အဘိဓမၼာ ကုိပထမဆံုး အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆိုေပးသူ

                                    
ဦးေရႊဇံေအာင္ကို ၁၂၃၂ ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလကြယ္ေန႔ (၁၈၇၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၂ဝ ရက္ေန႔) တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ ခရိုင္ ရာဇဝတ္ ဦးေရႊသားႏွင့္ ေဒၚအျဖဴဇံတို႔၏ သားသမီး ၄ ေယာက္ အနက္ သားအႀကီးဆုံး ျဖစ္သည္။
၁၉၁၄ ခုတြင္ ေျမဘက္ဌာန၌ ထူးခၽြန္စြာ ေဆာင္ရြက္မွု အတြက္ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက ဦးေရႊဇံေအာင္ကို ေအ-တီ-အမ္ (အမွုထမ္းေကာင္း တံဆိပ္ရမင္း) ဘြဲ႕တံဆိပ္ ခ်ီးျမႇင့္သည္။
ဦးေရႊဇံေအာင္သည္ အလုပ္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရင္း စာေပ က်မ္းဂန္မ်ားကို ေလ့လာ ဆည္းပူးသည္။ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္မွ စ၍ ဆရာေတာ္ ဦးဂႏၶမာ ထံ၌ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ကို ေလ့လာ သင္ယူသည္။ လယ္တီ ဆရာေတာ္ ထံတြင္လည္း မျပတ္ ဆည္းကပ္ကာ ဆည္းပူးသည္။ ျမန္မာ၊ ပါဠိ၊ အဂၤလိပ္၊ လက္တင္၊ စာေပ က်မ္းဂန္မ်ားကို ေလ့လာ တတ္ကၽြမ္းသည္။

၁၉ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ခန႔္က ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ထြန္းကားေရး အတြက္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ "ဗုဒၶဝါဒ" မဂၢဇင္းတြင္ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ အေၾကာင္း ပါဝင္ ေရးသားခဲ့သည္။ ထိုမဂၢဇင္းကို ႀကီးမွူး ထုတ္ေဝေသာ ရွင္အာနႏၵာ ေမေတၱယ်ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ လန္ဒန္ ပါဠိ အသင္းႀကီး ဥကၠ႒ မစၥစ္ရစ္ေဒးဗစ္ႏွင့္ ရင္းႏွီးသြားၿပီး ညႇိႏွိုင္း တိုင္ပင္ကာ 'အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ (သၿဂိဳဟ္က်မ္း)' ကို ဦးေရႊဇံေအာင္က အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္။ မစၥစ္ ရစ္ေဒးဗစ္ႏွင့္ လယ္တီ ဆရာေတာ္တို႔၏ ဗုဒၶ အဘိဓမၼာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အေမး၊ အေျဖမ်ားကို ဦးေရႊဇံေအာင္က အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆိုေပးသည္။

ဦးေရႊဇံေအာင္သည္ ပါေမာကၡ ဂ်ီဗန္း၏ ေလာဂ်စ္က်မ္းကို မွီျငမ္းျပဳ၍ 'တကၠိယ နယဒီပနီ' အမည္ရွိ ယုတၱိေဗဒ က်မ္းကို ေရးသား ျပဳစုသည္။ ဂ်ီဗန္း၏ က်မ္းကို သေဘာႏွင့္ အစီအစဥ္ ေလာက္သာ မွီး၍ ေဝါဟာရ သုံးႏွုန္းပုံ၊ ဥဒါဟ႐ုဏ္ ေဆာင္ပုံတို႔မွာမူ ျမန္မာဆန္သည္။ ထို႔ျပင္ အထက္တန္းက်ေသာ ေဆးပညာ အေတြးအေခၚမ်ား ပါဝင္ေသာ ဇရာလကၡဏာဒိ ဒီပနီက်မ္း၊ 'ဂန္းေနာ့' ၏ ႐ူပေဗဒက်မ္းကို ျမန္မာျပန္ေသာ ႐ူပဒီပနီက်မ္း၊ သိုးေဆာင္း ဘာသာ 'အနတၱမီ' က်မ္း၊ 'ဖီဇီ ေအာ္လိုဂ်ီ’' က်မ္းမ်ားကို မဟာ သတိပ႒ာနသုတ္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာတို႔မွ ဒြတၱိ သကာယ အေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ ညႇိႏွိုင္း ေရးသားေသာ 'ကာယဂၤကိစၥ သဂၤဟဒီပနီက်မ္း'၊ အေနာက္တိုင္း ေမွာ္ပညာ က်မ္းတက်မ္းကို ျမန္မာျပန္ေသာ 'ဝိဇၨာမယိဒၶိ ဒီပနီက်မ္း' တို႔ကို ျပဳစုခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္လည္း 'ယမက ေခၚ ယမိုက္က်မ္း'၊ 'ကထာဝတၳဳ က်မ္း'၊ 'အဘိဓမၼတၳ သဂၤဟက်မ္း (သၿဂိဳဟ္)' တို႔ကို ေရးသားခဲ့သည္။ 'လက္ဝဲသုႏၵရ၏ မဲဇာေတာင္ေၿခ ရတု' ကိုလည္း အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆိုခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ သုေတသန အသင္း ဂ်ာနယ္တြင္လည္း ေဆာင္းပါးမ်ားစြာ ေရးသားခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံး ျပဳစုေသာ 'လူမ်ိဳး တစ္ရာ့တစ္ပါး' က်မ္းမွာ ၿပီးေျမာက္ေသာ္လည္း ပုံႏွိပ္ ထုတ္ေဝျခင္း မျပဳျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုမၽွမက ျမန္မာအေဆြ ကုမၸဏီက ရိုက္ကူးေသာ ျမတဘက္ ဇာတ္ကားကိုလည္း ဦးေရႊဇံေအာင္က ဇာတ္ညႊန္း ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ - အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာစလုံးတြင္ ကၽြမ္းက်င္ ႏွံ့စပ္ေသာ ပညာရွင္ ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊဇံေအာင္ကို ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္က ဒီလစ္ (စာေပ ပါရဂူ) ဘြဲ႕ ခ်ီးျမႇင့္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ က်င္းပရန္ ၁ဝ ရက္ခန႔္ အလို ၁၂၉၄ ခု၊ ကဆုန္လဆန္း ၇ ရက္ (၁၉၃၂ ခု၊ ေမလ ၁၁ ရက္) တြင္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊဇံေအာင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥေရာက္သည္။

ျမန္မာဘာသာကိုသာမက အဂၤလိပ္ဘာသာကိုပါ အထူးကၽြမ္းက်င္ေသာ ဆရာႀကီးကို ကမၻာကပါ သိလာၾကၿပီး ၁၉၃၂-ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က D.Litt ဘြဲ႕ကို အပ္ႏွင္းခ၏။ သို႔ရာတြင္ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္က်င္းပရန္ ၁၀-ရက္ခန႔္အလိုတြင္ ဦးေရႊဇံေအာင္ ကြယ္လြန္ခ၏။ နိဂုံးခ်ဳပ္အနီျဖင့္ ၁၉၂၄-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းႀကီးအတြက္ သင္ခန္းစာမ်ား ရြီးခ်ယ္သတ္မွတ္ေရး ေကာ္မတီတြင္ ဆရာႀကီး ေျပာၾကားခေသာ မွတ္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပလိုပါသည္။

“ကၽြန္ေတာ့္အနီနန႔္ အရွိတိုင္း အေနာက္တိုင္း စာအုပ္တိကို အေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ၿပီးပါဗ်ာယ္။ ကၽြန္ေတာ္ရို႔ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေလာကနီတိေလာက္ ေကာင္းေရက်မ္း မတြိ့ဖူးသိမ့္ပါ၊ ျမန္မာစာပီကို အထင္မေသးဖို႔ လိုပါေရ။”

Unicode Version
https://www.facebook.com/ayesaycommm/photos/a.414172545421523.1073741826.3