ဆင္တူယိုးမွား လိႈင္းေလၾကားက ျမန္မာ့တုိင္းရင္းေဆးဝါး

 
ေရွးျမန္မာဘုရင္မင္းမ်ား လက္ထက္မွစ၍ တြင္က်ယ္စြာ အသုံးျပဳခဲ့ၾကၿပီး ယေန႔ေခတ္တြင္လည္း အိမ္တိုင္းနီးပါးတြင္ အသုံးျပဳလ်က္ရွိေသာ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ားမွာ ေဆးေဖာ္စပ္ရာတြင္ အဓိကက်သည့္ ေဆးပင္မ်ား ရွားပါးမႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕လာရသျဖင့္ တိုင္းရင္းေဆး ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်သူမ်ားအတြက္ အခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႕လာကာ ဆင္တူယိုးမွား ေဆးပင္မ်ား ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္မႈမ်ား ရွိလာေၾကာင္း မႏၲေလးၿမဳိ႕ အေျခစိုက္ ဝါရင့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ားထံမွ သိရွိရသည္။

ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ား ေဖာ္စပ္ရာတြင္ ေဆးပင္မ်ားသည္ အဓိကက်ၿပီး ေဆးပင္ရွားပါးလာမႈေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ ေဖာ္စပ္ရမည့္ ေဆးပင္မ်ား မရရွိႏိုင္သည့္အတြက္ အလားတူ ဓာတ္ဂုဏ္ သတၱိခ်င္း တူညီေသာ ေဆးပင္မ်ားကို အသုံးျပဳရေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ အသုံးျပဳရ ျခင္းေၾကာင့္ ေဆးအာနိသင္ အက်ဳိးရလဒ္ နည္းပါးေစေၾကာင္း မႏၲေလး တိုင္းရင္းေဆး တကၠသိုလ္၊ ေဆးဝါးေဗဒဌာနမွ ကထိက ဦးဝင္းစိုးက ေျပာၾကားသည္။

“ေဆးပင္ကို အစားထိုး သုံးစြဲတာ၊ ဆင္တူေဆးပင္ေတြ သုံးစြဲတာက ဘာအႏၲရာယ္မွေတာ့ မရွိေပမယ့္ ေဆးဝါး အာနိသင္ အျပည့္အဝ မရရွိတဲ့အတြက္ ေရရွည္က်ရင္ေတာ့ သုံးစြဲသူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈေတြ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေဆးဝါးထုတ္လုပ္သူေတြ အေနနဲ႔ သတိထားဖို႔ လိုတယ္။ တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြက ရွားပါးတဲ့အတြက္ အစစ္အမွန္ ျမင္ဖူးဖို႔လည္း ခက္သလို စစ္မွန္မႈရွိ မရွိကို စမ္းသပ္ဖို႔ က်ေတာ့လည္း စက္ပစၥည္း အခက္အခဲက ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုန္က်စရိတ္လည္း ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္တဲ့အတြက္ ဆင္တူယိုးမွား ေဆးပင္ေတြကို သုံးစြဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးဝင္းစိုးက ဆိုသည္။
 
ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားတြင္ ရာသီဥတု မမွ်တမႈႏွင့္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ ေတာထဲတြင္သာ ေပါက္ေရာက္ေလ့ ရွိသည့္ ေဆးဖက္ဝင္ ရွားပါးေဆးပင္မ်ားကို ရရွိရန္ ခက္ခဲလာ႐ုံသာမက ျမင္ေတြ႕ဖူးရန္ပင္ မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ ယင္းေၾကာင့္ ေဆးပင္မ်ား အစားထိုး သုံးစြဲရမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ျပႆနာမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕လာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မႏၲေလး တိုင္းရင္းေဆးတကၠသိုလ္ ဒုတိယ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္သိန္းေဌးကလည္း သုံးသပ္ေျပာဆိုသည္။
 “တိုင္းရင္းေဆးေတြမွာ အဓိက အသုံးျပဳရတဲ့ ေဆးပင္ေတြက ေတာထဲမွာ ေပါက္တာလည္း ရွိသလို အေလ့က် ေပါေပါမ်ားမ်ား ေပါက္ေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။ တိုင္းရင္းေဆးရဲ႕ အဓိက အားနည္းခ်က္က ပရေဆးဆိုင္ေတြကို လုံးဝမွီခို ေနရျခင္းပဲ။ ေတာေတြကေန လာေရာင္းတဲ့ ေဆးမုဆိုးေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔က အေသအခ်ာ မသိဘဲနဲ႔ ပရေဆးဆိုင္ေတြကို လာေရာင္းၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ပရေဆးဆိုင္ေတြကလည္း အစစ္မွတ္ၿပီး ေရာင္းလိုက္တာေတြ ရွိတယ္။ ေဆးပင္နဲ႔ အဓိက ေဖာ္စပ္ရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေတာေတြမွာ ေပါက္တာမ်ားတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း ေတာျပဳန္းလာတဲ့အတြက္ ေဆးပင္ေတြလည္း တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္လာတယ္” ဟု ဦးေက်ာ္သိန္းေဌးက ဆိုသည္။
 
ေဆးပင္ရွားပါးမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျပင္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး ေလာကအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိသည့္အနက္ ေရာဂါေဝဒနာ သက္သာေပ်ာက္ကင္းရန္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားအေပၚ ျမန္မာျပည္သူမ်ား ကိုယ္တိုင္ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ေလ်ာ့နည္းမႈသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းေဆးမ်ား၏ အနာဂတ္ကို မေသခ်ာမေရရာ ျဖစ္ေစေၾကာင္း တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။

ေဆးပင္ရွားပါမႈသည္ တိုင္းရင္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ရွင္သန္ ရပ္တည္ေရးအတြက္ အခက္အခဲႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေနရာ အစားထိုး သုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕လာရေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေဆးဝါးမွတ္ပုံတင္ ျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈ အပိုင္းတြင္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစေၾကာင္း ေစ်းကြက္အတြင္း စုံစမ္းသိရွိရသည္။
 
ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ ေဆးညႊန္းမ်ားႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမ်ား ေစ်းကြက္အတြင္း မွန္ကန္စြာ ေရာက္ရွိရန္ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးဝါး မွတ္ပုံတင္ခြင့္ျပဳသည့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါး စစ္ေဆးသူမ်ားက စစ္ေဆးရာတြင္ မွားယြင္းမႈမ်ားစြာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရေၾကာင္း စစ္ေဆးသူမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ တိုင္းရင္းေဆးဖုံ ၁၀၂၆ မ်ဳိးအနက္မွ ေဆးအမ်ဳိး ၂၀၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ တိုင္းရင္းဖုံ ၆၁၁ မ်ဳိးအနက္ ၁၁ မ်ဳိး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္တိုင္းရင္း ေဆးဖုံ ၄၈၅ မ်ဳိး အနက္မွ ၁၅ မ်ဳိးတို႔တြင္ ေဆးဘူးတြင္ ေဖာ္ျပမထားသည့္ အျခားေသာ ပစၥည္းမ်ား ေရာေႏွာပါဝင္ျခင္းႏွင့္ ေဆးပင္အမည္ ဆင္တူမ်ားကို မွားယြင္း ထည့္သြင္းမႈမ်ား အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္၊ တိုင္းရင္းေဆးပညာ ဦးစီးဌာန၊ ဓာတ္ခြဲခန္း သုေတသန အရာရွိ ေဒၚခင္စန္းလင္းက ေျပာၾကားသည္။

“တစ္ႏိုင္ငံလုံးက မွတ္ပုံတင္မယ့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါးေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါမွာ ေဆးညႊန္းမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေဆးပင္ေတြ အမွန္တကယ္ ပါဝင္မႈ ရွိ မရွိ စမ္းသပ္ရတယ္။ အဲဒီလို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပါဝင္ပစၥည္းထက္ တျခားအမ်ဳိးအစားေတြ ေရာေႏွာ ပါဝင္ေနတာ၊ အစားထိုး သုံးစြဲထားတာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ အမ်ားဆုံးကေတာ့ နာမည္ဆင္တူ႐ိုးမွားတဲ့ ေဆးပင္ေတြကို မွားယြင္း သုံးစြဲထားတာပဲ” ဟု ေဒၚခင္စန္းလင္းက ဆိုသည္။

ေဆးပင္ရွားပါမႈအျပင္ တိုင္းရင္းေဆး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းအခ်ဳိ႕က ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ရာတြင္ မသန္႔ရွင္းမႈႏွင့္ စရိတ္ေခြၽတာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ေဆးဝါး အရည္အေသြး က်ဆင္းမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေဆးပင္မ်ားကို အေျခာက္လွန္း အမႈန္႔ျပဳလုပ္ရာတြင္ သန္႔စင္မႈ မရွိသည့္အတြက္ မိႈမ်ား ပါဝင္ေနျခင္း၊ ပိုးမႊားမ်ား ေတြ႕ရွိရျခင္းႏွင့္ ကုန္က်စရိတ္ နည္းပါးေစရန္အတြက္ စစ္မွန္မႈမရွိသည့္ ေဆးပစၥည္းမ်ားကို အစားထိုး အသုံးျပဳျခင္း တို႔ကိုလည္း ေတြ႕ရွိ ရေၾကာင္း တိုင္းရင္းေဆးဝါး စစ္ေဆးသူမ်ားထံမွ သိရသည္။ “ဥပမာ - ႏြယ္ခ်ဳိေပါ့။ ႏြယ္ခ်ဳိဆိုရင္ သုံးမ်ဳိးရွိတယ္။ ေဆးညႊန္းမွာ ေဖာ္ျပထားတာက အိႏၵိယႏြယ္ခ်ဳိ။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ဗမာႏြယ္ခ်ဳိ ျဖစ္ေနတာမ်ဳိးေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အိႏၵိယႏြယ္ခ်ဳိက ေစ်းႀကီးတာကိုး။ အဲဒီေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ့္ ပစၥည္းကို အစားထိုး သုံးလိုက္တာေပါ့။ သူတို႔ကေတာ့ ႏြယ္ခ်ဳိခ်င္း အတူတူပဲဆိုၿပီး ေစ်းသက္သာတာကို သုံးလိုက္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တဲ့ အခါမွာ စံသတ္မွတ္ခ်က္အရ ေဆးပညာ အမည္ေတြ ကြဲလြဲေနတာေပါ့” ဟု တိုင္းရင္းေဆး တကၠသိုလ္ (မႏၲေလး) ေဆးဝါးေဗဒဌာနမွ ကထိက ဦးဝင္းစိုးက ဆိုသည္။

ျပည္တြင္းထုတ္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ားကို စြဲၿမဲစြာ သုံးစြဲလက္ခံယုံၾကည္သူမ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ ေဆးဝါးအာနိသင္ ေလ်ာ့ပါးမည့္ ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့က်ေစမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။

တိုင္းရင္းေဆး ေဖာ္စပ္ရာတြင္ ပရေဆးဆိုင္မ်ားကိုသာ အားကိုးသည္ထက္ ကိုယ္တိုင္စိုက္ပ်ဳိးကာ အသုံးျပဳျခင္းက ေဆးပင္လြဲမ်ားမႈ ျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့နည္းေစမည္ျဖစ္ၿပီး ေဆးစြမ္းလည္း ထက္ေစမည္ဟု ထင္ျမင္မိေၾကာင္း ဦးဝင္းစိုးက ဆိုသည္။

“တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြ အေလ့က် ေပါက္တာကေတာ့ ေပါက္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဆီမွာက်ေတာ့ ခက္ခက္ခဲခဲ စိုက္ေနရတာေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ေဆးထုတ္လုပ္တဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဘယ္နယ္က ဘယ္ေဆးပင္ ထြက္တယ္ ဆိုတာေတာ့ စုံစမ္းထားရတယ္။ ေဆးပင္ထြက္တဲ့နယ္က လူေတြနဲ႔လည္း ခ်ိတ္ဆက္ထားရတယ္။ အရမ္းရွားတဲ့ ေဆးပင္ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ စိုက္ထားလိုက္တာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုတ္လုပ္ရေလာက္ေအာင္ထိေတာ့ မျဖစ္ထြန္းေသးဘူး။ လုံးဝမ်ဳိးသုဥ္းသြားတဲ့ ေဆးပင္မ်ဳိးေတာ့ မရွိေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ရွိေတာ့ရွိတယ္၊ စံခ်ိန္စံညြန္း ျပည့္မီတဲ့ ေဆးပင္ေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြဆိုရင္ အရြယ္မေရာက္ေသးဘူး။ ပိန္ပိန္လိန္လိန္ေလးေတြ။ တိုင္းရင္းေဆးပင္ေတြကို စနစ္တက်စိုက္ၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရာင္းခ်ေပးႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြေပၚ ထြက္လာမယ္ဆိုရင္ ထုတ္လုပ္သူေတြအတြက္ အမ်ားႀကီး အကူအညီ ျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ၾကာ တိုင္းရင္းေဆး ေရာင္းခ် ျဖန္႔ျဖဴးလာသူ တိုင္းရင္းေဆး ဆရာမတစ္ဦးက ဆိုသည္။

လက္ရွိ အေျခအေနအရ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က နာမည္ေက်ာ္ၾကား ဂုဏ္သတင္းႀကီးခဲ့ေသာ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး စစ္စစ္မ်ား မေပ်ာက္ကြယ္ေရးအတြက္ အစိုးရပိုင္း၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ အႀကီးအက်ယ္ လိုအပ္သကဲ့သို႔ တိုင္းရင္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၏ အသိစိတ္ဓာတ္ ရွိရွိျဖင့္ မိမိတို႔၏လုပ္ငန္း အျမတ္ထြက္ေရး အတြက္သာ မၾကည့္ဘဲ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး အနာဂတ္ လွပေရးကုိ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ရန္လည္း လိုအပ္ေနပါသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ တ႐ုတ္႐ိုးရာ အပ္စိုက္ပညာႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆးမ်ား ကမာၻအႏွံ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး အစြမ္းထက္သည္ဟု ႏုိင္ငံတကာက လက္ခံလာျခင္းမွာ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ တ႐ုတ္ တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ား၏ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈ၊ လုံ႔လဝီရိယ တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ရာ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးပညာ ဖြံ႕ၿဖဳိး တိုးတက္ေရးမွာလည္း အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားေပၚတြင္သာ အဓိက မူတည္ေနသည္မွာ အေသအခ်ာပင္ ျဖစ္သည္။

ခန္႔ခန္႔
The Voice Weekly

https://www.facebook.com/MyawadyNew/photos/a.469840836450969.10737418