Rhinitis ႏွာေခါင္းေရာဂါ

                                         


Rhinitis ဆိုတာ ႏွာေခါင္းေရာဂါတခုပါ။ ႏွာေခါင္းထဲက အရာေတြေရာင္တာ။ ႏွာရည္ယိုတာကေနစသိရတယ္။ ဗက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ မသင့္တာတခုခုေၾကာင့္ ရက္တ္ု ဒါမွမဟုတ္ နာတာရွည္ျဖစ္တယ္။ ေရာင္ေတာ့ ႏွာေခါင္းထဲက ႏွာရည္-ႏွပ္ေတြ ပိုထြက္လာတယ္။ ႏွာေခါင္းေနရာတခုထဲ မဟုတ္ဘဲ လည္ေခ်ာင္း၊ မ်က္စိေတြမွာပါ သက္ေရာက္ေစတယ္။ အအိပ္ပ်က္တာ၊ နားျဖစ္တာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

(၁) ဗက္တီးရီးယား-ဗိုင္းရပ္စ္ ဝင္လို ရက္တိုနဲ႔ ရက္ရွည္ေရာင္တာ၊
(၂) Vasomotor rhinitis အလာဂ်ီ-မဟုတ္တာ၊ ေဆး၊ ေဟာ္မုန္း၊ ေရာဂါျပီးစနစ္၊ အဖံုးလႊာေျခာက္ေသြ႔လို႔၊ အစား-အရက္မတည့္လို႔၊ ဒီေရာဂါေဆးသံုးတာ သိပ္ၾကာရာကေနျဖစ္တာ၊
(၃) Allergic rhinitis (အလာဂ်ီ) ေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ပန္းဝတ္မံႈ၊ ဖုံ၊ မိႈ၊ ျမက္၊ တိရစၧာန္၊ ပိုးဟပ္၊ စတာေတြနဲ႔ မတည့္လို႔။

ေဆးကုရာမွာ ဘာလို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ရွာရ-သိရ-ကုရမယ္။ ေဆးေတြ အမ်ားဆံုးက ေရာဂါလကၡဏာ သက္သာေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။

Rhinitis ႏွာေခါင္းေရာဂါ အတြက္ ေပးေလ့ရွိတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ -
• ပဌမ-မ်ိဳးဆက္ Antihistamine (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ျဖစ္တဲ့ Brompheniramine (dimetane) 4mg ေဆးကို ၄-၆ နာရီတခါ။ Clemestine (travegyl) 0.5mg q ေဆးကို ၁၂ နာရီတခါ။ Diphenhydramine (benadryl) 25-50mg ေဆးကို ၄-၅ နာရီတခါ။
• ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ျဖစ္တဲ့ cetirizine(zyrtec) 10 mg တေန႔ ၁ ခါ။ Loratadine (Clarityne) 10 mg တေန႔ ၁ ခါ။ Fexofenaline (Telfast) 60mg တေန႔ ၂ ခါ (သို႔) 120 mg တေန႔ ၁ ခါ။
• ပါးစပ္ကေသာက္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) နဲ႔ ႏွာရည္ယို သက္သာေဆး တြဲထားတဲ့ေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Pseudoephedrine (Maxiphed) 30-60 mg ၄-၆ နာရီ ၁ ခါ။ Tripolidine/Pseudoephedine (Actifed) တေန႔ ၃ ခါ။ oratadine/Pseudoephedine (Clarinase) တေန႔ ၁-၂ ခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ ႏွာရည္ယိုသက္သာေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Oxymetazoline (Afrin, Sinarest) ၁-၂ စက္၊ ၄ နာရီတၾကိမ္။ Tymazoline (Pernazine) ၂-၃ ခါထည့္၊ ၄ နာရီတခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Azelastine (Azep) ၂ ခါပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။ နဲ႔ Levocabastine (Livostin) ၂ ခါပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ corticosteroids စတီရြိဳက္ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Beclomethasone aqueous (Beconase AQ) ၁-၂ ခါပန္း၊ ၂-၄ ၾကိမ္။ Busesonide aqueous (Rhinocorts) 2-4 sprays each nostril 1-2 times, Fluticasone aqueous (Flixonase) 1-2 spray each nostril od, Triamcinolone aqueous (Nasacort, Nasacort aq) 2 sprays each nostril od နဲ႔ Mometasome aqueous (Nasonex) 2 sprays each nostril od
• Mast cell stabilizers (မတ္စ္-ဆဲလ္) တည္ျငိမ္ေဆး Cromolyns sodium 1 spray each nostril 2-6 time/day
• Anticholinergic (အင္တီ-ကိုလင္နားဂ်စ္) ေဆး Ipratropium bromide (Atrovent) (0.03%) 2 sprays each nostril 2-3/day
• Mucocin® = Bromhexine HCl ေဆးကေတာ့ (အလာဂ်ီ) အတြက္ေဆးျဖစ္တယ္။

အိမ္မွာကိုယ္တိုင္ဆင္ျခင္နည္း
• ကိုယ္နဲ႔မတည့္တာေတြကေန ေရွာင္ပါ။
• ရာသီဥတုအလိုက္ ေရွာင္စရာေတြကို ေရွာင္ပါ။
• မတည့္တာေတြ မ်ားႏိုင္တဲ့ လူစုေဝးရာကို ေရွာင္ပါ။
• မတည့္တာေတြ ကင္းရွင္းတဲ့ပါတ္ဝန္းက်င္ကို ဖန္တီးပါ။ အိပ္ယာခင္း၊ ေခါးအံုးစြပ္အသစ္သံုးပါ။ ေလွ်ာ္ဖြပ္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

http://myawadynews.blogspot.com/2013/10/rhinitis.html