တီဘီေရာဂါ ဆိုသည္မွာ......

တီဘီေရာဂါသည္ အဓိကအားျဖင့္ အဆုတ္ကို ထိခုိက္ပ်က္စီးေစေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။ ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္ျခင္း၊ ကုသျခင္းတို႔ကို ထိေရာက္စြာျပဳလုပ္ပါက သက္သာေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္ေသာ္လည္း စနစ္တက် ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ကုသမႈ မျပဳလုပ္ပါက ျပင္းထန္ၿပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။ တီဘီလူနာ ေခ်ာင္းဆိုးစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏွာေခ်စဥ္တြင္ လြင့္စင္ထြက္လာေသာ အလြန္ေသးငယ္ သည့္ ခၽြဲ၊ သလိပ္၊ တံေတြးစက္မ်ား (droplets) မွ တဆင့္ လူတစ္ဦးမွ တစ္ဦးသို႔ ေရာဂါကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ပါသည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ား၌ တီဘီေရာဂါ အျဖစ္နည္းသြားရာမွ ၁၉၈၅ ေနာက္ပိုင္း၊ HIV ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ကာ ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္လာပါသည္။ HIV ကူးစက္ခံရသူသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ ေရာဂါ ခုခံႏိုင္စြမ္း (ကိုယ္ခံအား) က်ဆင္းသြားသည့္အတြက္ TB ေရာဂါအပါအ၀င္ အျခား ေရာဂါမ်ားကို မကာကြယ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ HIV ကူးစက္မႈႏွင့္အတူ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျပန္လည္ မ်ားျပားလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တီဘီေရာဂါပိုးသည္ အမ်ိဳးအစားေပါင္းမ်ားစြာရွိၿပီး တီဘီေရာဂါကုသ ေဆး အမ်ားစုကို ေဆးယဥ္ လ်က္ ရွိပါ သည္။ တီဘီေရာဂါ လကၡဏာျပေနေသာ လူနာသည္ ေရာဂါကို ကုသရန္ႏွင့္ ေဆးယဥ္ ပါးမႈ မျဖစ္ေစရန္ အတြက္ ေဆးအမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳးကို တြဲဖက္ေသာက္သံုးရပါသည္။

“ တီဘီေရာဂါလကၡဏာမ်ား ”

တီဘီေရာဂါပိုး ခႏၶာကိုယ္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လွ်င္၀င္ေရာက္ခ်င္း ေရာဂါလကၡဏာ ျပေလ့ရွိ သကဲ့သို႔ ေရာဂါလကၡဏာ ခ်က္ခ်င္းမျပဘဲ အခ်ိန္အတန္ၾကာမွ ေရာဂါလကၡဏာ ျပျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာ၀န္မ်ားသည္ တီဘီလူနာကို ေရာဂါလကၡဏာ မျပေသးေသာ တီဘ ီလူနာ (Latent TB) ႏွင့္ ေရာဂါလကၡဏာျပေသာ တီဘီလူနာ (Active TB) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိး ခြဲျခားထားပါသည္။

ေရာဂါလကၡဏာ မျပေသးေသာ တီဘီလူနာတြင္ လူနာသည္ တီဘီပိုး ကူးစက္ခံထားရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေရာဂါလကၡဏာ မျပေသးဘဲ ၿငိမ္ေနပါသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ အျခားသူတစ္ဦးထံသို႔ ေရာဂါမကူး စက္ႏိုင္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ တီဘီပိုးသည္ အခ်ိန္မေရြးထၾကြကာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပႏိုင္သည့္အတြက္ ေစာလ်င္စြာ ကုသရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ သံုးပံုတစ္ပံုသည္ ေရာဂါလကၡဏာ မျပေသးေသာ တီဘီေရာဂါရွိသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔မွန္းထားပါသည္။

ေရာဂါလကၡဏာျပေသာ တီဘီေရာဂါရွင္သည္ ေ၀ဒနာကို ခံစားရၿပီး အျခားသူမ်ားသို႔ ကူးစက္ေစႏုိင္ပါ သည္။ တီဘီေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရၿပီး ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာ ျပႏိုင္သကဲ့သို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာမွလည္း ေရာဂါလကၡဏာ ျပျခင္းမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါသည္။

တီဘီေရာဂါလကၡဏာျပေသာအခါ ေအာက္ပါတို႔ကို ခံစားရပါသည္။

(၁) ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
(၂) ၀ိတ္ေလွ်ာ့ခ်ရန္ မႀကိဳးစားဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်သြားျခင္း
(၃) ႏုန္းေခြျခင္း
(၄) ဖ်ားျခင္း
(၅) ညဘက္ေခၽြးထြက္ျခင္း
(၆) ခ်မ္းတုန္ျခင္း
(၇) ခံတြင္းပ်က္ျခင္း

တီဘီေရာဂါပိုးသည္ အမ်ားအားျဖင့္ အဆုတ္ကို ပ်က္စီးေစပါသည္။

အဆုတ္တီဘီျဖစ္ေသာအခါ-

(၁) ႏွစ္ပတ္ထက္ေက်ာ္ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
(၂) ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ သလိပ္ႏွင့္ ေသြးစေသြးနမ်ားပါျခင္း
(၃) ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အသက္ျပင္းျပင္းရွဴလွ်င္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေခ်ာင္းဆိုး လွ်င္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္းစသည္တို႔ကို ခံစားရပါသည္။

တီဘီေရာဂါပိုးသည္ ေက်ာက္ကပ္၊ ေက်ာရိုးႏွင့္ ဦးေႏွာက္အပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္၏ အျခားေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကိုလည္း ပ်က္စီးေစႏုိင္ပါသည္။ တီဘီပိုးတိုက္ခိုက္ခံရသည့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္ အပိုင္းေပၚ မူတည္ကာ ေရာဂါလကၡဏာကို ကြဲျပားစြာ ခံစား ရပါသည္။ ဥပမာ- TB Spine ဟုေခၚ သည့္ ေက်ာရိုးတီဘီ ျဖစ္လွ်င္ ခါးနာတတ္ပါသည္။ ေက်ာက္ကပ္တြင္ တီဘီျဖစ္လွ်င္ ဆီးတြင္ ေသြးပါႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖ်ားျခင္း၊ အေၾကာင္းမယ္မယ္ရရ မရွိဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္း သြားျခင္း၊ ညဘက္တြင္ ေခၽြးထြက္ျခင္းႏွင့္ ႏွစ္ပတ္ထက္ေက်ာ္လြန္ကာ ရက္ရွည ္ ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္း တို႔ကို ႀကံဳေတြ႕ရပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသရပါမည္။ အထက္ပါ လကၡဏာမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ တီဘီေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ တီဘီေရာဂါ ဟုတ္မဟုတ္ကို ေသခ်ာေစရန္အတြက္ ဆရာ၀န္မွ လိုအပ္ေသာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ကာ ဆံုးျဖတ္ေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။

“ တီဘီေရာဂါျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းမ်ား ”

တီဘီေရာဂါပိုးသည္ ဘက္တီးရီးယားပိုး အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါသည္။ အလြန္ေသးငယ္ေသာ အရည္ စက္မ်ား (ခၽြဲ၊ သလိပ္၊ တံေတြး၊ ႏွပ္စသည္) မွ တဆင့္ တစ္ဦးမွ တစ္ဦးသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေသာေၾကာင့္ ေရာဂါ လကၡ ဏာျပေသာ တီဘီလူနာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ စကားေျပာျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ တံေတြးေထြးျခင္း၊ ရယ္ေမာျခင္း၊ သီခ်င္းဆိုျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ေနစဥ္တြင္ အျခားသူမ်ားသို႔ ကူးစက္ ေလ့ရွိပါသည္။ တီဘီေရာဂါသည္ ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါဟုဆိုေသာ္လည္း ခရီးသြားဟန္လႊဲျဖင့္ အလြယ္တကူ ကူးစက္ ေလ့မရွိပါ။ တီဘီေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ႏွင့္ အတူတကြ တပူးတြဲတြဲ ေနထိုင္ျခင္း၊ အလုပ္ လုပ္ျခင္း တို႔ျဖင့္ ကူးစက္ ခံရႏိုင္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာျပေသာ တီဘီလူနာ အမ်ားစု သည္ မွန္ကန္ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားကို တိတိက် က် လိုက္နာေသာက္သံုးပါက ေဆးေသာက္ၿပီး ႏွစ္ပတ္ၾကာ လွ်င္ အျခားသူမ်ားသို႔ မကူးစက္ႏိုင္ ေတာ့ပါ။

တီဘီေရာဂါသည္ ေသဆံုးမႈ ရာခိုင္ႏႈန္းျမင့္ေသာ ေရာဂါမ်ားအနက္ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ေနပါ သည္။ ထိုသုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ေဆးယဥ္ျခင္း (ေဆးမတိုးျခင္း)က အဓိက အေၾကာင္း အခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ခန္႔အခ်ိန္ ပထမဆံုး တီဘီ ေဆး၀ါးမ်ား အသံုးျပဳစဥ္ကတည္းက တီဘီေရာဂါပိုး အခ်ိဳ႕သည္ ေဆးဒဏ္ကို ခံႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့ပါသည္။ ပဋိဇီ၀ေဆးတစ္မ်ိဳးသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ တီဘီေရာဂါ ပိုးအားလံုးကို မသတ္ႏိုင္ေသာအခါ ေဆးယဥ္ေနေသာတီဘီပိုးမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။ ၄င္းေဆးယဥ္္ ေနေသာ တီဘီပိုးသည္ ႀကံဳေတြ႕ဖူးေသာ ပဋိဇီ၀ေဆး အမ်ိဳးအစားကိုသာမက အျခားေသာ ပဋိဇီ၀ေဆးမ်ား ကိုပါ ယဥ္ပါးျခင္းမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိပါသည္။

“ တီဘီေရာဂါကူးစက္ခံရရန္ ပိုမို လြယ္ကူေစေသာ အခ်က္မ်ား ”

လူတိုင္းသည္ တီဘီေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကူးစက္ခံရ ေျခ ပိုမို ျမင့္မားလာႏုိင္ပါသည္။

(၁) ကိုယ္ခံစြမ္းအားေလ်ာ့နည္းျခင္း

HIV/AIDS ေရာဂါေၾကာင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ေလ်ာ့နည္းသြားသည့္အတြက္ တီဘီေရာဂါျဖစ္ေစရန္ အခြင့္ အေရးတိုးလာပါသည္။ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ အခ်ိဳ႕ေသာ ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ား၊ ကင္ဆာ ေဆးသြင္းကုသျခင္း၊ ကိုယ္အဂၤါအစားထိုး ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူျခင္း၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ အသက္ငယ္ လြန္းျခင္း၊ အသက္ႀကီးလြန္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား အားေပ်ာ့သြားသည့္ အခ်ိန္တြင္ တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ခံရရန္ အခြင့္အေရး မ်ားပါသည္။

(၂) က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိရန္ခက္ခဲျခင္း

ေငြေၾကးခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေ၀းလံေခါင္သီေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ရရွိရန္ ခက္ခဲေသာ သူမ်ားသည္ တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ခံရရန္ အခြင့္အေရး မ်ားပါသည္။

(၃) အရက္ႏွင့္ေဆးလိပ္

အရက္ကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေသာက္သံုးေသာသူသည္ ကိုယ္ခံအား အားေပ်ာ့သြားၿပီး တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ခံရရန္ အခြင့္အေရး ပိုလာပါသည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာသူသည္ တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ ခံရရန္ အခြင့္အေရး အလြန္မ်ားပါသည္။

(၄) အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ေနရာေဒသ

က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားသည္ တီဘီေရာဂါရွင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံရသည့္အတြက္ ေရာဂါကူး စက္ ခံရဖို႔ အခြင့္အေရး မ်ားပါသည္။ ႏွာေခါင္းစည္း တပ္ဆင္ျခင္း၊ မၾကာခဏ လက္ေဆးျခင္း တုိ႔ျဖင့္ ကူးစက္ခံရ မည့္ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါသည္။

ေထာင္တြင္းအက်ဥ္းသားမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ား၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာမ်ား၊ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား စသည့္ လူစုလူေ၀းျဖင့္ စုေပါင္းေနထိုင္ရသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ တီဘီေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရရန္ အခြင့္အေရး မ်ားပါသည္။

“ တီဘီေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား ”

ကုသမႈ မခံယူပါက တီဘီေရာဂါသည္ ေသေစႏုိင္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာ ျပေနေသာ တီဘီလူနာသည္ ကုသမႈမခံယူပါက အဆုတ္ကို ပ်က္စီးေစႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ တီဘီပိုးမ်ားသည္ ေသြးမွ တစ္ဆင့္ အျခားေသာ ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိ သြားပါသည္။ တီဘီပိုးသည္ အရိုးသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိေသာအခါ ေက်ာရိုးအတြင္း နာက်င္ျခင္း၊ ေက်ာရိုးဆစ္မ်ား ပ်က္စီး ျခင္းတို႔ကို ခံစားရပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားတြင္ နံရိုးမ်ား၌ တီဘီပိုးဖ်က္ဆီးျခင္း ခံရတတ္ပါသည္။ တီဘီပိုးသည္ ဦးေႏွာက္သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိေသာအခါ ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္ျခင္းကိုခံစားရပါသည္။ ဦးေႏွာက္ ေျမွးေရာင္ၿပီး အရည္မ်ားျဖင့္ စုေဖာင္း လာေသာအခါ အသက္ေသဆံုးေစႏိုင္ပါသည္။

ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ အသည္းသည္ ကိုယ္ခႏၶာမွ ေန႔စဥ္ထြက္ရွိလာေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ဖယ္ထုတ္ သန္႔စင္ေပးရပါသည္။ ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္အသည္းသို႔ တီဘီပိုးပ်ံ႕ႏွံ႕ ေရာက္ရွိၿပီး ပ်က္စီးေစေသာအခါ ခႏၶာ ကိုယ္မွ ေန႔စဥ္ထြက္ရွိေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း ၌စုပံုကာ ေရာဂါမ်ိဳးစံုကို ခံစားရ ေစပါသည္။ တီဘီေရာဂါပိုးသည္ ႏွလံုးကို ၀န္းရံထားသည့္ တစ္ရွဴးမ်ားထံသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေရာက္ရွိႏိုင္ပါသည္။ ႏွလံုးပတ္ ၀န္းက်င္ရွိ တစ္ရွဴးမ်ားသည္ တီဘီေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းလာသည့္အခါ ႏွလံုးပတ္၀န္းက်င္တြင္ အရည္ဓာတ္မ်ားစုပံုလာပါသည္။ ၄င္္း စုပံုလာေသာ အရည္ဓာတ္မ်ားသည္ ႏွလံုးအား မညွစ္ႏုိင္ေအာင္ ဖိထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ႏွလံုးရပ္ၿပီး ေသဆံုးႏုိင္ပါသည္။

“ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ား ”

တီဘီေရာဂါရွိေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္အတြက္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးရာတြင္ ေအာက္ပါစမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။

(၁) Tuberculin Test
(၂) သလိပ္စစ္ျခင္း
(၃) ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း
(၄) ေသြးစစ္ျခင္း

" တီဘီေရာဂါအား ကုသျခင္း "

ဘက္တီရီးယားပိုး အုပ္စု၀င္ျဖစ္ေသာ တီဘီေရာဂါပိုးကို ကုသရာတြင္ အျခားေသာ ဘက္တီး ရီးယား ပိုး မ်ားကို ကုသျခင္းထက္ အခ်ိန္ပိုၾကာပါသည္။ ေသာက္ေဆးျဖင့္ ကုသရ ပါသည္။ ပဋိဇီ၀ေသာက္ေဆးမ်ားကို အနည္းဆံုး ၆ လမွ ၉ လ အထိ ေသာက္ရ ေလ့ရွိပါသည္။ တီဘီ ေရာဂါရွင္၏ အသက္အရြယ္၊ က်န္းမာေရး အေျခအေန၊ မတိုးေတာ့ေသာ ေဆး၀ါးမ်ား၊ တီဘီေရာဂါအမ်ိဳးအစားႏွင့္ တီဘီ ေရာဂါျဖစ္သည့္ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းတို႔အေပၚ မူတည္ကာ ေသာက္ရမည့္ေဆးပမာဏ၊ ေသာက္ရမည့္ ကာလအပိုင္းအျခားတုိ႔ ကြဲျပားျခားနားသြားပါသည္။

ေရာဂါလကၡဏာ မျပေသးေသာ တီဘီလူနာမ်ားသည္ တီဘီေဆးအမ်ိဳးအစား တစ္မ်ိဳးတည္းကို ေသာက္ သံုးရံုျဖင့္ လံုေလာက္ႏိုင္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာျပသည့္ တီဘီလူနာမ်ားတြင္မူ တစ္ခါ ေသာက္လွ်င္ တီဘီေဆး တစ္မ်ိဳးထက္ပိုကာ ေသာက္ရေလ့ရွိၿပီး ေဆးယဥ္ တီဘီ လူနာမ်ား တြင္မူ အမ်ိဳးအစား ပိုမိုေသာက္ ရ ေလ့ရွိပါသည္။ အသံုးအမ်ားဆံုးေသာ တီဘီေဆးမ်ားမွာ-

(၁) Isoniazid
(၂) Rifampicin
(၃) Ethambutol
(၄) Pyrazinamide တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။

တီဘီေဆးမ်ားတြင္ အျခားေသာ ေဆးမ်ားနည္းတူ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ရွိပါသည္။ ေယဘုယ်အား ျဖင့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို မျပတတ္ေသာ္လည္း ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးခံစားရၿပီဆိုပါက ျပင္းထန္ႏိုင္ပါ သည္။ တီဘီ ေဆး ေသာက္သံုးေနစဥ္အတြင္း _

(၁) ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း
(၂) ခံတြင္းပ်က္ျခင္း
(၃) အသား၀ါျခင္း
(၄) ဆီးနီ/၀ါျခင္း
(၅) အေၾကာင္းအရင္း မသိဘဲ သံုးရက္ထက္ပိုကာ ဖ်ားျခင္း စသည္တုိ႔ကို ခံစားရပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမန္ဆံုး ေတြ႕ဆံုသင့္ပါသည္။

တီဘီေဆးေသာက္သံုးၿပီး ရက္သတၱပတ္ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ ၾကာလာေသာအခါ သူတစ္ပါးသို႔ တီဘီေရာဂါ မကူးစက္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထို႔ျပင္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား သက္သာသြားၿပီး ေနရထိုင္ရ သည္မွာ သက္ေသာင့္ သက္သာ ျဖစ္လာပါသည္။ ဤအခ်ိန္သည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တီဘီလူနာ သည္ ေနထိုင္ေကာင္းလာၿပီး တီဘီေဆးကို ဆက္မေသာက္လိုေတာ့သည့္ စိတ္ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

တီဘီေဆး အမ်ိဳးအစား အားလံုးကို သတ္မွတ္ထားသည့္ကာလ ျပည့္မီေအာင္ တိတိက်က် ေသာက္ဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။ တီဘီေဆးေသာက္ျခင္းကို ရပ္ခ်ိန္မတိုင္မီရပ္ျခင္းႏွင့္ တီဘီေဆးကို အခ်ိန္မွန္မွန္ မေသာက္မိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ တီဘီပိုးကို ေဆးယဥ္တီဘီပိုး အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိေစပါသည္။ ေဆးယဥ္တီဘီ ျဖစ္ၿပီဆိုပါက ေဆးမတိုးေတာ့ဘဲ ပိုမိုအႏၱရာယ္ရွိၿပီး ပိုမိုကုသရ ခက္ခဲေသာ တီဘီပိုးအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိ သြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

တီဘီေဆးေသာက္ဖို႔ မေမ့ေစရန္အတြက္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ လူနာကို ေန႔စဥ္ တုိက္ရိုက္ေတြ႕ထိ ေဆးတုိက္ေသာစနစ္ (DOT) ကို က်င့္သံုးရေလ့ရွိပါသည္။

“ တီဘီေရာဂါအား ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း ”

တီဘီေရာဂါ လကၡဏာ မျပေသးေသာ္လည္း စမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္မ်ားအရ တီဘီပိုး ကူးစက္ခံရ သည္ ဟု ေတြ႕ရွိရပါက ေရာဂါလကၡဏာျပသည့္ အဆင့္သို႔ မေရာက္ေစေအာင္ ေဆး၀ါးမ်ား ႀကိဳတင္ ေသာက္သံုး ထားဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာျပမွ အျခားသူမ်ားသို႔ ေရာဂါကူး စက္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡဏာမျပေအာင္ ေဆး၀ါးမ်ား ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ တီဘီလူနာ၏ ပတ္၀န္းက်င္မွ သူမ်ားကို တီဘီေရာဂါ မကူးစက္ေအာင္ ကာကြယ္ထားႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

အကယ္၍ တီဘီေရာဂါလကၡဏာျပေသာ တီဘီလူနာ ျဖစ္ပါက အျခားသူမ်ားသို႔ မကူးစက္ႏိုင္ သည္ အထိ ေဆး၀ါးမ်ား ေသာက္သံုးေနစဥ္ အတြင္း ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ တီဘီလူနာ ပတ္၀န္း က်င္မွ သူမ်ားကို ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

(၁) အိမ္မွာေနပါ။

လူထူထပ္သည့္ ေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ အလုပ္၊ ေက်ာင္း စသည္တုိ႔ကို မသြားဘဲ တစ္သီးတစ္သန္႔ ေနထိုင္ ျခင္းျဖင့္ အျခားသူကို ကူးစက္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါသည္။

(၂) ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းပါေစ။

အလံုပိတ္အခန္းအတြင္းေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ အခန္းထဲတြင္ တီဘီေရာဂါပိုးမ်ား ပိုမိုသိပ္သည္းစြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနႏိုင္ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခန္းအား ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေအာင္ တံခါးခ်ပ္မ်ား ဖြင့္ဟထားသင့္ ပါသည္။ တံခါးဖြင့္ၿပီး ပန္ကာဖြင့္ထားပါက ပိုမိုထိေရာက္မႈ ရွိပါသည္။

(၃) ပါးစပ္ကို ကာကြယ္ထားပါ။

တီဘီလူနာ ရယ္ေမာေသာအခါ၊ ႏွာေခ်ေသာအခါ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေသာအခါ တစ္ရွဴး သို႔မဟုတ္ လက္ကိုင္ ပ၀ါျဖင့္ ပါးစပ္ကို ဖံုးအုပ္ထားရပါမည္။ ထို႔ေနာက္ လံုေအာင္ပိတ္ကာ စြန္႔ပစ္ရပါမည္။

(၄) ႏွာေခါင္းစည္း စည္းပါ။

ခြဲစိတ္ခန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳသည့္ ႏွာေခါင္းစည္းကဲ့သို႔ ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္ကို လံုေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ သည့္ ႏွာေခါင္းစည္းမ်ား စည္းထားသင့္ပါသည္။ တစ္ခါသံုး ႏွာေခါင္းစည္းမ်ားကို ေစ်းေပါေပါျဖင့္ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ ပါသည္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရမည့္အျပင္ တီဘီ လူနာသည္ ေဆးကို သတ္မွတ္ရက္ ေရာက္ သည္အထိ အျပည့္ေသာက္ရပါမည္။ ေဆးကို လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ေသာက္ျခင္းသည္ တီဘီ လူနာႏွင့္ တကြ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ရွိ လူမ်ားအား လံုးကို ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေစပါသည္။

ကေလးသူငယ္မ်ားတြင္ ျပင္းထန္ေသာ တီဘီေရာဂါ မျဖစ္ပြားေစရန္အတြက္ တီဘီေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားသင့္ပါသည္။ သတိျပဳရန္မွာ BCG ကာကြယ္ေဆးသည္ ကေလးသူငယ္ မ်ားတြင္သာ အာနိသင္ထိ ေရာက္မႈရွိၿပီး လူႀကီးမ်ားတြင္ အာနိသင္အျပည့္အ၀မရရွိေသာေၾကာင့္ လူႀကီးမ်ားတြင္ ကာကြယ္ေဆး အေနႏွင့္ အသံုးမျပဳသင့္ပါ။ ပိုမိုအစြမ္းထက္ေသာ တီဘီေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ရရွိရန္အတြက္ သိပံၸ ပညာရွင္မ်ားက သုေတသနျပဳလုပ္လွ်က္ရွိပါသည္။

ပရိသတ္မ်ား ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ တီဘီေရာဂါအႏၱရာယ္မွ ကင္းေ၀းႏိုင္ၾကပါေစ။

ေဒါက္တာေကာင္းျမတ္သာ

…………………………………………………………………………………………..

Friday, January 17, 2014

တီဘီေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ သင့္ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္ကို ကာကြယ္ရန္ မရွက္ပါႏွင့္

ခရီးသည္ အျပည့္ျဖင့္ ဝ႐ုန္းသုန္းကား ေမာင္းႏွင္လာေသာ မီနီဘတ္စ္ ေပၚသို႔ မစီးခ်င္ ေသာ္လည္း ႐ံုးခ်ိန္နီးေနၿပီျဖစ္၍ မိမိခုိင္ တစ္ေယာက္ ခုန္တက္လိုက္ရ သည္။
ျပည့္က်ပ္ ေန ေသာ လူမ်ားအၾကား တိုးေဝွ႔ရင္းပင္ မတ္တတ္ရပ္ရန္ ေနရာ ေလးကို ထိုင္ခံုမ်ား ေရွ႕ဘက္၌ အလ်င္စလို ယူလိုက္ရသည္။မိမိခုိင္ ေရွ႕မွ ထုိင္ခံု၌ အသက္ေလး ဆယ္အရြယ္ အေဒၚႀကီး တစ္ဦးထုိင္ေန သည္။ အေဒၚႀကီး လက္ထဲ၌ အထုပ္တစ္ထုပ္ ကိုင္ထားသျဖင့္ အိမ္မွထည့္ လာေသာ ထမင္းခ်ိဳင့္ေလးကို အသာအယာ ေအာက္႐ို႕၍ ဆြဲထားလိုက္ေတာ့ သည္။ လက္တစ္ဖက္မွလည္း တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္ ကားဆရာ ေဆာင့္နင္း လိုက္ေသာ ဘရိတ္စာ မမိေစရန္ လက္ကိုင္တန္းကို အမိအရ ဆြဲထားရသည္။
ယင္း အေနအထားတြင္ ”အဟြတ္ အဟြတ္” ဆိုေသာ က်ယ္ေလာင္သည့္ ေခ်ာင္းဆိုးသံ သည္ မိမိခိုင္ မ်က္ႏွာ ေရွ႕တည့္တည့္မွ ထြက္ေပၚလာသည္။ သူမ ေရွ႕မွ အေဒၚႀကီးက အားပါးတရ ေခ်ာင္းဆိုးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလိုပင္ မိမိခုိင္သည္ မ်က္ႏွာကို ကားအေပၚ လက္ကိုင္တန္း ကိုင္ထားေသာ လက္ျဖင့္ေျပးကပ္၍ ႏွာေခါင္း ပိတ္ထားလိုက္သည္။

သူ၏ လုပ္ရပ္ကို အနားမွ လူတ ခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေရွ႕မွ အေဒၚႀကီး ကေတာ့ မႏွစ္ ၿမိဳ႕ဟန္ျဖင့္ ၾကည့္ေန ၾကသည္ကို မိမိသိေနသည္ဟု မမိမိခိုင္ က ျပန္ေျပာျပ သည္။

”ကြၽန္မ ဘယ္လိုမွ သည္းမခံႏုိင္ဘူး။ သူတို႔မွာသာ တီဘီရွိခဲ့ရင္ ကြၽန္မက ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္ၿပီးေဆးေသာက္ရဦးမွာ။ သူတို႔မွာ ရွိမရွိ ကြၽန္မလည္း မသိဘူး။ သူတို႔လည္းမသိဘူး။ ကိုယ္ျဖစ္ရင္ ကိုယ္ပဲခံရမွာ” ဟူေသာ အေတြးျဖင့္ အၾကည့္မ်ားကို ဂ႐ုမစိုက္သည့္ဟန္ လုပ္ခံခဲ့ရသည္ကို သူမက ဆိုသည္။

မိမိခုိင္ သည္ အစိုးရ ႐ံုးဌာနတြင္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ စာေရးမ တစ္ဦးျဖစ္ သည္။ ၄င္းတို႔ မိသားစု ငါးေယာက္အနက္ သူမအေဖႏွင့္ စုစုသာ ဝင္ေငြရွိၿပီး အငယ္ ႏွစ္ဦးမွာ တကၠသိုလ္ တက္ေနၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။

ခႏၶာကိုယ္ ျပည့္ျပည့္ၿဖိဳးၿဖိဳး၊ အရပ္ ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း ရွိသည့္ မိမိခိုင္သည္ တျဖည္းျဖည္း ပိန္လာခဲ့ၿပီး ေခ်ာင္းေလး တဟန္႔ဟန္႔ႏွင့္ ညေနတုိင္း အဖ်ားေလး တေငြ႕ေငြ႕မွ စတင္ကာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပလာခဲ့ေၾကာင္း လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္က သူမခံစားခဲ့ ရသည့္ျဖစ္ရပ္ကို ေျပာျပသည္။

”အဲဒီတုန္းက ရာသီဥတု ေျပာင္းခ်ိန္လည္းျဖစ္တယ္။ ေမာတာလည္း အရမ္း ေမာတတ္တယ္။ အလုပ္ပင္ပန္းလို႔ပါလို႔ပဲ ေတြးတာေပါ့။ ေခ်ာင္းကလည္း အရမ္းႀကီး မဆိုးေတာ့ တီဘီလို႔ေတာ့ ဘယ္ထင္မိမလဲ”ဟု မိမိခိုင္ဆိုသည္။

ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ သံုးပတ္နီးပါး ေခ်ာင္းဆိုးခ်ိန္မွာေတာ့ ေသြးမ်ား ပါလာခဲ့သည္။ ေခ်ာင္းဆိုေသြး ပါလာသည့္ အခ်ိန္မွသာ ေၾကာက္လန္႔တၾကားျဖင့္ ေဆးခန္း ေျပး ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ေျပာျပသည္။

”တကၠသိုလ္တက္ေနတဲ့ ညီမႏွစ္ေယာက္ စရိတ္နဲ႔ အိမ္စရိတ္ကိုငဲ့ၿပီး ေဆးခန္း ေစာေစာ မသြားလိုက္တာ”ဟု သူမက ေျပာသည္။

တီဘီေရာဂါပိုးသည္ ေရာဂါပိုးရွိ သူႏွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ တံေတြး၊ သလိပ္မွ တစ္ဆင့္ ပိုးမ်ား ေလထဲတြင္ ပံ်႕ႏွံ႔ၿပီး တျခားသူမ်ားထံသို႔ ကူးစက္ သည္။

ခႏၶကုိယ္ ခုခံအား ေကာင္းမြန္သူမ်ားတြင္ တီဘီေရာဂါပိုး ဝင္ေရာက္လာပါက ေရာဂါမျဖစ္ေပၚဘဲ ငုပ္လွ်ိဳးေနေအာင္ ခုခံထားႏုိင္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအား ေလ်ာ့နည္းလာပါက ငုပ္လွ်ိဳးေနေသာ တီဘီေရာဂါပိုးမ်ား ျပန္လည္ပြားမ်ား လာၿပီး တီဘီေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္လာတတ္သည့္ ေရာဂါျဖစ္ သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ တစ္သိန္း တြင္ ၁၇၂ ဦး တီဘီ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈရွိ ေၾကာင္း၊ ႏွစ္စဥ္ တီဘီေရာဂါ လူနာသစ္ တစ္သိန္းေက်ာ္ ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္ တီဘီေရာဂါပို၍ အျဖစ္မ်ားေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

တီဘီေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕သို႔ အစီရင္ခံသည့္ ၁၉၈ ႏိုင္ငံအနက္ တီဘီအျဖစ္ အမ်ားဆံုး ၂၂ ႏုိင္ငံတြင္ လည္းေကာင္း၊ ေဆးယဥ္ ပါး တီဘီအျဖစ္ အမ်ားဆံုး ၂၇ ႏိုင္ငံတြင္ လည္းေကာင္း၊ တီဘီ၊ HIV အျဖစ္ အမ်ားဆံုး ၄၁ ႏိုင္ငံတြင္ လည္းေကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါဝင္ေနေၾကာင္း ယင္း အဖြဲ႕၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

”တီဘီေရာဂါက ကုသလို႔ ရတယ္။ ေဆးလည္း အခမဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆး ကုရၿပီ ဆိုကတည္းက ခႏၶာကိုယ္မွာ အ နည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ ထိခိုက္မွာပဲ။ မျဖစ္ ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္တာ အေကာင္းဆံုး ပဲ”ဟု တီဘီေရာဂါ ေဆးေပးခန္းမွ အေထြ ေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ တစ္ဦးက ေျပာ သည္။

သာမန္ တီဘီေရာဂါ ဆိုပါက (DOTS) ကုထံုးျဖင့္ ၆ လ၊ ၈ လ ေဆး ေသာက္႐ံုျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေသာ္လည္း ေဆးယဥ္ပါး တီဘီေရာဂါ ဆိုပါက ေရာဂါ ရွာေဖြရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ကုသရာတြင္ လည္းေကာင္း ပိုမိုခက္ခဲ၍ ေငြကုန္ ေၾကးက်မ်ားသည္။

တီဘီေဆးကုသမႈ ေပးရာတြင္ ေဆးကုထံုးႏွင့္ မေလ်ာ္ညီဘဲ ကုသျခင္း၊ ေဆးဝါး အခ်ိန္အဆႏွင့္ အႀကိမ္ေရ မမွန္ကန္ျခင္း၊ ေဆးဝါး အရည္အေသြး နိမ့္ က်ျခင္း၊ ၫႊန္ၾကားသည့္ အတုိင္း စနစ္တက် အခ်ိန္မွန္ ေဆးမေသာက္ ျခင္း၊ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းမ်ားက ေဆးရပ္ မေပးမီ မိမိသေဘာႏွင့္ ေဆးေသာက္မႈ ရပ္တန္႔လိုက္ျခင္းႏွင့္ ေဆးယဥ္ပါး တီဘီေရာဂါ ရွိသူထံမွ တုိက္႐ိုက္ ကူးစက္ခံရျခင္းသည္ ေဆးယဥ္ပါး တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း အထက္ပါ ဆရာဝန္က ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တီဘီ လူနာသစ္မ်ားတြင္ ေဆးယဥ္ပါး တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၄ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး တီဘီ လူနာေဟာင္း မ်ားတြင္ ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ ပါဝင္ ေနျခင္းႏွင့္ တီဘီေရာဂါသည္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းမွ တစ္ဆင့္ကူးစက္ ႏုိင္သည့္ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္သည့္အတြက္ ေရာဂါျဖစ္မွ ကုသမႈ ခံယူျခင္းထက္ မိမိတြင္ ေရာဂါကူးစက္ မခံရေစရန္ ေနထုိင္မႈပံုစံ အျပဳအမူမ်ားကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲသင့္ေၾကာင္း အထက္ပါ ဆရာဝန္က ေျပာသည္။

”ေခ်ာင္းဆိုးရင္၊ ႏွာေခ်ရင္ အုပ္ရမယ္။ လက္နဲ႔အုပ္ရမယ္။ ပုဝါနဲ႔အုပ္ရမယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ အုပ္ၿပီးမဆိုးရင္ ႐ိုင္းရာက်တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ မရွိဘူး လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ဒီမွာေတာ့ ဖြင့္ဆိုးေနၾကတယ္။ လူတုိင္း ဖြင့္ၿပီး ဆိုးရင္ ပိုဆိုးၾကမယ္။ သလိပ္ပိုးေတြ႕ လူနာကပါ ဖြင့္ဆိုးရင္ သြားၿပီ ေပါ့။ တီဘီရွိရွိ၊ မရွိရွိ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ အုပ္ဆိုးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေလး ရေစခ်င္ တယ္”ဟု ေျမာက္ဥကၠလာပ တီဘီေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာ ေအးေအးမူက ေျပာသည္။

တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ ျပန္႔ပြားေစရန္ အားေပးသည့္ အေျခအေန မ်ားမွာ လူထူ ထပ္မ်ားျပားၿပီး ေမွာင္မိုက္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ ၾကာရွည္ ေနထုိင္ ရျခင္း၊ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း ႏွင့္ HIV ကူးစက္ခံထားရျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

  ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ႀကီး တစ္ခုျဖစ္ သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆုိပါကလည္း ေနထုိင္ သည့္ လူဦးေရ ထူထပ္ မ်ားျပားလွသည္။ ၄င္းအျပင္ ၿမိဳ႕တြင္း ေန႔စဥ္ ေျပးဆြဲေနေသာ ယာဥ္ ၅ဝဝဝ နီးပါး ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ရွိ ၂ ဒသမ ၃ သန္းေသာ လူဦးေရ တို႔ သည္ သံုးစြဲေနၾကရသည္။

ဟိုင္းလတ္မွ အစ အထူး ယာဥ္လိုင္း မ်ားေပၚထိ ျပည့္သိပ္ေနေသာ ခရီး သည္ မ်ားကို ေန႔စဥ္ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ေလတျဖဴးျဖဴး ေအးေအးလူလူ စီးဖို႔ မဆိုထားႏွင့္ မတ္တတ္ ရပ္စီးရန္ပင္ အေျပးအလႊာ လုိက္ေနရသည္။

ဘတ္စ္ကားက်ပ္က်ပ္စီး ေနၾကသူတိုင္းသည္ မိမိေရွ႕တြင္ ေခ်ာင္းကို အား ရပါးရ ဖြင့္ဆိုးေနသည္ကို ႀကံဳဖူးၾကလိမ့္မည္။

”တကယ္လို႔ ဘတ္စ္ကားေပၚ မွာ သလိပ္ပိုးေတြ႕ လူနာတစ္ေယာက္ပါ လာမယ္။ သူက ေခ်ာင္းဆိုးလိုက္ရင္ ေလထဲမွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ပိုး ေတြက ၁ နာရီ ေပ ၆ဝ ႏႈန

https://www.facebook.com/momopmm/photos/a.1491075344484926.1073741828.149057