ကေလးတို႔ ဘာေၾကာင့္ လိမ္ညာတတ္ရသလဲ

သ႐ုပ္ေဖာ္ပန္းခ်ီ အာကာ

လိမ္တယ္၊ ညာတယ္ ဆိုတာဟာ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္ တခုပါ။ ဘယ္မိဘ မဆို ကိုယ့္ရဲ႕ သားသမီးကို မလိမ္တတ္၊ မညာ တတ္ တဲ့၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့ ကေလးမ်ိဳး ျဖစ္ေစခ်င္ ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မိဘမ်ား၊ ဆရာမ်ားကို လိမ္ေျပာတတ္ၾက ပါတယ္။

လိမ္တယ္ ညာတယ္ ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ကေလးတေယာက္ခ်င္း အတြက္ေရာ၊ အနာဂတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ပါ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဆိုးႀကီးပါ။ လိမ္တတ္ညာတတ္တဲ့ ကေလးေတြကို ငယ္ငယ္ကတည္းက က်မတို႔ မျပဳျပင္၊ မထိန္းေက်ာင္းခဲ့ဘူး ဆိုရင္ အနာဂတ္မွာ လိမ္တတ္၊ ညာတတ္တဲ့ လူႀကီးေတြ မ်ားျပားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔စည္းႀကီး တရပ္ ျဖစ္လာမွာပါပဲ။

ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားမွာေတာ့ ကေလးတို႔ရဲ႕ လိမ္ညာတဲ့ကိစၥကို ေက်ာင္းေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကိုပဲ ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ ထိန္းေက်ာင္း ပဲ့ျပင္ ေပးၾက ပါတယ္။ က်မတို႔ ဆီမွာေတာ့ ကေလးေတြ လိမ္တာေတြ႔ရင္ မွတ္ေလာက္ေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ိုက္ႏွက္ ဆံုးမတာမ်ိဳး၊ အရွက္ ခြဲၿပီးေတာ့ ဆံုးမတာမ်ိဳးေတြ လုပ္တတ္ၾက ပါတယ္။

အမွန္ေတာ့ ဒီလိုဆံုးမတာမ်ိဳးဟာ ကေလးတို႔ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကို နာက်င္ထိခိုက္ သြား႐ံုကလြဲလို႔ ကေလးတို႔ မလိမ္ မညာေအာင္ လို႔ မတားျမစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ပိုၿပီးေတာ့ လိမ္တတ္ညာတတ္ေအာင္ လုပ္လိုက္သလိုေတာင္မွ ျဖစ္သြားေစ ပါတယ္။ ကေလးတို႔ လိမ္ၾက တယ္၊ ညာၾကတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ဘာေၾကာင့္ လိမ္သလဲ၊ ဘာျဖစ္လို႔ လိမ္သလဲဆိုတဲ့ လိမ္ရ ညာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ကေလးတို႔ ရင္ထဲက အဲဒီ အေၾကာင္းရင္းကို သိေအာင္လို႔ အရင္ လုပ္ၾကရမွာပါ။ အေၾကာင္းရင္းကို သိပါမွ ကေလး တို႔ မလိမ္ညာၾကဖို႔ အတြက္ က်မတို႔က ျပဳျပင္ေပးလို႔ ရမွာပါ။

လိမ္ညာျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကေလးစိတ္ပညာရွင္ မ်ားကေတာ့ ကေလးတို႔ လိမ္ရညာရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုး မ်ိဳး ခြဲျပထားပါတယ္။

ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ လိမ္ညာျခင္း
ဒီလိမ္ညာျခင္း ကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ကေလးတို႔ အမ်ားဆံုး သံုးၾကတဲ့ ညာနည္းပါပဲ။ ပန္းကန္ ကြဲသြားတာမ်ိဳး၊ လူႀကီးရဲ႕ပစၥည္းကို ယူကိုင္ၾကည့္ မိရင္း ပ်က္စီးသြားတဲ့ အခါမ်ိဳးတို႔မွာ ကေလးတို႔ဟာ အဆူခံ၊ အ႐ိုက္ခံရမွာ စိုးလို႔လိမ္ေျပာ တတ္ၾက ပါတယ္။ ေမာင္ႏွမ အခ်င္းခ်င္း ရန္ျဖစ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း စကားမ်ားရန္ျဖစ္တာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္အျပစ္ လြတ္ေအာင္လို႔ လိမ္ညာေျပာတတ္ၾက ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေၾကာက္တရားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တတ္တဲ့ ေက်ာင္းမ်ိဳး၊ အိမ္ မ်ိဳးမွာ ေနရတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ိဳး၊ ကေလးမ်ိဳးေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ လိမ္ညာ တတ္ၾက ပါတယ္။ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း ေၾကာင့္ လိမ္ညာရ တာ ပါ။

တခ်ိဳ႕ မိဘမ်ား ကေတာ့ ကေလးတို႔ ကို မလိမ္မညာေအာင္လို႔ ျပႆနာ တခုခု ျဖစ္လာတိုင္းမွာ “မင္း အမွန္တိုင္း ေျပာစမ္း၊ မလိမ္ နဲ႔။ မလိမ္ဘဲနဲ႔ အမွန္တိုင္းေျပာရင္ သက္သာမယ္။ ေအး..လိမ္တာကို မိရင္ေတာ့ မလြယ္ဘူး” ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတတ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီလို ေျပာေနေပမယ့္လည္း ကေလးတို႔ဟာ အမွန္ကို ဝန္မခံၾကပါဘူး။ ဆက္ၿပီးေတာ့ လိမ္ၾကၿမဲပါ။

ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုလိမ္သလဲ ဆိုတာကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ လူႀကီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကေလးေတြ အျပစ္ တခုခု လုပ္မိလို႔ အမွန္ကို ဝန္ခံတိုင္းမွာ မလိမ္တဲ့အတြက္ မ႐ိုက္ၾက၊ မႏွက္ၾကေပမယ့္လည္း မၿပီးႏိုင္ မစီးႏိုင္ေအာင္ ဆူပူေန တာမ်ိဳး၊ ကေလးစိတ္ထဲမွာ ရွက္သြားေအာင္၊ ထိခိုက္နာက်င္သြားေအာင္လို႔ ေျပာဆို ဆံုးမ တာမ်ိဳးေတြ လုပ္တတ္ၾကလို႔ ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကေလးမ်ားဟာ သူတို႔ အျပစ္လုပ္မိတဲ့ အခါမ်ိဳးတိုင္းမွာ ဝန္ခံလိုက္တာထက္ စာရင္ ေျဗာင္လိမ္လိုက္တာက ပိုၿပီးေတာ့ နားေအး စိတ္သက္သာရာ ရေစတယ္လို႔ ေတြးမိတတ္ၾက ပါတယ္။

ေနာက္တခု ကေတာ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ လိမ္တဲ့နည္းကို မိဘေတြက ကေလးေရွ႕မွာ သံုးတတ္ၾကလို႔ ပါပဲ။ ဥပမာ ႐ံုးမသြားခ်င္လို႔ ဒီေန႔ ေနမေကာင္းဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ံုးကို ခြင့္တိုင္တာမ်ိဳး၊ ကိုယ္ မကိုင္ခ်င္တဲ့ ဖုန္းေတြ လာတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ သားေရ ေမေမအိမ္မွာ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ ဆိုၿပီးေတာ့ ကေလးကို လြယ္လြယ္ အေျပာခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ ပါ။

ဒီလိုမ်ိဳး ကေလးေရွ႕မွာ လြယ္လြယ္လိမ္လိုက္တာမ်ိဳး၊ ကေလးကို လိမ္ေျပာခိုင္းတာမ်ိဳးေတြကို က်မတို႔ လူမႈဝန္းက်င္မွာ လူႀကီးမိဘ ေတြ ေတာ္ေတာ္လုပ္ တတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ကေလးေရွ႕မွာျပႆနာကို လြယ္လြယ္ ေျဖရွင္းတဲ့နည္းနဲ႔ မိဘက လိမ္ျပထား တာမို႔ ကေလးဟာလည္း မိဘေတြ လိမ္တဲ့ပံုစံအတိုင္း လိုက္လိမ္ေတာ့တာ ပါပဲ။ ညဘက္ ဂိမ္းေတြ ကစားေနလို႔ အိမ္စာ မၿပီးတာ ကို “သား ညက ဗိုက္ေအာင့္ ေနလို႔ အိမ္စာေတြ မလုပ္ခဲ့တာပါ”လို႔ ဆရာမကို လိမ္ေျပာတာမ်ိဳးေတြပါပဲ။

ကိုယ့္ရဲ႕အတၱနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္မႈ အတြက္ လိမ္ေျပာျခင္း

ဒီ လိမ္ေျပာနည္းကလည္း ကေလးေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေျပာေလ့ရွိတဲ့ လိမ္ေျပာနည္း တမ်ိဳးပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ အတန္းထဲက သူငယ္ခ်င္း က ဂါဝန္လွလွေလး ဝတ္လာတာမ်ိဳး ေတြ႔တဲ့အခါမွာ “ငါ့မွာလည္း ဒီလို ဂါဝန္မ်ိဳး ရွိတယ္” ဆိုၿပီးေတာ့ လိမ္ေျပာတာမ်ိဳး ပါပဲ။ သူငယ္ခ်င္းက ကမ္းေျခကို အပန္းေျဖသြားတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း ငါတို႔လည္း ဒီေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ိဳးက်ရင္ ကမ္း ေျခသြားမွာလို႔ မခံခ်င္စိတ္နဲ႔ ကေလးတို႔ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး မခံခ်င္စိတ္နဲ႔ လိမ္ညာေျပာတာကို မိဘမ်ားေတြ႔တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ကေလးရဲ႕ လိုအပ္မႈေတြကို ကိုယ့္ရဲ႕ ဝင္ေငြက လိုက္ၿပီးေတာ့ မျဖည့္ဆည္း ေပးႏိုင္လို႔ ကေလး ဒီလိုေျပာတာပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ မေနရပါဘူး။
“သမီးေရ ၊ သမီးကို ေမေမတို႔က ေခ်ာင္းသာေတာ့ လိုက္မပို႔ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေမေမက သမီးကို ကစားကြင္း လိုက္ပို႔ေပးမယ္။ ေနာက္တခါ သူငယ္ခ်င္းေတြကို အဲဒီလိုမ်ိဳး ညာမေျပာရဘူး” ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ ကေလး နားလည္ေအာင္ ေျပာျပရပါမယ္။

အတို႔အေထာင္ သေဘာမ်ိဳးဆန္တဲ့ လိမ္ေျပာနည္း

ဒီလိမ္ေျပာနည္းကို ကေလးကြ်မ္းက်င္သူ စိတ္ပညာရွင္မ်ားက လိမ္နည္း တနည္းရယ္လို႔ သတ္မွတ္ ထားေပမယ့္ က်မတို႔ ဆီမွာေတာ့ ဒါကို လိမ္တယ္လို႔ ေတာင္မွ မထင္တတ္ၾကပါဘူး။ ဥပမာအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ မီးမီးက ပထမအစမ္း စာေမးပြဲမွာ အတန္းထဲမွာ ပထမရလာ ပါတယ္။ မီးမီးက စာေတာ္တဲ့သူမို႔ အၿမဲတမ္း ပထမ ရေနက်ပါ။

မီးမီးအစ္ကို ကေတာ့ အဆင့္ ၉ ရလာ ပါတယ္။ မီးမီးအစ္ကိုက စာညံ့သူမို႔ မီးမီးအစ္ကို အဆင့္ ၉ ရလာတာကို အားလံုးက ဝိုင္းခ်ီးက်ဴးၾကပါတယ္။ မီးမီးကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ ပထမရလို႔ မခ်ီးက်ဴး ပါဘူး။
အဲဒီ အခါမွာ မီးမီးက “ဘြားဘြားသိလား။ ဘြားဘြားကိုေလ ကိုကိုက ေျပာတယ္။ ဗ်စ္ေတာက္ဗ်စ္ေတာက္နဲ႔ တခ်ိန္လံုး ဆူေနတဲ့ အဘြားႀကီးလို႔ ေျပာတယ္” ဆိုၿပီးေတာ့ ဝင္ေျပာေတာ့ တာပါပဲ။ အတို႔အေထာင္ ဝင္လုပ္တာေပါ့။

စာေမးပြဲ အေၾကာင္း ေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုကို အဆူခံရ ေအာင္လို႔ မီးမီးက အတို႔အေထာင္ ဝင္လုပ္တာပါ။ ကိုကို တကယ္ ေျပာ တာက ဘြားဘြားက သိပ္ဆူတာပဲ၊ စိတ္ညစ္တယ္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ေျပာတာကို မီးမီးက ကိုကို ေျပာတာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ အပို ေလးေတြပါ ထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာလိုက္တာမ်ိဳးကို ေျပာတာပါ။

ဒီလို အက်င့္စ႐ိုက္မ်ိဳးကို လက္မခံရပါဘူး။ ခ်က္ခ်င္း အေရးယူရ ပါမယ္။ မီးမီးကို ဒီလိုေျပာတာ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကိုကို႔ အတြက္ေရာ၊ ဘြားဘြား အတြက္ေရာ ဘယ္သူ႔ အတြက္မွ မေကာင္းတဲ့ ဒီစကားမ်ိဳးကို သယ္ေဆာင္ မလာသင့္ဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကိုကိုမေျပာတဲ့ အပိုေတြကိုပါ ထည့္ေျပာ တာမ်ိဳးကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို တခါတည္း သင္ၾကားရပါမယ္။
က်မတို႔ဆီမွာေတာ့ အေဖနဲ႔ အေမ မတည့္ရင္၊ အေမနဲ႔ အေဒၚေတြ အဘြားေတြနဲ႔ မတည့္ရင္ သားသမီးမ်ား ကို စကား အပို႔အယူ လုပ္ခိုင္းတတ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီလို အပို႔အယူ လုပ္တာကိုပဲ မိဘကလည္း လက္သင့္ခံၿပီးေတာ့ နားေထာင္ တတ္ၾက ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီလို စကား အသယ္အပို႔၊ အပို႔အယူ လုပ္တဲ့အက်င့္မ်ိဳးဟာ လူ႔ေလာက အသိုင္းအဝိုင္း အတြက္ အင္မတန္မွ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္ဆိုးမ်ိဳး ပါပဲ။ ဒီလို အက်င့္ဆိုးမ်ိဳးကို ႀကီးတဲ့အထိ မသယ္ေဆာင္လာေစဖို႔ အတြက္ ကေလးတို႔ကို ငယ္ငယ္ ကတည္းက သင္ၾကားထားေပးရမွာပါ။

ေနာက္တခုက ကေလးလိမ္တာကို မိလို႔ ကေလး ကိုဆံုးမတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာလည္း မင္းက လူလိမ္ပဲ ဆိုတဲ့ အသံုးမ်ိဳးကို ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးရပါဘူး။ ကေလးရဲ႕ လိမ္တဲ့အျပဳမူကိုပဲ မႀကိဳက္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာရပါမယ္။ အခု လိမ္လိုက္တဲ့ အတြက္ သူဟာ တသက္လံုး လိမ္ေတာ့မယ့္ လူလိမ္ႀကီးလံုးလံုး ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ကေလးတို႔စိတ္ထဲမွာ ထင္ျမင္ ဝမ္းနည္း သြားေလာက္ေအာင္အထိ မေျပာဆိုရ ပါဘူး။
ကေလးတို႔ လိမ္တယ္ ညာတယ္ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ အမ်ားဆံုး သက္ဆိုင္ပါတယ္။ လိမ္တတ္၊ ညာတတ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းဝိုင္းမွာ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ကေလးတေယာက္ဟာ ႐ိုးသား ေျဖာင့္မတ္ဖို႔နဲ႔ မလိမ္တတ္ မညာတတ္တဲ့ ကေလး တေယာက္ျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။

ကေလးမ်ားဟာ ေရျမႇဳပ္နဲ႔ တူပါတယ္။ သူတို႔ပတ္ဝန္းက်င္က ျမင္သမွ်၊ ေတြ႔သမွ်အားလံုးကို အတု ခိုး လိုက္လုပ္တတ္ၾက တာမ်ိဳးပါပဲ။ ကေလးတို႔ကို မလိမ္ညာတတ္ေစဖို႔၊ ႐ိုးသား ေျဖာင့္မတ္ေစဖို႔ အတြက္ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ က်မတို႔ လူႀကီးေတြအေနနဲ႔ ကေလးေရွ႕မွာ မလိမ္ညာမိ ေစဖို႔နဲ႔၊ ကေလးတို႔ကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ မအုပ္ခ်ဳပ္မိေစဖို႔ ပါပဲ။

ဒါဆိုရင္ျဖင့္ လိမ္ေျပာရမွာကို ရွက္တတ္တဲ့၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္စြာ ေျပာဆို ေနထိုင္တတ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းႀကီးတရပ္ အနာဂတ္မွာ ေပၚလာႏိုင္မွာပါ။     ။

http://burma.irrawaddy.org/article/2014/06/23/60832.html