ကမၻာ့ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ား (ဆစ္ဒနီ) ၾသစေၾတးလ်

      ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕သည္ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ နယူးေဆာက္ေဝး ျပည္နယ္တြင္ တည္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံ၏ လူဦးေရ အမ်ား ဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ စာရင္းအရ ခန္႔မွန္းေျခ လူဦးေရ ၄ ဒသမ ၆ သန္း ရွိ သည္ဟု
သိရသည္။ ဆစ္ဒနီတြင္ အေျခစိုက္ ေနထုိင္သူမ်ားကို Sydneysiders ဟုေခၚသည္။ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ကို အာသာ ဖိလစ္ ဆိုသူ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တစ္ဦးက ၁၇၈၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ထူေထာင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ဆစ္ဒနီ ၿမိဳ႕တြင္ Sydney Harbour ၊ ဆစ္ဒနီကဇာတ္႐ံု (ydney Opera House) ဆိပ္ခံတံတား Harbour Bridge တို႔သည္ နာမည္ႀကီးသည္။

တည္ေနရာ

             ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕သည္ အဆင့္အတန္း ျမင့္ေသာ ကမာၻ ့ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား စာရင္းဝင္ျဖစ္ၿပီး ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ေႏြရာသီ အိုလံပစ္ ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံတကာ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲႀကီးမ်ားကို က်င္းပခဲ့ဖူးသည္။ ဆစ္ဒ နီၿမိဳ႕ျပ နယ္ေျမသည္ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး အေရွ႕ဘက္တြင္ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာ၊ အေနာက္ဘက္တြင္ အျပာေရာင္ ေတာင္တန္းမ်ား (Blue mountains) ၊ ေျမာက္ဘက္တြင္ ေဟာ့ ဘူရီ တံတားႏွင့္ ေတာင္ဘက္ တြင္ ေတာ္ဝင္ အမ်ဳိးသား ဥယ်ာဥ္တို႔ တည္ရွိသည္။

ရာသီဥတု

         ဆစ္ဒနီ၏ ရာသီဥတုမွာ သင့္တင့္မွ်တသည့္ ပူေႏြးေသာ ေႏြရာသီႏွင့္ အေအးေပ်ာ့ေသာ ေဆာင္းရာသီတို႔ ရွိသည္။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး မိုးရြာသြန္းမႈ ရွိသည္။ သမုဒၵရာႏွင့္ နီးေသာ အပိုင္းမ်ားမွာ ရာသီ ဥတု မွ်တၿပီး အေနာက္ပိုင္း ကုန္းတြင္း ေဒသမ်ားမွာ ရာသီဥတု ျပင္းထန္သည္။ အပူေႏြးဆံုး လမွာ ဇန္နဝါရီလ ျဖစ္ၿပီး ပ်မ္းမွ် အပူခ်ိန္ ၁၉ မွ ၂၆ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယပ္ အထိရွိသည္။ ေဆာင္းရာသီတြင္ ကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသမ်ား၌ အပူခ်ိန္ ၅ ဒီဂရီ ပတ္ဝန္းက်င္ ရွိသည္။

စီးပြားေရး

     ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ အေဆာက္အအံု မ်ားစြာရွိသည္။ ၎တို႔ထဲတြင္ ပါလီမန္ အေဆာက္အအံု ၁၈၁၆ လံုး၊ ဆစ္ဒနီ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ၁၈၈၉ လံုးႏွင့္ ၾသစေၾတးလ် ျပ တိုက္တို႔ ပါဝင္သည္။ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕သည္ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အခ်က္အခ်ာ ၿမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခ်မး္သာၾကြယ္၀ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီး တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ဆစ္နဒီရွိ ျပည္သူ အမ်ားစုမွာ အလုပ္အကိုင္ ရွိၾကသည္။ ၎တို႔သည္ အိမ္ၿခံေျမ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ လက္လီ
ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အျခား ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ၾကသည။္ ၾသစေ ၾတးလ် လၿုံခဳံေရး ေငြလဲလွယ္ ဌာနႏွင့္ ့္ ၾသစေၾတးလ် အရန္ဘဏ္တို႔မွာ ဆစ္ဒနီ ၿမိဳ႕တြင္ တည္ရွိၿပီး ၾသစေၾတးလ်၏ ထိပ္တန္း ကုမၸဏီႀကီး ၉ဝ တို႔၏ ဌာနခ်ဳပ္မ်ားလည္း တည္ရွိသည္။ ထို႔အျပ င္ ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္ပိုေရးရွင္း ၅ဝဝ ၏ ေဒသဆုိင္ရာ ဌာနခ်ဳပ္မ်ားလည္း တည္ရွိသည္။

ယဥ္ေက်းမႈ

    ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕သည္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည့္ ျပတိုက္မ်ားႏွင့္ အႏုပညာ ျပခန္းမ်ားစြာ ရွိၿပီး ၎ တို႔ထဲတြင္ နယူးေဆာက္ေဝး အႏုပညာ ျပခန္း၊ ေခတ္ၿပိဳင္ အႏုပညာ ျပခန္းႏွင့္ ဆစ္နဒီ ျပတိုက္တို႔ ပါ၀င္သည္။ ဆစ္နဒီ ေအာ္ပရာေဟာက္စ္သည္ ထင္ရွားေသာ အေဆာက္အအံု တစ္ခုျဖစ္သည္။ ခန္းမ ငါးခု ပါဝင္ၿပီး ၎တို႔ထဲတြင္ ႀကီးမားေသာ ေဖ်ာ္ေျဖေရး ခန္းမႀကီး တစ္ ခုႏွင့္ အျခား ျပဇာတ္႐ံုမ်ား ပါဝင္သည္။

ခရီးသြားက႑

   ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ စာရင္းမ်ားအရ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕သို႔ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္းမွ ခရီးသြား စုစုေပါင္း ၁ဝ ဒသမ ၅ သန္း လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္။ ၎တို႔ထံမွ ဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၁၁ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ရရွိခဲ့ သည္။ ခရီးသြားမ်ားသည္ ဆစ္ဒနီ ကဇာတ္႐ံုႏွင့္ ဆစ္ဒနီ ဆိပ္ကမ္း တံတားတို႔သို႔ အမ်ားဆံုး သြားေရာက္ လည္ပတၾ္ကသည။္ အျခားလည္ပတ္ စရာ ေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ ေတာ္၀င္ ရုကၡေဗဒ ဥယ်ာဥ္၊ လူနာပန္းၿခံ (Lana Park) ပင္လယ္ကမ္းေျခႏွင့္ ဆစ္နဒီ ေမွ်ာ္စင္တုိ႔သို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ၾကသည္။

မီဒီယာ

    ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕တြင္ အဓိက သတင္းစာႀကီး ႏွစ္ေစာင္ရွိရာ ၎တို႔မွာ (The Sydney Morning Herald) သည္ သက္တမ္း အရင့္ဆံုး သတင္းစာႀကီး ျဖစ္သည္။ ၁၈၃၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက ထုတ္ေ၀ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အျခားသတင္းစာ တစ္ေစာင္မွာ (The Daily Telegraph) ျဖစ္သည္။ အခေပး ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ကြန္ရက္ သံုးခုရွိၿပီး အစိုးရ အမ်ဳိးသား ႐ုပ္သံထုတ္လႊင့္ေရး ဌာနမ်ားျဖစ္ေသာ (ABC) ႏွင့္(SBS) တို႔မွာလည္း ဆစ္ဒနီ ၿမိဳ႕တြင္ တည္ရွိသည္။

ပညာေရး

    ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕တြင္ ၾသစေၾတးလ်၏ အထင္ကရ ပညာေရး အဖြဲ႔အစည္း တခ်ဳိ႕ တည္ရွိၿပီး ဆစ္နဒီ တကၠသိုလ္မွာ  ၾသစေၾတးလ်၏ သက္တမ္း အရင့္ဆံုး တကၠသိုလ္ျဖစ္၍ ၁၈၅ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တည္ေ ထာင္ခဲ့သည္။ အျခား ျပည္သူပိုင္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ဆစ္ဒနီ နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ နယူးေဆာက္ေဝး တကၠသိုလ္၊ ဆစ္ဒနီ အေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္တို႔ ပါဝင္သည္။

က်န္းမာေရးစနစ္

     ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕တြင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျပည္သူပိုင္ႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ႏွစ္ခုေရာစပ္၍ ေဆာင္ရြက္ၾကၿပီး အစိုးရက အခြန္အေကာက္မ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိက က်န္းမာေရး အာမခံ မ်ား မွ ေထာက္ပံ့သည္။ နယူးေဆာက္ေဝး ျပည္နယ္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနသည္ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ျပ ေဒသတြင္ ႀကီးမားေသာ ျပည္သူ ပိုင္ ေဆး႐ံုႀကီးမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ ေဆာင္ရြက္ထားသည္။

ကမာၻ ့အဆင့္ၿမိဳ႕ေတာ္

    ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ေတာ္ကို Globalization and world cities (GaWC) ေလ့လာေရး အဖြဲ႔က ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမၻာ တစ္ဝန္းတြင္ ထိပ္တန္း အဆင့္ရွိသည့္ ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခု အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္က စီးပြားေရး ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈရွိေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ား စာရင္းတြင္ အဆင့္ (၇) ႏွင့္ တစ္ကမၻာလံုးတြင္ အဆင့္ (၂၈) သတ္မွတ္ ခံရသည္။ ၂ဝ၁၃ တြင္ ဆစ္ဒနီအား ကမၻာေပၚတြင္ သတၱမေျမာက္ စီးပြားေရး အရ အေရးပါသည့္ ၿမဳိ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ဆစ္ဒနီကို ကမၻာေပၚတြင္ ေနထိုင္ခ်င္ဖြယ္ အေကာင္းဆံုး ၿမိဳ႕ႀကီး(၁ဝ) ၿမိဳ႕စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္း ထားၿပီး ဖက္ရွင္ႏွင့္ ဖက္ရွင္လုပ္ငန္း ဆုိင္ရာ အေရး ပါေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခု အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ ခံရသည္။ သို႔ေသာ္ The Economic Inteligence hnit အဖြဲ႔က ဆစ္ဒနီကို တိုက်ဳိႏွင့္ အိုဆာ ကာ ၿပီးလွ်င္ ကမၻာေပၚတြင္ တတိယေျမာက္ ကုန္က်စရိတ္ ေစ်းအႀကီး ဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ။

 ေက်ာ္ဇင္ထြဋ္

မူရင္း>>>http://www.myawady.net.mm/knowledge/capitals/item/15041-2013-05