အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာနဲ႔ ခံတြင္းကင္ဆာ

အာခံတြင္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမန္မာစကားက အဖြဲ႔အႏြဲ႔ အေတာ္ပဲမ်ားပါတယ္။ “ခ်စ္ေစလို ခံတြင္းလက္ေလးသစ္၊ မုန္းေစလို ခံတြင္းလက္ေလးသစ္” ဆိုတာမ်ိဳးက အစ “ႏႈတ္သီးေကာင္းလွ်ာပါး” ဆိုတာ မ်ိဳးက တသြယ္၊ ႏႈတ္ခမ္း သႏၲာေသြးတို႔၊ သြား ပုလဲသြယ္တို႔ ဆိုတာမ်ိဳး အလွအပ ဖြဲ႔တာေတြ အထိေပါ့။ ႏႈတ္ခမ္းပါး ကေလးမွသည္ အာေခါင္အထိ ခံတြင္းလို႔ ေခၚဆိုၾကတာ မဟုတ္လား။

ဒါေပမယ့္လည္း တရားသေဘာအရ ေတြးေတြး၊ ခႏၶာေဗဒ အျမင္အရ ၾကည့္ၾကည့္ ဓာတ္ႀကီးေလးပါး ဖြဲ႔စပ္ျဖစ္တည္ ထားေလေတာ့ ပ်က္စီးယိုယြင္းတာ ရွိလာတာပါပဲ။ ဗ်ာဓိဆိုတဲ့ အနာေရာဂါ ရတတ္တာပါပဲ။ ခံတြင္းကင္ဆာ ဆိုတာ ႀကီး ကလည္း ျဖစ္တတ္ျပန္တာပါပဲ။ တျခား ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ထပ္တူ ခံတြင္းမွာလည္း ကင္ဆာနဲ႔ပါလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ ႏႈတ္ခမ္းက အစ အာေခါင္၊ လည္မ်ိဳဝ အထိမွာ ကင္ဆာနဲ႔ မကင္းႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။

ခံတြင္း ကင္ဆာက အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ ေယာက္်ားေတြမွာ အေတြ႔ရမ်ားတယ္ ဆိုေပမယ့္လည္း ဒီ့ထက္ ငယ္သူေတြ ေရာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပါ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္ ႏွစ္စဥ္ လူ ၆၅၀ဝ ေလာက္ ခံတြင္းကင္ဆာ လူနာသစ္ အျဖစ္ ေတြ႔လာေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ခံတြင္းကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေတြလည္း တႏွစ္မွာ ၁၉၀ဝ ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုပါတယ္။
မိတ္ေဆြ အထူးကုဆရာဝန္ တေယာက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ခံတြင္း ကင္ဆာကို အရင္ထက္ ပိုေတြ႔ လာေနရပါၿပီတဲ့။ ေစာေစာသိၿပီး ကုသႏိုင္ရင္ေတာ့ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာတို႔၊ အေရျပားကင္ဆာတို႔ထက္ ပိုၿပီး အေသျမန္တဲ့ ေရာဂါလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိတဲ့ အေၾကာင္းေတြ

ခံတြင္းကင္ဆာ အမ်ားစုကေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္၊ အရက္ေသာက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ စီးကရက္၊ ေဆးျပင္းလိပ္ ေတြက အဂၤလန္မွာေတာ့ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းေတြပါတဲ့။ ဒါတင္မက ေဆးရြက္ႀကီး ငံုတာ၊ ကြမ္းစားတာ၊ တျခားတခုခု ပါးစပ္ထဲငံုတဲ့ အေလ့အထ ေတြကလည္း အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အမူအက်င့္ ေတြပါ။
အရက္က ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားရတဲ့အထဲ ေဆးလိပ္ေလးပါ တြဲလိုက္ေတာ့ ပိုၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားသြားတာ ေပါ့။ ေနေရာင္ျခည္ ထိေတြ႔တာ မ်ားရင္ ႏႈတ္ခမ္းကင္ဆာ ျဖစ္တတ္တာကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။

အခု ေနာက္ပိုင္း ေလ့လာခ်က္ေတြမွာေတာ့ ခံတြင္းကင္ဆာက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ (Human Papilloma Virus – HPV) နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတာ ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသတဲ့။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ စိုစြတ္တဲ့ အေရျပားရွိတဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တာ ေတြ႔ရ ပါသတဲ့။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ရတာ ကေတာ့ ပါးစပ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈေတြကေန ျဖစ္လာတာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ကြမ္းေတြနဲ႔ အၿပိဳင္ အျဖစ္မ်ားတဲ့ အေၾကာင္းတခု ျဖစ္လာေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဘယ္လို ခံစားေတြ႔ရွိရ သလဲ

ခံတြင္း ကင္ဆာကို ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ အာခံတြင္းက ေနရာစံုမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ သာမန္ မနာမက်င္တဲ့ အနာကေလး ျဖစ္လာၿပီး မေပ်ာက္ေတာ့တာ မ်ိဳးက စလို႔ ခံတြင္းထဲမွာ အျဖဴေရာင္၊ ဒါမွမဟုတ္ အနီေရာင္ အဖတ္ေတြ ေပၚလာတာ မ်ိဳးလည္း ေတြ႔ရတတ္ ပါတယ္။ ခံတြင္းမွာျဖစ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ တခုခုက ၃ ပတ္ထက္ ေက်ာ္လာၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ခံတြင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆရာဝန္ဆီ အျမန္ေျပးျပသင့္ ပါတယ္။
ကိုယ့္ဘာသာ သတိထားရမယ့္ လကၡဏာေတြ ကိုလည္း သိထားၾကသင့္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာနဲ႔ လည္ပင္း ေတြမွာ အဖုအက်ိတ္ ေပၚလာတာ၊ ႏႈတ္ခမ္းမွာ အနာအဆာ ေပၚလာတာ၊ ခုေနဖုေနသလို အလံုး အက်ိတ္ရွိ သလိုလို ခံစားရတာ၊ ပါးေစာင္ေတြထဲမွာ အနာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အျဖဴအနီ အဖတ္ေတြ ေပၚတာ၊ လွ်ာ၊ အာေခါင္၊ ခံတြင္းေအာက္ေျခ ရွိသမွ် ေနရာ ေတြမွာ တခုခုအေျပာင္းအလဲျဖစ္တိုင္း သတိထားၿပီး ကုသမႈခံယူဖို႔၊ ေဆးခန္းျပဖို႔အေရးႀကီးတာမို႔ မေပါ့ဆသင့္ ပါဘူး။

ခံတြင္းကင္ဆာကို ဘယ္လို ေစာေစာရွာေတြ႔ တတ္သလဲ

အထူးသျဖင့္ေတာ့ သြားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြ အတြက္ သြားဆရာဝန္ဆီ သြားရင္း စစ္ေဆးရာက ေတြ႔သိၾကရ တာ မ်ားပါတယ္။ ေစာေစာေတြ႔သိ ကုသခဲ့ရင္ ခံတြင္းကင္ဆာက ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမ်ား အားျဖင့္ ကိုယ့္ဘာသာ ခံတြင္းကို သိပ္ဂ႐ု မစိုက္ျဖစ္ၾကတာမို႔ ေနာက္က်မွ သိရတာကသာ မ်ားပါသတဲ့။

ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္တာကို အမ်ားအားျဖင့္ သြားဆရာဝန္ေတြကသာ စတင္ေတြ႔ရွိတာပါ။ သူတို႔က ခံတြင္းတခုလံုးကို အစိတ္အပိုင္း တခုစီ စမ္းသပ္စစ္ေဆး ႏိုင္ၾကတာကိုး။ ကိုယ့္ဘာသာ မွန္နဲ႔ ၾကည့္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ခံတြင္း တခုလံုးကို ျမင္ရဖို႔ေတာ့ အဆင္မေျပလွပါဘူး။

တခုခု ပံုမွန္ မဟုတ္တာ ေတြ႔တာနဲ႔ သြားဆရာဝန္က သက္ဆိုင္ရာ အထူးကုဆီ လႊဲေျပာင္းပို႔အပ္မွာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ က်ေတာ့ ခံတြင္း တခုလံုးေရာ လည္ေခ်ာင္းအထိပါ အေသးစိတ္စစ္ေဆးမႈေတြ ထပ္လုပ္ရပါေတာ့မယ္။ ထူးျခားမႈ ေတြ႔တဲ့ ေနရာကေန အသားစယူ စစ္ေဆး တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ရေတာ့မွာပါ။ အဲဒီေတာ့မွ ေရာဂါက ကင္ဆာဆိုတာ ေသခ်ာလား မေသခ်ာလား၊ ခြဲျခား သတ္မွတ္ရမွာပါ။

စစ္ေဆးေတြ႔ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြက ကင္ဆာဆိုတာ ေသခ်ာၿပီ ဆိုရင္ က်န္တဲ့ တကိုယ္လံုးကို စစ္ေဆးရပါ ဦးမယ္။ ေသြးစစ္၊ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ စတဲ့ စမ္းသပ္မႈ ေတြနဲ႔ ကင္ဆာရဲ႕ အဆင့္၊ ပ်ံ႕ႏွံ႔တဲ့ အေနအထား ေတြကို စူးစမ္းရပါ လိမ့္မယ္။ ၿပီးမွ ကုသမႈကို ေရြးခ်ယ္ စဥ္စားရေတာ့မွာပါ။

ခံတြင္းကင္ဆာကို ကုလို ့ ရ မရ

တကယ္လို႔ ေစာေစာသိတယ္၊ ျဖစ္ခါစမွာ သိတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေပ်ာက္ကင္းဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြ မ်ားပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ျဖစ္တဲ့ ဧရိယာ ငယ္ရင္လည္း ကုသရလြယ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လူအမ်ားစုကေတာ့ ေနာက္က်မွ သိရတာမ်ားၿပီး သြားေရာဂါ အတြက္ စမ္းသပ္ရာက အမွတ္တမဲ့ ေတြ႔ၾကတာသာ မ်ားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကုသပံုကေတာ့ အျခားကင္ဆာေတြလိုပါပဲ။ ခြဲစိတ္ဖယ္ထုတ္မယ္၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ကုမယ္၊ ကင္ဆာေဆးေတြနဲ႔ ကုမယ္ စသျဖင့္ေပါ့။ ေရာဂါရဲ႕ အဆင့္နဲ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔တဲ့ အေနအထားေပၚလိုက္ၿပီး ကုသပံုအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲပါတယ္။ ေပါင္းစပ္ ကုသရတာေတြလည္း ရွိတာပါပဲ။

ခံတြင္းကင္ဆာ ကင္းေစဖို႔

အေရးႀကီးတာ ကေတာ့ ကိုယ္က ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ကြမ္းယာ  မကင္းသူ ျဖစ္ေနရင္ ကိုယ့္ခံတြင္းကိုယ္ အၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သြား ဆရာဝန္ဆီမွာ သြားစစ္ေဆးရင္း ျဖစ္ေစ၊ အိမ္မွာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ အၿမဲသတိထား စစ္ေဆးေန သင့္ပါတယ္။

သြားတိုက္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာလည္း ကိုယ့္ပါးစပ္မွာ တခုခု အေျပာင္းအလဲ ရွိေနမလား စူးစမ္းရပါမယ္။ အနာ ဒါမွမဟုတ္ အနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္ အဖတ္ေတြ ေတြ႔ရင္ ကုသမႈခံယူၾကည့္ၿပီး ၃ ပတ္ ေက်ာ္လို႔မွ မေပ်ာက္ရင္ေတာ့ အထူးကုနဲ႔ ျပသရမွာ ပါ။

ေနေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႔ေနရတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရင္လည္း အကာအကြယ္ လိမ္းေဆးေတြ သံုးတာမ်ိဳး လုပ္ရမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ႏႈတ္ခမ္း အတြက္ ေနေရာင္ကာ ခရင္မ္ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ အာဟာရ ျပည့္ဝတဲ့ အစားအေသာက္၊ အထူးသျဖင့္ ဗီတာမင္ ေအ၊ စီ၊ အီးေတြ ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြက  ခံတြင္းမွာ ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သစ္သီးဝလံေတြ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြကို အမ်ားႀကီး စားေပးသင့္ ပါတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းျဖစ္တဲ့ အရက္၊ ေဆးလိပ္ေတြ အလြန္အကြ်ံ မေသာက္တာ၊ ျဖတ္ပစ္တာ မ်ိဳး လုပ္သင့္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ “ေခတ္မီသူတိုင္း ကြမ္းစားၾကသည္” ဆိုၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ အေလ့အထႀကီး ကလည္း ပတ္ဝန္းက်င္ကို ကြမ္းတံေတြးေတြနဲ႔ ညစ္ညမ္းေစတဲ့ အျပင္ ကိုယ့္ရဲ႕႐ုပ္သြင္ကိုလည္း အျမင္ မလွေစ႐ံုမက ခံတြင္း ကင္ဆာကိုပါ ဖိတ္ေခၚရာ ေရာက္တယ္ ဆိုတာ သတိတရ ရွိၾကေစခ်င္ ပါတယ္။

တကိုယ္လံုးမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြလို ပါပဲ၊ မျဖစ္ေအာင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတာေတြကို ကာကြယ္ ေရွာင္ၾကဥ္၊ ျဖစ္လာၿပီ ဆိုရင္လည္း ေစာေစာ သိရေအာင္ သတိထားရမယ့္ အခ်က္ေတြကို ေလ့လာ၊ ျဖစ္ေနရင္လည္း အျမန္ ကုသမႈခံယူၿပီး ေဝဒနာ ေလ်ာ့ပါးေစဖို႔၊ သက္တမ္းကို ဆြဲဆန္႔ဖို႔၊ ကံေကာင္းရင္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေပ်ာက္ကင္း သက္သာဖို႔ ဆိုတာေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတဲ့ အေၾကာင္း တင္ျပရင္း ခံတြင္းကင္ဆာဟာလည္း သတိျပဳရမယ့္ ကင္ဆာ ေရာဂါတခု ျဖစ္ေၾကာင္း မွ်ေဝလိုက္ပါတယ္။     ။

http://burma.irrawaddy.org/article/2014/10/04/65522.html