ပခံုးကပ္၊ ပခံုးနာ၊ ပခံုးခိုင္ (Frozen Shoulder )

ပခံုးကပ္တာ၊ ပခံုးနာတာ၊ ပခံုးခိုင္တာ စတဲ့ လကၡဏာေတြ ျပတတ္တဲ့ Frozen Shoulder ဟာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အသက္ ၄၀-၆၀ ၾကား အရြယ္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီး ေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ပခံုးတင္မက လက္ေမာင္းေတြ အထိပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး နာတတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို တိတိက်က် မသိၾကပါဘူး။

အမ်ားယူဆတာကေတာ့ ပခံုးအရြတ္ (Capsule) က ေရာင္လာၿပီး က်ဳံ႕သြားေတာ့ လႈပ္ရွား မႈက ပံုမွန္ မျဖစ္ေတာ့တာလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ပခံုးနာတာက အေတာ္ ဆိုးပါတယ္။ တစ္ခါ တေလ ညအိပ္လို႔ေတာင္ မရေအာင္ နာတတ္ပါတယ္။ လက္က ေကာင္းေကာင္းလႈပ္ရွားလို႔ မရေတာ့ ေက်ာကုတ္လို႔လည္း မရ၊ ေခါင္းၿဖီးလို႔လည္း မရပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီးေတြဆိုေတာ့ ဆံပင္ေတြ ထံုးလို႔မရ၊ ျပင္လို႔မရနဲ႔ ပိုဆိုးပါတယ္။ အက်ႌဝတ္ၿပီ ဆိုရင္လည္း လက္ထိုးရ ခက္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါက အဆင့္သံုးဆင့္ ရွိပါတယ္။ 

အဆင့္တစ္ခုကို ၆ လ-၈ လေလာက္ ၾကာပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဒီေရာဂါျဖစ္ရင္ တစ္ႏွစ္ခြဲ- သံုးႏွစ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။

ဒီေရာဂါက အမ်ားအားျဖင့္ ပခံုးတစ္ဖက္မွာ စျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ ပခံုးရဲ႕ ညာဘက္တစ္ဖက္မွာ စျဖစ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေပ်ာက္လာၿပီဆိုေတာ့ ဘယ္ဘက္ပခံုးက ထပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္ေပ်ာက္ၿပီးရင္ ေနာက္တစ္ဖက္ ထပ္ျဖစ္တတ္တယ္။ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ျဖစ္တာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီထက္ ကံဆိုးတဲ့ လူနာေတြက်ေတာ့ ပခံုးႏွစ္ဖက္စလံုး ၿပိဳင္ျဖစ္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ အေတာ္ေလး ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။

ေရာဂါ ပထမအဆင့္မွာ ပခံုးအဆစ္က နာတယ္၊ ခိုင္လာတယ္၊ တျဖည္းျဖည္းနာတာ ပိုဆိုး လာတယ္၊ ပခံုးက ပိုကပ္လာတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ကို Stationary Stage လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအဆင့္က်ေတာ့ ပခံုးက ပိုလည္း နာမလာဘူး၊ ပိုလည္း ဆိုးမလာဘူး၊ ပိုလည္း ကပ္မလာဘူး။ ေရာဂါက တန္႔ေနတယ္။ တတိယအဆင့္ကိုေတာ့ Resolution Stage လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ အဆစ္က နာတာ၊ ကပ္တာ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့သြားၿပီး ျပန္ေကာင္း သြားပါတယ္။

ဒီေရာဂါျဖစ္ရင္ လူနာအမ်ားစုမွာ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္း ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရာဂါကို အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္း သူ႔အလိုလို ျပန္သက္သာသြားတဲ့ ေရာဂါလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ ဒီလိုပခံုးနာတဲ့၊ ကပ္တဲ့ လူနာေတြ ေတြ႕ရင္ နာတဲ့ ေနရာကို စမ္းၾကည့္ေပးရပါတယ္။ တျခားေရာဂါလည္း ရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ တျခားေရာဂါေတြနဲ႔ မမွားေအာင္ ေသခ်ာ စစ္ေဆးရပါတယ္။ ပခံုးနာ၊ ပခံုးကပ္တဲ့ ေရာဂါနဲ႔ မွားတတ္တဲ့ ေရာဂါေတြက ပခံုးအရြတ္ ေက်ာက္တည္တာ၊ ပခံုးအ႐ိုး နည္းနည္းပါးပါး က်ဳိးတာ၊ လည္ပင္းအာ႐ံုေၾကာ ညပ္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္ဘက္ပခံုးနာရင္ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ လြဲတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ရင္ လကၡဏာတစ္ခု အေနနဲ႔ ပခံုးနာတာ ျပတတ္လို႔ပါ။ ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ လူနာေတြက အလိုလို ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက်ေတာ့ နည္းနည္းပါးပါး ထိမိခိုက္မိျဖစ္ၿပီး ပခံုးနာလာတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွင္ေတြက ဒီေရာဂါ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ေဝဒနာသည္ေတြရဲ႕ ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဒီေရာဂါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါပံုစံနဲ႔လာရင္ ေသြး၊ ဆီး စစ္ရပါတယ္။ ဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ၾကည့္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္မွန္ထဲမွာ ဘာမွ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ သိပ္မေတြ႕ရပါဘူး။ အ႐ိုးနည္းနည္းပါးတာေလာက္ပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ၾကည့္ရတဲ့ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္က တျခားျပႆနာေတြမ်ား ျဖစ္ေနသလား ဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ စစ္ၾကည့္ရတာပါ။

ကုသမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ အနာသက္သာဖို႔အတြက္ ေသာက္ေဆး ေပးရပါတယ္။ ပခံုးအဆစ္က နာေနေပမယ့္ လႈပ္ရွားမႈကိုေတာ့ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ခိုင္းရပါတယ္။ ၿငိမ္ေနရင္ ပခံုးက ပိုကပ္သြားတတ္တယ္။ အ႐ိုးအေၾကာ ျပဳျပင္ေပးမႈ (Physiotherapy) လုပ္ေပးရင္လည္း လူနာအတြက္ အက်ဳိးရွိပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေရေႏြးအိတ္ကပ္တာ၊ ေသာက္ေဆး ေပးတာေတြ လုပ္ေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ မသက္သာဘူးဆိုရင္ အဆစ္ထဲကို ေဆးထိုးေပးလို႔ ရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ နာတာ အေတာ္ သက္သာသြားပါလိမ့္မယ္။ လႈပ္ရွားမႈလည္း ျမန္ျမန္ရလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ရွိသူေတြမွာေတာ့ ဆီးခ်ဳိတက္ေနရင္ ေဆးထိုးလို႔ မသင့္ပါဘူး။ ပိုးဝင္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။

ပိုးမဝင္ေအာင္ ေသခ်ာဂ႐ုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက်ေတာ့ ပခံုးက သိပ္ကပ္ေနၿပီး လႈပ္ရွားလို႔ မရဘူးဆိုရင္ ေမ့ေဆးေပးၿပီး ပခံုးအရြတ္ေတြကို ဆြဲလွည့္တဲ့နည္း (Manipulation) ေပးရပါတယ္။
ဒီနည္းနဲ႔လည္း တခ်ဳိ႕လူနာေတြက သက္သာေပမယ့္ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက မသက္သာပါဘူး။ ေနာက္တစ္နည္းက ဆရာတို႔ လုပ္ေလ့မရွိေပမယ့္ Arthroscopy နည္းလို႔ေခၚတဲ့ တျခား ႏိုင္ငံေတြမွာ လုပ္ေလ့ရွိတာက အဆစ္ထဲ မွန္ေျပာင္းထည့္ၿပီး က်ပ္ေနတဲ့ အရြတ္ကို ျဖတ္ေပးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါက စိုးရိမ္စရာ မရွိေပမယ့္ ျဖစ္လာရင္ စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုကို သည္းခံလိုက္ရင္ သူ႔အလိုလုိ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။

ပါေမာကၡဦးေန၀င္း
အရိုးခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီး
ေဆးပညာဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ား မွ ကူးယူေဖၚျပထားပါသည္။

https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1551629141762879.1073741