ပင္လယ္ကမ္းစပ္၌ ေကာက္ရလွ်င္ ေပါက္တတ္သည့္ ထီ
ပင္လယ္ကေနထြက္တဲ့ အဖိုးတန္ပစၥည္းလို႕ေျပာလိုက္တာနဲ႕ လူတိုင္းရဲ႕မ်က္စိထဲမွာ မုတ္ေကာင္ကထြက္တဲ့ ပုလဲဆိုတာကို တန္းခနဲျမင္ၾကမွာေသခ်ာပါတယ္။ န၀ရတ္ကိုးပါး ရတနာစာရင္း၀င္ ပုလဲလို တန္ဖိုးၾကီးေပမယ့္ ရတနာမဟုတ္တဲ့အရာ၊ ပုလဲထက္ေတာင္မွ ရွားပါးတဲ့ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကိုေတာ့ ျမင္ဖူးတဲ့လူနည္းပါလိမ့္မယ္။ မျမင္ဖူးတဲ့အျပင္ သိေတာင္မသိၾကတဲ့လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမယ္ထင္ပါတယ္။ဒီပစၥည္းဟာ သဘာ၀ပုလဲထက္ ပိုျပီးရွားပါးသလို ပိုျပီးေတာ့ ဒ႑ာရီဆန္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းဟာ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ နိစၥဒူ၀ သားငါးရွာေဖြရင္း တစ္ေန႕လုပ္မွတစ္ေန႕စားရတဲ့သူေတြအဖို႕ ဘုရားသခင္ဖန္ဆင္းေပးတဲ့ အိပ္မက္ထဲက လက္ေဆာင္ပါပဲ။ ဒီပစၥည္းကို ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း အမွတ္မထင္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိသူကေတာ့ ေအာင္ဘာေလထီအျမင့္ဆံုးဆုကို ေပါက္သလို ဘ၀ေျပာင္းသြားေစႏိုင္တဲ့အထိ သူ႕ရဲ႕တန္ဖိုးက ၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီပစၥည္းကိုေတြ႕ဖို႕ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ တစ္သက္လံုး ေန႕စဥ္ရက္ဆက္သြားရွာမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ထိုက္တန္တဲ့ကံဇာတာ ပါမလာရင္ မေတြ႕ႏိုင္ပါဘူး။ သူဆင္းရဲတံငါသည္ေတြကို ေန႕ခ်င္းညခ်င္း သူၾကြယ္ျဖစ္ေအာင္ဖန္ဆင္းေပးႏိုင္တဲ့ ဒီပစၥည္းက ဘယ္ဟာျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ဒီပစၥည္းကေတာ့ ဖေယာင္းသားနဲ႕ခပ္ဆင္ဆင္တူျပီး မီးစြဲေလာင္ႏိုင္တဲ့ ဂုဏ္သတၱိရွိတဲ့ မီးခိုးေရာင္မိႈင္းမိႈင္း၊ လက္ဖက္ပုပ္ေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ အနက္ပုပ္ေရာင္အစိုင္အခဲတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ (Ambergris) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေ၀လငါးၾကီးေတြ အစာေခ်တဲ့ေနရာကေန အန္ထုတ္လိုက္တဲ့အရာျဖစ္လို႕ ငါးၾကီးအန္ဖတ္လို႕လြယ္လြယ္ေခၚၾကတာပါ။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ အဓိကေ၀လငါးမ်ိဳးကြဲႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Baleen Whale ရွစ္မ်ိဳးနဲ႕ နဲ႕ Toothed Whale ၃၅မ်ိဳးထဲမွာ Toothed Whale အုပ္စု၀င္ Sperm ေ၀လငါးတစ္မ်ိဳးတည္းကသာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ေတြ႕ရွိရတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ အနံ႕အသက္ဆိုး၀ါးတဲ့ ေရထြက္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးပါ။ သူရဲ႕ေစ်းကြက္တန္ဖိုးနဲ႕ အသံုး၀င္မႈသာ မရွိဘူးဆိုရင္ ဘယ္သူမွကိုင္တြယ္ခ်င္စိတ္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ Sperm ေ၀လငါးေတြဟာ ဧရာမကင္းမြန္ေတြကိုစားေသာက္မိျပီး သူတို႕ရဲ႕အစာအိမ္ဟာ ဒီအရာေတြကိုေခ်ဖ်က္ႏိုင္စြမ္းမရွိလို႕ ျပန္အန္ထုတ္ရာကေန ငါးၾကီးအန္ဖတ္ျဖစ္လာရတာပါတဲ့။ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ထဲမွာ ကင္းမြန္သားေတြ နစ္ျမွဳပ္ေနတာကို ေတြ႕ရလို႕ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအရာဟာ အစာဖတ္ေတြခ်ည္းသက္သက္မဟုတ္ပါဘူး။ အစာဖတ္ေတြအျပင္ေသြးေၾကာလိုမ်ိဳး အေၾကာေတြယွက္ဆိုင္းေနတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။သိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ႕အဆိုအရကေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဆိုတာ ေ၀လငါးေတြဟာ ကင္းမြန္လိုမ်ိဳးအစာေခ်ရခက္တဲ့ အရာေတြကိုစားသံုးမိျပီး အစာအိမ္ထဲမွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့နာၾကင္မႈကို ေခ်ဖ်က္ဖို႕gastrointestinal tract ကေန အစာေဟာင္းေတြနဲ႕အတူ ဓာတ္ျပဳထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ခၽြဲက်ိက်ိအရာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ေနရတဲ့ မာေက်ာတဲ့အစိုင္အခဲပံုစံမ်ိဳးဆိုရင္ ေ၀လငါးေတြအလြယ္တကူ အန္ထုတ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ အျပင္ကိုေရာက္ျပီး ပင္လယ္ေရနဲ႕ေလစတာေတြနဲ႕ထိေတြ႕ျပီးမွ ပုပ္သိုးျပီးအစိုင္အခဲျဖစ္လာတာပါ။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ လာတင္ေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ပင္လယ္ထဲမွာ ေပါေလာေမွ်ာေနတာမ်ိဳး ေတြ႕ရေလ့ရွိျပီး အရြယ္အစားကိုလိုက္လို႕ သူ႕ရဲ႕အေလးခ်ိန္ကြာျခားမႈရွိပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕အရြယ္အစားအရ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ အေလးခ်ိန္အနည္းဆံုး ၁၅ဂရမ္(1/2 ေအာင္စ) ကေန ၅၀ကီလိုဂရမ္(ေပါင္တစ္ရာ) အထက္ထိရွိတတ္ပါတယ္။ တခါက ေပါင္၂၆၀ေလာက္ရွိတဲ့ ဧရာမငါးၾကီးအန္ဖတ္တစ္တံုးကို ျပင္သစ္ေရေမႊးကုမၸဏီတစ္ခုက ေရႊဒဂၤါးေပါင္ ၆၆၀၀၀ ေပးျပီး၀ယ္ယူဖူးပါတယ္။ ေ၀လငါးေတြဆီကေနစြန္႕ထုတ္လိုက္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ မူလအစပံုစံဟာ ႏူးညံ့ျပီးေတာ့ အေရာင္ျဖဴေရာ္ေရာ္ရွိျပီး တခါတေလမွာ အနက္ေရာင္ အကြက္ေတြကြက္ၾကားပါရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနံ႕က အဲဒီအခ်ိန္ကတည္း ညွီစို႕စို႕ပုပ္အက္အက္ျဖစ္ေနတာပါ။ လအတန္ၾကာေရထဲမွာေမွ်ာပါျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေရေတြေလေတြရဲ႕ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ မာေက်ာလာျပီးေတာ့ ဖေယာင္းသားလိုျဖစ္လာျပီး မီးခိုးေရာင္(သို႕)အနက္ေရာင္အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ ညီစို႕စို႕ပုပ္အက္အက္အနံ႕ေအာက္မွာ ကြယ္၀ွက္ထားတဲ့ တမူထူးတဲ့ဂုဏ္သတၱိကေတာ့ isopropanol ျဒပ္ေပါင္းလိုမ်ိဳး တာရွည္ခံျပီး လူေတြကို စူးစူးရွရွအေႏွာက္အယွက္မေပးတဲ့ အနံ႕တစ္မ်ိဳးၾကြယ္၀ေနတာပါပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳး ဂုဏ္သတၱိေၾကာင့္ အေငြ႕ပ်ံလြယ္ျပီး ဆီထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရေမႊးထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ တန္ဖိုးၾကီးကုန္ၾကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေနတာပါ။
ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ သိပ္သည္းဆဟာ 0.780 ကေန 0.926ထိရွိျပီး သိပၸံနည္းက် စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အခါ သူ႕ကို အပူခ်ိန္ 60°C ေလာက္မွာအရည္ေပ်ာ္ အဆီထြက္ေစျပီးေတာ့ အဲဒီထြက္လာတဲ့ ထင္းရွဴးဆီလိုအ၀ါေရာင္အဆီေတြဟာ100 °C (212 °F)မွာ အျဖဴေရာင္အေငြ႕အျဖစ္ အေငြ႕ပ်ံသြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအရာဟာ ether မွာေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ျပီးေတာ့ အေငြ႕မပ်ံႏိုင္တဲ့ ဆီနဲ႕ အေငြ႕ပ်ံႏိုင္တဲ့ဆီ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးမွာလည္း ေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ အက္ဆစ္နဲ႕ အျပန္အလွန္တုန္႕ျပန္ဓာတ္ျပဳေစႏိုင္တာမ်ိဳး လံုး၀မရွိပါဘူး။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို Alcohol ထဲမွာအပူေပးျပီး အေအးခံလိုက္တဲ့အခါ မူလ Ambergris ကေန ခြဲထုတ္လို႕ရလာတဲ့ အျဖဴေရာင္ Crystal ေတြကို ambrein လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီရလာတဲ့ရနံ႕ကင္းမဲ့တဲ့ ambrein ကိုျဖိဳခြဲလိုက္ရင္ Ambergris ထဲမွာအဓိကပါ၀င္ေနတဲ့ ambrox နဲ႕ ambrinol တို႕ရဲ႕ formation ကို ရလာဒ္အျဖစ္ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ရလာတဲ့ ambroxan ဟာ ေရေမႊးထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕အသံုးျပဳေနတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
Ambroxanငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာေရေမႊး(perfume and fragrance) ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ကတိုး(musk) လိုမ်ိဳးနာမည္ၾကီးပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးကို လူၾကိဳက္မ်ားလာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ တရား၀င္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခြင့္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဥပေဒေၾကာင္းအရအျငင္းပြားစရာရွိေနတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ကေရေမႊးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ဒီပစၥည္းကိုသံုးစြဲဖို႕လက္ေရွာင္ေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ိဳးတုန္းႏိုင္မယ့္အေျခအေနရွိေနတဲ့ တိရိစၦာန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ Sperm Whale ေတြဆီကေန ရရွိတဲ့ပစၥည္းျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေမရိကန္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၁၉၇၀ခုႏွစ္တုန္းက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကုန္ၾကမ္းသံုးစြဲျခင္းကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕သတ္ပိတ္ပင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေရာက္မွ ဒီပစၥည္းကိုတရား၀င္သံုးစြဲခြင့္ရျပီး ေ၀လငါးေတြသတ္ျဖတ္ျပီး ရလာတာမ်ိဳးကို ခြင့္မျပဳပဲ ကမ္းေျခေပၚမွာေတြ႕ရွိရတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြကိုသာ ကုန္ၾကမ္းအျဖစ္သံုးစြဲခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။ ၁၈ရာစုအေစာပိုင္းကာလေတြကေနစျပီး ေ၀လငါးဖမ္းလုပ္ငန္းဟာ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္နဲ႕အတူ က်ယ္ျပန္႕လာခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Sperm Whale ေတြဆီကေန အဆီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထုတ္ယူႏိုင္တာရယ္၊ သူ႕ရဲ႕သြားေတြဟာ ဆင္စြယ္လိုပဲ လက္မႈအႏုပညာပစၥည္းေတြ ျပဳလုပ္ႏိုင္တာရယ္နဲ႕သူ႕ရဲ႕အစာအိမ္ထဲကေန ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြ ရရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ ေ၀လငါးဖမ္းသေဘၤာမ်ားဟာ Sperm Whale ေတြကို အဓိကဖမ္းဆီးေနခဲ့တာပါ။ ၁၈ရာစုကေနအဆီးအတားမရွိလုပ္ကိုင္ေနခဲ့တဲ့ ေ၀လငါးဖမ္းလုပ္ငန္းဟာ ၂၀ရာစုေလာက္မွာမွ တိရိစၦာန္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအသိအျမင္ေတြ ၾကြယ္၀လာတာေၾကာင့္ ဥပေဒအရကန္႕သတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုမွမကန္႕သတ္ရင္ အဖိုးတန္လွတဲ့ ေ၀လငါးအစိတ္အပိုင္းေတြကို ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြေၾကာင့္ ေ၀လငါးေတြမ်ိဳးတုန္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြျဖစ္သြားဖို႕ ဦးတည္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာေတာ့ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေ၀လငါးဖမ္းလုပ္ငန္းကို ခုခ်ိန္ထိတရား၀င္ခြင့္ျပဳထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေရွးေခတ္တုန္းကေတာ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို အေမႊးတိုင္အတြက္အနံ႕ထည့္တဲ့ေနရာမွာ သံုးစြဲပါတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္မွာေတာ့ အီဂ်စ္ေတြက သူတို႕ေသာက္သံုးတဲ့စီးကရက္ေတြမွာ ေမႊးရနံ႕ထည့္ဖို႕ သံုးၾကပါတယ္။ ေရွးေခတ္တရုတ္လူမ်ိဳးေတြက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးကို နဂါးတံေတြးေရေမႊးလို႕ေခၚျပီး စုန္း၊ေမွာ္အတတ္ေတြ တစ္ေခတ္စားခဲ့တဲ့ ၁၃ရာစုကာလတုန္းက ဥေရာပမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္အတံုးကို ကိုယ္မွာေဆာင္ထားရင္ စုန္းျပဳစားမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပုလိပ္ေရာဂါကိုႏိုင္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ေရွးေခတ္ကာလတုန္းကေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေဆးျမီးတိုနဲ႕ အစားအေသာက္အခ်ိဳ႕မွာ အေမႊးအၾကိဳင္အျဖစ္ထည့္သံုးရံုကလြဲျပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကမၻာေပၚမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြ႕ရွိရတဲ့ေနရာေတြကေတာ့ အတၱလႏၱိတ္သမုဒၶရာကမ္းေျခေဒသေတြနဲ႕ Brazil,Madagascar,East Indies,The Maldives, China,Japan,India,Australia,Newzeland နဲ႕ Molucca Islands ေဒသေတြပဲျဖစ္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို စီးပြားျဖစ္ေကာက္ယူစုေဆာင္းႏိုင္တဲ့ေနရာကေတာ့ Bahamas ႏိုင္ငံရဲ႕အထင္ရွားဆံုး New Providence ကၽြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေ၀လငါးဖမ္းလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္တဲ့လူမရွိေသးဘူးလို႕ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ပင္လယ္ျပင္မွာ ေ၀လငါးဟာ အင္မတန္ေတြ႕ရခဲတာေၾကာင့္ရယ္၊ ေတြ႕ရင္ေတာင္မွ အရြယ္အစားၾကီးမားလြန္းတာရယ္နဲ႕ ေရာင္းခ်မယ့္ေစ်းကြက္မရွိတာရယ္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးမယ့္လူမရွိပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ လင္းပိုင္နဲ႕ေ၀လငါးဟာ အသိဥာဏ္ရွိတဲ့ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါျဖစ္လို႕ တခါတရံမွာ ပင္လယ္ျပင္မွာဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ေရလုပ္သားေတြကိုကယ္တင္ေပးတတ္တယ္ဆိုတဲ့ ပါးစပ္ရာဇ၀င္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ့တံငါသည္ေတြက သူတို႕ကိုအႏၱရာယ္မေပးၾကတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္နဲ႕ ေရတိမ္ပိုင္းသႏၱာေက်ာက္ေဆာင္ေတြဆီမွာ လာတင္ေနတတ္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကိုေကာက္ရဖူးသူေတြ ကၽြန္ေတာ့္ဇာတိ မာန္ေအာင္ကၽြန္းမွာ အမ်ားအျပားေတြ႕ဖူးပါတယ္။ တရား၀င္ေစ်းကြက္ရွိမရွိအတိအက်မသိေပမယ့္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မွာတရုတ္ႏိုင္ငံကိုတင္ပို႕ဖို႕အတြက္ ပရေဆးကုန္သည္ေတြ ေစ်းေကာင္းေပး၀ယ္ၾကလို႕ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာတစ္ေန႕လုပ္မွတစ္ေန႕စားရတဲ့ တံငါသည္ေတြ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း ခ်မ္းသာသြားၾကတာ ျမင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။ေမွာင္ခိုေစ်းနဲ႕သာအေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ၾကတာမ်ားေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ ကမၻာ့သတ္မွတ္ေပါက္ေစ်းကို အတိအက်မသိရပါဘူး။ ခန္႕မွန္းေျခေျပာရရင္ ေရႊတစ္ဂရမ္ကို ေဒၚလာ၃၀ေပါက္ေစ်းရွိတဲ့အခါ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ တစ္ဂရမ္ကို ေဒၚလာ၂၀ေက်ာ္ေလာက္ေပါက္ေစ်းရွိႏိုင္ပါတယ္။ သူ႕ကိုကုန္ၾကမ္းအျဖစ္အသံုးျပဳထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ေရေမႊးတန္ဖိုးက အမ်ိဳးအစားနဲ႕သက္တမ္းကိုလိုက္ျပီး ေစ်းႏႈန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ မၾကာေသးတဲ့ကာလတစ္ခုက အလွဴေငြရံပံုေငြပြဲတစ္ခုမွာ ေရာင္းခ်ဖို႕ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ တစ္ပုလင္းကို ေဒၚလာ၄၇၀၀အထိရွိပါတယ္။ ဒီထက္ပိုေစ်းၾကီးတဲ့ ေတာ္ရံုလူအနားမကပ္ႏိုင္တဲ့ ႏွစ္ခ်ိဳ႕ေရေမႊးေတြလည္း Elite လူတန္းစားေတြအတြက္ သီးသန္႕ထုတ္လုပ္တာမ်ိဳးရွိေနပါတယ္။ ၂၀၀၅ခုႏွစ္က Marie Antoinette အတြက္ရည္ရြယ္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ ႏွစ္ေပါင္း၂၀၀ သက္တမ္းရွိျပီး ဒီေရေမႊးကို အေရအတြက္အကန္႕အသတ္နဲ႕ျပန္လည္ေရာင္းခ်တဲ့အခါ တစ္ပုလင္းကိုေဒၚလာ ၁၁၀၀၀ ေတာင္ေပး၀ယ္ရပါတယ္။ တခါကနယူးဇီလန္ North Island မွာေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ကီလိုေလးဆယ္ရွိတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္တစ္တံုးဟာ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မွာ ေဒၚလာေလးသိန္းေတာင္ေပး၀ယ္သြားတယ္လို႕ သတင္းၾကီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေစ်းအတက္အက်မျငိမ္တာကလည္း ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ရွားပါးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရေမႊးေတြကို တရား၀င္ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားခြင့္ရွိေပမယ့္ ေရေမႊးထုတ္လုပ္သူေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကုန္ၾကမ္းေတြကို ခုခ်ိန္ထိလွ်ိဳ႕လွ်ိဳ႕၀ွက္၀ွက္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ေနရဆဲပါပဲ။ လက္ရွိေစ်းကြက္မွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕အေရာင္ကိုၾကည့္ျပီး ေပါက္ေစ်းအနည္းအမ်ားကြာျခားပါတယ္။ ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာမွာ အနက္ေရာင္ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာေစ်းအေကာင္းဆံုးျဖစ္ျပီး အျဖဴေရာင္ကေတာ့ေစ်းအနည္းဆံုးပါပဲ။ ေနာက္ျပီး သူ႕ရဲ႕အသားကို အလင္းေဖာက္ႏိုင္ျခင္းရွိမရွိရယ္၊ အရက္ျပန္သုတ္ထားသလိုမ်ိဳး မီးရႈိ႕ၾကည့္လို႕ မီးလိုက္ျခင္းရွိမရွိစတာေတြနဲ႕ ငါးၾကီးအန္ဖတ္စစ္မစစ္ကို စမ္းသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ေနာက္ျပီး ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ပလတ္စတစ္အိတ္နဲ႕ထုတ္ထားတာမ်ိဳး၊ ဗူးခြံတစ္ခုထဲမွာထည့္ျပီးအလံုပိတ္သိမ္းဆည္းတာမ်ိဳး မလုပ္ရပါဘူး။ ေနာက္ျပီးေခြး၊၀က္စတဲ့တိရိစာၦန္ေတြနားမွာ ငါးၾကီအန္ဖတ္ရဲ႕အနံ႕ေၾကာင့္ ကိုက္စားတတ္တဲ့အတြက္ မထားရပါဘူး။ သူ႕ကိုသိမ္းဆည္းမယ္ဆိုရင္ အ၀တ္စနဲ႕ရစ္ပတ္သိမ္းဆည္းတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေရေမႊးေဖာ္စပ္ရာမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ရံုတင္မက ဟင္းခ်က္ရာမွာဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္အျဖစ္လည္း သံုးစြဲႏိုင္သလို ပရေဆးေဖာ္စပ္ရာမွာလည္း တန္ဖိုးၾကီးတဲ့ကုန္ၾကမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ေရေမႊးကုန္ၾကမ္းအျဖစ္သာ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။ ေရွးေခတ္တုန္းက ျပင္သစ္မိဖုရားတစ္ပါးေနခဲ့တဲ့ ဗာဆိုင္းနန္းေတာ္ထဲက အခန္းတစ္ခန္းမွာ ဆြတ္ထားခဲ့တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ ယခုအခ်ိန္ထိေမႊးေနဆဲပဲလို႕ ပါးစပ္ရာဇ၀င္တစ္ခုၾကားဖူးပါတယ္။ ယေန႕ဖက္ရွင္ေခတ္မွာေတာ့ ငါးၾကီအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ ကမၻာ့ Celebrity ေတြၾကားမွာအျပိဳင္အဆိုင္သံုးစြဲၾကတဲ့အထိ ေရပန္းစားတဲ့အလွကုန္ပစၥည္းျဖစ္ေနပါျပီ။
ဒီလိုတန္ဖိုးၾကီးပစၥည္းျဖစ္လာဖို႕အဓိကဖန္တီးေပးတာကေတာ့ ပင္လယ္ေရေအာက္အနက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ဧရာမကင္းမြန္ၾကီးေတြပါ။ ေ၀လငါးေတြသူတို႕ကိုစားေသာက္ျပီးတဲ့အခါ အစာမေခ်ႏိုင္လို႕ျပန္အန္ထုတ္ရာကေန ငါးၾကီးအန္ဖတ္ျဖစ္လာရတာပါ။ Sperm Whale တစ္ေကာင္ဟာ ေပ၆၀ေက်ာ္ခန္႕ရွည္လ်ားျပီးေတာ့ တန္၅၀ေက်ာ္ေလးပါတယ္။ ဒီေ၀လငါးေတြဟာေရအနက္မီတာ၃၀၀ ကေန ၈၀၀ေလာက္မွာ အစာရွာစားတတ္ၾကပါတယ္။ တခါတေလမွာ ၂ကီလိုမီတာေလာက္ထိငုပ္ျပီး အစာရွာတတ္ပါတယ္။ ေရေအာက္မွာ တစ္နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ငုပ္ေနႏိုင္ျပီးေတာ့ ေရေပၚကိုအသက္ရွဴဖို႕တက္လာတတ္ၾကပါတယ္။အမေတြဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္မွာ ဒါဇင္လိုက္အုပ္စုဖြဲေနတတ္ျပီး ၾကီးလာတဲ့အခါ တစ္ေကာင္တည္းခြဲေနတတ္ပါတယ္။ သူတို႕စားေသာက္တာကေတာ့ ရိုးရိုးကင္းမြန္၊ေရဘ၀ဲ၊ငါးအခ်ိဳ႕နဲ႕ ဧရာမကင္းမြန္ၾကီးေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ Sperm Whale ေတြဟာ တစ္ေန႕ကို သူတို႕ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၃% ထိစားသံုးတတ္ပါတယ္။ တခါတေလမွာ ဧရာမကင္းမြန္ေတြလို အစာမေၾကႏိုင္တဲ့အရာေတြကို ဗုန္းေဗာလေဟာစားေသာက္မိျပီး နာၾကင္လာတာေၾကာင့္ ေရထဲမွာစားျပီးသားအစာေဟာင္းေတြကို ျပန္အန္ထုတ္ရာကေန ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြျဖစ္လာရတာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြမွာ ေ၀လငါးၾကီးေတြ ေသဆံုးျပီး ကမ္းစပ္မွာလာတင္ေနတာမ်ိဳးေတြ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုမွာ အနည္းဆံုးတစ္ခါေလာက္ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေ၀လငါးအေသေကာင္ေတြကို ေဒသခံေတြကပုပ္ေစာ္နံလို႕ေျမျမွဳပ္လိုက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ေသတဲ့ေ၀လငါးဆိုရင္ေတာ့ ခုတ္ထစ္ျပီး အဆီခ်က္ၾကတာမ်ိဳးေတာ့ ၾကံဳဖူးပါတယ္။ ကမၻာ့ေပၚမွာ ေစ်းေကာင္းရေနတဲ့ ေ၀လငါးဆီကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆီကလူေတြ ငါးဖမ္းေလွစပ္တဲ့ေနရာမွာ ေလွကိုေရလံုေအာင္ မီးျမိွဳက္ဖို႕အတြက္သံုးတာမ်ိဳးေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်န္တဲ့အရိုးကိုေတာ့ ဖင္ထိုင္ခံုလုပ္ျပီး သြားကိုေတာ့ အိမ္မွာအလွထားပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိ ေ၀လငါး၀မ္းဗိုက္ထဲက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ထုတ္ယူရေကာင္းမွန္း မသိၾကေသးသလို ေ၀လငါးအစိတ္အပိုင္းေတြကို ဘယ္လိုအသံုးခ်မလဲဆိုတာ ျမန္မာျပည္ကလူေတြသိပ္မသိၾကေသးပါဘူး။ မသိၾကတာလည္းတစ္မ်ိဳးေကာင္းပါတယ္။ တကယ္လို႕ေစ်းကြက္မ်က္စိပြင့္သြားရင္ ျမန္မာ့ပင္လယ္ျပင္ကေ၀လငါးေတြ အႏၱရာယ္ရွိလာမွာအေသအခ်ာပါပဲ။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ကမၻာ့အၾကီးဆံုးတိရိစၦာန္ပစၥည္းေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ မၾကာခင္ဒီကိစၥကို မ်က္စပစ္လာမယ့္ အလားအလာေတြရွိေနပါတယ္။ ကမၻာအရပ္ရပ္မွာ အနိစၥသေဘာကိုေမ့ထားၾကတဲ့ လူေတြရဲ႕မပုပ္ေသးတဲ့ခႏၶာကိုယ္ကို သူ႕ထက္ငါ အေမႊးနံ႕သာေတြ ထံုမႊမ္းေနေစဖို႕အတြက္ သမုဒၶရာေတြဆီက ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါ သနားစရာေ၀လငါးၾကီးေတြခမ်ာဟာ ႏွစ္စဥ္အသက္ေပးေနရအုန္းမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။
စာမွီး-
http://en.wikipedia.org
http://www.businessweek.com/magazine/ambergris-treasure-of-the-deep...
http://gabriolan.ca/2009/03/21/weird-beach-goop/
http://www.geneticjungle.com/2009/08/ambergris-perhaps-youd-rather-...
http://www.ambergris.fr/identification_of_ambergris.html
ျမတ္သိန္းထြန္း(၂၁.၂.၂၀၁၂)
http://www.facebook.com/#!/notes/myat-thein-tun/%E1%80%95%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%80%9A%E1%80%B9%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%95%E1%80%B9-%E1%80%B1%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%9B%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B9-%E1%80%B1%E1%80%95%E1%80%AB%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B9%E1%80%B7-%E1%80%91%E1%80%AE/10151291561655411
No comments:
Post a Comment