ေခါင္းေဆာင္တို႔၏က်င့္စဥ္ (သို႔မဟုတ္) လူျမတ္တို႔၏က်င့္စဥ္

၁၃၇၃ ခု ကဆုန္လျပည့္၊ (၂၀၁၁ ခု ေမ ၁၆ ရက္) နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္၌ က်င္းပေသာ ဗုဒၶေန႔အခမ္းအနားတြင္ သီတဂူဆရာေတာ္ မိန္႔ၾကားေသာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ထူးေသာသတင္းစကားဆယ္ပါး

“ေခါင္းေဆာင္တို႔၏က်င့္စဥ္ (သို႔မဟုတ္) လူျမတ္တို႔၏က်င့္စဥ္။”
၁။ ဒါနပါရမီ = Perfection of Generosity
မိမိရရွိပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ပစၥည္း၊ ဥစၥာ၊ ရာထူး၊ အာဏာ၊ ဂုဏ္သတင္း၊ ေက်ာ္ၾကားျခင္းတို႔ကို ေပးေ၀ျခင္း၊ လွဴဒါန္းျခင္း၊ စြန္႔လႊတ္ျခင္း၊ ေ၀ငွမွ်တျခင္းတို႔ဟာ Perfect ျဖစ္လိုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တို႔အတြက္ မြန္ျမတ္တဲ့က်င့္စဥ္ တစ္ခုပါပဲ။ ယေန႔ကမၻာေလာကမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တင္းမာမႈေတြ၊ လုယက္တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ မေက်နပ္မႈေပါင္းမ်ားစြာတို႔ဟာ သိမ္းပိုက္မႈ အလြန္႔အလြန္ပိုင္ဆိုင္လိုမႈ၊ မေ၀ငွ မမွ်တလိုမႈေတြရဲ႕ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ အျဖစ္ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။

ဒါန ႏွင့္ စာဂ၏ အလွအပေလးမ်ားကို ကၽြႏု္ပ္တို႔အေသအခ်ာ သင္ၾကား ေလ့က်င့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကမၻာမွာရွိတဲ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူေတြရဲ႕ အေနဆင္းရဲ၊ အစားဆင္းရဲ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးဆင္းရဲမႈ ေအာက္မွာ ခံစားေနရတဲ့ ဒုကၡေတြကို ကၽြႏု္ပ္တို႔ သနားဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ေပးႏိုင္၊ ေ၀ငွႏိုင္ရင္ အရာရာၿပီးေျမာက္ ခရီးေရာက္ပါတယ္။

၂။ သီလပါရမီ = Perfection of Virtue
ကၽြႏု္ပ္တို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံး (ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး) လူသားအခ်င္းခ်င္း ဒုကၡေပးမယ့္ မည္သည့္ ကိုယ္မႈ ႏႈတ္မႈ မေကာင္းမႈတို႔ကိုမွ မျပဳသင့္ပါဘူး။ ဘ၀တန္ဖိုးဟာ အက်င့္ေကာင္းပါပဲ။ တန္ခိုးအာဏာ ပါ၀ါႀကီးမားျခင္းဟာလဲလည္း သီလပါပဲ။

ဒီေန႔ ႏိုင္ငံတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ဆက္ဆံၾကတဲ့ မူ၀ါဒေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ သီလကင္းမဲ့ျခင္းႏွင့္ အတၱဆန္ျခင္းတို႔အေပၚမွာ အေျခခံၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ မည္သည့္ အေရးအရာမွာမဆို တန္ခိုးပါ၀ါႀကီးခ်င္ၾကသူေတြဟာ သီလပါရမီကို အေျခခံက်င့္ၾကရမွာပါ။ “သီလျပည့္စုံသူသည္ အရာရာျပည့္စုံ၏” ျမတ္ဗုဒၶ၏ သတင္းစကားတစ္ပုဒ္ပါ။

၃။ ေနကၡမၼပါရမီ = Perfection of Renunciation
ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ဘာသာေရး ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံး မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း Perfect ျဖစ္ဖို႔ ကိုယ္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ လူသားေကာင္းက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားလည္း Perfect ျဖစ္ဖို႔၊ မိမိတို႔ရဲ႕ ဘ၀ႏွင့္ ခႏၶာသက္သာမႈ၊ ခ်မ္းသာမႈ၊ အခြင့္အေရး အခ်ိန္ႏွင့္ ပစၥည္းဥစၥာတုိ႔ကို စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားႏိုင္ဖို႔ ေလ့က်င့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

မိမိတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးႏွင့္ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ ခံစားမႈတို႔ကို မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ် မက္ေမာေနေသးသမွ် ကာလပတ္လုံး မိမိတို႔သည္ လူသားအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို Perfect ျဖစ္ေအာင္၊ ျပည့္စုံေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကဦးမွာ မဟုတ္ပါဘူ။ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္မွ ေအာင္ျမင္မွာပါ။ (ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ စြန္႔ျခင္းႀကီးငါးပါး၊ စရိယသုံးပါးတုိ႔ကို ေလ့လာပါ)။

၄။ ပညာပါရမီ = Perfection of Wisdom
ပညာဆိုတာ အေသးစိတ္သိတတ္တဲ့ ဉာဏ္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ အရာရာမွာ အေသးစိတ္သိနားလည္ၾကလွ်င္ လူသားေတြရဲ႕ ဘ၀အေမွာင္ကို ပယ္ေဖ်ာက္ေပးႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရွိႏွင့္ အမွန္ကို သူ႔အတိုင္းသိျမင္ျခင္းဟာ ပညာပါပဲ။ အရွိကိုသိလွ်င္ အမွန္ကို သိေတာ့တာပါပဲ။ ဒါကို သမၼာဒိ႒ိလို႔ ေခၚတာပါပဲ။ အသိမွန္ အျမင္မွန္မွ လူသားတို႔အတြက္ ဆုံးျဖတ္မွန္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ပညာ ကင္းသူတို႔ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မွားေနတာမ်ားပါတယ္။

Good Leader ဆိုတာဟာ Wise Leader, Good hearted Leader ကိုဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ပညာကို ပါရမီေျမာက္ ျဖည့္က်င့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေမတၱာ၊ ကရုဏာျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာေနလ်က္ သတိျဖင့္ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ပညာရွင္ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္၏ လူသားတို႔အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကား တန္ဖိုးျဖတ္၍ မရႏိုင္ေခ်။

၅။ ၀ီရိယပါရမီ = Perfection of Endeavor
မည္သည့္အခါမွာ မည္သည့္ေနရာမွာ မည္သူ႔အတြက္၊ မည္သည့္အလုပ္ကိုပဲလုပ္လုပ္ အားထုတ္သမွ် အလုပ္ဟာ ေကာင္းရမယ္၊ မွန္ရမယ္၊ အက်ဳိးရွိရမယ္၊ အမ်ားလက္ခံႏိုင္ရမယ္၊ လွပေသာ မြန္ျမတ္ေသာ ဘယ္သူကမွ အေႏွာင့္အယွက္မေပးေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ အလုပ္ျဖစ္ရမယ္။

မိမိ သူတပါး ႏွစ္ဦးသား အက်ဳိးရွိရမယ့္အလုပ္ကို လုပ္တဲ့ေနရာမွာ တည္ၿငိမ္ဖို႔လိုတယ္။ အခက္အခဲ နည္းနည္းေတြ႕လွ်င္ တြန္႔ဆုတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ညံ့ စိတ္ဖ်င္းေတြ ကင္းရမယ္။ အားထုတ္လို႔ နည္းနည္းေအာင္ျမင္လာလွ်င္ မ်ားမ်ားႀကီး စိတ္ႀကီး၀င္တာမ်ဳိးလည္း မရွိေစရဘူး။ မၿပီးဆုံးခင္မွာ အရႈံးေပးခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးလည္းကင္းမွ သမၼာ၀ါယမေျမာက္မွ ပါရမီလည္းေျမာက္ပါတယ္။
 
၆။ ခႏီၱပါရမီ = Perfection of Tolerance
ေခါင္းေဆာင္တို႔က်င့္စဥ္ဆယ္ရပ္ထဲမွာ ခႏီၱဟာအလြန္အေရးပါပါတယ္။ ႏွစ္သက္သာယာဖြယ္ေကာင္းသည့္ အေျခအေနကို ေလာဘတဏွာ မျဖစ္ေအာင္ခံႏိုင္ရမယ္။ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ဆိုး၀ါးသည့္အေျခအေနကို ေဒါသပဋိဃမျဖစ္ေအာင္ သည္းခံႏိုင္ၾကရမည္။ အေကာင္းအဆိုး ႏွစ္မ်ဳိးလုံးကို ျခားနားမႈမျပဳ တညီထည္းရႈတတ္တဲ့ စိတ္ဟာ ခႏၱီပါပဲ။

ကမၻာေျမႀကီးဟာ သူ႔အေပၚ က်င္ႀကီး၊ က်င္ငယ္စြန္႔ၾကတဲ့ သူေတြအေပၚမွာ ဘယ္ေသာအခါမွ် ပဋိဃမျပဳ၊ စိတ္မထိခိုက္၊ သူ႔႔အေပၚမွာ သစ္ပင္ပန္းပင္စိုက္၍ အလွျပင္ျပန္ေတာ့လည္း အႏုနယမျပဳ၊ (မသာယာ၊မမက္ေမာ) တညီတည္းရႈတယ္ ဆိုတာလိုပဲ ရႈတ္ခ်ကဲ့ရဲ႕သံၾကားလည္း Detach မျဖစ္ေအာင္ေနျခင္းဟာ ဗုဒၶ၏ ခႏီၱပါပဲ။ ခ်ီးမြမ္းေထာက္ခံ အားေပးတာကိုလည္း Attach မျဖစ္ေအာင္ေနျခင္းဟာ ခႏီၱပါပဲ။

အျမတ္ဆုံးေသာ အက်င့္ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏီၱဟာႀကီးက်ယ္ေသာ ေအာင္ျမင္မႈ ပန္းတိုင္အတြက္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ ႀကီးျမတ္ေသာ က်င့္စဥ္တရပ္ပါ။ အျခားတစ္ဖက္မွာေတာ့ သည္းမခံႏိုင္ျခင္းဟာ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အားလုံးတို႔ရဲ႕ ဆုံးရႈံးျခင္းသို႔ အရွိန္္ျပင္းျပင္းနဲ႔ တြန္းပို႔တဲ့ ရန္သူႀကီးတစ္ပါးပင္ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
 
၇။ သစၥာပါရမီ = Perfection of Truth
သိလ်က္ႏွင့္ မရုိးသားေသာစိတ္ျဖင့္ သူ႔အက်ဳိးမဲ့ေအာင္ မမွန္စကားမေျပာမွ၊ မိမိ၏ရာထူးအာဏာ၊ စီးပြြါးဥစၥာ၊ ဂုဏ္ပါ၀ါကို မငဲ့ပဲ မွန္္ေသာ၊ အက်ဳိးရွိေသာ၊ ရိုးသားေသာ၊ ခ်ဳိသာေသာ၊ ယဥ္ေက်းေသာ စကားကို ေျပာႏိုင္မွ လူသားတို႔ယုံၾကည္စိတ္ခ် အားကိုးေလာက္ေသာ၊ လူေတြကို လမ္းလြဲသို႔မပို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ေယာက္၊ လူသားေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္မည္ဟု ဗုဒၶမိန္႔ဆိုပါသည္။

ခ်စ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘက္လိုက္ေသာစကား၊ မုန္းျခင္းေၾကာင့္ ဖိႏွိပ္ေသာစကား၊ ေၾကာက္ျခင္းေၾကာင့္ မရိုးသားေသာစကား၊ ေတြေ၀ျခင္းေၾကာင့္ မွားယြင္းေသာစကားတို႔ကို မေျပာမိေစရန္၊ ႏွစ္ခြစကားမဆိုၾကားဖို႔ ျမတ္ဗုဒၶက အစဥ္သျဖင့္ တိုက္တြန္းပါတယ္။

သစၥာပါရမီသည္ ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ ဂုဏ္က်က္သေရတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေနလႏွင့္ နကၡတ္တာရာတို႔သည္ ဥတုသုံးပါးလုံး သူတိို႔သြားေနက် လမ္းေၾကာင္းမွ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းသို႔မွ မေျပာင္း၊ သြားၿမဲလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း သြားေနသကဲ့သို႔ ကၽြႏု္ပ္တို႔ေခါင္းေဆာင္အားလုံး လူသားေတြကို သစၥာလမ္းေၾကာင္းကပဲ ေခါင္းေဆာင္ေခၚသြားသင့္ပါတယ္။

၈။ အဓိ႒ာနပါရမီ = Perfection of Resolution
ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ခ်မွတ္တယ္ဆိုလွ်င္ ေက်ာက္ထဲမွာစိုက္ေသာ ေက်ာက္တိုင္သည္ ေလျပင္းမုန္တိုင္းမည္သို႔ပင္ တိုက္ခတ္ေစကာမူ ယိမ္းယိုင္တုန္လႈပ္ျခင္း မရွိသလို လာဘ၊ အလာဘ၊ ပိယ၊ အပိၸယ မုန္တိုင္းမ်ား တိုက္ခတ္ျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ မေျပာင္းမလဲ ခိုင္ၿမဲေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေသာ စိတ္ထားရွိၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
ခိုင္ၿမဲေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေသာစိတ္ထားသည္ ဘ၀ႏွင့္ ဘ၀၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား Perfect ျဖစ္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာ အဂၤါတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
 
၉။ ေမတၱာပါရမီ = Perfection of Loving kindness
ေမတၱာဆိုတာ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ ႏွစ္ဦးသားတို႔ ခ်စ္ၾကတာမ်ဳိးကို တကယ္ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဘိဓမၼာမွာ ေမတၱာဆိုတာ အေဒါသကို ေျပာပါတယ္။ ေဒါသဆိုတာက အဖ်က္ဓာတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အေဒါသဆိုတာက Constructive Element, Peaceful Element ျဖစ္ပါတယ္။

ေရနဲ႔တူတဲ့ အက်င့္ပါ။ လူေကာင္း၊ လူဆိုးႏွစ္ေယာက္စလုံးကို ေအးခ်မ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးလိုတဲ့စိတ္ပါ။ ေရဟာ ဘယ္တိုင္းျပည္က ဘယ္ေရပဲျဖစ္ျဖစ္ လူတိုင္းကိုေအးခ်မ္းေစပါတယ္။ ေမတၱာဆိုတာ ရန္သူႏွင့္ မိတ္ေဆြႏွစ္ေယာက္လုံးရဲ႕ အေပၚမွာ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ စိတ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

ရင္ခြင္ပိုက္ထားသည့္ ကေလးသည္ အေမ့ရင္ခြင္မွာ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္စြန္႔ေပမယ့္ အေမသည္ ထုိသားငယ္ကို အျပစ္မယူ၊ အတိုင္းမရွိ ေကာင္က်ဳိးလိုလားေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ တသားတည္းတညီတည္း ေအးခ်မ္းေစခ်င္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါသ၊ အာဃာတ၊ ပဋိဃတို႔ကို ၿငိမ္းေအာင္က်င့္ရတဲ့ က်င့္စဥ္မ်ဳိးျဖစ္လို႔ Way of Peace ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေကာင္းျမင္၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၀။ ဥေမကၡာပါရမီ = Perfection of Equilibrium
စိတ္ဓာတ္ရဲ႕ ဟန္ခ်က္ညီမႈပါပဲ။ ဘာသာေရးမွာပဲျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံေရးမွာျဖစ္ေစ၊ လူမႈေရးမွာျဖစ္ေစ၊ ရ+မရ၊ ေအာင္ျမင္+မေအာင္ျမင္၊ ခ်ီးမြမ္း+ကဲ့ရဲ႕ စတဲ့ ႏွစ္ခုတြဲရွိေနၾကတဲ့ လူ႔ဘ၀၏ သဘာ၀ေတြမွာ ဘယ္ဘက္ကိုမွ ဘက္မလိုက္ပဲ မက္ေမာျခင္းလည္းမရွိ၊ စိတ္ပ်က္ျခင္းလည္းမရွိ၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အစြန္းမထြက္ပဲ မွ်တညီညႊတ္ေသာ စိတ္အလယ္ကသြားရတဲ့ က်င့္စဥ္မ်ဳိးဟာ Perfect ျဖစ္လိုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ က်င့္စဥ္တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
The mind of equanimity, that is without fear and favor and evenly balanced ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွျမန္မာလူမ်ဳိး
ဒီေနရာမွ ကူးယူမွ်ေဝပါသည္။