စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈဆိုင္ရာ သေဘာထားမ်ား ခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)
by Khin Maung Nyo
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရလာဒ္ကို ႀကိဳတင္ခန္႔ မွန္းရခက္သည္။ လုပ္ရပ္မ်ား၏ရလာဒ္ကို ႀကိဳတင္ မွန္းဆရန္ခက္သည္ဆိုရာ၌ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈတစ္ခုတည္းသာမဟုတ္ပါ။အျခားမူဝါဒမ်ား၊ လုပ္ရပ္မ်ား၏ ရလဒ္မ်ားသည္လည္း ႀကိဳတင္မွန္းဆရန္ ခက္ခဲ တတ္ပါသည္။ မေမွ်ာ္မွန္းႏုိင္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ား၊အက်ဳိး ဆက္မ်ား၊ ေဘးထြက္အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ ေပၚတတ္ပါသည္။ စစ္အင္အား သံုး ျခင္းသည္လည္းျဖစ္ခ်င္သည့္အတိုင္းျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္တတ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံတကာနယ္ပယ္တြင္ ဝါဒျဖန္႕သည္မ်ားကို မိမိကအဓိပၸာယ္ ေကာက္ေစခ်င္သလို မေကာက္ဘဲ၊သူေကာက္ခ်င္ သလိုေကာက္သြားႏုိင္သည္။ သံခင္းတမန္ခင္းေဆာင္ ရြက္ျခင္းမ်ားကို ေခ်ာ့ျမႇဴျခင္းဟုထင္ႏုိင္သည္။ မည္ သို႔လုပ္လွ်င္ မည္သို႔ျဖစ္သည္ကို၊မည္သည့္ေနရာ၌ မဆို မွန္းဆရန္ခက္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာ၌ အခက္အခဲမ်ားစြာၾကံဳေတြ႕ရသည္။ ႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား၌ သံခင္းတမန္ခင္းကိစၥမ်ား၊စစ္ေရး ကိစၥမ်ား အတြက္ ကြၽမ္းက်င္သူ၊ စနစ္တက်ေလ့က်င့္ ထားသူမ်ားမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း စီးပြာေရးနည္းလမ္း မ်ားကို ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားအတြက္အသံုးျပဳရန္ ကြၽမ္းက်င္သူရွားပါးသည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား၏ သေဘာသဘာဝေၾကာင့္ထက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ခက္ခဲျခင္းျဖစ္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား၏ ထိေရာက္မႈသည္ ထို မူဝါဒကို တစ္ႏုိင္ငံလံုးက မည္မွ်ေထာက္ခံသည္ မေထာက္ခံသည္ဆိုသည့္ အေပၚ တြင္မူတည္သည္။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ၊ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ၊ ဒုတိယကမၻာစစ္တို႔ သည္လည္း အလားတူပင္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးပိတ္ ဆို႔မႈကို ျပဳလုပ္ေသာႏုိင္ငံ၏ မည္သည့္အတိုင္းအတာ အထိ ေထာက္ခံမႈရသည္၊ မရသည္ဆိုသည္မွာ အေရး ႀကီးသည္။ သံတမန္တစ္ဦးက ''ကြၽႏ္ုပ္တို႔ႏုိင္ငံသား မ်ားက ထိုကိစၥကိုလက္မခံႏိုင္ပါ''ဟု ေျပာၿပီး၊ သူ႔ေျပာသည့္အတိုင္းလည္း တကယ္ကို ႏိုင္ငံသားမ်ား ကလက္မခံလွ်င္လုပ္ရပ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ပို၍ထိေရာက္ မႈရွိသည္။ ၾကားလူ၀င္လာလွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ၏ ထိေရာက္မႈ ေလ်ာ့ႏုိင္သည္။ မိမိတုိ႔က ကုန္သြယ္မႈမျပဳလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားသူမ်ားက ဝင္ေရာက္ကုန္သြယ္ ျခင္း။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းလုပ္တတ္သည္။ထိုသို႔လုပ္တတ္ ေသာသေဘာကိုလည္း ႀကိဳတင္၍တြက္ဆႏိုင္သည္။
စီးပြာေရးပိတ္ဆို႔မႈသည္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ ႏုိင္ငံတြင္ေရာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈခံရသည့္ ႏုိင္ငံတြင္ ပါ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္ အစိုးရ၏ပါဝင္မႈမ်ားေစ ႏုိင္သည္။ ဤအဆိုျပဳခ်က္ကို တစ္ဖက္က သံခင္း တမန္ခင္းႏွင့္ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိမႈ၊ တစ္ဖက္ကစီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးတို႔ကိုသီးျခားခြဲထားလိုပံုရသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ျဖစ္လာသည့္အခါမ်ဳိး၌ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တစ္ခု လံုးသည္စစ္ေရးလက္ေအာက္ခံျဖစ္သြားသည္။ စစ္ေရးႏွင့္စီးပြားေရးကို လံုးဝခြဲျခား၍ မရေတာ့ေပ။ စီးပြား ေရးတြင္ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္(အစိုးရ)၏ ပါဝင္မႈမွာ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါအေလ်ာက္ အနည္းအမ်ား၊အေလ်ာ့အတင္းေျပာင္းလဲမႈရွိပါသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ခ်က္ခ်င္းအက်ဳိး သက္ေရာက္မႈမရွိ၊ အက်ဳိးတရားကို ျဖည္းျဖည္းမွေတြ႕ ရသည္။ ဤအခ်က္ကို ျငင္းပယ္စရာမရွိေပ၊သို႔ေသာ္ သတိထားစရာတစ္ခုရွိသည္။ သံတမန္နယ္ပယ္တြင္ စိတ္ရွည္ျခင္းသည္ အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ခုေရတြင္းတူး၊ခုေရၾကည္ေသာက္ရမည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေပ။ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိရာ၌လည္း ခ်က္ခ်င္း ေအာင္ျမင္မည္ဟု မဆိုႏုိင္။ စစ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားပင္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းေအာင္ျမင္သည့္အခါရွိသလို၊ ျဖည္း ျဖည္းမွ ေအာင္ျမင္သည့္အခါမ်ားရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္ျမန္အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစရမည္ဟုမည္သည့္အခါမွ် မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေပ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ထိခိုင္နစ္နာမႈမ်ား ရွိႏုိင္သည္။ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ဆိုသည္မွာလည္း မည္ သည့္ ေနရာ၌မဆိုရွိသည္။ တစ္ဖန္ထိခိုက္သည္၊ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားသည္၊ နည္းသည္ဆိုသည္မွာလည္း သူ႕ခ်ည္းသက္သက္ေျပာ၍ မရေပ။ တစ္ခုခုႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီးမွသာ ေျပာႏုိင္သည္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာရလွ်င္သံခင္းတမန္ခင္းကိစၥမ်ားႏွင့္ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိေရးကိစၥမ်ား သည္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္စာလွ်င္ အထိအခိုက္ နည္းသည္။ စရိတ္အကုန္အက်မႈ သက္သာသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ေရးႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား သည္ အထိအခိုက္၊ အကုန္အက်သက္သာသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ တစ္ခါတရံ၌ စရိတ္သက္သာလွ်င္ပိုၿပီး ထိေရာက္သည္ဟု ယူဆတတ္ၾကသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ကို ညီညီမွ်မွ်မခံၾကရ။ တစ္ႏုိင္ငံအတြင္း၌လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံမ်ား အၾကား၌ လည္းေကာင္း ၾကံဳေတြ႕ရသည့္ဒုကၡမ်ား၊ စရိတ္စက မ်ားကို ညီတူညီမွ်ေဝငွက်ခံရမည္ဆိုသည္မွာ မည္ သည့္အခါမွ်မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ မည္သည့္နည္းလမ္းကို သံုး သည္ျဖစ္ေစမွ်မွ်တတမျဖစ္ႏုိင္။ ၾကံဳေတြ႕ရသည့္ဒုကၡ မ်ား၊ စရိတ္စကမ်ားကို မွ်ေဝရန္ အသာထား၍ မည္ သည့္ဒုကၡမ်ားၾကံဳေတြ႕ရမည္။ စရိတ္စက မည္မွ်ကုန္ မည္၊ ထိခုိက္နစ္နာမည္ဟုပင္တိတိက်က်သတ္မွတ္ ရန္ခက္သည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စရိတ္စကမ်ားကို တြက္ဆ၍ရလွ်င္ပင္၊ စီးပြားေရးႏွင့္မဆိုင္ေသာ စရိတ္စကမ်ားကိုတြက္ရန္ခက္သည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စရိတ္စကမ်ားလွ်င္ေတာ္ေတာ္တန္တန္တြက္ရႏုိင္ေသာ္ လည္း အျခားစရိတ္စကမ်ားေနလွ်င္ တြက္ရန္လဲခက္၊
ခြဲေဝရန္လည္း ခက္သည္။ အရာရာကို ေငြေၾကးသံုး ၿပီးလိုက္လံတိုင္းထြာ၍မရေပ။ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ စရိတ္ စကထက္ အျခားစရိတ္စကမ်ားကပိုၿပီးအေရးႀကီးေန ႏုိင္သည္။ တစ္ဖန္စရိတ္အားလံုးကို တြက္ဆ၍ရသည့္ တိုင္ အမ်ားကလက္ခံမွသာ စရိတ္စကကို မွ်မွ်တတ ခြဲေဝႏိုင္မည္။ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ စီးပြားေရးနည္းလမ္း ထက္ စစ္ေရးနည္းလမ္းကိုသံုးပါက ထိခိုက္နစ္နာမႈ ႏွင့္စရိတ္စကမ်ားပိုၿပီးမမွ်မတျဖစ္သည္ကိုေတြ႕ရမည္။ဥပမာ-အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ အတြက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူ၊ ေသဆံုးသူအမ်ားစု သည္ လူငယ္လူရြယ္မ်ား၊ ဆင္းရဲသားမ်ား၊ လူျဖဴ မဟုတ္သူမ်ား၊ ပညာသိပ္မတတ္ၾကေသာ အမ်ဳိးသား မ်ားျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဗီယက္နမ္စစ္ႏွင့္ စာလွ်င္ သမၼတဂ်င္မီကာတာ၏ ဂ်ဳံပိတ္ဆို႔မႈက ပိုၿပီး မွ်မွ်တတျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား ထိခိုက္ႏုိင္သည္။ အခ်ဳိ႕အေျခအေနတြင္ မည္သည့္ နည္းလမ္းကိုသံုးသည္ျဖစ္ေစေဘးထြက္အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈ (Side Effect)မ်ား ျဖစ္ေပၚႏုိင္သည္။ ဗီယက္ နမ္စစ္ပြဲ၏ဒဏ္ကို ဗီယက္နမ္တို႔သာမက လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ထိုင္းတို႔လည္းခံၾကရသည္။ စစ္ဒဏ္ ခံရသည္ႏွင့္စာလွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ သည့္ဒဏ္ခံရသည္က သက္သာေသးသည္ဟု ဆိုေလ့ရွိၾကသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရပ္တန္႔႐ုပ္သိမ္းရန္ ခက္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္း မ်ားက ခ်မွတ္သည့္စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကိုရပ္တန္႔ ရန္(သို႔မဟုတ္)႐ုပ္သိမ္းရန္ပို၍ ခက္သည္။ ျပႆနာ မွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈသက္သက္ႏွင့္မဆိုင္ဘဲ ပိတ္ ဆို႔မႈကို ခ်မွတ္ေသာႏုိင္ငံမ်ား၊အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ပံု၊ ခ်မွတ္နည္းမ်ား၊ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပိုၿပီးပတ္သက္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ မျဖစ္ဘဲ၊ မျဖစ္ခ်င္တာေတြျဖစ္လာတတ္သည္။ ဤ ေနရာတြင္လည္း ျဖစ္ခ်င္တာေတြ မျဖစ္ဘဲ၊မျဖစ္ခ်င္ တာေတြျဖစ္လာ တတ္သည္မွာ ထံုးစံတစ္ခုပင္ ျဖစ္ သည္။ ေျပလည္ရန္ႀကိဳးစားရင္း မေျပမလည္ျဖစ္ရ သည္မ်ား၊ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္းရင္းကိုယ့္ဘက္မပါဘဲ သူ႔ဘက္ပါသြားသည္မ်ားမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိသည္ မ်ားျဖစ္သည္။ စစ္ေရးတြင္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ကို ကယ္တင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရင္း ထိုၿမိဳ႕ကိုဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္မိသည့္ အျဖစ္ မ်ဳိးေတြ႕ၾကံဳရတတ္သည္။ လံုၿခံဳေရးအတြက္ လက္နက္ မ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ထုတ္လုပ္ၾကရင္း ပိုၿပီးမလံုျခံဳသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးဆိုက္ေရာက္တတ္သည္။ (၂ဝ)ရာစုႏွစ္ တြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ကာကြယ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳ ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ ခုတ္ရာတျခား ရွရာတလြဲျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္တတ္ေသာ သေဘာ အတိုင္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ျခင္းမျပဳလုပ္မီကပင္ ႀကိဳ တင္တြက္ဆႏိုင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ကို ခံရသည့္ႏုိင္ငံက ပိတ္ဆို႔သည့္ႏုိင္ ငံႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ဆန္႕ က်င္လိုစိတ္မ်ား တိုးပြားလာႏုိင္သည္။ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ လူသိရွင္ၾကားထိပ္တိုင္ရင္ဆိုင္မႈ မ်ား၌ စီးပြားေရးနည္းျဖစ္ေစ၊ စစ္ေရးနည္းျဖစ္ေစ ဆန္႕က်င္မႈ မ်ား တုိးပြားေစႏုိင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍စည္းလံုးမႈၿပိဳကြဲ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာမွ ပိုမိုစည္းလံုးသြားသည့္ အျဖစ္ မ်ဳိးျဖစ္ႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ အေကာင္အထည္ေပၚေသာစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ဆန္႕က်င္လိုမႈကို ေလ်ာ့ပါးကာစည္းလံုးမႈပ်က္ ျပား ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ား ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚမလာႏုိင္ေပ။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းဆိုသလို ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားလွ်င္ မွားယြင္းေပမည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိမည္ဟု အမ်ားျပည္ သူတို႔က ထင္ျမင္ယူဆတတ္ၾက သည္။ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမ်ား၌ အမ်ားျပည္သူတို႔၏ေထာက္ခံ အားေပးမႈရရန္ ႀကိဳးစားရင္း ေျခလြန္လက္လြန္ ႏႈတ္ လြန္သြားသည္မ်ား ျဖစ္တတ္သည္။ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား ၾကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိေသာျပႆနာတစ္ခုသာျဖစ္ သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးတြင္ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ၿပီး စစ္ျဖစ္ရန္အလားအလာပိုမ်ားလာသည္။ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိမႈမ်ား၊ သံခင္းတမန္ခင္းမ်ားႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ စစ္ျဖစ္ရန္ ပိုၿပီးနီးစပ္သည္။ ႏိုင္ငံ တကာ ဆက္ဆံေရးတင္းမာရန္အတြက္အေၾကာင္း တရားမ်ားစြာရွိသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းကို အျခားနည္းျဖင့္ ပူးတြဲက်င့္သံုးလ်င္ ပိုၿပီးေအာင္ျမင္ႏုိင္သည္။ စီးပြား ေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းမ်ားသည္လည္းအျခားနည္း မ်ားကဲ့သို႔ပင္ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိသည္။ သံခင္းတမန္ ခင္းမပါေသာစစ္ေရး၊ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ခိုင္ခိုင္မာမာမရွိေသာသံခင္းတမန္ခင္းမ်ားသည္လည္းထိေရာက္ မႈမရွိေပ။ တစ္နည္းကိုသံုး၍ အျခားနည္းမ်ားကို မသံုး ရဟု မဆိုလိုေပ။ ဦးစားေပးမႈအနိမ့္အျမင့္က်င့္သံုး ပံုအနည္းအမ်ားသာ ကြာျခားႏုိင္သည္။ မည္သည့္ နည္းလမ္းမွ် တစ္ခုတည္းမရပ္တည္ႏုိင္၊ ေအာင္ျမင္ ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေပ။
အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သေဘာထားမ်ားသည္ ေယဘုယ် အားျဖင့္မွန္သည္။ သို႔ေသာ္ စီးပြား ေရးပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္သာသက္ဆုိင္ေသာ အယူအဆမ်ားမဟုတ္ေပ။ထို အခ်က္မ်ားႏွင့္ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ၿပီး စီးပြား ေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေနာက္ခံသေဘာထားကိုေျခရာ ခံႏုိင္ဖြယ္ရာရွိပါသည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းလမ္းကို အျခားနည္းလမ္းမ်ားအစား အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏုိင္သည္။
by Khin Maung Nyo
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရလာဒ္ကို ႀကိဳတင္ခန္႔ မွန္းရခက္သည္။ လုပ္ရပ္မ်ား၏ရလာဒ္ကို ႀကိဳတင္ မွန္းဆရန္ခက္သည္ဆိုရာ၌ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈတစ္ခုတည္းသာမဟုတ္ပါ။အျခားမူဝါဒမ်ား၊ လုပ္ရပ္မ်ား၏ ရလဒ္မ်ားသည္လည္း ႀကိဳတင္မွန္းဆရန္ ခက္ခဲ တတ္ပါသည္။ မေမွ်ာ္မွန္းႏုိင္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ား၊အက်ဳိး ဆက္မ်ား၊ ေဘးထြက္အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ ေပၚတတ္ပါသည္။ စစ္အင္အား သံုး ျခင္းသည္လည္းျဖစ္ခ်င္သည့္အတိုင္းျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္တတ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံတကာနယ္ပယ္တြင္ ဝါဒျဖန္႕သည္မ်ားကို မိမိကအဓိပၸာယ္ ေကာက္ေစခ်င္သလို မေကာက္ဘဲ၊သူေကာက္ခ်င္ သလိုေကာက္သြားႏုိင္သည္။ သံခင္းတမန္ခင္းေဆာင္ ရြက္ျခင္းမ်ားကို ေခ်ာ့ျမႇဴျခင္းဟုထင္ႏုိင္သည္။ မည္ သို႔လုပ္လွ်င္ မည္သို႔ျဖစ္သည္ကို၊မည္သည့္ေနရာ၌ မဆို မွန္းဆရန္ခက္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာ၌ အခက္အခဲမ်ားစြာၾကံဳေတြ႕ရသည္။ ႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား၌ သံခင္းတမန္ခင္းကိစၥမ်ား၊စစ္ေရး ကိစၥမ်ား အတြက္ ကြၽမ္းက်င္သူ၊ စနစ္တက်ေလ့က်င့္ ထားသူမ်ားမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း စီးပြာေရးနည္းလမ္း မ်ားကို ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားအတြက္အသံုးျပဳရန္ ကြၽမ္းက်င္သူရွားပါးသည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား၏ သေဘာသဘာဝေၾကာင့္ထက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ခက္ခဲျခင္းျဖစ္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား၏ ထိေရာက္မႈသည္ ထို မူဝါဒကို တစ္ႏုိင္ငံလံုးက မည္မွ်ေထာက္ခံသည္ မေထာက္ခံသည္ဆိုသည့္ အေပၚ တြင္မူတည္သည္။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ၊ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ၊ ဒုတိယကမၻာစစ္တို႔ သည္လည္း အလားတူပင္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးပိတ္ ဆို႔မႈကို ျပဳလုပ္ေသာႏုိင္ငံ၏ မည္သည့္အတိုင္းအတာ အထိ ေထာက္ခံမႈရသည္၊ မရသည္ဆိုသည္မွာ အေရး ႀကီးသည္။ သံတမန္တစ္ဦးက ''ကြၽႏ္ုပ္တို႔ႏုိင္ငံသား မ်ားက ထိုကိစၥကိုလက္မခံႏိုင္ပါ''ဟု ေျပာၿပီး၊ သူ႔ေျပာသည့္အတိုင္းလည္း တကယ္ကို ႏိုင္ငံသားမ်ား ကလက္မခံလွ်င္လုပ္ရပ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ပို၍ထိေရာက္ မႈရွိသည္။ ၾကားလူ၀င္လာလွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ၏ ထိေရာက္မႈ ေလ်ာ့ႏုိင္သည္။ မိမိတုိ႔က ကုန္သြယ္မႈမျပဳလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားသူမ်ားက ဝင္ေရာက္ကုန္သြယ္ ျခင္း။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းလုပ္တတ္သည္။ထိုသို႔လုပ္တတ္ ေသာသေဘာကိုလည္း ႀကိဳတင္၍တြက္ဆႏိုင္သည္။
စီးပြာေရးပိတ္ဆို႔မႈသည္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ ႏုိင္ငံတြင္ေရာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈခံရသည့္ ႏုိင္ငံတြင္ ပါ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္ အစိုးရ၏ပါဝင္မႈမ်ားေစ ႏုိင္သည္။ ဤအဆိုျပဳခ်က္ကို တစ္ဖက္က သံခင္း တမန္ခင္းႏွင့္ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိမႈ၊ တစ္ဖက္ကစီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးတို႔ကိုသီးျခားခြဲထားလိုပံုရသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ျဖစ္လာသည့္အခါမ်ဳိး၌ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တစ္ခု လံုးသည္စစ္ေရးလက္ေအာက္ခံျဖစ္သြားသည္။ စစ္ေရးႏွင့္စီးပြားေရးကို လံုးဝခြဲျခား၍ မရေတာ့ေပ။ စီးပြား ေရးတြင္ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္(အစိုးရ)၏ ပါဝင္မႈမွာ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါအေလ်ာက္ အနည္းအမ်ား၊အေလ်ာ့အတင္းေျပာင္းလဲမႈရွိပါသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ခ်က္ခ်င္းအက်ဳိး သက္ေရာက္မႈမရွိ၊ အက်ဳိးတရားကို ျဖည္းျဖည္းမွေတြ႕ ရသည္။ ဤအခ်က္ကို ျငင္းပယ္စရာမရွိေပ၊သို႔ေသာ္ သတိထားစရာတစ္ခုရွိသည္။ သံတမန္နယ္ပယ္တြင္ စိတ္ရွည္ျခင္းသည္ အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ခုေရတြင္းတူး၊ခုေရၾကည္ေသာက္ရမည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေပ။ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိရာ၌လည္း ခ်က္ခ်င္း ေအာင္ျမင္မည္ဟု မဆိုႏုိင္။ စစ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားပင္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းေအာင္ျမင္သည့္အခါရွိသလို၊ ျဖည္း ျဖည္းမွ ေအာင္ျမင္သည့္အခါမ်ားရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္ျမန္အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစရမည္ဟုမည္သည့္အခါမွ် မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေပ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ထိခိုင္နစ္နာမႈမ်ား ရွိႏုိင္သည္။ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ဆိုသည္မွာလည္း မည္ သည့္ ေနရာ၌မဆိုရွိသည္။ တစ္ဖန္ထိခိုက္သည္၊ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားသည္၊ နည္းသည္ဆိုသည္မွာလည္း သူ႕ခ်ည္းသက္သက္ေျပာ၍ မရေပ။ တစ္ခုခုႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီးမွသာ ေျပာႏုိင္သည္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာရလွ်င္သံခင္းတမန္ခင္းကိစၥမ်ားႏွင့္ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိေရးကိစၥမ်ား သည္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္စာလွ်င္ အထိအခိုက္ နည္းသည္။ စရိတ္အကုန္အက်မႈ သက္သာသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ေရးႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား သည္ အထိအခိုက္၊ အကုန္အက်သက္သာသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ တစ္ခါတရံ၌ စရိတ္သက္သာလွ်င္ပိုၿပီး ထိေရာက္သည္ဟု ယူဆတတ္ၾကသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ကို ညီညီမွ်မွ်မခံၾကရ။ တစ္ႏုိင္ငံအတြင္း၌လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံမ်ား အၾကား၌ လည္းေကာင္း ၾကံဳေတြ႕ရသည့္ဒုကၡမ်ား၊ စရိတ္စက မ်ားကို ညီတူညီမွ်ေဝငွက်ခံရမည္ဆိုသည္မွာ မည္ သည့္အခါမွ်မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ မည္သည့္နည္းလမ္းကို သံုး သည္ျဖစ္ေစမွ်မွ်တတမျဖစ္ႏုိင္။ ၾကံဳေတြ႕ရသည့္ဒုကၡ မ်ား၊ စရိတ္စကမ်ားကို မွ်ေဝရန္ အသာထား၍ မည္ သည့္ဒုကၡမ်ားၾကံဳေတြ႕ရမည္။ စရိတ္စက မည္မွ်ကုန္ မည္၊ ထိခုိက္နစ္နာမည္ဟုပင္တိတိက်က်သတ္မွတ္ ရန္ခက္သည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စရိတ္စကမ်ားကို တြက္ဆ၍ရလွ်င္ပင္၊ စီးပြားေရးႏွင့္မဆိုင္ေသာ စရိတ္စကမ်ားကိုတြက္ရန္ခက္သည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စရိတ္စကမ်ားလွ်င္ေတာ္ေတာ္တန္တန္တြက္ရႏုိင္ေသာ္ လည္း အျခားစရိတ္စကမ်ားေနလွ်င္ တြက္ရန္လဲခက္၊
ခြဲေဝရန္လည္း ခက္သည္။ အရာရာကို ေငြေၾကးသံုး ၿပီးလိုက္လံတိုင္းထြာ၍မရေပ။ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ စရိတ္ စကထက္ အျခားစရိတ္စကမ်ားကပိုၿပီးအေရးႀကီးေန ႏုိင္သည္။ တစ္ဖန္စရိတ္အားလံုးကို တြက္ဆ၍ရသည့္ တိုင္ အမ်ားကလက္ခံမွသာ စရိတ္စကကို မွ်မွ်တတ ခြဲေဝႏိုင္မည္။ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ စီးပြားေရးနည္းလမ္း ထက္ စစ္ေရးနည္းလမ္းကိုသံုးပါက ထိခိုက္နစ္နာမႈ ႏွင့္စရိတ္စကမ်ားပိုၿပီးမမွ်မတျဖစ္သည္ကိုေတြ႕ရမည္။ဥပမာ-အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ အတြက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူ၊ ေသဆံုးသူအမ်ားစု သည္ လူငယ္လူရြယ္မ်ား၊ ဆင္းရဲသားမ်ား၊ လူျဖဴ မဟုတ္သူမ်ား၊ ပညာသိပ္မတတ္ၾကေသာ အမ်ဳိးသား မ်ားျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဗီယက္နမ္စစ္ႏွင့္ စာလွ်င္ သမၼတဂ်င္မီကာတာ၏ ဂ်ဳံပိတ္ဆို႔မႈက ပိုၿပီး မွ်မွ်တတျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား ထိခိုက္ႏုိင္သည္။ အခ်ဳိ႕အေျခအေနတြင္ မည္သည့္ နည္းလမ္းကိုသံုးသည္ျဖစ္ေစေဘးထြက္အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈ (Side Effect)မ်ား ျဖစ္ေပၚႏုိင္သည္။ ဗီယက္ နမ္စစ္ပြဲ၏ဒဏ္ကို ဗီယက္နမ္တို႔သာမက လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ထိုင္းတို႔လည္းခံၾကရသည္။ စစ္ဒဏ္ ခံရသည္ႏွင့္စာလွ်င္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ သည့္ဒဏ္ခံရသည္က သက္သာေသးသည္ဟု ဆိုေလ့ရွိၾကသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရပ္တန္႔႐ုပ္သိမ္းရန္ ခက္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္း မ်ားက ခ်မွတ္သည့္စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကိုရပ္တန္႔ ရန္(သို႔မဟုတ္)႐ုပ္သိမ္းရန္ပို၍ ခက္သည္။ ျပႆနာ မွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈသက္သက္ႏွင့္မဆိုင္ဘဲ ပိတ္ ဆို႔မႈကို ခ်မွတ္ေသာႏုိင္ငံမ်ား၊အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ပံု၊ ခ်မွတ္နည္းမ်ား၊ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပိုၿပီးပတ္သက္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ မျဖစ္ဘဲ၊ မျဖစ္ခ်င္တာေတြျဖစ္လာတတ္သည္။ ဤ ေနရာတြင္လည္း ျဖစ္ခ်င္တာေတြ မျဖစ္ဘဲ၊မျဖစ္ခ်င္ တာေတြျဖစ္လာ တတ္သည္မွာ ထံုးစံတစ္ခုပင္ ျဖစ္ သည္။ ေျပလည္ရန္ႀကိဳးစားရင္း မေျပမလည္ျဖစ္ရ သည္မ်ား၊ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္းရင္းကိုယ့္ဘက္မပါဘဲ သူ႔ဘက္ပါသြားသည္မ်ားမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိသည္ မ်ားျဖစ္သည္။ စစ္ေရးတြင္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ကို ကယ္တင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရင္း ထိုၿမိဳ႕ကိုဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္မိသည့္ အျဖစ္ မ်ဳိးေတြ႕ၾကံဳရတတ္သည္။ လံုၿခံဳေရးအတြက္ လက္နက္ မ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ထုတ္လုပ္ၾကရင္း ပိုၿပီးမလံုျခံဳသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးဆိုက္ေရာက္တတ္သည္။ (၂ဝ)ရာစုႏွစ္ တြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ကာကြယ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳ ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ ခုတ္ရာတျခား ရွရာတလြဲျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္တတ္ေသာ သေဘာ အတိုင္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ျခင္းမျပဳလုပ္မီကပင္ ႀကိဳ တင္တြက္ဆႏိုင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ကို ခံရသည့္ႏုိင္ငံက ပိတ္ဆို႔သည့္ႏုိင္ ငံႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ဆန္႕ က်င္လိုစိတ္မ်ား တိုးပြားလာႏုိင္သည္။ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ လူသိရွင္ၾကားထိပ္တိုင္ရင္ဆိုင္မႈ မ်ား၌ စီးပြားေရးနည္းျဖစ္ေစ၊ စစ္ေရးနည္းျဖစ္ေစ ဆန္႕က်င္မႈ မ်ား တုိးပြားေစႏုိင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍စည္းလံုးမႈၿပိဳကြဲ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာမွ ပိုမိုစည္းလံုးသြားသည့္ အျဖစ္ မ်ဳိးျဖစ္ႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ အေကာင္အထည္ေပၚေသာစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ဆန္႕က်င္လိုမႈကို ေလ်ာ့ပါးကာစည္းလံုးမႈပ်က္ ျပား ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ား ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚမလာႏုိင္ေပ။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းဆိုသလို ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားလွ်င္ မွားယြင္းေပမည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈသည္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိမည္ဟု အမ်ားျပည္ သူတို႔က ထင္ျမင္ယူဆတတ္ၾက သည္။ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမ်ား၌ အမ်ားျပည္သူတို႔၏ေထာက္ခံ အားေပးမႈရရန္ ႀကိဳးစားရင္း ေျခလြန္လက္လြန္ ႏႈတ္ လြန္သြားသည္မ်ား ျဖစ္တတ္သည္။ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား ၾကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိေသာျပႆနာတစ္ခုသာျဖစ္ သည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးတြင္ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ၿပီး စစ္ျဖစ္ရန္အလားအလာပိုမ်ားလာသည္။ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိမႈမ်ား၊ သံခင္းတမန္ခင္းမ်ားႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ စစ္ျဖစ္ရန္ ပိုၿပီးနီးစပ္သည္။ ႏိုင္ငံ တကာ ဆက္ဆံေရးတင္းမာရန္အတြက္အေၾကာင္း တရားမ်ားစြာရွိသည္။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းကို အျခားနည္းျဖင့္ ပူးတြဲက်င့္သံုးလ်င္ ပိုၿပီးေအာင္ျမင္ႏုိင္သည္။ စီးပြား ေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းမ်ားသည္လည္းအျခားနည္း မ်ားကဲ့သို႔ပင္ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိသည္။ သံခင္းတမန္ ခင္းမပါေသာစစ္ေရး၊ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ခိုင္ခိုင္မာမာမရွိေသာသံခင္းတမန္ခင္းမ်ားသည္လည္းထိေရာက္ မႈမရွိေပ။ တစ္နည္းကိုသံုး၍ အျခားနည္းမ်ားကို မသံုး ရဟု မဆိုလိုေပ။ ဦးစားေပးမႈအနိမ့္အျမင့္က်င့္သံုး ပံုအနည္းအမ်ားသာ ကြာျခားႏုိင္သည္။ မည္သည့္ နည္းလမ္းမွ် တစ္ခုတည္းမရပ္တည္ႏုိင္၊ ေအာင္ျမင္ ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေပ။
အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သေဘာထားမ်ားသည္ ေယဘုယ် အားျဖင့္မွန္သည္။ သို႔ေသာ္ စီးပြား ေရးပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္သာသက္ဆုိင္ေသာ အယူအဆမ်ားမဟုတ္ေပ။ထို အခ်က္မ်ားႏွင့္ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ၿပီး စီးပြား ေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေနာက္ခံသေဘာထားကိုေျခရာ ခံႏုိင္ဖြယ္ရာရွိပါသည္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔သည့္ နည္းလမ္းကို အျခားနည္းလမ္းမ်ားအစား အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏုိင္သည္။
No comments:
Post a Comment