ေသာကေတြမ်ားလို႕ စိတ္ပင္ပန္းေနတာ

by Sky Blue on Tuesday, December 20, 2011 at 4:41pm

ေသာကေတြမ်ားလို႕ စိတ္ပင္ပန္းေနတာ

ျပင္ပေလာကၾကီးကို ကိုယ္လိုခ်င္သလိုျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲယူဖို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ အင္မတန္ၾကိဳးစားရင္ နည္းနည္းေလာက္မ်ား ရမလား မေျပာတတ္ဘူး။ သို႕ေသာ္ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ သိျပီးေတာ့ သတိေလးနဲ႕ ဥာဏ္ေလးနဲ႕ ၾကည့္ျပီး ျပဳျပင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္း စိတ္တည္ျငိမ္မႈ၊ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ၊ ရင့္က်က္မႈဟာ ပိုျပီးေတာ့ ရလာႏိုင္မွာ အမွန္ပဲ။

အင္မတန္ရႈပ္ေထြးျပီးေတာ့ ပရမ္းပတာျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္ကာလၾကီးထဲမွာပဲ စိတ္ၾကည္လင္မႈ၊ ေအးခ်မ္းမႈ ရွိေအာင္ ဘယ္လိုေနသြားၾကမလဲ။ မေသခ်ာတဲ့မေရရာတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနၾကရင္းနဲ႕ကိုပဲ စိုးရိမ္မႈ ပူပန္မႈ နည္းေအာင္ ဘယ္လိုေနသြားၾကမလဲ။ ဒါဟာ နည္းလမ္းရွာမွ ျဖစ္မယ္ေနာ္။
ျဖစ္ခ်င္တိုင္း ျဖစ္ေနတဲ့၊ အေျပာင္းအလဲေတြ အင္မတန္ ျမန္ေနတဲ့ေခတ္ၾကီးမွာ စိတ္တည္ျငိမ္ေအာင္ ေအးခ်မ္းေအာင္ တစ္နည္းနည္းနဲ႕ မလုပ္ဘဲနဲ႕ ဒီအတိုင္းသာ ဆက္သြားေနမယ္ဆိုရင္ ဒီဒဏ္ကို ဒီစိတ္ဟာ ခံႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေသာကေတြ မ်ားလာလို႕ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ မရွိတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ တစ္ေန႕ေန႕ေတာ့ ဒီစိတ္ဟာ ခ်ံဳးခ်ံဳးက်သြားႏိုင္တယ္။

ပရမ္းပတာျဖစ္ေနတဲ့ မေသခ်ာ မေရရာမႈေတြ အျပည့္ရွိေနတဲ့ အထဲမွာ ကိုယ္က လမ္းရွာျပီး သြားလို႕ရတယ္။ ဥပမာ-အင္မတန္ ေရစီးသန္ျပီး ေက်ာက္ေဆာင္ေတြ အခၽြန္အတက္ေတြ အေကြ႕အေကာက္ေတြေပါတဲ့ ျမစ္ၾကီးထဲမွာ လူေတြ ေမ်ာပါေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြက တကိုယ္လံုး ျမဳတ္ျပီးေမ်ာေနတယ္။ သူတို႕ဟာ အခၽြန္အတက္ေတြနဲ႕ တိုးမိမယ္။ အေကြ႕အေကာက္ ရွိေနရင္လည္း တိုက္မိမယ္။ ေရစီးသန္သန္နဲ႕ ေမ်ာပါလာတဲ့ သစ္တံုးၾကီးေတြနဲ႕ ၀င္ေဆာင့္မိမယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေခါင္းေလးေဖာ္ျပီး ေမ်ာေနတယ္။ သူတို႕က အႏၱရာယ္ကို ေရွာင္ႏိုင္တယ္။ အေ၀းကေန ကြင္းျပီးေရွာင္လို႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမ်ာေနတာခ်င္းအတူတူ ေခါင္းေလးေဖာ္ျပီး ေမ်ာေနတဲ့သူက အင္မတန္သက္သာတယ္။ ေခါင္းေဖာ္ျပီး ေမ်ာတက္ဖို႕လိုပါတယ္။

အရင္ေခတ္ကလူေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ ဘာနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ျမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္းေပၚမွာ သြားေနတဲ့ရထားနဲ႕တူတယ္။ ျမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္းေပၚမွာ သြားေနတဲ့ ရထားဟာ ပံုမွန္ဒီဘူတာက ထြက္တာ ေနာက္ဆံုး ျပန္လာရင္ ဒီဘူတာၾကီးပဲ ျပန္ဆိုက္တယ္။ ပံုမွန္ေနတယ္။
ခုေခတ္လူေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ Hang Glider စီးရတာနဲ႕ တူေနတယ္ေနာ္။ စက္မပါပဲနဲ႕ ေတာင္ပံၾကီးက ငွက္လို ေတာင္ပံၾကီးလုပ္ထားတာ။ စက္မပါတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ဘက္ကို ခ်က္ခ်င္းသြားလို႕မရဘူး။ ေလေၾကာင္းကို ၾကည့္ျပီးေတာ့ အဆင္ေျပသလို ခုန္ျပီးေတာ့ တက္သြားလိုက္ရတယ္ေနာ္။ ေလေၾကာင္းနဲ႕ တည့္ေနလို႕ရွိရင္ ၀ဲလို႕ရတယ္။ တျဖည္းျဖည္း ၀ဲရင္း ၀ဲရင္းနဲ႕ အျမင့္ကို တက္လို႕ရတယ္။ ျပီးမွ ကိုယ္လိုတဲ့ဘက္ကို ဦးတည္ျပီးေတာ့ ထိုးခ်လိုက္ရင္ ေရာက္သြားႏိုင္တယ္။
အခုအဲလိုေခတ္မ်ိဳးျဖစ္ေနပါျပီ။ ေလေၾကာင္းကို အင္မတန္ ဥာဏ္ၾကီးၾကီးနဲ႕ အကဲခတ္ရလိမ့္မယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန ေခတ္အခါ အေျခအေနကို အင္မတန္သတိထားျပီး အကဲခက္ရလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို အကဲခတ္ျပီးေတာ့ အဆင္ေျပသလို ၾကည့္ျပီးေတာ့ ေနသြားမွျဖစ္မယ္။ ငါလုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို႕မျဖစ္ပါ့လား လို႕စိတ္ညစ္ေနလို႕ မျဖစ္ေတာ့တဲ့ ေခတ္ပါေနာ္။
ဒါေၾကာင့္ အခုေခတ္၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြကို ေျပာခ်င္တာ၊ ေပါ့ေပါ့ေနလို႕ မရေတာ့ဘူး။ အစြမ္းအစေတြအမ်ားၾကီး ထုတ္ရလိမ့္မယ္။ အၾကံဥာဏ္ေတြ အမ်ားၾကီး ထုတ္ရလိမ့္မယ္။ အလုပ္ေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ရလိမ့္မယ္၊ လုပ္ႏိုင္ရမယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳၚ စမ္းျပီးေတာ့ လုပ္ၾကည့္ရမယ္။ ျပီးမွ ကိုယ္နဲ႕ အဆင္ေျပတာေလး ေတြ႕ခ်င္ေတြ႕မယ္၊ အဲဒီအဆင္ေျပတာေလးနဲ႕ေတြ႕ရင္ေတာင္မွ ဒီအလုပ္လးနဲ႕ငါတစ္သက္လံုး လုပ္ကိုင္စားေသာက္ သြားရလိမ့္မယ္ လို႕ မေမွ်ာ္လင့္နဲ႕၊ ေျပာင္းသင့္ရင္ ေျပာင္းရဦးမွာ။
မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားႏိုင္တဲ့သူမွသာ ဘ၀ကိုအဆင္ေျပေျပေနႏိုင္မယ္။ ဘ၀ဆိုတာ ကိုယ့္ရဲ႕ဥာဏ္ပညာ လံု႕လ၀ီရိယ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုတာကို စမ္းတဲ့စာေမးပြဲပဲလို႕ သေဘာထားျပီးေတာ့ ကိုယ့္အစြမ္းအစေတြကို အျမဲတမ္း ျမွင့္တင္ရင္း ေနသြားရမယ္။

ေရွ႕ေလွ်ာက္ကိုယ့္ဘ၀ကို အဆင္ေျပေျပေနသြားခ်င္တယ္ဆုိရင္ စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို မပ်က္ေအာင္ ထိန္းျပီးေနႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ရွိမွျဖစ္မယ္။
ေသာကျဖစ္စရာေတြရွိေနေပမဲ့ လုပ္သင့္တာေတြကို ဆက္ျပီးလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုသေဘာထားရမယ္၊ ကိုယ့္ရဲ႕အင္အားေတြ ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္တည္ျငိမ္မႈေတြ ကိုယ့္ဘ၀ရဲ႕အဓိပၸာယ္ေတြ ေပ်ာက္မသြားေအာင္ ဘယ္လိုေနရမယ္ စိတ္ဓါတ္မက်ဖို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ က်မသြားဖို႕ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ေလးေလးနက္နက္ သိထားရမယ္၊ ေလ့လာရမယ္။

လိုခ်င္တာ ရတာမရတာနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေတာ့ စိတ္လႈပ္ရွားမႈသိပ္မျဖစ္ပဲ လုပ္စရာရွိတာကို ဆက္လုပ္ႏိုင္တဲ့သူ၊ စိတ္မပ်က္တဲ့သူက ေရရွည္မွာ လိုခ်င္တာ ပိုရပါတယ္။

ပင္ပန္းေနတဲ့အခါ၊ အလုပ္ေတြမ်ားျပီးေတာ့ မႏိုင္မနင္းျဖစ္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ တရားထိုင္ဖို႕ အလုိအပ္ဆံုးပဲ။ ခႏၥာကိုယ္ဆိုတာက သိဖို႕ရာလြယ္ကူပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၥာကိုယ္မွာ ထင္ရွားတာကို ရသေလာက္ သတိကပ္ျပီးေတာ့ ေနဖို႕၊ စိတ္ထဲမွာ စိတ္ညစ္စရာ၊ ေသာကျဖစ္စရာ၊ ပူပန္စရာေတြကို ေတြးလာျပီဆိုရင္လည္း အဲဒါကို ျမန္ျမန္ သတိေလးနဲ႕ကပ္ျပီးေတာ့ သိလိုက္ဖို႕က ပထမအဆင့္ပဲ။
သတိနဲ႕ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို မ်ားမ်ားလုပ္လာလို႕ရွိရင္ စိတ္က ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းမႈရွိလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကိစၥတစ္ခုခုကို ဘယ္လိုလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ၊ ေျပာစရာရွိရင္လည္းပဲ ဘယ္လိုေျပာရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာကို စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ေလးနဲ႕ စဥ္းစားလို႕ရွိရင္ ပိုျပီးေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့၀ဘာ၀က်တဲ့ မွ်တတဲ့ အစီအစဥ္ေလး ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့၊ ရလာတဲ့ စိတ္ကူးဟာ ပိုျပီးေတာ့ အဆင္ေျပဖို႕ မ်ားပါတယ္။

အေရးၾကီးတာကို အေရးၾကီးတာမွန္းလည္း မသိဘူး။ အေရးမၾကီးတာကို အေရးမၾကီးတာမွန္းလည္း မသိဘူး။ မသိဘဲနဲ႕ အေရးမၾကီးတာေတြေရာ၊ အေရးၾကီးတာေတြေရာ ေရာလိုက္ျပီးေတာ့ အားလံုးကိုပဲ အေရးၾကီးတယ္ ထင္ေနၾကလို႕ ဒီေလာက္ စိတ္ရႈပ္ျပီးေတာ့ ဒီေလာက္ စိတ္ပင္ပန္းေနတာပါ။

ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ေသာကမ်ားေနရင္ စာရြက္ေလးတစ္ရြက္ယူျပီးေတာ့ ငါ ဘယ္ကိစၥေတြနဲ႕ ေသာကမ်ားတယ္ဆိုတာကို နံပါတ္ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ ၇၊ ၈၊ ၉၊ ၁၀ ထိုးျပီးေတာ့ ေရးခ်ၾကည့္စမ္းပါ။ ေရးခ်ျပီးေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္စမ္းပါ။ ဒီကိစၥေတြအတြက္နဲ႕ ငါ စိတ္ဆင္းရဲေနခဲ့တာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာျပီလဲ၊ ပူေနတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာျပီလဲ။ ဒီကိစၥကို အဆင္ေျပေအာင္ ငါဘယ္လိုနည္းနဲ႕ လုပ္ရင္ရမလဲ၊ နည္းလမ္းရွာလိုက္ပါ။ ထပ္ခါတလဲလဲ မျပီးႏိုင္ေအာင္ ေတြးေနတာက ပိုျပီးေတာ့ အင္အားကို ကုန္ခမ္းသြားေစတယ္ေနာ္။

ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် ေဒါမနသလို႕ေခၚတဲ့ မေက်နပ္မႈေတြ တစ္ေန႕ကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဒီေဒါမနသေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ့၊ ပူေလာင္တဲ့ စိတၱဇရုပ္ေတြေၾကာင့္ ခႏၥာပ်က္စီးမႈႏႈန္းဟာ မ်ားလာတယ္။ အဲဒါ မေၾကာက္ဘူးလား၊ ေၾကာက္စရာ မေကာင္းဘူးလား။
အဲဒီလို တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တင္းက်ပ္မႈ၊ စိတ္ထဲမွာ တင္းက်ပ္မႈ၊ အလိုမက်မႈ၊ စိတ္ညစ္ညဴးမႈ၊ စိတ္ေနာက္က်ိမႈေတြမ်ားေလေလ အားကုန္ေလေလပဲ။ အားကုန္ရံုတင္မကဘူး၊ ဒီခႏၥာကိုယ္နဲ႕ ဒီစိတ္ ပ်က္စီးမႈ ပိုမ်ားလာတယ္။ ျမန္ျမန္အိုသြားတယ္။ စိတ္ဓါတ္အင္အားေတြ ကုန္သြားလို႕ ေအးေအးေဆးေဆးနက္နက္နဲနဲ စဥ္းစားရမယ့္ကိစၥက်ေတာ့ အားမရွိေတာ့ဘူး။ တရားအားထုတ္ဖို႕ဆိုတာ က်န္းမာဖို႕၊ အားရွိဖို႕ အမ်ားၾကီး လိုတယ္ေနာ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ခႏၥာကိုယ္အားနဲ႕ စိတ္အားကို ေခၽြတာဖို႕ အလြန္႕အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီအင္အားက ပိုက္ဆံေပးျပီးေတာ့ ၀ယ္ခ်င္တိုင္း၀ယ္လို႕မရဘူး။ တစ္ေန႕က်ရင္ ဒီလိုပူေလာင္မႈေတြက မ်ားျပီးေတာ့ ခႏၥာကိုယ္ေရာ စိတ္ေရာ လံုးလံုးပံုက်သြားတဲ့ အခါမွာ ျပန္ျပီးေတာ့ နာလန္ထူဖို႕ဟာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ပါဘူး။

အခုေခတ္လူေတြက အလုပ္အင္မတန္မ်ားလြန္းလို႕ မနက္ႏိုးႏိုးခ်င္းပဲလူက ေယာက္ယက္ခတ္ေနတယ္။ စိတ္က မေအးခ်မ္းဘူး။ စိတ္ထဲမွာ တင္းက်ပ္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒီတင္းက်ပ္မႈက အင္မတန္ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းတယ္။ အဲဒါကို အျမဲတမ္း သတိထားျပီး ေလွ်ာ့ခ်ထားဖို႕ လိုပါတယ္။ တင္းက်ပ္မႈ (tension) မ်ားရင္ အင္မတန္ အားကုန္တယ္။
မေက်နပ္မႈအခံဓါတ္ (Recidual Frustration) ရွိေနရင္ တစ္ခုခုျဖစ္တိုင္း အဲဒီအခံဓါတ္က ၾကီးၾကီးလာတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ အဲဒီအခံျဖစ္ေနတဲ့ မေက်နပ္မႈေလးကို သိေနျပီး ရႈမွတ္ေနရင္ ေျပသြားတယ္။ ေဒါသရဲ႕ သဘာ၀ သူ႕အေၾကာင္းေကာင္းေကာင္းသိသြားရင္ သူ အစြမ္းမျပႏိုင္ေတာ့ဘူး။
အခုလို အျမဲတမ္း ေဒါသကို ေျဖထားႏိုင္တဲ့လူဟာ ေတာ္ရံုတန္ရံု စိတ္ဆိုးစရာ ေတြ႕ေပမဲ့ ေပါက္ကြဲတဲ့အဆင့္ကို မေရာက္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီလို မေပါက္ကြဲတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာ သက္သာမႈရွိတယ္။ တစ္ဖတ္သားမွာလည္း ကိုယ့္ေၾကာင့္ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မျဖစ္ဘူး။ လုပ္ရမယ့္ကိစၥကိုလည္း စိတ္ေအးေအးနဲ႕၊ သတိနဲ႕၊ ဥာဏ္နဲ႕ယွဥ္ျပီးေတာ့ လုပ္လိုက္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေကာင္းဆံုးသတိနဲ႕၊ ဥာဏ္နဲ႕ယွဥ္ျပီးေတာ့ လုပ္လိုက္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေကာင္းဆံုး အရည္အေသြးေတြ ထြက္ေနတယ္။ ပိုျပီးေတာ့ အဆင္ေျပတယ္။

တခ်ိဳ႕ေခတ္ကာလမွာ လူေတြဟာ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ မရွိဘူး။ စိတ္ခ်လက္ခ် လံုလံုျခံဳျခံဳ ေနႏိုင္မႈ မရွိဘူး။ ေၾကာက္ေနရတယ္။ စိုးရိမ္ေနရတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူလူခ်င္း ေၾကာက္ေနရတယ္။ အဲဒီလို ေၾကာက္ေနရတဲ့ လူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ လူေတြရဲ႕ အမြန္ျမတ္ဆံုး စိတ္ေနသေဘာထားေတြဟာ ထြက္ေပၚမလာႏိုင္ဘူး။ ကၠုေျႏၵရရ သိကၡာရွိရွိ မေနႏိုင္ၾကဘူး။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ မယံုၾကည္ရ၊ စိတ္မခ်ရလို႕ ဦးတဲ့သူက အႏိုင္က်င့္တတ္တဲ့ စိတ္ထားေတြ ျဖစ္လာတယ္။ လူလူခ်င္း အခြင့္အေရးယူတာေတြ မ်ားတယ္။ ျခိမ္းေျခာက္တာေတြ မ်ားတယ္။ လူေတြ တစ္ကိုယ္ေကာင္း ဆန္တယ္။

ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုကိုယ္ ပိုသိမယ္၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ ေလာကၾကီးအေၾကာင္းကိုလည္း ပိုသိမယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲေတြ အေျပာင္းအလဲေတြက ကိုယ့္ကို လႊမ္းမိုးသြားတာကို ခံရတာ နဲမယ္။ ကိုယ္ခံအား ေကာင္းတဲ့သူဟာ ေရာဂါပိုးကူးစက္မႈကို ပိုျပီးခံႏိုင္သလိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္မွာ immunity ေကာင္းေအာင္ လုပ္ရမယ္။
ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရႈပ္ေထြးေနတာေတြကို မေရရာတာေတြကို ခံႏိုင္ရည္ရွိဖို႕အတြက္ ကိုယ့္ရဲ႕အတြင္းမွာပဲ အင္အားပိုေကာင္းလာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အျပင္ကို အားကိုးလို႕ကေတာ့ ဘယ္လိုနည္းနဲ႕မွ မရႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အားကိုးရာ အားထားရာကို အတြင္းမွာ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ရမယ္။

အေတြးေတြက စည္းကမ္းရွိလာတဲ့အခါ စိတ္ပင္ပန္းမႈ ေတာ္ေတာ္နဲသြားမယ္။ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာမယ္။ တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ စနစ္တက်ေတြးလို႕ရမယ္။ အေတြး လမ္းေခ်ာ္မသြားဘူး။ တခါတေလ အေတြးလမ္းေခ်ာ္သြားရင္ သိျပီးေတာ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ျပန္တင္လို႕ရတယ္။
ဘယ္ေလာက္ အေရးၾကီးတဲ့ကိစၥကို ေတြးေနတာျဖစ္ပါေစ ၾကားမွာ ခဏေလာက္ ဘာမွမေတြးပဲ စိတ္ကို အနားေပးတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ေလ့က်င့္ဖို႕လိုတယ္။ တစ္နာရီမွာ တစ္မိနစ္ေလာက္ ေအးခ်မ္းတဲ့စိတ္နဲ႕ေနႏိုင္တယ္ဆိုရင္ပဲ ဒီလူဟာ စိတ္အေျခအေန ပံုမွန္ေနလို႕ ရႏိုင္တယ္။ စိတ္ၾကည္လင္မႈရေအာင္ ေနလို႕ရတယ္။

စိတ္ဆိုတာ ၀မ္းသာစရာထက္ ပူစရာကို ပိုျပီးေတာ့ ေတြးတတ္တယ္။ အဆင္ေျပတဲ့ကိစၥထက္ အဆင္မေျပတဲ့ကိစၥကို ပိုေတြးတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေတြးထဲမွာ ေနတဲ့သူဟာ စိတ္ဆင္းရဲေနတဲ့သူပဲ။

အာရံုတစ္ခုနဲ႕ ကိုယ့္စိတ္နဲ႕ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္စိတ္ရဲ႕ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို မရပဲနဲ႕ ခံစားမႈမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္ကို ေကာက္မွ ခံစားမႈက ျဖစ္လာမယ္။
၀မ္းနည္းစရာကိုလည္း ခံစားတတ္ရမယ္၊ ၀မ္းသာစရာလည္း ခံစားတတ္ရမယ္။ ၀မ္းနည္းစရာ ၾကံဳပါလ်က္နဲ႕ ၀မ္းမနည္းတတ္တဲ့သူဟာ ( တရားထူးရျပီးလို႕ ၀မ္းမနည္းေတာ့တာ မဟုတ္ရင္) စိတ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ရွိေနတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။ ခံစားမႈ ေသေနတာနဲ႕ တူတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခံစားမႈ လြန္ကဲလြန္းရင္လည္း စိတ္ေရာဂါလို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေန အေတြ႕အၾကံဳနဲ႕ လိုက္ေလ်ာမႈရွိတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ပံုမွန္စိတ္ ရွိတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။

ကိုယ့္ဘ၀မွာ စိတ္ဆင္းရဲမႈ တစ္ခုခု ၾကံဳလာတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ပါေနတယ္ ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ဖို႕ လိုတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘ၀မွာ အခက္အခဲေတြ ဒုကၡေတြ ထပ္ခါတလဲလဲ ၾကံဳရျပီဆိုရင္ အဲဒီလူဟာ သူ႕ဟာသူစဥ္းစားဖို႕ ေကာင္းျပီ။ ငါ့မွာဒုကၡေတြ ဒီေလာက္မ်ားေအာင္ ငါကိုယ္တိုင္က ဘယ္ေလာက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီးေတာ့ လုပ္ေပးေနသလဲ။
ကိုယ့္ဘ၀မွာ စိတ္ဆင္းရဲမႈ ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ဖို႕၊ အဆင္မေျပျဖစ္ဖို႕၊ မေအာင္ျမင္ဖို႕၊ မၾကီးပြားဖို႕ လုပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းတရားဟာ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာပဲ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားအားထုတ္ျပီးေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ၾကည့္ျပီးေတာ့ မိမိကိုယ္တိုင္ အဲဒီလို ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ မတိုးတတ္ေအာင္ မၾကီးပြားေအာင္ လုပ္ေနတာေတြကို ျမင္ျပီးေတာ့ သိျပီးေတာ့ ရပ္တန္႕လိုက္မယ္ဆိုရင္၊ ဖယ္ရွားလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘ၀ဟာ ပိုျပီးေတာ့ လမ္းေခ်ာသြားလိမ့္မယ္။

အားနဲခ်က္တစ္ခုကို ဖံုးဖို႕ၾကိဳးစားေလေလ ဘာကို ဖံုးဖို႕ၾကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာ လူသိေလေလပဲ။ ၀န္ခံလိုက္တဲ့ အားနဲခ်က္ကို ျပဳျပင္ရတာ လြယ္သြားတယ္။ ၀န္ခံလိုက္တာနဲ႕ပဲ အဲဒီအားနဲခ်က္ဟာ အရင္ေလာက္ မဆိုးေတာ့ဘူး။
စိတ္ဓါတ္ရင့္က်က္လာေလေလ ကိုယ့္အားနဲခ်က္ကို ၀န္ခံရမွာ မေၾကာက္ေလေလပဲ။ ၀န္ခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဟာ မေၾကာက္တဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ ၀န္ခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဟာ သတၱိရွိတဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ ၀န္ခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဟာ ရိုးသားတဲ့စိတ္ျဖစ္တယ္။ ၀န္ခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိတဲ့သူရဲ႕စိတ္ ျဖစ္တယ္။ ၀န္ခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဟာ ပိုျပီးလြတ္လပ္မႈ ရွိတဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ ၀န္ခံလိုက္ျပီးရင္ ပိုျပီး ေကာင္းတာေတြကို လုပ္ႏိုင္တယ္။
၀န္မခံႏိုင္ရင္ စိတ္ထဲမွာ တင္းက်ပ္မႈ (stress) ျဖစ္တယ္။ ဒီတင္းၾကပ္မႈ (stress) ေၾကာင့္ အားအင္ကုန္ခမ္းတယ္။ တျခားေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြကို အဲဒီအခ်ိန္မွာ မစဥ္းစားႏိုင္ဘူး။ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။

သိပ္ပင္ပန္းလြန္းတဲ့အခါ စိတ္မရွည္ဘူး။ မလႊဲသာမေရွာင္သာ ပင္ပန္းလြန္းတဲ့အေျခအေနကို ၾကံဳရရင္ စကားမ်ားမ်ား မေျပာပါနဲ႕။ ကိုယ့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြကိုလည္း ေျပာစရာရွိတာကို ေနာက္မွ ေအးေအးေဆးေဆးေျပာမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း မွာထားျပီး အနားယူပါ။

စိတ္ေအးခ်မ္းတဲ့သူ အဖို႕ေတာ့ သစ္ပင္ေတြၾကားထဲမွာ ေလတိုးသြားတဲ့ အသံေလးကိုက စိတ္ကို တစ္မ်ိဳး ေအးခ်မ္းေစတယ္။ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးေတြမွာ အလုပ္အကိုင္ေတြနဲ႕ ေသာကမ်ားျပီး စိတ္ရႈပ္ေနၾကတဲ့သူေတြအဖို႕ ဒါေတြကို ခံစားႏိုင္ဖို႕ သိပ္မလြယ္ဘူး။


ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက