၀က္ျခံ (Acne) အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

၀က္ျခံဆိုတဲ့အရာပာာ လူမ်ိဳးမေရြး၊ အသက္အရြယ္မေရြးမွာ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူငယ္လူရြယ္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူၾကီးနဲ႔ကေလး ေတြမွာလည္း ၀က္ျခံပာာ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ေယာက်္ားေလး ေတြမွာ ပိုျပီးျဖစ္တတ္ျပီး ပိုျပီးလည္းဆိုးတတ္ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံသားေတြမွာ ပိုျပီးအျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ အလုပ္ အကိုင္ ေတြအေနနဲ႔လည္း ဆီကိုင္ရတဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္ရတဲ့သူေတြမွာ ပိုျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးေတြအေနနဲ႔ Lithium, hydantoin, topical and systemic glucocorticoids, oral contraceptives, androgens ေဆးေတြပာာ ၀က္ျခံပာာ ပိုျဖစ္ ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ၀က္ျခံပာာ မ်ိဳးရိုးလုိက္တတ္ပါတယ္။ မိဘေတြမွာ ျပင္းထန္တဲ့ ၀က္ျခံေတြျဖစ္တတ္ ရင္ သားသမီးေတြမွာလည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။

၀က္ျခံအဓိကျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းအခ်က္ ၄ခုရွိပါတယ္။

၁။ အဆီထြက္မ်ားျခင္း
၂။ အဆီထြက္ ဂလင္း၏ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ပိတ္ဆို႔ျခင္း
၃။ ေရာဂါပိုးမ်ား ၀င္ေရာက္ျခင္း
၄။ ေရာင္ရမ္းေစတဲ့ ဓါတ္မ်ားထုတ္လႊတ္ျခင္း

အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြပာာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဆက္စပ္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။
ပထမ လူပ်ိဳ၊ အပ်ိဳေဖာ္၀င္စမွာ ေပာာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ အဆီဂလင္းေတြကေနျပီး အဆီေတြပိုထြက္လာပါတယ္။ အဲလိုအဆီေတြပိုထြက္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဆီထြက္ဂလင္းေတြရဲ႕လမ္းေၾကာင္းေတြမွာ အဆီေတြစုပံုျပီး အဆီေတြနဲ႔ ပိတ္သြားပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီေနရာပာာ ေဖာင္းလာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္အဲဒီလမ္းေၾကာင္းထဲကို ဘက္တီး ရီးယား ပိုးေတြ ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒီ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔အတြက္ ခႏၵာကိုယ္ကေနျပီး ေရာင္ရမ္း ေစတဲ့ဓါတ္ေတြ ထုတ္လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ၀က္ျခံေဖာင္းေနရာကေန ျပည္တည္ လာပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းလာပါတယ္။

အဲဒီအခ်က္ေလးခ်က္ကေနျပီးေတာ့ ၀က္ျခံပာာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ တျခားအခ်က္အေနနဲ႔ ၀က္ျခံပာာ စိတ္လွဳပ္ရွားရင္၊ စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားရင္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အထင္မွားေနတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ၀က္ျခံပာာ အစားအေသာက္ေတြ အထူးသျဖင့္ အဆီမ်ားတဲ့အစာေတြ၊ ေခ်ာကလက္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ ထင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအယူအဆပာာ လံုး၀မွားပါတယ္။ ၀က္ျခံပာာ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔လံုး၀ မဆိုင္ပါဘူး။ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ ၀က္ျခံမျဖစ္ပါဘူး။

ေအာက္ပါ၀က္ျခံေပါက္ျခင္းေတြကို ထူးျခားတဲ့ကိစၥေတြအေနနဲ႔သက္မွတ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့

- အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ၀က္ျခံေပါက္ျခင္း။ ။ အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးဆိုတာ အသက္ ၃၀ေက်ာ္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။
- ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီအသက္အရြယ္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၀က္ျခံေပါက္တာ မရွိသေလာက္ျဖစ္သြားပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအသက္အရြယ္မွာ ၀က္ျခံလည္းေပါက္မယ္၊ အေမႊးေတြလည္းထူလာမယ္။ ရာသီလည္း မမွန္ျဖစ ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ Adrenal gland ကပိုျပီး အလုပ္လုပ္ေနတာ ဒါမွမပာုတ္ Ovary (သားဥျပြန္) ကေန Androgen ထြက္ေနတာေတြကို စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
- Acne Conglobata –(မ်က္ႏွာမွာမပာုတ္ဘဲ ခႏၵာကိုယ္ေပၚမွာ အသီးသီးမ်ားျဖစ္ေနေအာင္ ၀က္ျခံျဖစ္ျခင္း) မိန္းကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တည္ျပီး အျမဲလို အနာျဖစ္ေန တတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မစားခ်င္ မေသာက္ခ်င္ျဖစ္ျခင္း၊ ႏံုးခ်ိေနျခင္း၊ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ အရိုးအဆစ္မ်ား ကိုက္ခဲေနျခင္း၊ Leukocytosis and elevated ESR တို႔ပါျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ကုသမွဳအေနနဲ႔ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့

- ပိတ္ေနတာေတြကို ရွင္းပစ္ဖို႔နဲ႔
- ေရာဂါပိုးေတြကို တုိက္ထုတ္ပစ္ဖို႔တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
- သိပ္မဆိုးဘူး(မေရာင္ေနဘူး)ဆိုရင္ လိမ္းေဆးနဲ႔တင္လံုေလာက္ပါတယ္။
- နဲနဲဆိုးရင္(ေရာင္ပါတယ္၊ ျပည္နည္းနည္းတည္ပါတယ္) လိမ္းေဆးကို အရင္စမ္းသပ္ျပီး မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေသာက္ေဆးကိုသံုးပါတယ္။
- အရမ္းဆိုးရင္ (အနာေတြျဖစ္ပါတယ္၊ ျပည္တည္ပါတယ္) ဒီအမ်ိဳးအစားမွာေတာ့ လိမ္းေဆးေရာ၊ ေသာက္ေဆးပါ တြဲျပီး ေပးပါတယ္။
- ၀က္ျခံပာာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ေနရာမွာ အေၾကာင္းရင္း ၄ခ်က္ရွိသလို ကုသတဲ့ေနရာမွာလည္း အဲဒီ အခ်က္ေတြကို အဓိထားျပီး ကုသရပါတယ္။
o အဆီပိတ္ဆို႔မွဳမ်ားကို Benzoin peroxide, Tretinoin, Retinoic acid အဲဒါတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လိမ္းျပီး ဖယ္ရွားရပါမယ္။
o ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ ၀င္ေရာက္ျခင္းကို လိမ္းေဆး Clindamycin, E-mycin gel ကိုလိမ္းရပါတယ္။
o ေသာက္ေဆးပိုးသတ္ေဆး Tetracycline 500mg, E-mycin 500mg ကို တစ္ေန႔၂ၾကိမ္ ေသာက္ရပါတယ္။
o ဒါ့အျပင္ Doxycycline, Menocycline, Trimethroprim တို႔ကိုလည္းသံုးႏိုင္ပါတယ္။
o အဆီထြက္တာေလ်ာ့က်ေအာင္ Ethinyl oestradiol 35micro gm, Isotretinoin တို႔ကို ေသာက္သံုးႏိုင္ပါတယ္
o Oestradiol ကိုေယာက္်ားေလးေတြမွာေသာက္သံုးမယ္ဆိုရင္ ေသေသခ်ာခ်ာတိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ သူက မိန္းမ ေပာာ္မုန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ေယာက်္ားေလးေတြမွာ မလိုလားအပ္တဲ့ အျခား ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေပၚႏိုင္လို႔ပါ။
o ေရာင္ရမ္းျခင္းကို သက္သာေစဖို႔အတြက္ အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ Antibiotics နဲ႔ Isotretinoin တို႔က ပဲျပဳလုပ္ ေပးပါတယ္။
o Antibiotics လိမ္းေဆးနဲ႔ Benzoyl peroxide gel တို႔ကို ေန႔အခ်ိန္မွာလိမ္းေပးရပါတယ္။ Retinoids လိမ္းေဆးေတြကိုေတာ့ ညပိုင္းမွာလိမ္းေပးရပါတယ္။
o ဒါ့အျပင္ မ်က္ႏွာကို တစ္ေန႔သံုးခါေလာက္ပံုမွန္သစ္ပါ။ ၀က္ျခံကို ကုတ္ဖဲ့ျခင္း၊ ညွစ္ျခင္းကို ေရွာင္ပါ။ မ်က္နွာကို သန္႔ရွင္းစြာထားပါ။
o ၀က္ျခံရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးေတြအေနနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ အေရျပားမွာ အေရာင္ေဖ်ာ့သြားျခင္း၊ အေရာင္ရင့္လာျခင္း၊ အနာေတြျဖစ္ျခင္း၊ အမာရြတ္ေတြျဖစ္ေပၚျခင္းနဲ႔ အရမ္းဆိုးရင္ keloid scar လို႔ေခၚတဲ့ မို႔ေမာက္ေနတဲ့ အမာရြတ္ေတြျဖစ္ေပၚျခင္း၊တို႔ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။

၀က္ျခံျဖစ္ေပၚျခင္းနဲ႔ ၀က္ျခံေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့အမာရြတ္ေတြကို ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားနဲ႔လည္း ကုသႏိုင္ပါတယ္။

• Intra lesional steroids
• Cryotherapy
• Laser therapy
• Dermabrasion
• Chemical skin peeling
• Fillers
ဒါေတြကေတာ့ Health care centre ေတြမွာသာ သြားေရာက္ကုသႏိုင္ပါတယ္။

Credit to ေဒါက္တာသူရိန္လွိဳင္၀င္း

(ဤမူလေဆာင္းပါးရွင္မွာ ေဒါက္တာသူရိန္လွိဳင္၀င္း ျဖစ္ပီး Monday, 21 May 2012 ေန့က ဘေလာ့တစ္ခုတြင္ ေရးသားထားတာကို အမ်ားဖတ္ရွဳ ႏိုင္ေအာင္ ျပန္လည္ကူးယူ တင္ျပ ထား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ MOMO Pharmacy Myanmar အား အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမ်ား အတြက္ လည္းေကာင္း၊ ေက်းဇူး တင္လႊာ မ်ားအတြက္လည္းေကာင္း အားလုံးမွ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္ရပါသည္။ က်န္းမာေရး အသိပညာ အလွဴဒါနျပဳလုပ္ရရွိေသာ ကုသိုလ္ အ၀၀ကိုလည္း ျပန္လည္ မွ်ေ၀ ပါရေစ။ ရသမွ် အားလပ္ ခ်ိန္ အား အသုံးျပဳၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနရပါသျဖင့္ ေမးခြန္းမ်ား ျပန္လည္ မေျဖၾကား ေပးႏိုင္တာ ကို လည္း နားလည္ ခြင့္လႊတ္ေပးပါရန္ ေတာင္းပန္ပါရေစ။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။)

https://www.facebook.com/momopmm/photos/a.1491075344484926.1073741828