“ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ႏွင္႔ ျမန္မာစာ ေပၚေပါက္လာျခင္း သမုိင္းအက်ဥ္း”

 


“စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေပၚေပါက္ျခင္း”

အိႏၵိယမွ မဟာေမဒင္တုိ႔၏ေဘးေၾကာင္႔ မဟာယနရဟန္းမ်ား ထြက္ေျပးေရာက္
ရွိလာသျဖင္႔ မဟာယနဗုဒၶဘာသာထြန္းကားလာေသာ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင္႔ ယင္း အခ်ိန္မီွ
မတုိင္မီကပင္ မဟာယနဗုဒၶဘာသာကုိ လက္ခံက်င္႔သုံးေနၾကေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ
နီေပါလ္၊ ဆစ္ကင္း၊ ဘူတန္၊ တိဗက္၊ တရုတ္၊ ကုိရီးယား၊ ဂ်ပန္၊ မြန္ဂုိလီးယား၊
မန္ခ်ဴးရီးယား၊ ဆုိဒ္ေဗးရီးယား၊ ရုရွားေျမာက္ပုိင္းျပည္မ်ားျဖစ္ပါသည္။

အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္း မဟာယနဗုဒၶဘာသာသည္ ေျမာက္ပုိင္းတုိင္းျပည္မ်ားသုိ႔
ေရာက္ရွိထြန္းကားေနသကဲသုိ႔၊ ေတာင္ဘက္ပုိင္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ ယုိးဒယား၊
အင္ဒုိးနီးရွားႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔လည္း ေရာက္ရွိခဲ႔သည္ဟု အဆုိရွိေပသည္။



အေနာ္ရထာမင္း(ေအဒီ ၁၀၄၄ - ၁၀၇၇) လက္ထက္တြင္ ပုဂံ၌ မဟာယနတုိ႔၏
တႏၱရ၊ မႏၱရ အဆက္အႏြယ္ျဖစ္ေသာ အရည္းၾကီးရဟန္းမ်ား အထင္အရွားရွိေန
သျဖင္႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔လည္း မဟာယနဗုဒၶဘာသာေရာက္ရွိေၾကာင္း ထင္ရွားေပသည္။
 
၁၉၆၉ ခုႏွစ္ (သာသနာႏွစ္ ၂၅၀၀) ျပည္႔ႏွစ္ထုတ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ပါဠိအသင္း
မဂၢဇင္းပါ “ကမ ၻာ႔အလင္းေရာင္” ေဆာင္းပါးတြင္ ျမန္မာျပည္(အထက္ပုိင္း) ၌
အေနာ္ရထာမင္း လက္ထက္တုိင္ေအာင္ ျဗဟၼဏဘာသာ၊ မဟာယနဗုဒၶဘာသာ
တုိ႔ ေရာေႏွာရွိခဲ႔ေၾကာင္႔၊ ခရစ္ႏွစ္ ၆ ရာစုတြင္ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္း အေရွ႕ဘက္
ဘဂၤလားမွတဆင္႔ တႏ ၱရအယူ၀ါဒအတြင္းခံရွိေသာ မဟာယနဗုဒၶဘာသာသည္
ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္းသုိ႔ ေရာက္ရွိလာသျဖင္႔ ပန္းဦးပန္အရည္းၾကီးမ်ား ေခတ္စား
လာခဲ႔ရေၾကာင္း”ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႔ရေပသည္။



ေရွးျမန္မာတုိ႔သည္ သထုံမွ သာသနာျပဳၾကြေရာက္လာေသာ မြန္ရဟန္းေတာ္
“ဓမၼဒႆီ” ေခၚ ရွင္အရဟံ၏ ေက်းဇူးေၾကာင္႔ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွစ၍
အရည္းၾကီးတုိ႔၏ တႏၱရ၊ မႏၱရအတြင္းခံရွိေသာ မဟာယနဗုဒၶဘာသာကုိ
ပစ္ပယ္၍ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ႔ကုိ ေျပာင္းလဲ လက္ခံရရွိ
ခဲ႔ၾကေပသည္။



“ျမန္မာစာ ေပၚေပါက္လာျခင္း”

ပုဂံသုိ႔ ရွင္အရဟံ ေရာက္ရွိျပီးေနာက္တြင္ စာေပဘက္၌ “သထုံမွရရွိေသာ
မြန္ဘာသာပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ပုဂံသုိ႔ေရာက္ရွိလာေသာ မြန္ရဟန္းေတာ္မ်ား
အား ျမန္မာဘာသာအေရးအသားျဖင္႔ ျပန္ဆုိေစခဲ႔သည္” ဟု မွန္နန္းရာဇ၀င္၌
ေရးသားခဲ႔ေသာ္လည္း၊ အမွန္မွာ ျမန္မာတုိ႔သည္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေရွးဦးစြာ
မြန္ဘာသာျဖင္႔ပင္ သင္ၾကားခဲ႔ၾကျခင္းသာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ အေနာ္ရထာမင္း
လက္ထက္တြင္ ျမန္မာတုိ႔သည္ ပ်ဴစာသာမက မြန္စာကုိပါ ေရးသားအသံုးျပဳခဲ႔
သည္႔ အျပင္၊ တစ္ခါတရံ နာဂရီဘာသာျဖင္႔လည္း ေရးသားအသုံးျပဳခဲ႔ေၾကာင္း၊
တူးေဖာ္ရရွိေသာ အုတ္ခြက္စာ၊ စဥ္႔ခြက္စာမ်ားအရ သိရွိရေပသည္။


အေနာ္ရထာလြန္ျပီးေနာက္ ေစာလူမင္းလက္ထက္တြင္ ပါဠိ သကၠတစာမ်ားကုိ
မြန္အကၡရာျဖင္႔ပင္ အနည္းငယ္ေရးခဲ႔သည္ကုိ ေတြ႔ရွိရျပီး၊ ထီးလွဳိင္ရွင္
က်န္စစ္သားမင္း လက္ထက္တြင္မူ မိမိဘြဲ႔အမည္ကုိ နာဂရီအကၡျဖင္႔ေရးသား
ခဲ႔ေသာ အုတ္ခြက္တစ္ခုမွလြဲ၍ ပ်ဴစာ၊ နာဂရီစာကုိ လုံး၀မသုံးေတာ႔ဘဲ
မြန္စာကုိသာ အသုံးျပဳထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရသည္။

ေက်ာက္စာမ်ားကုိလည္း မြန္စာျဖင္႔ပင္ ေရးထုိးခဲ႔သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ယင္းမြန္အကၡရာ
ကုိအေျခခံ၍ မြန္ပညာရွင္ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင္႔ ေရွးျမန္မာၾကီးမ်ား၏
ၾကဳိစားတီထြင္မႈ႔အရ ျမန္မာစာလည္း ေပၚေပါက္လာရေတာ႔သည္။



သမုိင္းပါေမာကၡမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ႏွင္႔ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္
တုိ႔က “ျမန္မာတုိ႔၏ ေရွးေဟာင္းအကၡရာမ်ားသည္ ပ်ဴတုိ႔ထံမွယူ၍ ေရးသားခဲ႔ျခင္း
မဟုတ္ဘဲ မြန္တုိ႔ထံမွ အတုယူ၍ ေရးသားခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း” ၄င္းတုိ႔၏ သမုိင္း
စာအုပ္မ်ားတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။ အလားတူ ဦးသာျမတ္က
လည္း “ယေန႔ ျမန္မာအကၡရာကုိ မြန္ - ျမန္မာ အကၡရာ” ဟူ၍ ျမန္မာ႔စြယ္စုံက်မ္း
တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသကဲ႔သုိ႔၊ လန္ဒန္တကၠသုိလ္ ျမန္မာစာပါေမာကၡ
ေဒါက္တာလွေဖကလည္း “ျမန္မာတုိ႔သည္ ၁၁ ရာစုတြင္ မြန္တုိ႔ထံမွအကၡရာမ်ား
လက္ခံခဲ႔ၾကျပီး ျမန္မာဘာသာကုိ အကၡရာတင္ၾကသည္” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ
သုေတသနသတင္းဂ်ာနယ္ အတြဲ ၅၄ တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ႔သည္။



သုိ႔ရာတြင္ က်န္စစ္သားမင္း၏သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာေရးခ်ိန္၌
ျမန္မာစာတြင္ မြန္စာအေရးအသား အမ်ားအျပား ေရာေႏွာေနေသးလ်က္၊ ယေန႔
ေရးသားေနေသာအဆင္႔သုိ႔ေရာက္ရွိရန္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တီထြင္ခဲ႔ရသည္
ဟုဆုိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဆရာဦးေသာင္းလြင္ (ဘီေအ) က “ထုိအခ်ိန္၌ ျမန္မာစာ
မွာ လမ္းေလွ်ာက္သင္စ ကေလးတစ္ေယာက္ကဲ႔သုိ႔ တုန္ခ်ည္႕ယိမ္းယုိင္
လ်က္ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ ယေန႔အသုံးျပဳေနေသာ စာေပအေရးအသားအဆင္႔
ေရာက္ရန္ ေရွးျမန္မာၾကီးမ်ားတုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ ခန္႔ ၾကံစတီထြင္ခဲ႔ရေၾကာင္း”
ကုိ “ျမန္မာအကၡရာေဗဒ” စာအုပ္တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။



အခ်ဳပ္အားျဖင္႔ ဤသမုိင္းေၾကာင္းမ်ားကုိ ေထာက္ဆလွ်က္ ျမန္မာတုိ႔သည္
မြန္ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင္႔ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ပုဂံသုိ႔ေရာက္ရွိသည္႔အခ်ိန္မွစ၍
ပ်ဴတုိ႔၏ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈ႔ျဖစ္ေသာ မဟာယန တႏ ၱရ မႏ ၱရအယူ၀ါဒကုိ
ပစ္ပယ္၍ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ႔ကုိ လက္ခံရရွိ
လာၾကသကဲ႔သုိ႔ ပ်ဴစာအေရးအသားကုိလည္းပစ္ပယ္၍ မြန္စာအေရးအသားမွ
တဆင္႔ ျမန္မာစာေပအေရးအသားကုိပါ လက္ခံရရွိလာေၾကာင္း ဆုိလုိေပသည္။



C . S ……. ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေပၚေပါက္
လာေအာင္ ပထမျမန္မာႏုိင္ငံကုိထူေထာင္ေသာ အေနာ္ရထာ မင္းၾကီး၊
ရွင္အရဟံ ႏွင္႔ မြန္ရဟန္းရွင္မ်ားသည္ ခက္ခက္ခဲခဲၾကဳိးစားအားထုတ္ခဲ႔ရျခင္း
ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားျခင္းမရွိေသာ ေထရ၀ါဒႏွင္႔
ေသြဖီေသာ ေဟာေျပာခ်က္၊ ေရးသားခ်က္မ်ားကုိ ျပဳမႈလွ်က္ ေထရ၀ါဒ
ဗုဒၶဘာသာကုိ မဖ်က္စီးသင္႔ေပ၊ထုိ႔အတူ ျမန္မာစာေပၚေပါက္လာေအာင္ ေရွးပညာရွင္ၾကီးမ်ားက ႏွစ္ ၅၀၀
ခန္႔ၾကာေအာင္ ၾကဳိးစားတီထြင္ခဲ႔ရပါသည္၊ ထုိေၾကာင္႔ ျမန္မာ႔စာေပကုိလည္း
ျမန္မာျပည္ဖြားမ်ားအားလုံး ျမတ္ျမတ္ႏုိးႏုိး တန္ဖုိးထားတတ္ရေပမည္။

စာေရးသူ အဂၤလိပ္စာသင္ေနေသာ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ႏွင္႔ စကားလက္ဆုံၾက
ဘူးပါသည္ သူက ျမန္မာစာအုပ္ဆုိ လုံး၀မဖတ္ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္စာအုပ္ေတြပဲ
ဖတ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ေယာက္က ျမန္မာ႔စာေပကုိ
မဖတ္လွ်င္ မည္႔သည္႔လူမ်ဳိးက ဖတ္မည္နည္း၊ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ေယာက္က
ျမန္႔မာစာေပကုိ တန္ဖုိးမထားလွ်င္ မည္သည္႔လူမ်ဳိးက တန္ဖုိးထားမည္နည္း၊
ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္း ျဖစ္လာေသာ ယေန႔ေခတ္အခ်ိန္အခါအတြင္ အျခားေသာ
ဘာသာစကားမ်ားကုိလည္း သင္ယူတတ္ေျမာက္သင္႔ေပသည္၊ သုိ႔ေသာ္
မိခင္ ဘာသာစကားကုိလည္း အစဥ္တျဖင္႔တုိးတက္ေအာင္ၾကဳိးစားရေပမည္။
တန္ဖုိးထားရေပမည္။ ေစာင္႔ေရွာက္ရေပမည္။

 ျမန္မာ႔စာေပကုိ တီထြင္ခဲ႔ၾကေသာေရွးပညာရွင္စာဆုိေတာ္မ်ား၊ အင္း၀ေခတ္မွ ေပေလးပင္ ရွင္ေလးပါး(ရွင္ဥတၱမေက်ာ္၊ရွင္မဟာသီလ၀ံသ၊ ရွင္ေခမာ၊ ရွင္အုန္းညဳိ) စေသာ စာဆုိရွင္မ်ား၊ ကုန္းေဘာင္
ေခတ္တြင္ ရွင္မဟာရ႒သာရ၊ ဖုိးသူေတာ္ဦးႏု၊ စေလဦးပုည၊ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ
စေသာ စာဆုိပညာရွင္မ်ား၊ ကုိလုိနီေခတ္၌ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ စေသာ
စာဆုိပညာရွင္မ်ားသာ မေပၚေပါက္ခဲ႔ပါက ယေန႔ ျမန္မာ႔စာေပသည္ ယခုကဲ႔သုိ႔
ထြန္းေထာက္လ်က္ရွိေနမည္မဟုတ္ေခ်၊ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ျမန္မာ႔စာေပကုိ တုိးတက္
ေအာင္ျပန္ပြါးေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္မွာ ျမန္မာတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိလွေပသည္။


Ref...ဦးစိန္ထြန္း(မာမက သုေတသီ) ကမၻာပတ္၍ ဘုရားရွာျခင္း

'ေဌး' သာမေဏေက်ာ္

ဒီေနရာမွကူးယူမွ်ေဝပါသည္။