဲ႕

ရုပ္ဆင္းအဂၤါမ်ိဳးနဲ႕ သတၱ၀ါမ်ိဳးေတြကုိပါ ျမင္မက္တဲ့အထဲမွာ ပါလာတတ္ၾကတယ္။

အိပ္မက္ေကာင္းေတြ မက္ပါတယ္ဆုိရင္ေတာင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြက ဆန္းဆန္း

ျပားျပား ျဖစ္ေနတတ္သလုိ တစ္ခါတစ္ေလ ဗလံုးဗေထြး ရွဳပ္ရွဳပ္ယွက္ယွက္နဲ႕

အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေတြေတာင္ ပါလာတတ္မွာျဖစ္တယ္။ အိပ္မက္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့

သဘာ၀ေတြက ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ ၾကမ္းခင္းေတြေပၚမွာ နင္းေလ်ာက္

ေနၾကရသလို ထူးဆန္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေတြ ႀကံဳေတြ႕ရမယ္။ ေျမျပင္ေပၚမွာ

အဖုိးတန္ရတနာေတြ ျပန္႕က်ဲေနတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ အဲဒါေတြကို လုိက္

ေကာက္လုိက္တဲ့အခါ တန္ဖုိးမရွိတဲ့ ေက်ာက္စရစ္ခဲေလးေတြ ျဖစ္သြားတာမ်ိဳးလည္း

မက္ခ်င္ မက္ေနတတ္တယ္။

အိပ္မက္ဆုိတာ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာ ဟာသတစ္ခုလုိလုိ၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ

အေတြ႕အႀကံဳတစ္ခုလုိလုိ ခံစားေနၾကရစၿမဲျဖစ္တယ္။ အိပ္မက္က ႏိုးထလာတဲ့အခါ

အိပ္မက္ထဲမွာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသမွ်ကို ရုတ္ျခည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိဘဲ

သိသလုိလုိ မသိသလုိလို ခံစားေနၾကရတယ္။ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယား တကၠသုိလ္မွာ

လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ စိတၱေဗဒပညာရွင္ Martin Seligman က

ဘာ့ေၾကာင့္ အိပ္မက္ မက္တယ္။ အိပ္မက္ကုိ ဘယ္လုိအခါမ်ိဳးမွာ မက္ႏုိင္တယ္

ဆုိတာကုိ သီအိုရီတစ္ခု ထုတ္ခဲ့တယ္။

သူ႕ရဲ႕သီအိုရီအရ အိပ္မက္ မက္ေနတဲ့အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွ အိပ္မက္ထဲ

ျမင္ေတြ႕ရသမွ် ရုပ္ပံုေတြက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ရဲ႕ ေဖါက္ျပန္မွဳတစ္ခုလည္း ျဖစ္တယ္လုိ႕

မွတ္ယူႏုိင္တယ္။ ေဖါက္ျပန္မွဳတစ္ခု ျဖစ္ေပၚတုိင္း ပံုရိပ္တစ္ခု ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။

သမာရုိးက်အားျဖင့္ အိပ္မက္တစ္ခုရဲ႕ ကာလအပိုင္းအျခားက (၁၀) မိနစ္ ကေန

(၃၀) မိနစ္အထိ ၾကာႏုိင္တယ္လုိ႕ဆုိတယ္။ သစ္ပင္ အႀကီးႀကီး တစ္ပင္ကုိ

ေတြ႕ျမင္လုိက္ၿပီး ေဟာင္းႏြမ္းအုိမင္းေနတဲ့ အိမ္ႀကီးကုိ ျမင္မက္လာမယ္။ တနည္း

အားျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာေတြကို ပံုေဖၚေပးေနတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမက္ေနတဲ့

အခ်ိန္မွာ ေဘးက အသံတစ္ခုခု ျပဳလာမယ္ဆုိရင္ အိပ္မက္က ေပ်ာက္သြားၿပီး

လန္႕ႏုိးလာမွာပဲ ျဖစ္တယ္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေလာက္က စၿပီး ဒီေန႕အထိ သိပၸံပညာရွင္ေတြက အိပ္ေန

တဲ့အခါ ျမင္မက္တတ္တဲ့ အိပ္မက္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႕ အေျခအျမစ္ ေဖၚထုတ္

ႏုိင္ဖုိ႕ စမ္းသပ္မွဳအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အိပ္မက္ဆုိတာ

လူေတြသာမက တိရစၦာန္ေတြမွာလည္း အိပ္မက္ဆုိတာကို မက္တတ္ပံုကုိလည္း

နားလည္လာၾကတယ္။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ Seligman ေျပာႏုိင္တာကေတာ့ အိပ္မက္ မက္တယ္

ဆုိတာ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ပံုရိပ္ေတြ၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေတြနဲ႕ ခံစားမွဳ

ေတြကို ေလ့လာေနတာပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႕ပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေလးစားစြာျဖင့္

ကိုသန္းေဇာ္

note ... from No.84 science & technology journal.