က်ီးေပါင္းအတြက္ သေဘၤာ႐ြက္

သေဘၤာသီးသည္ ျမန္မာသာမက တစ္ကမ႓ာလံုးတြင္ စားသံုးၾကေသာ အသီးျဖစ္သည္။ အရသာေကာင္းသည္။ ဝမ္းမွန္ေစသည့္ အစာအျဖစ္ စားသံုးသည္။ အထူးသျဖင့္ အပူပုိင္းဇုန္မ်ားတြင္ ပို၍ျဖစ္ထြန္းသည္။ သေဘၤာပင္၏ ထူးျခားခ်က္မွာ အဖုိပင္ႏွင့္ အမပင္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး႐ိွသည္။ အဖိုပင္သည္ အသီး မသီးေပ။ ေျမၾသဇာေကာင္းလွ်င္ သေဘၤာအမပင္မွ အသီးမ်ားမွာ ပင္စည္ပတ္လည္တြင္ ေနရာမလပ္ ႁပြတ္သိပ္ ညပ္ေနေအာင္ သီးေလ့႐ိွသည္။
အသီးႀကီးေစခ်င္လွ်င္ ၾကားညပ္ေသာ အသီးမ်ားကို ေခၽြေပး ခူးေပးရသည္။ သေဘၤာသီးတြင္လည္း အလံုးအဝုိင္းမ်ိဳးႏွင့္ အရွည္သီးဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးေတြ႕ရသည္။ အပူပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ လံုးဝုိင္းေသာအမ်ိဳးက ပို၍ ျဖစ္ထြန္းၿပီး ပို၍ခ်ိဳသည္။ သေဘၤာသီးသည္ စားေကာင္း႐ံုမွ်မက ေဆးဘက္ဝင္ေၾကာင္းကို ေရွးကအိႏၵိယ အာယုေဗဒေဆးက်မ္းမ်ားတြင္ တခမ္းတနား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အေနာက္တုိင္းတြင္လည္း ၁၅ ရာစုခန္႔က ေတြ႕ရွိသည့္ ခရီးသည္ႀကီး မာကိုပိုလုိ၏ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ သူ၏ သေဘၤာသားမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ သြားဖံုးေသြးယုိရာဂါႏွင့္ ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါမ်ားမွာ သေဘၤာသီး စား႐ံုႏွင့္ ေပ်ာက္ကင္းေၾကာင္းႏွင့္ အလြန္ေက်းဇူးႀကီးသည့္ ေ႐ႊေရာင္အသီးျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ား ေတြ႔႐ိွခဲ့ၾကရသည္ဟု ဆိုသည္။ သေဘၤာသီးအမွည့္တြင္ ဗီတာမင္ ေအႏွင့္စီ အေျမာက္အမ်ား ပါဝင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဗီတာမင္ေအမွာ မ်က္စိအတြက္ႏွင့္ ဗီတာမင္စီမွာ ကိုယ္ခံအားအတြက္ ေကာင္းျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ Antioxident ဟု ဆိုၾကသည္။ သေဘၤာသီးအစိမ္းမွာ အစာေၾကေစသည္။ အသားကို ႏူးေစသည္။ ဟင္းအျဖစ္ ခ်က္စားလွ်င္ အစာအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ အသည္းေရာဂါမ်ားကို ေကာင္းေစႏုိင္သည္ဟု ဆိုသည္။ သေဘၤာသီးတြင္ အဓိက ပါဝင္ေသာဓါတ္မွာ (papin) ဟုေခၚၿပီး အျခား ႐ွားပါးသတၱဳဓါတ္မ်ား မင္ဂနိ(စ္)ႏွင့္ သြပ္ဓါတ္၊ ထံုးဓါတ္မ်ားလည္း ထိုက္သင့္သေလာက္ ပါဝင္သည္ဟု အဆို႐ိွသည္။

ေ႐ွးျမန္မာ လူႀကီးမ်ားက နံနက္သေဘၤာ၊ ညငွက္ေပ်ာဟု အဆို႐ိွၾကသည္။ နံနက္ေစာေစာ အစာစားၿပီး သေဘၤာသီးမွည့္ စားေပးလွ်င္ အစာေၾကေစၿပီး ရင္ေတာင့္ျခင္း၊ ရင္ခံျခင္းမွ ကင္း႐ွင္းသည္။ ဝမ္းသက္ေလေၾကေစသည္ဟု ယူဆသည္။ ညအိပ္ယာဝင္ ငွက္ေပ်ာသီး ဖီးၾကမ္း စားေပးလွ်င္ ေလဖိၿပီး ညအိပ္ေပ်ာ္ေစသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔နံနက္တြင္ ဝမ္းမွန္ေစသည္ဟု အယူအဆ ႐ိွၾကသည္။ တိုင္းရင္းျမန္မာ အယူအဆတြင္ သေဘၤာသီးအစိမ္းသည္ ေလစာျဖစ္သည္။ သေဘၤာသီးအမွည့္သည္ အာေပါ+ဝါေယာ အစာျဖစ္သည္။ ေလစာဆုိေသာ္လည္း ေလခ်ဳပ္စာမဟုတ္၊ ေလပြ၊ ေလသက္ေစေသာ အစာမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ သေဘၤာသီးကို ခြဲလုိက္လွ်င္ အလယ္တြင္ အေခါင္းပြပါသျဖင့္ အာကာသ (အေပါက္၊ အေခါင္း႐ိွေသာ) အစာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ သေဘၤာ႐ြက္သည္လည္း ပံုမွန္သစ္႐ြက္ မဟုတ္ဘဲ လက္ငါးေခ်ာင္းကဲ့သို႔ လက္ျခားပါေသာ သစ္႐ြက္႐ိုးတံတြင္ ေခါင္းပြပါေသာ သစ္႐ြက္ျဖစ္သျဖင့္ အာကာသအရြက္ ျဖစ္သည္။

သေဘၤာသီး၏ အဟာရႏွင့္ ေဆးအသံုးဝင္ပံုကို အသိမ်ားေသာ္လည္း သေဘၤာ႐ြက္၏ ေဆးဘက္ဝင္ပံုကို သိသူနည္းသျဖင့္ တင္ျပလိုက္ရပါသည္။ သေဘၤာ႐ြက္တြင္ ႐ြက္ႏုႏွင့္ ႐ြက္ၾကမ္းႏွစ္မ်ိဳး ႐ိွသည္။ ထြက္ခါစ အ႐ြက္ႏွင့္ အဖူးတို႔ကိုျပဳတ္ၿပီး တို႔စရာအျဖစ္ စားသံုးေလ့ ႐ိွၾကသည္။ ႐ြက္ၾကမ္းမ်ားကုိ မီးကင္၊ မီးၿမိဳက္ၿပီး ေဆးဘက္ဝင္အျဖစ္ စားသံုးေလ့ ရွိၾကသည္။ ေ႐ွးကပင္ လူႀကီး၊ သက္ႀကီးရြယ္အုိမ်ားႏွင့္ ေလသက္၍ အစာေၾကေစသည္ဆုိကာ အရြက္ၾကမ္းကို မီးၿမိဳက္ၿပီး စားသံုးေလ့႐ိွၾကသည္။ ရင္ၾကပ္၊ ပန္းနာႏွင့္ စကားေျပာလွ်င္ ေမာၿပီး ေလမဆက္သူမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္သည္။ သေဘၤာ႐ြက္သည္ ခါးေသာအရသာ ရွိသည္။ ခါးေသာအရာ မွန္သမွ်သည္ ေလကုိဖြေပးေသာ ဓာတ္သေဘာရွိသည္။ စားသံုးမႈမ်ားလွ်င္၊ လြန္ကဲလွ်င္ ေခါင္းမူးတတ္သျဖင့္ အခါးအရသာ႐ိွေသာ အသီးအ႐ြက္မွန္သမွ် သင့္တင့္႐ံုသာ စားသံုးရမည္။

သေဘၤာ႐ြက္ၾကမ္းျပဳတ္၊ ကပ္ေၾကးျဖင့္ ပါးပါးညႇပ္ၿပီး လက္ဖက္သုပ္ကဲ့သို႔ အသုတ္ျပဳလုပ္ၿပီးလည္း စားသံုးႏိုင္သည္။ ႏွမ္းနက္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴေၾကာ္တို႔ႏွင့္ တြဲဖက္စားလွ်င္ ေလသက္ေစသည္။ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ (ညေန ၃ နာရီမွ ၆ နာရီအတြင္း) စားလွ်င္ ပို၍ ေလရသည္။ သေဘၤာ႐ြက္ကိုေထာင္းၿပီး ညႇစ္ယူ၍ရေသာ အရည္ကို ေန႔စဥ္မွန္မွန္ ေသာက္ေပးလွ်င္ ဝမ္းတြင္းမွ တုတ္၊ သန္ စေသာ ပုိးမ်ားကုိ ေအာက္သို႔ သက္ေစသည္။ အစာအိမ္ အူသိမ္မွ အနာကို က်က္ေစသည္။ ၎ကို သေဘာၤ႐ြက္သတၲဳရည္ဟု ေခၚသည္။ မၾကာေသးမီက စာေစာင္တစ္ခုတြင္ ျမဝတီမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ေဟာင္း ဆရာႀကီးမင္းယုေဝ ေရးထားသည္မွာ သေဘၤာရြက္ကို မီးကင္ၿပီး အရည္ညႇစ္ေသာက္သျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေၾကာင္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ (၂၀) ခန္႔က မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ေျပာဖူးသည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က မိတ္ေဆြတစ္ဦးတြင္ အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္သျဖင့္ ေသာကၾ္ကည့္ရန္ တုိက္တြန္းရာ အမွတ္မထင္ပင္ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသြားေၾကာင္း လက္ေတြ႕သိရသည္ဟု ဆိုသည္။

ဆရာႀကီးမင္းယုေဝ၏ ေျပာၾကားခ်က္ျဖင့္ စာေရးဆရာႀကီး တကၠသိုလ္ဝင္းမြန္မွလည္း အျခားေဝဒနာသည္တစ္ဦးကို ထပ္မံေျပာရာ ထုိသူမွာလည္း ကုသရန္ ခက္ခဲေသာ ကင္ဆာေရာဂါမွ ကင္းကင္း႐ွင္း႐ွင္း ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္ဟု ဆုိသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး တစ္ပါးမွာလည္း လည္ေခ်ာင္းအစာေရမ်ိဳတြင္ ကင္ဆာဆဲလ္ ေတြ႕သျဖင့္ ေဆး႐ံုမွ ဓါတ္ကင္ရန္ ၫႊန္ၾကားရာ မကင္လုိဟု ဆုိကာ နယ္ျပန္ႂကြသြားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ သတင္းၾကားသျဖင့္ သေဘၤာရြက္ကို ေထာင္းၿပီး အရည္ညႇစ္ေသာက္ရာမွ ကင္ဆာေရာဂါမွာ ဓါတ္ကင္စရာ မလိုေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ကင္း ခ်မ္းသာခဲ့သည္ဟု ဆရာႀကီးက ေရးသားထားသည္ကို ဖတ္႐ႈရပါသည္။ စာေရးသူ လက္ေတြ႕ ကုသဖူးသည္မွာ တိုင္းရင္းေဆးသိပၸံ ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ အလုပ္သင္ဆရာအျဖစ္ တာဝန္က်စဥ္က ျဖစ္သည္။ ဒူးဆစ္၊ ဂံုညင္းႏွင့္ အ႐ိုးေအာက္ခံခြက္ အတြင္းမွ လမ္းသြားလွ်င္ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ နာက်င္သူတစ္ဦးကို သေဘၤာ႐ြက္မ်ားကို ေထာင္းၿပီး စည္းေဆးအျဖစ္ ဒူးတြင္ ထည့္ေပးခဲ့ရာ (၇) ရက္ခန္႔စည္းၿပီး သက္သာသြားခဲ့ပါသည္။

ဒူးဆစ္၊ ဂုံညင္းႏွင့္ ေအာက္ခံအ႐ိုးဂၽြိဳင္းဆက္တြင္ က်ီးေပါင္းတက္ေလ့႐ိွပါသည္။ ေဘာလံုးကန္သူ၊ ျခင္းလံုးခတ္သူမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္။ ဒူးဆစ္ က်ီးေပါင္းတက္ၿပီး အဆစ္ၾကပ္လွ်င္ ေကြးဆန္႔ေသာအခါ အထဲမွအသံျမည္ၿပီး လမ္းသြားလွ်င္ နာက်င္ေစသည္။ ထိုဒူးဆစ္ကို မံုညင္းဆီ သို႔မဟုတ္ ႏွမ္းဆီကို မီးျဖင့္ေႏြးၿပီး ခပ္ေႏြးေႏြးလိမ္းေပးၿပီးေနာက္ သေဘၤာ႐ြက္ၾကမ္းကို ေပ်ာ့သြားေအာင္ မီးကင္ၿပီး စည္းေပးပါ။ ရက္သတၱတစ္ပတ္မွ သံုးပတ္အထိ စည္းလွ်င္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ ဖေနာင့္႐ိုးအတက္ထြက္ က်ီးေပါင္းတက္သူမ်ားကို တုိင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ (၄၇) ခုႏွစ္ပါးေဆးဝါေလးႏွင့္ ေရာနယ္စည္းေပးပါ။ ညအိပ္ယာဝင္ခ်ိန္တြင္ စည္းထားၿပီး နံနက္ အိပ္ယာထတြင္ ျဖည္ပါ။ သံုးပတ္ခန္႔ စည္းေပးရပါမည္။ (၇) ပါးေဆးဝါးေလးမွာ ေ႐ွးေဆးက်မ္းမ်ားပါ ေဆးနည္းေက်ာ္ ျဖစ္သည္။ ထုိေဆးတြင္ ၁။ဆိတ္ဖူး ၂။လင္းေန ၃။ႏြားေျမရင္း ၄။ဣႆရမူလီ ၅။႐ိွန္းခို ၆။ေဆးဒန္း ၇။ကန္႔ စသည့္ ေဆးဖက္ (၇) မ်ိဳး ပါဝင္သည္။ ဝယ္မရလွ်င္ ပရေဆးဆုိင္မ်ားတြင္ ေဖာ္စပ္ႏုိင္သည္။ ေဆးအေလးခ်ိန္မွာ အားလံုးဆတူျဖစ္သည္။

ဇက္၊ ဂုတ္႐ုိး က်ီးေပါင္းဖုေပၚတြင္ သေဘၤာရြက္ကုိျပဳတ္ၿပီး ခပ္ေႏြးေႏြးကပ္ေပးလွ်င္ ကြမ္းရြက္ကပ္သကဲ့သို႔ ကပ္ေနသည္။ ပံုမွန္ စိတ္ရွည္ရွည္ ကပ္ေပးျခင္းျဖင့္ က်ီးေပါင္းေရာဂါကို သက္သာေစႏုိင္သည္။ ေလ့က်င့္ခန္းမွာ ဘယ္လွည့္ ညာလွည့္ လုပ္ေပးဖုိ႔ လိုသည္။ ဦးေခါင္း ေလ့က်င့္ခန္းမွာ ဘယ္လွည့္၊ ညာလွည့္၊ အထက္ေမာ့၊ ေအာက္ငံု႔ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အစဥ္အတိုင္း တစ္ေန႔လွ်င္ အႀကိမ္ ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ လုပ္ေပးလွ်င္ သက္သာႏုိင္သည္။ သေဘၤာ႐ြက္သာမက အေစ့မဲမဲမ်ားကိုလည္း အေျခာက္လွန္း၊ အမႈန္႔ေထာင္းၿပီး ပ်ားရည္ႏွင့္ေတၿပီး (ေရာေမႊၿပီး) တစ္ေန႔လွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္၊ တစ္က်ပ္သားခန္႔ ေသာက္ေပးလွ်င္ က်ီးေပါင္းႏွင့္ အ႐ိုးအဆစ္ကိုက္ျခင္း ေဝဒနာမ်ားကို သက္သာေစႏိုင္သည္။ ေတာ႐ြာမ်ားတြင္ သေဘၤာေစ့အနက္အစုိကုိ ကေလးမ်ား သန္ခ်ေဆးအျဖစ္ (၇) ေစ့ တိုက္ေကၽြးေလ့ ႐ိွသည္။ 

က်ီးေပါင္းေရာဂါသည္ တစ္ရက္၊ တစ္လႏွင့္ ျဖစ္ပၚလာေသာ ေရာဂါမဟုတ္၊ လႏွစ္ခ်ီၿပီး ျဖစ္လာေသာ ေရာဂါျဖစ္သျဖင့္ စိတ္႐ွည္႐ွည္ ကုသမႈခံယူရန္ လုိအပ္သည္။ ပူေသာ အေရျပားကုိ ေလာင္ေစေသာ ဒဏ္ေၾကေဆးမ်ားကို အလြန္အကၽြံ မလိမ္းသင့္ပါ။ ပူတိုင္း မေကာင္းပါ။ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း၊ ၾကပ္ထုပ္ထုိးျခင္း၊ ေရေႏြးအိတ္ ကပ္ျခင္း၊ ေဆးပူလိမ္းျခင္း တို႔ကို သင့္တင့္႐ံုသာ လုပ္ေဆာင္ၿပီး အေနအထုိင္ကို ဆင္ျခင္၊ စိတ္႐ွည္႐ွည္ ကုသမႈခံယူမွ သက္သာမည္ကို သတိျပဳေစလိုသည္။

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=438085299622640&set=a.351047714993066