သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္
အင္အားအေကာင္းဆုံး အယ္လ္နီညိဳရာသီဥတုၾကံဳေတြ႕မည့္ႏွစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ေရရရွိေရး၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး၊က်န္းမာေရး စေသာက႑မ်ားအတြက္
ျပင္ဆင္ထားရန္လုိပါသည္။
ဓာတ္ပုံ-ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ပထမႏွစ္၀က္ဟာ အယ္လ္နီညိဳရာသီဥတုရဲ႕ ထိခိုက္မႈခံရဦးမယ့္
ကာလျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီပထမႏွစ္တစ္၀က္ ကာလထဲမွာ ဇန္န၀ါရီနဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလဟာ
ေဆာင္းရာသီ ကာလျဖစ္ပါတယ္။ မတ္လနဲ႔ဧၿပီ ကေတာ့
ေႏြရာသီကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမလက ေတာ့ မုိးႀကိဳရာသီကာလနဲ႔ အေနာက္ေတာင္ မုတ္သံုရာသီေလ ၀င္ေရာက္မယ့္ ကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဇြန္လကေတာ့ မိုးဦးရာသီ ကာလျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အယ္လ္နီညိဳ ေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ေဆာင္းရာ သီ၊ ေႏြရာသီ၊ မုိးႀကိဳရာသီ၊ မုိးဦး ရာသီတို႔အျပင္ မုတ္သံုေလ၀င္ ေရာက္မႈ၊ မုတ္သံုေလအင္အား၊ မုတ္သံုမုန္တိုင္း စတာေတြ အားလံုးအေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈေတြရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
အားေကာင္းတဲ့ အယ္လ္နီညိဳ ႏွစ္ေတြမွာ ျမန္မာမွာ ေတြ႕ရတတ္ေလ့ရွိတဲ့ ရာသီဥတုအမ်ိဳးအစား ကေတာ့ ပူေႏြးၿပီးေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ရာသီဥတုအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေျခခံအေန နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ အပူခ်ိန္ေတြဟာ
ျဖစ္ၿမဲထက္ ပိုမယ္။ မိုးကေတာ့ ရြာသြန္းၿမဲေအာက္ ေလ်ာ့မယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ေသာက္သုံးေရအခက္အခဲၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ အညာေဒသတြင္ ေရရွာေဖြေနေသာ ေဒသခံမ်ား။
ဓာတ္ပုံ-ညီညီေဇာ္
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ လက္က်န္ေဆာင္းရာသီ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ပထမႏွစ္လ ျဖစ္တဲ့ ဇန္န၀ါရီနဲ႔ေဖေဖာ္၀ါရီေတြ ဟာ ေဆာင္းရာသီကာလေတြျဖစ္ တယ္။ဒီႏွစ္ေဆာင္းရဲ႕ အပူခ်ိန္ ေတြဟာ ျဖစ္ၿမဲရဲ႕အထက္ ေက်ာ္ လြန္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ အေအး ေပါ့တဲ့ အယ္လ္နီညိဳေဆာင္းျဖစ္ လာပါ့မယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမစ္၀ ကြၽန္းေပၚေဒသမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ပဲခူး တိုင္းတို႔အျပင္ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ တနသၤာရီတိုင္း ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသ ေတြမွာ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၂၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၂၄ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ခန္႔ရွိႏိုင္ ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းေတာင္ပိုင္းနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသေတြမွာ တစ္ခါ တစ္ရံ ၂၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၂၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္အထိ ညအပူ ခ်ိန္ေတြ ျမင့္တက္ေနႏိုင္ပါတယ္။ မနက္ပိုင္း အခ်ိန္အခါေတြမွာ ျမဴ က်တာ ပံုမွန္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတ္လထဲ ေရာက္တဲ့အထိ မနက္ပိုင္းအခ်ိန္ အခါေတြမွာ ျမဴမ်ား ဆိုင္းႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာင္းကုန္တာ ေစာႏိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းစြန္း
ေတြကေတာ့ အေအးဓာတ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း အထက္ပိုင္း၊ကခ်င္ ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္တို႔မွာ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၄ ဒီဂရီ စင္တီ ဂရိတ္မွ ၁၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ခန္႔ အတြင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ က်န္ေဒသ ေတြကေတာ့ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၁၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၁၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ခန္႔ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မုိး ရြာသြန္းမႈ ေလ်ာ့နည္းမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတုက ဒီႏွစ္ပိုၿပီး ေျခာက္ေသြ႕မယ္။ ဒီကာလရဲ႕ အထူးသတိထားရမယ့္ တစ္ခုတည္းေသာ သဘာ၀ေဘးကေတာ့ ေရရွားပါး မႈႀကံဳေတြ႕ရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေရရရွိမႈ အခက္အခဲမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာင္းသီးႏွံအတြက္ ႏွင္းအက်နည္းမႈေၾကာင့္ ေျမအစို ဓာတ္ေလ်ာ့နည္းကာ ထိခိုက္မႈမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ ရက္ မွ ဧၿပီ ၁၅ ရက္အထိကာလဟာ ေႏြရာသီကာလပါ။ ၁၉၈၀ ျပည့္ ႏွစ္မ်ားကစတင္ၿပီး ကမၻာႀကီး ပူ ေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ကမၻာ့အ ပူခ်ိန္ ေတြဟာ ႏွစ္စဥ္တိုးေနတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း အပါအ၀င္
ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကမၻာႀကီးဟာ ၿပီးခဲ့ တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ကမၻာ့သမုိင္းမွာ အပူဆံုးျဖစ္ခဲ့ တယ္။ အဲဒီစံခ်ိန္ကို ၂၀၁၅ က ခ်ိဳး လိုက္ျပန္တယ္။ ဒီလိုဆို ၂၀၁၆ ကေကာလို႔ ေမးစရာျဖစ္လာပါ တယ္။ Climate Scenario မ်ားအရ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ အပူခ်ိန္ဟာလက္ရွိအပူခ်ိန္ေတြ ရဲ႕အထက္ ၅ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ တိုးလာမယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Hadley Centre က ခန္႔မွန္းထား တာကို IPCC က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခခံအားျဖင့္ကို အပူခ်ိန္ေတြ တိုးေနတဲ့ အထဲမွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏြဟာ အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ တစ္ခါ အယ္လ္နီညိဳ ကလည္း သမိုင္းမွာ အားအေကာင္းဆံုး အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏြဟာ အပူရွိန္ျပင္း ထန္ႏိုင္တဲ့ ေႏြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အပူရွိန္ျပင္းထန္တဲ့ ေႏြေတြဟာ ဘယ္လိုထိခိုက္မႈေတြ ဖန္တီးႏိုင္ ၾကတယ္ဆိုတာ မၾကာေသးမီ ၿပီး ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေႏြကိုသတိရ ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အပူရွိန္ ျပင္းထန္လြန္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းမွာ လူအေသအေပ်ာက္ေတြ မ်ားခဲ့ၾကတာကို မွတ္မိၾကဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီကာလမွာ ေရရွားပါးမႈျပႆနာကလည္း အျမင့္ဆံုးကို ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
ေရရွားပါးမႈေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရသာမက ေသာက္သံုးေရေတြပါ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ အခက္အခဲ ေတြ႕ရႏိုင္ဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မိုးႀကိဳကာလရဲ႕မုတ္သံုအ၀င္ကာလ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၅ ရက္မွ ေမလ၁၅ ရက္အထိကာလဟာ မုိးႀကိဳကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလ ရဲ႕ ထူးျခားမႈကေတာ့ ေလထုမၿငိမ္မသက္မႈေတြဟာ မြန္းလြဲညေန ပိုင္းေတြမွာ ေန႔စဥ္လိုလို ျဖစ္တတ္ျခင္းနဲ႔ မုတ္သံုေလ
ျမန္မာႏိုင္ငံ အရပ္ရပ္ကို စတင္၀င္ေရာက္တဲ့ ကာလလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒါအ ျပင္ ဒီကာလဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုန္တိုင္းအမ်ားဆံုး ၀င္ေရာက္ေလ့ရွိတဲ့ ကာလလည္း ျဖစ္တယ္။ အယ္လ္နီညိဳရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ မုတ္သံုေလကို အားေလ်ာ့ေစၿပီး မုတ္သံု၀င္ေရာက္မႈကို ေနာက္က်ေစတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မုိးႀကိဳကာလဟာ ပိုရွည္လ်ားလာႏိုင္ၿပီး ေမလကုန္အထိ ၾကာသြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိုးတိမ္ေတာင္ေတြ ျဖစ္ဖို႔နဲ႔ မုန္တိုင္း၀င္ဖို႔ ကာလေတြ ပိုရွည္သြားႏိုင္တဲ့အတြက္ မုိးတိမ္ေတြ ပိုအျဖစ္မ်ား လာႏိုင္ေပမယ့္ မုန္တိုင္း၀င္ဖို႔ အခြင့္အေရးအေနနဲ႔ကေတာ့ အယ္လ္နီညိဳႏွစ္ေတြမွာ မုန္တိုင္း ၀င္ဖို႔ အလားအလာ နည္းတတ္တာေၾကာင့္မုန္တိုင္းအႏၲရာယ္ မႀကီးမားႏိုင္ဘူးလို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ မုတ္သံုအ၀င္ ကေတာ့ သိသာပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းကို ၁၅ ရက္ေလာက္ ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၀ ရက္ေလာက္မွ မုတ္သံု၀င္ပါလိမ့္မယ္။ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚ ေဒသကိုေတာ့ ၁၀ ရက္ေလာက္
ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၅ ရက္ ေလာက္ မုတ္သံု၀င္ ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းကိုေတာ့ မုတ္သံုေလအ၀င္ ရက္ေျပာင္းလဲတာ အသိသာဆံုး ျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္။ မုတ္သံုေလ ၀င္ေရာက္မႈကို ပီပီျပင္ျပင္မေတြ႕ႏိုင္ဘဲ
ေျမာက္ပိုင္းေဒသနဲ႔တြဲၿပီး ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔ မွ မုတ္သံုေလ၀င္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ အလယ္ပိုင္းေဒသအဖို႔ မုတ္သံု ၀င္ေရာက္မႈ ခုနစ္ရက္ခန္႔ ေနာက္က်တယ္လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုးတာက ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသဟာ မုတ္သံုအ၀င္မွာ မိုးေကာင္းေကာင္း ရေလ့ ရွိတာမို႔ ဒီႏွစ္အဖို႔ မုတ္သံုေလဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းကို ခုန္ေက်ာ္သြားမယ့္ သေဘာရွိေနတာေၾကာင့္ မုိးႀကိဳမိုးရရွိမႈ အလြန္နည္းႏိုင္ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ မုိးႀကိဳကာလမွာ မုတ္သံု အ၀င္ေနာက္က်ႏိုင္ေပမယ့္ အေနာက္ေလစီးေၾကာင္းမ်ား၊ ထုိင္းပင္လယ္ေကြြ႕အတြင္းနဲ႔ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္းမွ ေရေငြ႕ပါတဲ့ေလမ်ားတိုး၀င္မႈ ေၾကာင့္ ေလထုမၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈ ေတြနဲ႔အတူ မိုးတိမ္ေတာင္မ်ား
ျဖစ္ေပၚေနႏိုင္တယ္။ မုန္တိုင္း တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေပမယ့္ အယ္လ္နီညိဳႏွစ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကို၀င္ဖို႔ မေသခ်ာေသးပါဘူး။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕မိုးဦးကာလ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ဇြန္လဟာ မိုးဦးကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလအတြင္း မုတ္သံုေလဟာအမ်ားအား ျဖင့္ အားအသင့္အတင့္ ရွိႏိုင္ပါ တယ္။ အစဥ္အလာအားျဖင့္ တစ္လလံုး မိုးရြာေလ့ရွိေပမယ့္ ဒီႏွစ္ မွာေတာ့ ဇြန္လအတြင္း မိုးေလ်ာ့ နည္းတဲ့ကာလေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဇြန္လဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမ ေရႀကီးကာလ ျဖစ္ေပမယ့္ ထူးထူးျခားျခား ေရႀကီးဖို႔ေတာ့မရွိဘူးလို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ မုန္တိုင္းျဖစ္ ဖို႔အလားအလာ၊ အေရွ႕ဘက္က ေလေပြလႈိင္းနဲ႔ တိုင္ဖြန္း မုန္တုိင္း အႂကြင္းအက်န္ေတြလာဖုိ႔ အ လားအလာအလြန္နည္းပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္္ မုိး ရဖို႔ အခြင့္အေရးေတြကို ေလ်ာ့ နည္းက်သြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းကို အမ်ားဆံုး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
လက္က်န္ကာလမ်ားအတြက္ ေယဘုယ်ခန္႔မွန္းခ်က္
မိုးလယ္ကာလနဲ႔ မိုးေႏွာင္းကာလေတြမွာ မုတ္သံုေလဟာ အတက္အက်ေတြ၊ အေျပာင္းအလဲေတြ မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ေနရာ အားျဖင့္၊ အခ်ိန္အားျဖင့္ စုစည္း အားေကာင္းမႈေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မုတ္သံု မိုးရြာသြန္းမႈ ေလ်ာ့နည္း ႏိုုင္ၿပီး အပူခ်ိန္ပိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွာ မုန္တုိုင္းျဖစ္တာ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ၿပီး ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အားေကာင္း တတ္ပါတယ္။ မုိးတြင္းကာလ မုန္တိုင္းျဖစ္တာ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ၿပီး မုိးလြန္ကာလမ်ား အျဖစ္မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာနဲ႔ ေအာက္တိုဘာ တတိယ ေရႀကီးကာလဟာ ပိုၿပီးသတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ အခါလြန္မိုး အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ဟာ ရာသီဥတု မွ်တတဲ့ႏွစ္ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ အလြန္နည္းပါတယ္။ အပူရွိန္ ျပင္းထန္ျခင္း၊ မိုးနည္းျခင္း၊ မုတ္သံု အင္အားမမွန္ျခင္း၊ မုတ္သံုအ၀င္ေနာက္က်ကာ အထြက္ေစာျခင္း၊ မုတ္သံုမိုးေလ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ေရႀကီးမႈအႏၲရာယ္ ရွိျခင္း၊ မုိးလြန္ကာလတြင္ မုန္ တိုင္းနဲ႔အတူ အခါလြန္မိုး ရြာႏိုင္ျခင္း၊ တတိယ ေရႀကီးကာလျဖစ္ေသာ စက္တင္ဘာလနဲ႔ ေအာက္ တိုဘာတို႔တြင္ စိုးရိမ္ေရမွတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈမ်ားေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုသလို အပူရွိန္ျပင္းထန္ျခင္း၊ ေရရွားပါးျခင္း စသည့္ သဘာ၀ေဘးမ်ားေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ေရရရွိ ေရး စသည့္ က႑မ်ား အတြက္လည္း ႀကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားနဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ဌာနေပါင္းစံုက လုပ္ငန္းစီမံခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ထားၾကရန္ လိုအပ္ေနပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။
ေႏြရာသီကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမလက ေတာ့ မုိးႀကိဳရာသီကာလနဲ႔ အေနာက္ေတာင္ မုတ္သံုရာသီေလ ၀င္ေရာက္မယ့္ ကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဇြန္လကေတာ့ မိုးဦးရာသီ ကာလျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အယ္လ္နီညိဳ ေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ေဆာင္းရာ သီ၊ ေႏြရာသီ၊ မုိးႀကိဳရာသီ၊ မုိးဦး ရာသီတို႔အျပင္ မုတ္သံုေလ၀င္ ေရာက္မႈ၊ မုတ္သံုေလအင္အား၊ မုတ္သံုမုန္တိုင္း စတာေတြ အားလံုးအေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈေတြရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
အားေကာင္းတဲ့ အယ္လ္နီညိဳ ႏွစ္ေတြမွာ ျမန္မာမွာ ေတြ႕ရတတ္ေလ့ရွိတဲ့ ရာသီဥတုအမ်ိဳးအစား ကေတာ့ ပူေႏြးၿပီးေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ရာသီဥတုအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေျခခံအေန နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ အပူခ်ိန္ေတြဟာ
ျဖစ္ၿမဲထက္ ပိုမယ္။ မိုးကေတာ့ ရြာသြန္းၿမဲေအာက္ ေလ်ာ့မယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ေသာက္သုံးေရအခက္အခဲၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ အညာေဒသတြင္ ေရရွာေဖြေနေသာ ေဒသခံမ်ား။
ဓာတ္ပုံ-ညီညီေဇာ္
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ လက္က်န္ေဆာင္းရာသီ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ပထမႏွစ္လ ျဖစ္တဲ့ ဇန္န၀ါရီနဲ႔ေဖေဖာ္၀ါရီေတြ ဟာ ေဆာင္းရာသီကာလေတြျဖစ္ တယ္။ဒီႏွစ္ေဆာင္းရဲ႕ အပူခ်ိန္ ေတြဟာ ျဖစ္ၿမဲရဲ႕အထက္ ေက်ာ္ လြန္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ အေအး ေပါ့တဲ့ အယ္လ္နီညိဳေဆာင္းျဖစ္ လာပါ့မယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမစ္၀ ကြၽန္းေပၚေဒသမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ပဲခူး တိုင္းတို႔အျပင္ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ တနသၤာရီတိုင္း ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသ ေတြမွာ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၂၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၂၄ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ခန္႔ရွိႏိုင္ ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းေတာင္ပိုင္းနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသေတြမွာ တစ္ခါ တစ္ရံ ၂၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၂၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္အထိ ညအပူ ခ်ိန္ေတြ ျမင့္တက္ေနႏိုင္ပါတယ္။ မနက္ပိုင္း အခ်ိန္အခါေတြမွာ ျမဴ က်တာ ပံုမွန္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတ္လထဲ ေရာက္တဲ့အထိ မနက္ပိုင္းအခ်ိန္ အခါေတြမွာ ျမဴမ်ား ဆိုင္းႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာင္းကုန္တာ ေစာႏိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းစြန္း
ေတြကေတာ့ အေအးဓာတ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း အထက္ပိုင္း၊ကခ်င္ ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္တို႔မွာ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၄ ဒီဂရီ စင္တီ ဂရိတ္မွ ၁၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ခန္႔ အတြင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ က်န္ေဒသ ေတြကေတာ့ ညအပူခ်ိန္ေတြဟာ ၁၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္မွ ၁၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ခန္႔ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မုိး ရြာသြန္းမႈ ေလ်ာ့နည္းမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတုက ဒီႏွစ္ပိုၿပီး ေျခာက္ေသြ႕မယ္။ ဒီကာလရဲ႕ အထူးသတိထားရမယ့္ တစ္ခုတည္းေသာ သဘာ၀ေဘးကေတာ့ ေရရွားပါး မႈႀကံဳေတြ႕ရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေရရရွိမႈ အခက္အခဲမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာင္းသီးႏွံအတြက္ ႏွင္းအက်နည္းမႈေၾကာင့္ ေျမအစို ဓာတ္ေလ်ာ့နည္းကာ ထိခိုက္မႈမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ ရက္ မွ ဧၿပီ ၁၅ ရက္အထိကာလဟာ ေႏြရာသီကာလပါ။ ၁၉၈၀ ျပည့္ ႏွစ္မ်ားကစတင္ၿပီး ကမၻာႀကီး ပူ ေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ကမၻာ့အ ပူခ်ိန္ ေတြဟာ ႏွစ္စဥ္တိုးေနတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း အပါအ၀င္
ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကမၻာႀကီးဟာ ၿပီးခဲ့ တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ကမၻာ့သမုိင္းမွာ အပူဆံုးျဖစ္ခဲ့ တယ္။ အဲဒီစံခ်ိန္ကို ၂၀၁၅ က ခ်ိဳး လိုက္ျပန္တယ္။ ဒီလိုဆို ၂၀၁၆ ကေကာလို႔ ေမးစရာျဖစ္လာပါ တယ္။ Climate Scenario မ်ားအရ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ အပူခ်ိန္ဟာလက္ရွိအပူခ်ိန္ေတြ ရဲ႕အထက္ ၅ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ တိုးလာမယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Hadley Centre က ခန္႔မွန္းထား တာကို IPCC က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခခံအားျဖင့္ကို အပူခ်ိန္ေတြ တိုးေနတဲ့ အထဲမွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏြဟာ အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ တစ္ခါ အယ္လ္နီညိဳ ကလည္း သမိုင္းမွာ အားအေကာင္းဆံုး အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏြဟာ အပူရွိန္ျပင္း ထန္ႏိုင္တဲ့ ေႏြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အပူရွိန္ျပင္းထန္တဲ့ ေႏြေတြဟာ ဘယ္လိုထိခိုက္မႈေတြ ဖန္တီးႏိုင္ ၾကတယ္ဆိုတာ မၾကာေသးမီ ၿပီး ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေႏြကိုသတိရ ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အပူရွိန္ ျပင္းထန္လြန္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းမွာ လူအေသအေပ်ာက္ေတြ မ်ားခဲ့ၾကတာကို မွတ္မိၾကဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီကာလမွာ ေရရွားပါးမႈျပႆနာကလည္း အျမင့္ဆံုးကို ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
ေရရွားပါးမႈေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရသာမက ေသာက္သံုးေရေတြပါ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ အခက္အခဲ ေတြ႕ရႏိုင္ဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မိုးႀကိဳကာလရဲ႕မုတ္သံုအ၀င္ကာလ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၅ ရက္မွ ေမလ၁၅ ရက္အထိကာလဟာ မုိးႀကိဳကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလ ရဲ႕ ထူးျခားမႈကေတာ့ ေလထုမၿငိမ္မသက္မႈေတြဟာ မြန္းလြဲညေန ပိုင္းေတြမွာ ေန႔စဥ္လိုလို ျဖစ္တတ္ျခင္းနဲ႔ မုတ္သံုေလ
ျမန္မာႏိုင္ငံ အရပ္ရပ္ကို စတင္၀င္ေရာက္တဲ့ ကာလလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒါအ ျပင္ ဒီကာလဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုန္တိုင္းအမ်ားဆံုး ၀င္ေရာက္ေလ့ရွိတဲ့ ကာလလည္း ျဖစ္တယ္။ အယ္လ္နီညိဳရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ မုတ္သံုေလကို အားေလ်ာ့ေစၿပီး မုတ္သံု၀င္ေရာက္မႈကို ေနာက္က်ေစတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မုိးႀကိဳကာလဟာ ပိုရွည္လ်ားလာႏိုင္ၿပီး ေမလကုန္အထိ ၾကာသြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိုးတိမ္ေတာင္ေတြ ျဖစ္ဖို႔နဲ႔ မုန္တိုင္း၀င္ဖို႔ ကာလေတြ ပိုရွည္သြားႏိုင္တဲ့အတြက္ မုိးတိမ္ေတြ ပိုအျဖစ္မ်ား လာႏိုင္ေပမယ့္ မုန္တိုင္း၀င္ဖို႔ အခြင့္အေရးအေနနဲ႔ကေတာ့ အယ္လ္နီညိဳႏွစ္ေတြမွာ မုန္တိုင္း ၀င္ဖို႔ အလားအလာ နည္းတတ္တာေၾကာင့္မုန္တိုင္းအႏၲရာယ္ မႀကီးမားႏိုင္ဘူးလို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ မုတ္သံုအ၀င္ ကေတာ့ သိသာပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းကို ၁၅ ရက္ေလာက္ ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၀ ရက္ေလာက္မွ မုတ္သံု၀င္ပါလိမ့္မယ္။ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚ ေဒသကိုေတာ့ ၁၀ ရက္ေလာက္
ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၅ ရက္ ေလာက္ မုတ္သံု၀င္ ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းကိုေတာ့ မုတ္သံုေလအ၀င္ ရက္ေျပာင္းလဲတာ အသိသာဆံုး ျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္။ မုတ္သံုေလ ၀င္ေရာက္မႈကို ပီပီျပင္ျပင္မေတြ႕ႏိုင္ဘဲ
ေျမာက္ပိုင္းေဒသနဲ႔တြဲၿပီး ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔ မွ မုတ္သံုေလ၀င္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ အလယ္ပိုင္းေဒသအဖို႔ မုတ္သံု ၀င္ေရာက္မႈ ခုနစ္ရက္ခန္႔ ေနာက္က်တယ္လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုးတာက ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသဟာ မုတ္သံုအ၀င္မွာ မိုးေကာင္းေကာင္း ရေလ့ ရွိတာမို႔ ဒီႏွစ္အဖို႔ မုတ္သံုေလဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းကို ခုန္ေက်ာ္သြားမယ့္ သေဘာရွိေနတာေၾကာင့္ မုိးႀကိဳမိုးရရွိမႈ အလြန္နည္းႏိုင္ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ မုိးႀကိဳကာလမွာ မုတ္သံု အ၀င္ေနာက္က်ႏိုင္ေပမယ့္ အေနာက္ေလစီးေၾကာင္းမ်ား၊ ထုိင္းပင္လယ္ေကြြ႕အတြင္းနဲ႔ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္းမွ ေရေငြ႕ပါတဲ့ေလမ်ားတိုး၀င္မႈ ေၾကာင့္ ေလထုမၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈ ေတြနဲ႔အတူ မိုးတိမ္ေတာင္မ်ား
ျဖစ္ေပၚေနႏိုင္တယ္။ မုန္တိုင္း တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေပမယ့္ အယ္လ္နီညိဳႏွစ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကို၀င္ဖို႔ မေသခ်ာေသးပါဘူး။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕မိုးဦးကာလ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ဇြန္လဟာ မိုးဦးကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလအတြင္း မုတ္သံုေလဟာအမ်ားအား ျဖင့္ အားအသင့္အတင့္ ရွိႏိုင္ပါ တယ္။ အစဥ္အလာအားျဖင့္ တစ္လလံုး မိုးရြာေလ့ရွိေပမယ့္ ဒီႏွစ္ မွာေတာ့ ဇြန္လအတြင္း မိုးေလ်ာ့ နည္းတဲ့ကာလေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဇြန္လဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမ ေရႀကီးကာလ ျဖစ္ေပမယ့္ ထူးထူးျခားျခား ေရႀကီးဖို႔ေတာ့မရွိဘူးလို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ မုန္တိုင္းျဖစ္ ဖို႔အလားအလာ၊ အေရွ႕ဘက္က ေလေပြလႈိင္းနဲ႔ တိုင္ဖြန္း မုန္တုိင္း အႂကြင္းအက်န္ေတြလာဖုိ႔ အ လားအလာအလြန္နည္းပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္္ မုိး ရဖို႔ အခြင့္အေရးေတြကို ေလ်ာ့ နည္းက်သြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းကို အမ်ားဆံုး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
လက္က်န္ကာလမ်ားအတြက္ ေယဘုယ်ခန္႔မွန္းခ်က္
မိုးလယ္ကာလနဲ႔ မိုးေႏွာင္းကာလေတြမွာ မုတ္သံုေလဟာ အတက္အက်ေတြ၊ အေျပာင္းအလဲေတြ မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ေနရာ အားျဖင့္၊ အခ်ိန္အားျဖင့္ စုစည္း အားေကာင္းမႈေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မုတ္သံု မိုးရြာသြန္းမႈ ေလ်ာ့နည္း ႏိုုင္ၿပီး အပူခ်ိန္ပိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွာ မုန္တုိုင္းျဖစ္တာ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ၿပီး ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အားေကာင္း တတ္ပါတယ္။ မုိးတြင္းကာလ မုန္တိုင္းျဖစ္တာ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ၿပီး မုိးလြန္ကာလမ်ား အျဖစ္မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာနဲ႔ ေအာက္တိုဘာ တတိယ ေရႀကီးကာလဟာ ပိုၿပီးသတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ အခါလြန္မိုး အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ဟာ ရာသီဥတု မွ်တတဲ့ႏွစ္ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ အလြန္နည္းပါတယ္။ အပူရွိန္ ျပင္းထန္ျခင္း၊ မိုးနည္းျခင္း၊ မုတ္သံု အင္အားမမွန္ျခင္း၊ မုတ္သံုအ၀င္ေနာက္က်ကာ အထြက္ေစာျခင္း၊ မုတ္သံုမိုးေလ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ေရႀကီးမႈအႏၲရာယ္ ရွိျခင္း၊ မုိးလြန္ကာလတြင္ မုန္ တိုင္းနဲ႔အတူ အခါလြန္မိုး ရြာႏိုင္ျခင္း၊ တတိယ ေရႀကီးကာလျဖစ္ေသာ စက္တင္ဘာလနဲ႔ ေအာက္ တိုဘာတို႔တြင္ စိုးရိမ္ေရမွတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈမ်ားေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုသလို အပူရွိန္ျပင္းထန္ျခင္း၊ ေရရွားပါးျခင္း စသည့္ သဘာ၀ေဘးမ်ားေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ေရရရွိ ေရး စသည့္ က႑မ်ား အတြက္လည္း ႀကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားနဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ဌာနေပါင္းစံုက လုပ္ငန္းစီမံခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ထားၾကရန္ လိုအပ္ေနပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။
No comments:
Post a Comment