သြားကိုက္ျခင္း

Dental cavity သြားအေခါင္းျဖစ္လို႔ကေန အမ်ားဆံုးသြားကိုက္တယ္။ ဒုတိယလိုက္တာက Gum disease သြးဖံုးေရာဂါ။ ကိုယ္ဝန္မွာ သြားကိုက္လို႔ တခုခုလုပ္စရာလိုရင္ ဒုတိယ ၃ လအတြင္းကအသင့္ဆံုးျဖစ္တယ္။ Cracked tooth သြားအက္တာ၊ Exposed tooth root သြားအေျခ (အျမစ္) ေပၚေနတာေတြကေနလဲ သြားကိုက္မယ္။သြားမွာ မဟုတ္ဘဲ ေမးရိုးဆစ္ေရာဂါ၊ (ဆိုင္းနပ္စ္) ေရာဂါေတြကလဲ သြားကိုက္တာနဲ႔ မွားတတ္တယ္။

Dental abscess ျပည္တည္တာလဲရွိတယ္။ သြားကိုဖံုးေပးထားတဲ့ Enamel ေၾကလႊာကိုထိခိုက္ရင္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရေသးခင္ကတည္းက သြားနာတာစမယ္။ စားလိုက္တဲ့ အစားအေသာက္ထဲမွာပါေနတဲ့ သၾကားဓါတ္ကို ခံတြင္းထဲေနတဲ့ ဗက္တီးရီးယားကေန အက္စစ္ဓါတ္အျဖစ္ ေျပာင္းေပးတယ္။ အက္စစ္ဓါတ္က ေၾကြလႊာေလးကို ဖ်က္ဆီးတယ္။ ၾကာေတာ့ သြားအေခါင္းျဖစ္လာေတာ့တယ္။
သြားရဲ႕အတြင္းဆံုးအထပ္ျဖစ္တဲ့ ေျပာ့လႊာထဲမွာ နာတာကိုခံႏိုင္တဲ့ အာရံုေၾကာရွိတယ္။ သူ႔ကို ဗက္တီးရီးယားအဆိပ္ေတြ၊ စားတာေသာက္တာထဲက အပူ၊ အေအး၊ အခ်ဥ္၊ အခ်ိဳေတြကေန နာေစမယ္။ ဆိုးလာရင္ ေျပာ့လႊာတစ္ရွဴးေတြေသျပီး Dental abscess ျပည္တည္လာႏိုင္တယ္။


သြားေပါက္ျဖစ္လာတာကို တိမ္ေသးရင္ Dental filling ဖါေပးႏိုင္တယ္။ နက္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ Crown အစြပ္ အုပ္ေပးရတယ္။ အေခါင္းကေန ေျပာ့လႊာကိုထိခိုက္ျပီး ပိုးဝင္မယ္ဆိုရင္ သြားႏုတ္ရႏိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေသေနတဲ့ တစ္ရွဴးေတြ ထုတ္ေပးရတတ္တယ္။ ျဖည့္စရာနဲ႔ အစားထိုးရတတ္တယ္။ ျပည္တည္နာကေနေရာင္လာျပီး ေဘးကို ျပန္႔ႏိုင္တယ္။ တခါတေလ အေရးေပၚကုသရတယ္။

Gum (periodontal) disease သြားဖံုးေရာဂါျဖစ္ရင္ သြားကို ထိန္းမထားႏိုင္ေတာ့ဘူး။ Plaque (ပလိပ္) ေခၚတာျဖစ္လာတယ္။ စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
 
• Rinse with warm salt water ဆားကို ေရေႏြးထဲထည့္ျပီး ငံုပါ။ ပလုပ္က်င္းပါ။ ဆား လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂-၃ ဇြန္းကို အေနေတာ္ ေရေႏြး တဖန္ခြက္ထဲ ေရာပါ။ ဆားမပါတဲ့ အခန္းအပူခ်ိန္ရွိ ေရေႏြးလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။
• ေရခဲတံုးလဲ ငံုထားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက ေအးလြန္းတာနဲ႔ ပူလြန္းတာေတြကို ေရွာင္ေစခ်င္တယ္။
• Paracetamol, Aspirin, Ibuprofen နဲ႔ Benzocaine အနာသက္သာေဆး တမ်ိဳးမ်ိဳး ေသာက္ပါ။
• Codeine နဲ႔ Hydrocodone Oxycodone ေဆးေတြက ဆရာဝန္လက္မွတ္နဲ႔မွ ဝယ္ရတဲ့ အျပင္းစား အနာသက္သာေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ အိပ္ႏိုင္မယ္။
• Eugenol (Cloves oil) ေလးညွင္းဆီ သံုးပါ။
• ေဆးဆိုင္မွာ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ Benzocaine ထံုေဆး လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Tobacco/Smoking ေဆးလိပ္ မေသာက္ပါနဲ႔။ (နီကိုတင္း) က နာတာကို ပိုဆိုးေစတယ္။
• Massage ႏွိပ္နယ္ေပးႏိုင္တယ္။ သြားနာေနခ်ိန္မွာ ျငိမ္ထိုင္မေနဘဲ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ လုပ္ေပးသင့္တယ္။ သီခ်င္း-ဂီတ နားေထာင္သင့္တယ္။ ရုပ္ရွင္-တီဗြီၾကည့္ပါ။
• Listerine ပါးစပ္ေဆးရည္ေကာင္းပါတယ္။
 
သြားပိုးဝင္တာအတြက္သံုးတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြ -
(၁) Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) = တခါေသာက္ 250mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္။
(၂) Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒါေဇာလ္)
- Amebic gingivitis (အမီးဘား) သြားဖုံးေရာင္၊ 400 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။
- သြားပိုးဝင္၍ျပည္တည္ျခင္း၊ 3 Gm TDS
- သြားမႏုတ္မီ 2 Gm ၁ နာရီၾကိဳတင္ေပးပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
Credit - သစ္ထူးလြင္
https://www.facebook.com/mmonlineclinic/photos/a.263659537082334.57519.26339690