"တစ္ပါးသီလ အေၾကာင္း"

“ဗုဒၶဘာသာမွာ တစ္ပါးသီလ ရွိသလား” ဟုေမးၾက၏။ ဗုဒၶဘာသာမွာ “တစ္ပါးသီလ၊ ႏွစ္ပါးသီလ၊ သုံးပါးသီလ၊ ေလးပါးသီလဟု” ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္မ်ားမွာ မေတြ႕ရပါ။ သုိ႔ရာတြင္ “တစ္ပါးတတ္နုိင္လ်ွင္ တစ္ပါး၊ ႏွစ္ပါးတတ္နုိင္ရင္ႏွစ္ပါး၊ စသည္ျဖင့္ ေစာင့္သုံးနုိင္ေၾကာင္း အ႒ကထာက်မ္းမ်ားမွာ ဖြင့္ဆုိထားသည့္အတြက္ တစ္ပါးသီလ၊ ႏွစ္ပါးသီလ အျဖစ္ျဖစ္ျဖင့္ ေစာင့္ေကာင္းပါသည္။”

တစ္ပါးသီလေစာင့္ေကာင္းျခင္း

တစ္ပါးသီလ၊ ႏွစ္ပါးသီလ စသည္ျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ မေဟာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း သေမၼာဟဝိေနာဒနီ အ႒ကထာ၊ သိကၡာပဒဝိဘင္းအဖြင့္၌”လူဝတ္ေၾကာင္မ်ားမွာ သီလခံယူျပီးေနာက္ က်ဴးလြန္သည့္ သိကၡာပုဒ္ သာ ပ်က္၏။ က်န္သိကၡာပုဒ္မ်ားမပ်က္။ အေၾကာင္းမွာ လူမ်ားသည္ သီလမျမဲၾက၊ အျမဲေစာင့္နုိင္မွ ေစာင့္ရမည့္ သီလမရွိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေစာင့္နုိင္သမ်ွ သိကၡာပုဒ္ကုိသာ ေစာင့္ထိန္းၾကသည္”ဟု မိန္႔ဆုိထား ၏။ အဓိပၸာယ္မွာ ရွင္သာမေဏတုိ႔မွာ ဆယ္ပါးသီလကုိ အျမဲေစာင့္ထိန္းၾကရ၏။ သိကၡာပုဒ္ တစ္ပါးပ်က္လွ်င္ ဆယ္ပါးလုံးပ်က္သြားကာရွင္သာမေဏ မဟုတ္ေတာ့သည့္အတြက္ ရွင္သာမေဏမ်ား၌ ဆယ္ပါးသီလ အျမဲရွိရသကဲ့သုိ႔ လူဝတ္ေၾကာင္မ်ားမွာ “သီလရွိမွ လူျဖစ္မယ္။ သီလမရွိရင္ လူမျဖစ္” ဟု အျမဲေစာင့္ထိန္းရမည့္ သီလမရွိဟု ဆုိလုိေပသည္။

ဤအ႒ကထာ အဆုိအမိန္႔အရ လူဝတ္ေၾကာင္မ်ားသည္ ဆယ္ပါးသီလကုိ မဆုိထားႏွင့္ ငါးပါးသီလကုိပင္ တတ္နုိင္သမ်ွ ေစာင့္ရမည္။ ငါးပါးလုံးကုိ မေစာင့္နုိင္ဘဲ တစ္ပါး၊ ႏွစ္ပါးသာ ေစာင့္ထိန္းလ်ွင္လည္း ငါးပါးလုံး မျပည့္၍ မေစာင့္ေကာင္း၊ ေစာင့္ေသာ္လည္း ကုသုိလ္မရ၊ သီလမျဖစ္ဟု မဆုိနုိင္ပါေခ်။ ငါးပါးမျပည့္ဘဲ ေစာင့္နုိင္သမ်ွ ေစာင့္ရာမွာ ကုသုိလ္လည္းရ၏။ သီလအစစ္လည္းျဖစ္၏ ဟု မွတ္ယူရမည္။ ဆက္၍ဆုိပါဦးမည္။ ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္လာ “ ပရိယႏၱပါရိသုဒၶိသီလ”(ပုိင္းျခားေဆာက္တည္၍ စင္ၾကယ္ေသာသီလ) ဟူေသာပုဒ္ ကုိ အ႒ကထာဖြင့္ဆုိရာ၌ ပုိင္းျခားေဆာက္တည္၍ စင္ၾကယ္ေသာသီလသည္
(၁)။ သိကၡာပုဒ္အပုိင္းအျခား( သိကၡာပဒ ပရိယႏၱ)
(၂)။ ကာလအပုိင္းအျခား (ကာလပရိယႏၱ) ဟု ႏွစ္မ်ဳိးရွိ၏။
ထုိ႔တြင္ သိကၡာပုဒ္အပုိင္းအျခားဆုိသည္မွာ ဥပါသကာေယာက်္ား၊ ဥပါသိကာမိန္းမတုိ႔သည္ အလုိရွိရာ ေဆာက္တည္ရုိး အစဥ္အတုိင္း သိကၡာပုဒ္တစ္ပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ သုံးပါးေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေလးပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ငါးပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရွစ္ပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆယ္ပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေစာင့္ထိန္းၾကကုန္၏။ သိကၡမာန္၊ သာမေဏေယာက်္ား သာမေဏမိန္းမတုိ႔မွာမူ ဆယ္ပါးေသာ သိကၡာပုဒ္တုိ႔ကုိ ေဆာက္တည္က်င့္သုံးၾက၏ဟု ဖြင့္ဆုိထားသည္။

ဤအ႒ကထာဖြင့္ဆုိခ်က္အရလည္း လူဝတ္ေၾကာင္တုိ႔သည္ သိကၡာပုဒ္တစ္ပါးကုိပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွစ္ပါး၊ သုံးပါး၊ ေလးပါး၊ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ဆယ္ပါးကုိပဲျဖစ္ျဖစ္ေဆာက္တည္ျပီး လုံလုံျခဳံျခဳံေစာင့္ထိန္းနုိင္လ်ွင္ သိကၡာပဒပရိယႏၱ ပါရိသုဒၶိသီလ( သိကၡာပုဒ္ အပုိင္းအျခားရွိ၍ စင္ၾကယ္ေသာသီလ) အမွန္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမွာ တစ္ပါးသီလ၊ ႏွစ္ပါးသီလ၊ သုံးပါးသီလ၊ ေလးပါးသီလဟူ၍မရွိ။ ငါးပါးသီလသာ ထင္ရွားရွိေစကာမူ ငါးပါးလုံး ေဆာက္တည္နုိင္မွ ေဆာက္တည္ေကာင္း၊ ေစာင့္ထိန္းေကာင္းသည္မဟုတ္၊ တစ္ပါးတတ္နုိင္လ်ွင္တစ္ပါး၊ ႏွစ္ပါးတတ္နုိင္လ်ွင္ ႏွစ္ပါး၊ သုံးပါးတတ္နုိင္လ်ွင္ သုံးပါး၊ ေလးပါးတတ္နုိင္လ်ွင္ ေလးပါး ေဆာက္တည္က်င့္သုံး ေကာင္းေၾကာင္း မင္းကြန္းတိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးဆုံးျဖတ္ေတာ္မူထား၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမွာ တစ္ပါးသီလဟူ၍ကားမရွိ။ သုိ႔ေသာ္ ေစာင့္ထိန္းလုိလ်ွင္ ေစာင့္ေကာင္း၏။ ကုသုိလ္လည္းရ၏ သီလလည္း ျဖစ္၏။

တစ္ထုိင္သီလ၊ ေက်ာင္းေနသီလ
ပဋိသမၻိဒါမဂ္အ႒ကထာ၊ သီလမယဥာဏနိေဒၵသ အဖြင့္မွာလည္း ကာလအပုိင္းအျခားရွိသည့္ သီလ (ကာလပရိယႏၱ)သီလဆုိသည္မွာ ရတနာသုံးပါးကုိ ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္ေလ့ရွိၾကေသာ ဥပါသကာေယာက်္ား၊ ဥပါသိကာမိန္းမတုိ႔သည္ အလွဴလွဴဒါန္းၾကသည့္အခါ မိမိေက်ြးေမြးလွဴဒါန္းသည့္အခ်ိန္တြင္း ပုိင္းျခား၍ သီလကုိ ေဆာက္တည္ၾကကုန္၏။ (ယခုေခတ္၊ တစ္ထုိင္သီလဟု ေျပာဆုိေနၾကသည့္ သီလမ်ဳိးျဖစ္၏။)

ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားေက်ာင္းသုိ႔ သြားေရာက္ၾကေသာအခါ ေက်ာင္းမွ မျပန္မီ အေတာအတြင္း သီလကုိ ေဆာက္တည္ၾကကုန္၏။( ေက်ာင္းမွာေနသည့္ ကာလအပုိင္းအျခား ေဆာက္တည္ေသာ သီလမ်ဳိးျဖစ္၏။) တစ္ရက္၊ႏွစ္ရက္၊ သုံးရက္၊ ထုိထက္မ်ားေသာရက္တုိ႔ကုိ ညဥ့္ေန႔ပုိင္းျခားျပီး ေဆာက္တည္ၾက၏။ ဤသုိ႔စြမ္းနုိင္ သမ်ွ အခ်ိန္ကာလကုိ ပုိင္းျခားသတ္မွတ္၍ ေဆာက္တည္ေသာ သီလမ်ဳိးျဖစ္သည္။)

ဤအ႒ကထာက်မ္း၏ အဆုိအမိန္႔အရ တစ္ေန႔လုံး မဟုတ္ဘဲ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ အိမ္သုိ႔ပင့္ျပီး လွဴဒါန္းေန သည့္ အခ်ိန္ပုိင္း၌ျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းသုိ႔သြားသည့္အခါ ေက်ာင္းမွေနသေရြ႕အခ်န္ပုိင္း၌ျဖစ္ေစ၊ သီလေစာင့္သုံး နုိင္ေၾကာင္း၊ ကာလပရိယႏၱသီလမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားသည့္အတြက္ ညဘက္မွာ ပုိင္းျခားသတ္မွတ္ျပီး ေဆာက္တည္လုိကလည္း ေဆာက္တည္နုိင္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ “ဥပုသ္ေန႔မွာ ညစာမစားဘဲ မေနနုိင္ေသးသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ နံနက္ပုိင္းအတြက္ ကာလသတ္မွတ္ကာ ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ေစေကာင္းသည္” ဟု ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားမိန္႔ဆုိေတာ္မူျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမတ္သည့္အက်င့္ကုိ တစ္ေန႔လုံးက်င့္မွ ကုသုိလ္ရမည္။ အခ်ိန္တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းက်င့္လ်ွင္ ကုသုိလ္မရဟု မဆုိနုိင္။ က်င့္နုိင္သမ်ွ ကုသုိလ္ရသည့္အတြက္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ မိန္႔ဆုိခ်က္အတုိင္း စြမ္းနုိင္သမ်ွ အခ်ိန္ပုိင္းျဖင့္ သီလေဆာက္တည္ က်င့္သုံးေကာင္းသည္ဟု အသိေပးေရးသားလုိက္ရပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ ဓမၼာစရိယဦးေအးနုိင္(ဘီေအ)၏ ဗုဒၶဘာသာဂုဏ္ရည္စာအုပ္။

စာဖတ္သူအားလုံးသက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ လုိရာဆႏၵမ်ားတစ္လုံးတစ္ဝတည္း ျပည့္စုံၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=412840622147108&set=a.35104771499306