ပါးစပ္ထဲတြင္အနာျဖစ္ျခင္း (Aphthous ulcer)

Aphthous ulcer ကိုတခ်ိဳ႕ကေတာ့ Stress ulcer လို႔လည္းေခၚတတ္ၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အဲဒီအနာေလးေတြျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြမွာ စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ ပိုျပီးသိသိသာသာေလးကိုျဖစ္ေနတတ္္လို႔ Stress ulcer လို႔လည္းေခၚတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအနာေလးေတြကိုျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိဖူးတဲ့သူမွသာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္နာရလဲ၊ ကသိကေအာက္ျဖစ္ရလဲဆိုတာကို ခံစားတတ္မွာပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲဒီအနာေလးေတြခဏခဏျဖစ္တတ္လို႔ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္ညစ္ရပါတယ္(အခုေတာင္ျဖစ္ေနလို႔ အစာစားရခက္ေနတယ္)။ ျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြလည္းပါေလာက္မယ္ထင္လို႔ ဒီအနာေလးေတြအေၾကာင္းကို တင္ေပးလိုက္ပါတယ္။

ဒီအနာေတြပာာ ျဖစ္တတ္တဲ့သူမွာဆိုရင္ ခဏခဏကိုျဖစ္ပါတယ္။ ပါးစပ္ကလြဲျပီးတျခားေနရာေတြမွာမျဖစ္ပါဘူး။ ပါးစပ္ထဲမွာေတာ့ ေနရာစံုေအာင္ကိုျဖစ္ပါတယ္။ ႏွဳတ္ခမ္းအတြင္းပိုင္းေတြ၊ ပါးေစာင္ေတြ၊ အာေခါင္ေတြ၊ လ်ာေအာက္ေတြ အားလံုးမွာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုးအျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ ပါးေစာင္နဲ႔ ႏွဳတ္ခမ္းအတြင္းပိုင္းေတြမွာပါ။ တစ္ခုတည္းျဖစ္ႏိုင္သလို အမ်ားၾကီးလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၇ရက္ကေန ၁၀ရက္ေလာက္ၾကာရင္ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ အမာရြတ္မက်န္တတ္ပါဘူး။ ကေလးအရြယ္ ဒါမွမပာုတ္ လူပ်ိဳေဖာ္၀င္စအရြယ္မွာကတည္းက စျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အ၀ိုင္း ဒါမွမပာုတ္ ဘဲဥပံုစံေလးေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရမ္းနာပါတယ္။ အစာစားရင္ အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ အနာကသိသိသာသာကိုပတ္၀န္းက်င္အသားနဲ႔ကြဲျပားေနပါတယ္။ အနာရဲ႕ပတ္ပတ္လည္ေလးေတြက နီေနတတ္ျပီး အနာကေတာ့ အျဖဴေရာင္၊ ဒါမွမပာုတ္ မီးခိုးေရာင္ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးနဲ႔သက္ဆိုင္ျပီး အသက္၃၀ေက်ာ္ရင္ေတာ့ လံုး၀ေပ်ာက္သြားတတ္တယ္လို႔ဆုိပါတယ္။ တစ္ခုသတိထားရမွာက ပါးစပ္မွာျဖစ္တဲ့အနာတိုင္းပာာ Aphthous ulcer (AU) မပာုတ္ပါဘူး။ အထက္မွာေဖာျ္ပထားသလိုမ်ိဳးပံုစံမ်ိဳးေတြရွိမွသာ AU ျဖစ္ႏိုင္တာပါ။

ဒီအနာေတြဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာလည္းဆိုတာကို အခုခ်ိန္ထိတိုင္ေအာင္ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိေသးပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတြက တစ္ခုတည္းေၾကာင့္မပာုတ္ဘဲအမ်ားၾကီးေၾကာင့္ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ ဒီအနာေလးေတြပာာ ကူးစက္တတ္တာမ်ိဳးမပာုတ္ဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ (က်ေနာ့္တူမေလးမွာလည္း ျဖစ္တတ္တယ္)။ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြေၾကာင့္ AU ေတြပိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

1. သံဓါတ္၊ ေဖာလစ္အက္စစ္ (Folic acid)၊ ဗိုက္တာမင္ဘီ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း
2. အစာအိမ္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနတဲ့သူေတြ
3. ထူးထူးျခားျခားပဲ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူေတြေဆးလိပ္ျဖတ္လိုက္ရင္ ဒီအနာေတြျဖစ္တတ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
4. စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားျခင္း (စာေမးပြဲေျဖခါနီး၊ အလုပ္လူေတြ႔ေမးခါနီးစတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာပိုျဖစ္ပါတယ္။)
5. ထိခိုက္မိျခင္း (ႏွဳတ္ခမ္းအတြင္းသားေလးေတြကို ကိုက္မိလို႔ရွိရင္ အဲဒီေနရာကေနျဖစ္ပါတယ္။
6. တခ်ိဳ႕မိန္းကေလးေတြမွာေတာ့ ရာသီနဲ႔သက္ဆိုင္ေနတတ္ပါတယ္။ ရာသီလာခါနီးအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
7. အစားအေသာက္နဲ႔မတည့္တဲ့အခါေတြမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

8. ကိုယ္ခံအားမေကာင္းတဲ့သူေတြမွာလည္း ဒီအနာေလးေတြနဲ႔တူတဲ့ အနာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအနာေတြက AU မပာုတ္ပါဘူး။

အရမ္းအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ လူ၁၀၀မွာ ၅၀ေလာက္ကိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ အသက္၅ႏွစ္မတိုင္ခင္ကတည္းကစျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အသက္ၾကီးလာေလ ျဖစ္တဲ့အၾကိမ္ေရပိုမ်ားလာေလျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲဒီအနာေလးေတြပာာ နာက်င္တာ၊ အစာစားရခက္တာမ်ိဳးကလြဲရင္ တျခားဆိုးက်ိဳးမေပးတတ္ပါဘူး။ မိန္းကေလးေတြမွာပိုျပီးျဖစ္တတ္ပါတယ္။



လံုး၀ျပန္မျဖစ္ေတာ့ေအာင္ေတာ့ ကုသလို႔မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ဒီအနာေတြျဖစ္လာရင္ အေကာင္းဆံုးလုပ္ႏိုင္တာကေတာ့ အနာသက္သာေအာင္ရယ္၊ အနာျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္ကိုတိုသြားေအာင္ရယ္ပဲလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့

1. ဗီတာမင္ B12 ေသာက္ျခင္း။

2. အနာကို Steroid ပါတဲ့ေဆးလိမ္းေပးျခင္း။ ဒီနည္းကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ ဒီအနာေတြကိုကုသတဲ့အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းပါ။ အနာကိုသက္သာေစပါတယ္။ အခ်ိန္ကိုတိုေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တစ္ခါထပ္မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ မတားဆီးေပးႏိုင္ပါ။ အမ်ားဆံုးအသံုးမ်ားတာကေတာ့ Hydrocortisone, Triamcinolone, Betamethasone ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ Triamcinolone ကိ္ု Genalog ဆုိတဲ့တံဆိပ္နဲ႔ရွိပါတယ္။ အလြယ္တကူ၀ယ္ယူႏို္င္ပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို ၄ၾကိမ္လိမ္းေပးရပါတယ္။

3. Tetracyclines လိမ္းေဆးလိမ္းေပးရင္လည္း အနာကိုသက္သာေစပါတယ္ (အသက္၁၂ႏွစ္ေအာက္ေတြမွာ မသံုးရပါ။ သြားမွာအေရာင္ဆိုးျပီးသားျဖစ္သြားပါမယ္။)
4. ေရာင္ရမ္းတာကိုသက္သာေစတဲ့အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြသံုးလို႔ရပါတယ္။ သိပ္ေတာ့ထူးထူးျခားျခားမသက္သာပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဆးေသာက္ထားတာပဲဆိုျပီး စိတ္သက္သာရာေတာ့ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ (အစာအိမ္ထိခိုက္လို႔ အစာအိမ္ေဆးတစ္ခုခုနဲ႔ေတာ့ တြဲေသာက္ပါ။)

5. အစားအေသာက္ဓါတ္မတည့္လို႔ျဖစ္တဲ့သူေတြမွာ အဲဒီအစားအေသာက္ကိုေရွာင္ေပးရပါမယ္။
6. ကိုက္မိလို႔အနာျဖစ္တဲ့ေနရာကေနျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သတိထားျပီးမကိုက္မိေအာင္ေနရပါမယ္။

 https://www.facebook.com/photo.php?fbid=134583046680318&set=a.126988517439771.