ေခါင္းေလာင္းသမိုင္း မသိၾက ေသးတဲ့သူေတြ ရွိေသးလို႔ပါ။
ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီး (သို႕) အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ဆံုးရွံဳးေနေသာအေမြ
ဓမၼေစတီေခါင္း ေလာင္းႀကီးမွာကမၻာေပၚ တြင္ အႀကီးဆံုးေသာ ေခါင္းေလာင္း
ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီး (သို႕) အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ဆံုးရွံဳးေနေသာအေမြ
ဓမၼေစတီေခါင္း ေလာင္းႀကီးမွာကမၻာေပၚ တြင္ အႀကီးဆံုးေသာ ေခါင္းေလာင္း
ေတာ္ၾကီး ျဖစ္ျပီး ၁၄ ရာစုတြင္ မြန္ဘုရင္ ဓမၼေစတီမင္းမွေရႊတိဂံု ဘုရားသို့ သြန္း
လုပ္ လႉဒါန္း ခဲ့သည္။
၁၆ ရာစုတြင္ ေပၚတူဂီ လူမ်ဳိး ဒီဗရစ္တို ေခၚ ငဇင္ကာမွ ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ေရႊ
တိဂံု ဘုရားကုန္းေတာ္ေပၚမွ အဓမၼ ယူငင္ သြားျပီးေနာက္ ေဖာင္ျဖင့္ သယ္ယူရန္
ႀကိဳးစားစဉ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕နွင့္ သံလွ်င္ျမိဳ႕အၾကား ျမစ္သံုးခု ဆံုရာ ေနရာတြင္ နစ္ျမဳပ္
သြားခဲ့သည္။ ၎ေခါင္ေလာင္းေတာ္ႀကီးမွာ ယခု ထက္တိုင္ ျမစ္ေအာက္တြင္ နစ္
လုပ္ လႉဒါန္း ခဲ့သည္။
၁၆ ရာစုတြင္ ေပၚတူဂီ လူမ်ဳိး ဒီဗရစ္တို ေခၚ ငဇင္ကာမွ ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ေရႊ
တိဂံု ဘုရားကုန္းေတာ္ေပၚမွ အဓမၼ ယူငင္ သြားျပီးေနာက္ ေဖာင္ျဖင့္ သယ္ယူရန္
ႀကိဳးစားစဉ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕နွင့္ သံလွ်င္ျမိဳ႕အၾကား ျမစ္သံုးခု ဆံုရာ ေနရာတြင္ နစ္ျမဳပ္
သြားခဲ့သည္။ ၎ေခါင္ေလာင္းေတာ္ႀကီးမွာ ယခု ထက္တိုင္ ျမစ္ေအာက္တြင္ နစ္
ျမဳပ္ေနဆဲ ျဖစ္ျပီး ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွာ ေအာင္ျမင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
သမိုင္းေၾကာင္း
သမိုင္းေၾကာင္း
ျမန္မာ့ သမိုင္းတြင္ မြန္တို့၏ မဂဒူးမင္းဆက္တြင္ ၁၆ ဆက္ေျမာက္ မြန္ဘုရင္ ဓမ
ၼေစတီမင္းသည္ ဟံသာဝတီ (ယခုပဲခူး) မွ အုပ္စိုးျပီး ၁၄၈၀-ခု တြင္ လူဦးေရ စစ္
တမ္းေကာက္ယူ ခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ သူ့ခန့္အပ္ထားခဲ့ေသာ ဥပိုက္၊ သမႏၱရာဇ္၊
တုရင္းရာဇာ ၊ စြႏၱရာဇ္အမတ္ ၄ ေယာက္တို့သည္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းသာ မ
ကပဲ အခြန္ပါ ေကာက္ယူ ခဲ့ၾကရာ ေၾကးနီ ပိႆခ်ိန္ ၁၈၀ဝဝဝ ရရွိသည္။ ဓမၼေစတီ
မင္းအားဆက္သေသာအခါတြင္ဘုရင္ ကစိတ္ဆိုးျပီး၎ေၾကးမ်ားကို ျပည္သူတို့
ထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္ေစသည္။
ျပည္သူတို႕က ဘုရင္အား သူတို့ျပန္မယူလိုဘဲ သင့္ေတာ္ရာ ေကာင္းမႈျပဳရန္ ဘုရင္
အား ေျပာသျဖင့္ အမတ္ႀကီး ဗညားအိန္အား ေခါင္းေလာင္း အျဖစ္ သြန္းေစခဲ့သည္။
ပဲခူးျမိဳ႕ေရႊေမာ္ေဓာဘုရား၏ ရာဟုေထာင့္ အေနာက္ဖက္ ေျမကြက္လပ္တြင္ ၁၄၈၄ ခုေဖေဖာ္ဝါရီလ၅ရက္ေန႕(ျမန္မ ာသကၠရာဇ္ ၈၅၁-ခုနွစ္၊တေပါင္းလဆန္း (၈)ရက္၊ ၾကာသပေတးေန့) တြင္ စတင္၍ ပြဲသဘင္ က်င္းပ၍ သြန္းေလာင္း ခဲ့သည္။ အခါေပး
ခဲ့ေသာ ဆရာတို့မွာ ေဇယ်ာဗာဟု၊ ရာဇာဗာဟု၊ ပဲခူးသမုတၱရာ နႏၵစည္သူေက်ာ္၊ သံဃရာဇာဆရာတို့ ျဖစ္သည္။
ၼေစတီမင္းသည္ ဟံသာဝတီ (ယခုပဲခူး) မွ အုပ္စိုးျပီး ၁၄၈၀-ခု တြင္ လူဦးေရ စစ္
တမ္းေကာက္ယူ ခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ သူ့ခန့္အပ္ထားခဲ့ေသာ ဥပိုက္၊ သမႏၱရာဇ္၊
တုရင္းရာဇာ ၊ စြႏၱရာဇ္အမတ္ ၄ ေယာက္တို့သည္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းသာ မ
ကပဲ အခြန္ပါ ေကာက္ယူ ခဲ့ၾကရာ ေၾကးနီ ပိႆခ်ိန္ ၁၈၀ဝဝဝ ရရွိသည္။ ဓမၼေစတီ
မင္းအားဆက္သေသာအခါတြင္ဘုရင္
ထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္ေစသည္။
ျပည္သူတို႕က ဘုရင္အား သူတို့ျပန္မယူလိုဘဲ သင့္ေတာ္ရာ ေကာင္းမႈျပဳရန္ ဘုရင္
အား ေျပာသျဖင့္ အမတ္ႀကီး ဗညားအိန္အား ေခါင္းေလာင္း အျဖစ္ သြန္းေစခဲ့သည္။
ပဲခူးျမိဳ႕ေရႊေမာ္ေဓာဘုရား၏
ခဲ့ေသာ ဆရာတို့မွာ ေဇယ်ာဗာဟု၊ ရာဇာဗာဟု၊ ပဲခူးသမုတၱရာ နႏၵစည္သူေက်ာ္၊ သံဃရာဇာဆရာတို့ ျဖစ္သည္။
ေလာကညဏပဏၰိတ္ အမတ္က ေခါင္းေလာင္းသြန္းေလာင္းေသာ အခ်ိန္မွာ မိေခ်ာင္း နကၡတ္ ျဖစ္သျဖင့္ အသံေကာင္းစြာ မျမည္နိုင္ဟု ေဟာၾကား ခဲ့သည္။ ဘုရင္ကေဟာ
ၾကားခ်က္ မမွန္လွ်င္ ေဆြခုနွစ္ဆက္ မ်ဳိးခုနစ္ဆက္ အျပစ္ေပးမည္။ ေဟာၾကားခ်က္ မွန္
လွ်င္ သူေကာင္းျပဳမည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ျပီးေသာ အခါတြင္ အသံမမည္ေသာေၾကာင့္ ေလာကညဏပဏၰိတ္ အမတ္အားရာ ဇပေရာဟိတဘြဲ႕ခ်ီးျမင့္
ခဲ့သည္။
ၾကားခ်က္ မမွန္လွ်င္ ေဆြခုနွစ္ဆက္ မ်ဳိးခုနစ္ဆက္ အျပစ္ေပးမည္။ ေဟာၾကားခ်က္ မွန္
လွ်င္ သူေကာင္းျပဳမည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ျပီးေသာ အခါတြင္ အသံမမည္ေသာေၾကာင့္ ေလာကညဏပဏၰိတ္ အမတ္အားရာ ဇပေရာဟိတဘြဲ႕ခ်ီးျမင့္
ခဲ့သည္။
ေခါင္းေလာင္း၏ပံုသဏၭာန္ေခါင ္းေလာင္းႀကီးမွာ ေစာက္(၁၂) ေတာင္အဝ(၇) ေတာင္ရွိ
သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ အလယ္ေဖာင္းရစ္တြင္ နွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူပါေသာ ေဖာင္းႁကြ
ဘုရား (၂၈) ဆူပါျပီး ၎၏ အေပၚဖက္တြင္ အတြဲ တစ္တြဲလွ်င္ ေက်ာက္သံ ပတၱျမား
(၄၅) လံုး ပါရွိေသာ အတြဲ (၄၅) တြဲ၊အတန္း (၂) တန္းပါရွိသျဖင့္ (၄၅လံုးx ၄၅တြဲx ၂
တန္း)စုစုေပါင္း ေက်ာက္သံပတၱျမားေပါင္း၄၀၅၀လ ံုးပါရွိသည္။ယခုလက္ရွိအေျခအ ေန
တြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ ကြင္းမွာ အနည္းငယ္ ကြဲအက္လွ်က္ ရွိျပီး ေက်ာက္သံ ပတၱျမား ဒုတိယတြဲမွာ အနည္းငယ္ ျပဳတ္လွ်က္ ရွိသည္။
လႉဒါန္း
ဓမၼေစတီမင္းသည္ထိုေခါင္းေလာ င္းကိုသြန္းေလာင္းျပီးေသာအခ ါတြင္ ေရႊေလွ ေရႊ
သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ အလယ္ေဖာင္းရစ္တြင္ နွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူပါေသာ ေဖာင္းႁကြ
ဘုရား (၂၈) ဆူပါျပီး ၎၏ အေပၚဖက္တြင္ အတြဲ တစ္တြဲလွ်င္ ေက်ာက္သံ ပတၱျမား
(၄၅) လံုး ပါရွိေသာ အတြဲ (၄၅) တြဲ၊အတန္း (၂) တန္းပါရွိသျဖင့္ (၄၅လံုးx ၄၅တြဲx ၂
တန္း)စုစုေပါင္း ေက်ာက္သံပတၱျမားေပါင္း၄၀၅၀လ
တြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ ကြင္းမွာ အနည္းငယ္ ကြဲအက္လွ်က္ ရွိျပီး ေက်ာက္သံ ပတၱျမား ဒုတိယတြဲမွာ အနည္းငယ္ ျပဳတ္လွ်က္ ရွိသည္။
လႉဒါန္း
ဓမၼေစတီမင္းသည္ထိုေခါင္းေလာ
ေလွာင္း ေရႊေဖာင္တို့ျဖင့္ တင္ေဆာင္ လာျပီး ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၈၅၂ ခုနွစ္ ကဆုန္
လဆန္း ၃ ရက္ေန့တြင္ ဒဂံု (ယခုရန္ကုန္) ရွိေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္သို့ မတင္ လႉဒါန္း
ခဲ့ရာ ကဆုန္လဆန္း ၉ ရက္ေန့တြင္ ျပီးစီး၍ ကဆုန္လဆန္း ၁၁ ရက္တြင္ ေရစက္ခ် လႉဒါန္းခဲ့သည္။ တစ္ျပိဳင္တည္းမွာပင္ ၅၀ဝ ပိႆာ ရွိေခါင္းေလာင္း အေသးလည္း သြန္း
ေလာင္း လႉတန္း ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္းႀကီး သည္ ေရႊတိဂံု ဘုရားကုန္းေတာ္ေပၚတြင္ ၁၂၃ နွစ္ တိတိ တည္ရွိခဲ့သည္။
နိုင္ငံျခားသားမ်ား ေရာက္ရွိျခင္း
လဆန္း ၃ ရက္ေန့တြင္ ဒဂံု (ယခုရန္ကုန္) ရွိေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္သို့ မတင္ လႉဒါန္း
ခဲ့ရာ ကဆုန္လဆန္း ၉ ရက္ေန့တြင္ ျပီးစီး၍ ကဆုန္လဆန္း ၁၁ ရက္တြင္ ေရစက္ခ် လႉဒါန္းခဲ့သည္။ တစ္ျပိဳင္တည္းမွာပင္ ၅၀ဝ ပိႆာ ရွိေခါင္းေလာင္း အေသးလည္း သြန္း
ေလာင္း လႉတန္း ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္းႀကီး သည္ ေရႊတိဂံု ဘုရားကုန္းေတာ္ေပၚတြင္ ၁၂၃ နွစ္ တိတိ တည္ရွိခဲ့သည္။
နိုင္ငံျခားသားမ်ား ေရာက္ရွိျခင္း
ေနာင္နွစ္တစ္ရာ ၾကာျပီးေနာက္ ၁၅၈၂ ခုတြင္ အီတလီ ေက်ာက္ကုန္သည္ ဂစပါရို
ဘယ္ဘီသည္ေရႊတိဂံု ဘုရားသို့ ေရာက္ရွိခဲ့ျပီး ေရႊတိဂံု ဘုရားကို အေသးစိတ္
မွတ္
တမ္း တင္ခဲ့သည္။ သူေရးခဲ့သည္မွာ "ကြ်နု္ပ္ေတြ႕ခဲ႕ရသည္မွာ အလြန္ခမ္းနားေသာ ခန္းမႀကီးထဲတြင္ အလြန့္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ရွိျပီး အတိုင္းအတာ အားျဖင့္ ေျခာက္လွမ္းနွင့္ သံုးဖန္ ရွိျပီး အထက္မွ ေအာက္သို့ စာလံုး တစ္ခုနွင့္ တစ္ခု ပူးကပ္ေနေသာ စာမ်ား အျပည့္ေရးထားျပီး ဖက္ရမည္ ပံုမေပၚေပ။"
၁၅၃၀ ခုတြင္မြန္ ဘုရင္မ်ား၏ အာဏာစက္ က်ဆင္းလာျပီး ၁၅၃၅ ခုတြင္ ေအာက္
တမ္း တင္ခဲ့သည္။ သူေရးခဲ့သည္မွာ "ကြ်နု္ပ္ေတြ႕ခဲ႕ရသည္မွာ အလြန္ခမ္းနားေသာ ခန္းမႀကီးထဲတြင္ အလြန့္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ရွိျပီး အတိုင္းအတာ အားျဖင့္ ေျခာက္လွမ္းနွင့္ သံုးဖန္ ရွိျပီး အထက္မွ ေအာက္သို့ စာလံုး တစ္ခုနွင့္ တစ္ခု ပူးကပ္ေနေသာ စာမ်ား အျပည့္ေရးထားျပီး ဖက္ရမည္ ပံုမေပၚေပ။"
၁၅၃၀ ခုတြင္မြန္ ဘုရင္မ်ား၏ အာဏာစက္ က်ဆင္းလာျပီး ၁၅၃၅ ခုတြင္ ေအာက္
ျပည္သည္ အထက္ ျပည္နွင့္ ျခားနားသြားသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ဥေရာပ ကုန္
သည္နွင့္ စြန့္စားရွာေဖြသူမ်ား ေအာက္ျမန္မာျပည္သို႕ေရာက္လာ ၾကသည္။ ၁၅၉၀ ခုနွစ္မ်ားတြင္ ေပၚတူဂီ လူမ်ဳိး စြန့္စား ရွာေဖြသူ ဖီလစ္ဒီ ဘရုတ္တိုရ နီကုတ္အား
စီရမ္ (သန္လ်င္) တြင္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ကုန္သြယ္ရံုး ဖြင့္ခြင့္
ေပးလိုက္သည္။ ၁၆၀ဝ ခုတြင္ သူ၏ ဩဇာမွာ ျမစ္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ေဘးပတ္
ဝန္းက်င္ အပါအဝင္ ဒဂံုအထိေရာက္သည္။
ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား
ရန္ကုန္ရွိ သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ား အရ ၁၈၀ဝ ခုတြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး
က်ရာေနရာတြင္ ဝဲကေတာ့ ထိုးသည္ဟု ပါသည္မွ တပါး ဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္း
ႀကီးအား ဆယ္ယူမႈ မရွိေျခ။ ယခု ေခတ္လူႀကီးမ်ားပင္ ၄င္းဝဲ ကေတာ့ ကိုမ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႕ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျမစ္မွာ မနက္ေပ။ ေပ ၄၀ သာ ရွိျပီး ေရေအာက္ ရႊံ႕ႏြန္းမ်ားမွာ ေနာက္ထက္ေပ ၄၀ ေလာက္ ရွိမည္ ျဖစ္ျပီး ၄င္းရႊံ႕ညွြန္မ်ားထဲတြင္
ေခါင္းေလာင္း ရွိေပမည္။
ဘိုးေတာ္ ဘုရားေခါင္းေလာင္း ေခၚ ေခါင္းေလာင္း အေသးသည္လည္း ၿဗိတိသွ်
သိုက္သမား (British Prize Agent) မ်ားက ၁၈၂၆ ခုတြင္ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္မွ
ခ်ကာ ျမစ္ထဲ က်ခဲ့ျပန္သည္။ သို့ေသာ္ ျဗိတိသွ်တို႔ စြန့္လႊက္ခဲ့ေသာ္ ၄င္းေခါင္း
ေလာင္းအား ရြာသားမ်ားက ဆယ္ယူ ခဲ့ျပီး ေစတီေတာ္ ထက္သို့ ျပန္ပို့ခဲ့သည္။
ၿဗိတိသွ်တို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈ
သည္နွင့္ စြန့္စားရွာေဖြသူမ်ား ေအာက္ျမန္မာျပည္သို႕ေရာက္လာ
စီရမ္ (သန္လ်င္) တြင္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ကုန္သြယ္ရံုး ဖြင့္ခြင့္
ေပးလိုက္သည္။ ၁၆၀ဝ ခုတြင္ သူ၏ ဩဇာမွာ ျမစ္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ေဘးပတ္
ဝန္းက်င္ အပါအဝင္ ဒဂံုအထိေရာက္သည္။
ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား
ရန္ကုန္ရွိ သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ား အရ ၁၈၀ဝ ခုတြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး
က်ရာေနရာတြင္ ဝဲကေတာ့ ထိုးသည္ဟု ပါသည္မွ တပါး ဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္း
ႀကီးအား ဆယ္ယူမႈ မရွိေျခ။ ယခု ေခတ္လူႀကီးမ်ားပင္ ၄င္းဝဲ ကေတာ့ ကိုမ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႕ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျမစ္မွာ မနက္ေပ။ ေပ ၄၀ သာ ရွိျပီး ေရေအာက္ ရႊံ႕ႏြန္းမ်ားမွာ ေနာက္ထက္ေပ ၄၀ ေလာက္ ရွိမည္ ျဖစ္ျပီး ၄င္းရႊံ႕ညွြန္မ်ားထဲတြင္
ေခါင္းေလာင္း ရွိေပမည္။
ဘိုးေတာ္ ဘုရားေခါင္းေလာင္း ေခၚ ေခါင္းေလာင္း အေသးသည္လည္း ၿဗိတိသွ်
သိုက္သမား (British Prize Agent) မ်ားက ၁၈၂၆ ခုတြင္ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္မွ
ခ်ကာ ျမစ္ထဲ က်ခဲ့ျပန္သည္။ သို့ေသာ္ ျဗိတိသွ်တို႔ စြန့္လႊက္ခဲ့ေသာ္ ၄င္းေခါင္း
ေလာင္းအား ရြာသားမ်ားက ဆယ္ယူ ခဲ့ျပီး ေစတီေတာ္ ထက္သို့ ျပန္ပို့ခဲ့သည္။
ၿဗိတိသွ်တို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈ
ျဗိတိသွ်တို့ ေခါင္းေလာင္းၾကီးအား ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳးစားေသာ္
လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ျမန္မာတို့က ေခါင္းေလာင္းႀကီးအား မူလ တည္ရွိရာ ေစတီ
ေတာ္ သို့ျပန္ပို႕လွ်င္ ကူညီမည္ဟု ဆိုသျဖင့္ ၿဗိတိသွ် တို့လည္း မစဉ္းစားပဲ ေခါင္းညိတ္ ခဲ့သည္။ ျမန္မာတို့တြင္ဉာဏ္နီဉာဏ္နက ္ရွိသည္။ ေရငုတ္သမားမ်ားက ေခါင္းေလာင္း
၏ ေအာက္တြင္ဝါးလံုးေခါင္းမ်ား တစ္လံုးျခင္းသယ္ယူထဲ့ျပီးစု ေပါင္းတြဲခ်ည္ကာ ေရေပၚ
ေပၚေစသည္။ ၄င္းႀကိဳးစားခ်က္သည္ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာတို႔ အမ်ဳိးသားေရး ရေစခဲ့သည္။
လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ျမန္မာတို့က ေခါင္းေလာင္းႀကီးအား မူလ တည္ရွိရာ ေစတီ
ေတာ္ သို့ျပန္ပို႕လွ်င္ ကူညီမည္ဟု ဆိုသျဖင့္ ၿဗိတိသွ် တို့လည္း မစဉ္းစားပဲ ေခါင္းညိတ္ ခဲ့သည္။ ျမန္မာတို့တြင္ဉာဏ္နီဉာဏ္နက
၏ ေအာက္တြင္ဝါးလံုးေခါင္းမ်ား
ေပၚေစသည္။ ၄င္းႀကိဳးစားခ်က္သည္ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာတို႔ အမ်ဳိးသားေရး ရေစခဲ့သည္။
ျမန္မာ အစိုးရသည္အဂၤလိပ္ ေရငုတ္၊ဇီဝ၊ေရွးေဟာင္းနွင့္ စြမ္းအင္ ပညာရွင္ မိုက္ဟက္
ျခာ (Mike Hatcher) အား ေခါင္းေလာင္းႀကီးအား ေဖာ္ယူ၍ ေစတီေတာ္သို့ ျပန္လည္ ပို့ေဆာင္ရန္ အကူအညီ ရယူ ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ပန္ ၊ဩစေၾတးလ်နွင့္ အေမရိကန္ တို့ပါဝင္
ေသာ ၄င္းလုပ္ငန္းကို ဟက္ျခာက သေဘာ တူခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားေရး အက်ဳိးေဆာင္ ရစ္ခ်တ္ဂရီက အားတက္ သေရာ ပါဝင္၍ ရံပံုေငြ ရွာခဲ့သည္။ ၄င္းလုပ္
ငန္းကို အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အဆင့္ထိ စိတ္ဝင္စားေစသည္မွာ သံသယ ရွိစရာမလိုပါ။
ဂ်ာမန္ ရုပ္ရွင္ ကုမၸဏီ တစ္ခု ကလည္း ၄င္းစြန့္စားခန္းကို ရုပ္ရွင္ ရိုက္ကူးမည္ ျဖစ္ျပီး "ဒီတူးေဖၚေရးသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဒါဟာ ခရစ္ယာန္မွာ
လိုတရခြက္ (Holy Grail) ရသလိုပါပဲ" ဟုဆိုခဲ့သည္။
ဘာသာေရး ကိုင္းရွိုင္းေသာ ျမန္မာတို့ကမူ ဗုဒၶ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာ္ အေမြကို ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ကံျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ လာလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္
ၾကသည္။ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီးအား
ဆယ္ယူျခင္းသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ မင္းနွင့္သူ၏ ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏
ဆံုးရံႈးေနေသာ အေမြကို ျပန္လည္ ရရွိၾကမွာ ေသခ်ာပါသည္။ ထို့အျပင္
၄င္းေခါင္းေလာင္းတြင္ ေရးထိုးထားေသာ
စာမ်ားက သမိုင္းနွင့္ ဘာသာ စကား ပညာရွင္တို့ အတြက္ အဖိုး မျဖတ္နိုင္ေသာ အေထာက္အထားပင္ ျဖစ္ေပမည္။
ဦးစံလင္း ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ့မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။
ပထမအႀကိမ္မွာ ၁၉၉၇ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၀ ရက္မွ ၁၉၉၇ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာ
လ ၁၁ ရက္ အထိ၃၂ရက္ၾကာခဲ့သည္။ ေရငုပ္သမား အခက္အခဲေၾကာင့္ ပထမ
အႀကိမ္ ဆယ္ယူျခင္းကို လက္ေလွ်ာ့ခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ၂၆ ရက္ေန့တြင္ ေသာင္တူးစက္ (၁၅၀၂) ျဖင့္ ရွာေဖြရန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ရာ ၁၉၉၈ ခုနွစ္
ဩဂုတ္ ၁၁ ရက္ ညေန ၃ နာရီခြဲ အခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ရွိေသာ ေနရာကို
ေတြ့ရွိ ခဲ့သည္။
၁၉၉၈ ခုနွစ္ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေသာင္တူးစက္ (၁၀ဝ၀) ျဖင့္ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ေသာ္လည္း လုပ္အား မနိုင္သျဖင့္ ရပ္တန္႔ ခဲ့သည္။ထိုအဖြဲ့မွာ ယခုတိုင္ ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းဆဲ ျဖစ္သည္။
ျခာ (Mike Hatcher) အား ေခါင္းေလာင္းႀကီးအား ေဖာ္ယူ၍ ေစတီေတာ္သို့ ျပန္လည္ ပို့ေဆာင္ရန္ အကူအညီ ရယူ ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ပန္ ၊ဩစေၾတးလ်နွင့္ အေမရိကန္ တို့ပါဝင္
ေသာ ၄င္းလုပ္ငန္းကို ဟက္ျခာက သေဘာ တူခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားေရး အက်ဳိးေဆာင္ ရစ္ခ်တ္ဂရီက အားတက္ သေရာ ပါဝင္၍ ရံပံုေငြ ရွာခဲ့သည္။ ၄င္းလုပ္
ငန္းကို အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အဆင့္ထိ စိတ္ဝင္စားေစသည္မွာ သံသယ ရွိစရာမလိုပါ။
ဂ်ာမန္ ရုပ္ရွင္ ကုမၸဏီ တစ္ခု ကလည္း ၄င္းစြန့္စားခန္းကို ရုပ္ရွင္ ရိုက္ကူးမည္ ျဖစ္ျပီး "ဒီတူးေဖၚေရးသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဒါဟာ ခရစ္ယာန္မွာ
လိုတရခြက္ (Holy Grail) ရသလိုပါပဲ" ဟုဆိုခဲ့သည္။
ဘာသာေရး ကိုင္းရွိုင္းေသာ ျမန္မာတို့ကမူ ဗုဒၶ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာ္ အေမြကို ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ကံျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ လာလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္
ၾကသည္။ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီးအား
စာမ်ားက သမိုင္းနွင့္ ဘာသာ စကား ပညာရွင္တို့ အတြက္ အဖိုး မျဖတ္နိုင္ေသာ အေထာက္အထားပင္ ျဖစ္ေပမည္။
ဦးစံလင္း ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ့မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။
ပထမအႀကိမ္မွာ ၁၉၉၇ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၀ ရက္မွ ၁၉၉၇ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာ
လ ၁၁ ရက္ အထိ၃၂ရက္ၾကာခဲ့သည္။ ေရငုပ္သမား အခက္အခဲေၾကာင့္ ပထမ
အႀကိမ္ ဆယ္ယူျခင္းကို လက္ေလွ်ာ့ခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ၂၆ ရက္ေန့တြင္ ေသာင္တူးစက္ (၁၅၀၂) ျဖင့္ ရွာေဖြရန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ရာ ၁၉၉၈ ခုနွစ္
ဩဂုတ္ ၁၁ ရက္ ညေန ၃ နာရီခြဲ အခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ရွိေသာ ေနရာကို
ေတြ့ရွိ ခဲ့သည္။
၁၉၉၈ ခုနွစ္ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေသာင္တူးစက္ (၁၀ဝ၀) ျဖင့္ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ေသာ္လည္း လုပ္အား မနိုင္သျဖင့္ ရပ္တန္႔ ခဲ့သည္။ထိုအဖြဲ့မွာ ယခုတိုင္ ဆယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းဆဲ ျဖစ္သည္။
မိုက္ဟက္ျခာနွင့္ ၄င္း၏ အဖြဲ႕မ်ားက ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီးအား ဆယ္ယူျခင္း လုပ္ငန္းကို၂၀ဝ၁ တြင္ စရန္ရည္ရြယ္ခဲ့ျပီး ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ ေနရာကို အတိအက်
စရွာရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ဘီဘီစီ၏ သတင္း ေၾကျငာခ်က္ေၾကာင့္ လူအမ်ား ၄င္း
ဆယ္ယူျခင္း လုပ္ငန္းကို စိတ္ဝင္စား ခဲ့ေသာလည္း မျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ေပ။ ထင္ဆခ်က္
အရ ၂၀ဝဝ ဂ်ဴလိုင္လတြင္ ၄င္းအဖြဲ႕သည္ အင္ဒိုနီးရွား ဆယ္ယူေရး ျပႆနာေၾကာင့္ ႀကံ႕
႕ၾကာ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။
ထိုဆယ္ယူျခင္း လုပ္ငန္းသာ စခဲ့လွ်င္ ေရငုတ္ သမားမ်ားသည္ ညၾကည့္မွန္ တက္ထားေသာ ေခါင္းစြက္ မ်ားျဖင့္ အတူ copper sulfate ရွာေဖြေရး ကိရိယာမ်ားျဖင့္ ေခါင္းေလာင္းကို ရွာမည္ျဖစ္သည္။
စရွာရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ဘီဘီစီ၏ သတင္း ေၾကျငာခ်က္ေၾကာင့္ လူအမ်ား ၄င္း
ဆယ္ယူျခင္း လုပ္ငန္းကို စိတ္ဝင္စား ခဲ့ေသာလည္း မျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ေပ။ ထင္ဆခ်က္
အရ ၂၀ဝဝ ဂ်ဴလိုင္လတြင္ ၄င္းအဖြဲ႕သည္ အင္ဒိုနီးရွား ဆယ္ယူေရး ျပႆနာေၾကာင့္ ႀကံ႕
႕ၾကာ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။
ထိုဆယ္ယူျခင္း လုပ္ငန္းသာ စခဲ့လွ်င္ ေရငုတ္ သမားမ်ားသည္ ညၾကည့္မွန္ တက္ထားေသာ ေခါင္းစြက္ မ်ားျဖင့္ အတူ copper sulfate ရွာေဖြေရး ကိရိယာမ်ားျဖင့္ ေခါင္းေလာင္းကို ရွာမည္ျဖစ္သည္။
ေခါင္းေလာင္းျကီးျမုပ္ေနေသာ ေနရာ
ျဂိဳဟ္တုမွေတြ႕ရွိ
၂၀၁၂-ခု၊မတ္လ(၁၆) ရက္တြင္ ရန္ကုန္ျမစ္-ပဲခူးျမစ္-ပုဇြ န္ေတာင္ေခ်ာင္းတို့
ဆံုရာအလယ္တြင္ နွစ္ေပါင္း ၄၀ဝေက်ာ္တိုင္ နစ္ျမဳပ္ေနေသာ ဓမၼေစတီ ေခါင္း
ေလာင္းကိုအေမရိကန္နိုင္ငံမွ လႊတ္တင္ထားေသာနာဆာLandSat7 ျဂိဳဟ္တုျဖင့္
ေခါင္းေလာင္းပံုရိပ္ကို အတိအက် ေတြ့ရွိခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ “လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးရက္ေလာက္က ၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တာ ဘယ္ေနရာမွာေခါင္းေလာင္းရွိတ ယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ သေဘၤာပ်က္ရွိ
တယ္ဆိုတာေတြကိုအတိအက် ျမင္ေနရပါတယ္။ဓမၼေစတီေခါင္း ေလာင္းကို ေရထဲက
ေန ျပန္လည္ ဆည္ယူဖို့ခန့္မွန္းေျခ ေဒၚလာငါးသိန္းဝန္းက်င္ေလာက္ လိုတယ္။ အခုလက္ရွိေတာ့အဲဒီဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္းကို ဆယ္ယူဖို့နိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ့ ဘယ္သူ့ကိုမွလုပ္ပိုင္ခြင့္မ ေပးေသးဘူး”ဟုဒဂံုတကၠသိုလ္ဘူ မိေဗဒအျငိမ္းစားပါေမာ
ကၡဦးစိုးသိန္းက ေျပာသည္။
၂၀၁၂-ခု၊မတ္လ(၁၆) ရက္တြင္ ရန္ကုန္ျမစ္-ပဲခူးျမစ္-ပုဇြ
ဆံုရာအလယ္တြင္ နွစ္ေပါင္း ၄၀ဝေက်ာ္တိုင္ နစ္ျမဳပ္ေနေသာ ဓမၼေစတီ ေခါင္း
ေလာင္းကိုအေမရိကန္နိုင္ငံမွ
ေခါင္းေလာင္းပံုရိပ္ကို အတိအက် ေတြ့ရွိခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ “လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးရက္ေလာက္က ၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တာ ဘယ္ေနရာမွာေခါင္းေလာင္းရွိတ
တယ္ဆိုတာေတြကိုအတိအက် ျမင္ေနရပါတယ္။ဓမၼေစတီေခါင္း
ေန ျပန္လည္ ဆည္ယူဖို့ခန့္မွန္းေျခ ေဒၚလာငါးသိန္းဝန္းက်င္ေလာက္
ကၡဦးစိုးသိန္းက ေျပာသည္။
ျပီးခဲ့သည့္နွစ္မ်ားအတြင္းက ဩစေၾတးလ်နိုင္ငံမွ ပညာရွင္မ်ားကSonar System နွစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္Lowlarce HDS 7 Structure Scan Star Fish Side Scan
စနစ္တို့ကိုအသံုးျပဳျပီးလာေ ရာက္စမ္းသပ္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကရာ ေခါင္းေလာင္းရွိမည့္
ေနရာနွစ္ေနရာကို စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည ္း ေနရာ အတိအက်ကိုမူ
ရွာေဖြေတြ့ရွိခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ယင္းက ထပ္မံေျပာသည္။ ဩစေၾတးလ်နိုင္ငံ
အေျခစိုက္ကုမၸဏီတစ္ခုက ေခတ္မီပစၥည္းကိရိယာမ်ားအသံု းျပဳ၍ရွာေဖြမႈမ်ားျပဳလုပ္
ခဲ့ရာေခါင္းေလာင္း ေတာ္ၾကီး၏ပံုရိပ္ဟုယူဆရေသာေ နရာနွစ္ေနရာကိုဖမ္းယူရရွိ
ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို့ေသာ္ေသခ်ာစြာ အတည္ျပဳေပးနိုင္ေရး အတြက္ ေရငုပ္ စမ္းသပ္
အတည္ျပဳရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းသိရသည္။
စနစ္တို့ကိုအသံုးျပဳျပီးလာေ
ေနရာနွစ္ေနရာကို စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည
ရွာေဖြေတြ့ရွိခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ယင္းက ထပ္မံေျပာသည္။ ဩစေၾတးလ်နိုင္ငံ
အေျခစိုက္ကုမၸဏီတစ္ခုက ေခတ္မီပစၥည္းကိရိယာမ်ားအသံု
ခဲ့ရာေခါင္းေလာင္း ေတာ္ၾကီး၏ပံုရိပ္ဟုယူဆရေသာေ
ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို့ေသာ္ေသခ်ာစြာ အတည္ျပဳေပးနိုင္ေရး အတြက္ ေရငုပ္ စမ္းသပ္
အတည္ျပဳရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းသိရသည္။
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္နွစ္၂၆၀ဝ ျပည့္တြင္ လူအမ်ား အဆိုပါ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္း
ႀကီးကို ဖူးေျမာ္ေစခ်င္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ယခုကဲ့သို့Land Sat 7 နာဆာျဂိဳဟ္
တုျဖင့္ ၾကည့္ရႈခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယင္းကထပ္မံေျပာခဲ့ေပသည္။
က်မ္းကိုး
ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းေတာ္ျကီ း၏ရာဇဝင္အက်ဉ္း(ဦးစံလင္း)
သတင္း၊ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းမ ွကူးယူေဖၚျပပါသည္
သား ငယ္ - မွ
ႀကီးကို ဖူးေျမာ္ေစခ်င္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ယခုကဲ့သို့Land Sat 7 နာဆာျဂိဳဟ္
တုျဖင့္ ၾကည့္ရႈခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယင္းကထပ္မံေျပာခဲ့ေပသည္။
က်မ္းကိုး
ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းေတာ္ျကီ
သတင္း၊ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းမ
သား ငယ္ - မွ
No comments:
Post a Comment