ဆရာဦးေအာင္သင္း ေနာက္ဆံုးေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း

“ပညာေရးေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုရင္ အေရးႀကီးတာက Education for Democracy ပဲ။ ပညာေရးရဲ႕လြတ္လပ္ခြင့္ကို ဘယ္သူမွမခ်ဳပ္ခ်ယ္ရဘူး။“
----- ----- -----
တကၠသိုလ္ဆရာတဦးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ စာေရးဆရာတဦး အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ စာေပေ၀ဖန္ေရးသမားတဦးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေရးသမားတဦးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ထက္ ပညာ ကပို၍အေရးႀကီးေၾကာင္း ေထာင္မေၾကာက္ တန္းမေၾကာက္ မေထာက္ မညႇာ ေ၀ဖန္ေဟာေျပာခဲ့သူအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လူငယ္မ်ားအား စာေပႏွင့္ပညာ၏ အေရးႀကီးပံု၊ စာၾကည့္တိုက္မ်ား စာဖတ္အသင္းမ်ား ထူေထာင္ၾကရန္ နိုင္ငံအႏွံ႔လွည့္လည္တိုက္တြန္းခဲ့သူတဦးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္သည့္တိုင္ စာေပေဟာေျပာပဲြမ်ားတြင္ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္အထိ ပရိသတ္ကို ဆဲြေဆာင္ေဟာေျပာႏိုင္သူတဦး ျဖစ္ၿပီး စာေပၾကာနီကန္ဟုပင္ေခၚတြင္ခဲ့ရသည့္ စစ္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဌာနမ်ားတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ဆရာႀကီး ဦးေအာင္သင္းအား မကြယ္လြန္မီအခ်ိန္လပိုင္းက ဆရာႀကီး၏ ဓမ္ၼိက၀တီ လမ္းေနအိမ္သို႔ တေခါက္ေရာက္စဥ္မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ပညာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီးေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့သည္မ်ားကို အမွတ္တရ ေဖာ္ျပလိုက္ ပါသည္။

x မဂၤလာပါဆရာႀကီးခင္ဗ်ား ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တစိုက္မတ္မတ္ေျပာခဲ့တာဆိုေတာ့ ဒီေန႕ေခတ္ ပညာေရးအေပၚ ဆရာ ဘယ္လိုမ်ားသံုးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။

- မင္းတို႔ တကၠသုိလ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ငါေျပာခဲ့ေပါင္းမ်ားပါၿပီကြာ၊ ခုထိ တကၠသိုလ္က က်က္ကသိုလ္ျဖစ္ေနတုန္းပဲ၊ ဟုတ္လား။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ ျမန္မာစာမွာ စာဟန္နဲ႔ေျပာဟန္ဆိုတာရွိတယ္။ ေက်ာင္းသား တေယာက္က စာဟန္ကိုရေအာင္ လုပ္ရမယ္။ မလုပ္ႏိုင္ရင္ ဒီေကာင္ကို အမွတ္မေပးနဲ႔။ သို႕ေသာ္ ဒီထဲမွာ ေျပာဟန္မပါရဘူးလားဆိုေတာ့ ပါရမယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ စကားေျပာဟန္နဲ႔ေရးရမလဲ။ Direct Speech ဆိုပါေတာ့။ ဟိုကေျပာတဲ့ အတိုင္းျပန္ေရးရမယ္ဆိုရင္ စကားေျပာဟန္နဲ႔ေရးရမွာေပါ့။

  အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ္ကျပန္ၿပီးတင္ျပပံုနဲ႔ေရးမယ္ဆိုရင္ စာဟန္နဲ႔ေရး ရမယ္။ ဒါကို ကေလးကို နားလည္သေဘာ ေပါက္ေအာင္သင္ေပးရမယ္။ ခက္တာက ဆရာ၊ ဆရာမကိုယ္တိုင္က အဲဒါကို နားမလည္တာ။ နားမလည္ေတာ့ ကေလးကိုလည္း နားလည္ေအာင္သင္မေပးႏိုင္ဘူး။ Direct speech and indirect speech ေပါ့။ Spoken language and written language ေပါ့။ အဲဒီလိုသီးျခားရွိတယ္ ခုေတာ့ ကေလး ေတြက ဖတ္စာကိုျပန္က်က္ေနရတယ္။ အမွန္ကဖတ္စာကေပးတဲ့ အဓိက အခ်က္ကို ကေလးကသိၿပီး အဲဒါကို စာဟန္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ေရးဟန္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပန္ေရးျပႏိုင္ရမယ္။ အဲဒါ ခုနစ္တန္း မတုိင္မီကတည္းကရၿပီးသားျဖစ္ ရမယ္။ တို႔သံုးတန္း၊ ေလးတန္းဖတ္စာျပန္ၾကည့္။ သားေရကုန္သည္နဲ႔ လွည္းကုန္သည္အေၾကာင္း။ အဲဒါဆရာက ဖတ္ခုိင္းၿပီး အဓိပၸာယ္ျပန္ေျပာ စမ္းဆိုေတာ့ အဓိပၸာယ္ကိုေျပာရတာ။ စာကိုရြတ္ျပရတာမဟုတ္ဘူး။ ဖတ္စာမွာဘာေျပာထားသလဲဆိုတာအဓိပၸာယ္ ေပါက္ေအာင္နားလည္ဖုိ႔ လိုတယ္။ အခုဟာက ၁၀ တန္းအထိ အဲဒီလို မသင္ခဲ့ရေတာ့တကၠသိုလ္ ေရာက္လည္း ဒီအတိုင္းပဲျဖစ္ေနတာ။ “အေရွ႕အေနာက္ သိခ်င္ရင္ တို႔အိမ္လိုက္ခဲ့” ဆိုသလိုျဖစ္ေနၿပီ။ အိမ္က်မွစာဖတ္ျပမယ္ေပါ့။ ကိုယ့္အိမ္မွာ က်ေတာ့ ဘယ္ဟာအေရွ႕ ဘယ္ဟာအေနာက္ဆိုတာသိတယ္။ အျပင္ ေရာက္သြားရင္ မသိေတာ့ဘူး။ ဒီေန႕ပညာေရးက အဲဒီလိုျဖစ္ေနတယ္။

x လက္ရွိစာေမးပဲြစနစ္ကိုျပန္သံုးသပ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာေန ၾကတာေတြလည္းရွိတယ္ ဆရာ။ စာေမးပဲြစနစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။
- စာေမးပဲြဆိုတာ မင္းဖတ္ထားမွတ္ထားတာကို မင္းျပန္ေျပာတတ္ သလား။ ေျပာတဲ့အခါမွာလည္း သူမ်ားနားလည္ေအာင္ ေျပာတတ္သလား။ အဲဒီမွာ ေျပာနည္းေျပာဟန္ကေရာ ေဘာင္၀င္သလား။ ဒီ ၃ ခ်က္ပဲရွိ တယ္။ ဒါပဲ။ အဲဒါ Exam ပဲ။ အခု မင္းတို႔ ငါ့ကိုေမးတာကို ငါျပန္ ေျပာေနတယ္ဆိုတာ ငါဖတ္ခဲ့တဲ့စာေတြပဲ။ အဲဒါကို ငါက ဒီအတိုင္း ျပန္ရြတ္ျပေနတာမွမဟုတ္ဘဲ။

x အခုပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုၿပီး အစိုးရဘက္ေရာ အတုိက္အခံေတြဘက္ကေရာ ပညာရွင္ေတြေရာ ေျပာေနၾကတယ္ေပါ့၊ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာေတြလည္း လုပ္ေနၾကၿပီေပါ့။ အဲဒီအေပၚမွာ ဆရာ့ရဲ႕အျမင္ေလးေျပာေပးပါဦးဆရာ။

- ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ဆိုေတာ့ မင္းတို႔ ဆရာ ဆရာမ ေတြက အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီလား။ ကဲေျပာ။ တကယ့္ပညာေရးဆိုတာ ကေလးကို စာသင္ေပးတာမဟုတ္ဘူး။ စဥ္းစားတတ္ေအာင္ သင္ေပးတာ။ How to think? How to learn? ေပါ့။ ပညာသင္တယ္ဆိုတာ အလြတ္ က်က္ခိုင္းတာမဟုတ္ဘူး။ အခု မင္းတို႕ ဆရာ ဆရာမေတြက ရွမ္းေခ် ေခ်တဲ့ ပံုျဖစ္ေနၿပီ။ ၾကားဖူးလား ရွမ္းေခ် ေခ်တယ္ဆိုတာ။ အရင္က ရွမ္းကအေပါင္း အႏႈတ္မရဘူး။ ပဲေစ့ တပံုကို ၂ ျပားဆိုပါေတာ့။ အဲဒီေတာ့ ၀ယ္တဲ့သူက ပဲေစ့ ၅ ပံုေပး ေရာ့ ၁၀ ျပားဆိုလို႕ မရဘူး။ သူက မေပါင္းတတ္ေတာ့ ဒီမွာ ပဲေစ့ ၁ ပံု ေပး ၂ ျပား။ ေနာက္ ၁ ပံု ေပး ၂ ျပား။ ဒီလိုနဲ႔ ၅ ပုံျပည့္ေအာင္ သြားတာ။ ရွင္းတယ္။ ေရာ့ ၁၀ ျပား ေပး ၅ ပံုဆို ၿပီးလုပ္လို႕မရဘူး။ အဲဒါ ရွမ္းေခ် ေခ်တယ္ေခၚတယ္။အခု မင္းတို႕ ဆရာ ဆရာမေတြလည္း အဲဒီလို ျဖစ္ေနၿပီ။ သင္ထားတဲ့အတိုင္းပဲ။ ပိုမစဥ္းစားဘူး။

အဲဒီေတာ့ ပညာေရးေျပာင္းလဲဖို႕ဆိုရင္ မင္းဘာမွမစဥ္းစားနဲ႔။ အေရးႀကီးတာက Education For democracy ပဲ။ Educate ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္ကြ။ ဒီမိုကေရစီဆိုၿပီး ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ကေလးကို အဆံုးအမ မရွိ အလိုလိုက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ ကေလးက ထမင္းစား ရမွာကို ထမင္းမစားခ်င္ဘူး မန္က်ည္းသီးပဲစားမယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပေတာ့ ေကၽြးလိုက္ေရာ။ ေကၽြးလိုက္လို႔၀မ္းသြားေတာ့ ဘယ္သူဒုကၡေရာက္လဲ။ မင္းမွတ္ထား ဘယ္ကိစၥမဆို အတိုင္းအတာဆိုတာ သိရတယ္။ အဲဒါ Educate လုပ္တာပဲ။

x ဒါဆိုရင္ ဘယ္ေနရာကစၿပီးေျပာင္းရမလဲ ဘယ္လိုစၿပီး ေျပာင္းရမလဲဆရာ။

-မင္းတို႔ ဆရာ ဆရာမေတြက စေျပာင္းရမွာ။ မင္းတို႕တကၠသိုလ္ ေတြက စေျပာင္းရမွာ။ မင္းတုိ႔ ဆရာ ဆရာမေတြကအစ က်က္ၿပီးေအာင္ လာၾကတာ။ ဒီလိုေမးဒီလိုေျဖဆိုၿပီး ေအာင္လာၾကတာ။ မင္းတို႔ၾကားဖူး တယ္မဟုတ္လား။ သခင္ဗဟိန္း။ ျမင္းခြာ တခ်က္ေပါက္ရင္ မီးဟုန္း ဟုန္းေတာက္ေစရမယ္ဆိုတဲ့ ကိုဗဟိန္း။ သူ႔ကို အဂၤလိပ္အစိုးရက ဖမ္းခ်င္လို႔ ေက်ာင္းထုတ္ခိုင္းတာ။ ဒီအတိုင္းဖမ္းရင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားကို ဖမ္းတယ္ျဖစ္မွာစိုးလို႔။ အဲဒါ တက္ၠသိုလ္အဓိပတိက ဆရာႀကီးဦးေဖေမာင္ တင္။ သူကအစိုးရကို ဘယ္လိုစာျပန္လိုက္သလဲဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းသား ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးဆိုင္ရာကိုစံုစမ္းၿပီးၿပီတဲ့။ သူတို႕မွာ ေက်ာင္းလခလည္း အျပည့္သြင္းထားတယ္။ ေက်ာင္းစည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းလည္း မရွိဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ကို ေက်ာင္းထုတ္ရန္ ကၽြႏ္ုပ္၌ ဥပေဒမရွိပါတဲ့။ အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ျခင္းသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႕ေက်ာင္း ဥပေဒႏွင့္မဆိုင္ ပါတဲ့။ ကဲ။ မင္း အဲဒီလို အေၾကာင္း ျပန္၀ံ့သလား။ ဒီေန႕ေခတ္ မင္းတို႔ တကၠသိုလ္ေတြ။

ပညာေရးရဲ႕လြတ္လပ္ခြင့္ကို ဘယ္သူမွ မခ်ဳပ္ခ်ယ္ရဘူး။ သူ႔အထက္မွာ ဘာမွမရွိရဘူး။ ပညာရွင္ေတြပဲရွိရမယ္။ ဆီးနိတ္ဆိုတာ အဲဒါကြ။ မင္းသက္ဦးဆံပိုင္ေခတ္ျပန္ၾကည့္။ ရွင္ဘုရင္ဆိုတာ သက္ဦးဆံပိုင္ေနာ္။ သက္ဦးဆံပိုင္ဆိုတာ အသက္ရယ္ ဦးဆံရယ္ ပိုင္တာ။ ေရွးတုန္းက ေသွ်ာင္ေတြ ထားၾကတယ္။ ေယာက်္ားတေယာက္မွာ ေသွ်ာင္က အျမတ္ဆံုး။ ေသွ်ာင္ကို မထိရဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရွင္ဘုရင္ကေန အမိန္႔နဲ႔လာခဲ့ဆို ေသွ်ာင္ကေန ဆဲြေခၚလာခြင့္ရွိတယ္။ အဲဒီလို အသက္ေရာ ဦးဆံေရာပိုင္လို႕ သက္ဦးဆံပိုင္ေခၚတာ။ အဲဒီသက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္ေတာင္ ပညာေရး၀င္မစြက္ခဲ့ဘူး။

အဲဒီတုန္းက ပညာေရးနဲ႔ ဘာသာေရးေရာေနခဲ့ေပမယ့္ အႀကီးဆံုးက သာသနာပိုင္ပဲ။ ဘုရင္က ၀င္စြက္ခြင့္မရွိဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ ပညာေရး ေခၚမွာေပါ့။ မင္းတုန္းမင္းနဲ႔ ငါးေျခာက္ျပား ၾကားဖူးတယ္ မဟုတ္လား။ မင္းတုန္းဆိုတာ အိမ္ေရွ႕မင္းသားပဲ။ ရွင္ဘုရင္ ျဖစ္မယ့္သူ။ ငါးေျခာက္ျပား ခိုးစားေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ။ ဆရာေတာ္က ႐ိုက္လႊတ္လိုက္တာပဲေလ။ နန္းမေတာ္မယ္ႏု သိပ္ႀကီးစိုးလာေတာ့ သူ႕အေၾကာင္း ဘယ္သူမွမေျပာ ၀ံ့ဘူး။ နာမည္ေတာင္ မေခၚ၀ံ့ဘူး။ အဲဒါ သာသနာပိုင္ဆရာေတာ္ႀကီးက ဘာေျပာတယ္မွတ္လဲ။ မင္းတို႕ဟာကလည္းကြာ “ႏု” ပါတိုင္းေရွာင္ေနရရင္ ဘုရားေဟာ ေတႏုပၸသကၤမိကို ေတထုပၸသကၤမိလို႔ လုပ္ရေတာ့မလို ျဖစ္ေနၿပီ ဆိုေတာ့မွ မင္းတုန္းမင္းႀကီးက “မူရင္းအတိုင္းတြင္ေစ” ဆိုၿပီး အမိန္႔ေတာ္ျပန္ထုတ္ခဲ့ရေသးတယ္။ ကဲ။ အဲဒီေတာ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္က ပညာေရးဆိုတာ လြတ္လပ္ရတယ္။ Education for democracy အရင္လုပ္ပါ။ ငါေတာ့ ဒီေလာက္ပဲေျပာခ်င္တယ္။

နဒီလိႈင္(IR)ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းသည္။

https://www.facebook.com/NewsWatchJournal/photos/a.343944972309977.69916.34355