ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက၏မွတ္သားဖြယ္ရာ ေဒါသနည္းေအာင္ေနနည္း
လူတိုင္းစိတ္ပင္ပန္းရတာသက္သာေအာင္အေကာင္းဆံုးလုပ္နည္းကတတ္ႏိုင္သေလာက္ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ နည္းပါပဲ။
• သြားစရာရွိရင္ လိုက္မယ့္သူေတြကို ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ေၿပာထားပါ၊ ကပ္ၿပီးမွေျပာရင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ မေလာက္လို႕ ေစာင့္ေနတဲ့အခါမွာ စိတ္တို တတ္တယ္။
• သံုးေနက်ပစၥည္းကို ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ၀ယ္ထားပါ၊ သံုးခ်င္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ကုန္ေနလို႕ စိတ္တိုတာ မျဖစ္ေအာင္ေနာ္။
• ကတိအေကၽြးေတြဟာ စိတ္ကို ပင္ပန္းေစတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကတိကိုလြယ္လြယ္နဲ႕မေပးပါနဲ႔။ ကတိေပးျပီးမွ မတည္ႏိုင္တဲ့အခါ စိတ္္ဆင္းရဲ ရတယ္၊ စိတ္တိုရတယ္၊ ကတိမတည္တဲ့သူလို႔ အေျပာခံရတဲ့အခါ ရွက္တယ္၊ ေဒါသၿဖစ္တယ္။
• မတတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္လြန္းေနတာမ်ိဳးကို မမွန္းပါနဲ႕။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ကိုယ့္အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႕ လိုတယ္။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ကို နဲနဲခ်င္း ေျဖးေျဖးျမွင့္ပါ။
• ကိုယ့္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥကိုလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္လံုေလာက္ေအာင္ စီစဥ္ထားပါ။ အေရးမႀကီးတာေတြကို အရင္လုပ္ၿပီး ပင္ပန္းသြားတဲ့အခါက်မွ အေရးႀကီးတာကိုလုပ္ရင္ ပိုၿပီးစိတ္ပင္ပန္း တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာကို အရင္လုပ္ပါ။ အေရးႀကီးတာကို အရင္လုပ္ၿပီးရင္ စိတ္ေပါ့ပါးသြားလို႕ သိပ္အေရးမႀကီးတာကိုလုပ္ဖို႕ အားတက္လာမယ္။
• စနစ္တက်လုပ္တတ္တဲ့အက်င့္ကို ေလ့က်င့္ထားပါ။ စနစ္ရွိရင္ အခ်ိန္ကုန္သက္သာတယ္္၊ အမွားနည္းတယ္၊ စိတ္ပင္ပန္း လူပင္ပန္း ရတာလဲနည္းတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စိတ္တိုရတာ ေဒါသၿဖစ္ရတာပါ နဲသြားတယ္။ ပံုမွန္အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လုပ္လို႔ျဖစ္တာ မ်ိဳးကို သူ႕အခ်ိန္က် ရင္လုပ္ျဖစ္ေအာင္ အက်င့္လုပ္ထားတာ ေကာင္းတယ္။ အခုလုပ္ ရမလား၊ ေနာက္မွလုပ္ရမလားလို႔ ေတြးမေနရေတာ့ဘူး။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလို စိတ္ပင္ပန္းတာလဲ သက္သာပါတယ္။
• ကိုေနရတဲ့ေနရာ၊ ကိုယ္အလုပ္ လုပ္တဲ့ေနရာကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေအာင္ လွပေအာင္ၿပဳျပင္ပါ။ ရႈပ္ေထြး၊ ညစ္ပတ္၊ နံေစာ္ ေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ အလုပ္လုပ္ရရင္ စိတ္ၾကည္လင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
• စိတ္ၾကည္လင္ေစမႈကို ဖ်က္စီးတတ္တဲ့ အရာမ်ိဳးေတြကို ကိုယ္ျမင္ႏိုင္ တဲ့ေနရာမွာမရွိပါေစနဲ႔။ နံရံေပၚမွာ၊ စာအုပ္စင္ေပၚမွာ၊ အလုပ္စားပြဲ ေပၚမွာ စိတ္ကိုအေႏွာက္အယွက္ ေပးႏိုင္တဲ့အရာေတြကို မရွိပါေစနဲ႕။ စိတ္တိုစရာကိစၥ၊ စိတ္ညစ္စရာကိစၥ၊ အေဟာင္းကို အသစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးကို ျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ မထားတာေကာင္းတယ္။ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ စိတ္ကို ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းသြားေစႏိုင္တဲ့ ရႈခင္း ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ျမင္သာတဲ့ေနရာမွာ ထားပါ။ ေရခဲေတာင္ ဓါတ္ပံုမ်ိဳး၊ ေရကန္ႀကီးႀကီး ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ၾကည့္ၿကီး အဲဒိေနရာမ်ိဳးမွာ ကိုယ္ေရာက္ ေနတယ္လို႕ မွန္းၾကည့္ပါ။ ကိုျမင္သမွ် ၾကားသမွ်အရာေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ကို လႊမ္းမိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မျမင္ရရင္ေကာင္းတဲ့ အရာေတြကို ေ၀းေ၀းပို႕ထားပါ၊ ေ၀းေလေကာင္းေလပဲ။ ပစၥည္းေတြက ကိုယ့္စိတ္ကို ေခ်ာက္ခ်ားေစႏိုင္တယ္။ ဘာပစၥည္းမွမရွိရင္ ဘာအေႏွာက္အယွက္မွ မရွိဘူး။
• အနံ႔အသက္ဆိုးေတြ၊ မီးခိုးေတြ၊ ဆူညံသံေတြ မရွိေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ေကာင္းတယ္။ မရွိေအာင္မတတ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ နဲႏိုင္သမွ် နဲေအာင္ လုပ္ပါ။
• ကိုယ္ကေအာင္ျမင္ေလေလ ကိုယ့္ကိုေတြ႕ခ်င္တဲ့သူ၊ ကိုယ့္ဆီက အကူအညီေတာင္းခ်င္သူေတြ မ်ားလာေလျဖစ္တတ္တာ သဘာ၀ပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလ ကိုယ္မအားတုန္း အလုပ္မ်ားေနတုန္း သူတို႕ကေတြ႕ခ်င္ အကူအညီေတာင္းခ်င္ေနလို႕ မရမက လုပ္လာရင္လည္း စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတယ္။
• စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္ရင္ သူမ်ားအေၾကာင္းကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကို မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး ပုတ္ခတ္ၿပီး ေျပာတာမ်ိဳးကို အထူးေရွာင္သင့္တယ္။ ကိုယ္ကသူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကိုေျပာရင္ ကိုယ့္မေကာင္းေၾကာင္း ကိုလည္း သူမ်ားက ေျပာမွာေသခ်ာတယ္။ အဲဒါနဲ႕ပဲ ကိုယ့္စိတ္ၾကည္လင္မႈ ပ်က္ရတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သူမ်ားကမေကာင္းေျပာရင္ေတာင္မွ သူေျပာတာမဟုတ္ေၾကာင္းကိုပဲ ေအးေအးေဆးေဆးေျပာၿပီး သူ႕မေကာင္း ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဟုတ္ေနရင္ေတာင္မွ မေျပာပဲထား လိုက္တာက ပိုေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ကသေဘာထားႀကီးႀကီး ထားဖို႔လိုတယ္။
• စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတာ နဲခ်င္ရင္ မလိုအပ္ပဲနဲ႕ လူမ်ား မ်ားနဲ႕မေရာပါနဲ႕။ အလုပ္မ်ားတဲ့သူဟာ တစ္ေန႕ တစ္ေန႔ လူေတြနဲ႕စကားေျပာရတာ နဲမွာမဟုတ္ဘူး။ အခက္အခဲရွိလို႔ေျပာ ခ်င္ရင္၊ တိုင္ပင္ခ်င္ရင္ တကယ္ေကာင္းတဲ့ အၾကံဥာဏ္မ်ိဳး ေပးႏိုင္မဲ့သူကိုပဲေျပာပါ။ မဆိုင္တဲ့သူေတြကိုမေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္ စရာကို ေျပာတတ္တဲ့သူေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္စရာကို ေျပာတတ္တဲ့ သူကိုေျပာရင္ ကိုယ္ပါစိတ္ဓါတ္က်မယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြမ်ားလာမယ္။ စိတ္ပင္ပန္းမယ္။ ကိုယ္လုပ္မဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနတဲ့သူ၊ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားတဲ့သူမွသာ ကိုယ့္အခက္အခဲကိုနာလည္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ဘယ္သူနဲ႕ တိုင္ပင္တယ္ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားပါ။
• ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ ေအးေအး ေဆးေဆးလုပ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ အလ်င္လိုတဲ့ အက်င့္ဟာ စိတ္ပင္ပန္းေစတယ္။ အလ်င္လိုေနရင္ စိတ္မရွည္ဘူး။ အလ်င္လိုေန တဲ့သူဟာ စိတ္တိုဖို႕ပိုမ်ားတယ္။ မွားလို႕ျပန္လုပ္ရရင္ အခ်ိန္ပိုကုန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ “အရင္လိုရင္ အရေႏွးတယ္” လို႕ေျပာတာ။ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က် လုပ္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ဟာ ေရရွည္မွာ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကိုေပး တယ္ ။
• လတ္တေလာ အဆင္ေျပေအာင္ လြယ္လြယ္နဲ႕ ကတိမေပးလိုက္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုသေဘာက်ေအာင္ ဘာေတြေပးမယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးမယ္၊ ဘယ္လို အခြင့္အေရးေတြေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို မစားရ၀ခမန္း မေျပာပါနဲ႔။ ကိုယ္ကို အင္မတန္ သေဘာေကာင္း တယ္လို႔ျမင္ေစခ်င္လို႔ ခ်က္ခ်င္း၀မ္းသာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔။ ေျပာတုန္းမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျပာၿပီး တကယ္လုပ္တဲ့အခါ ကိုယ္မတတ္ႏိုင္ရင္ မူလက ကိုယ့္ ေစတနာမွန္ေပမယ့္လည္း ကိုယ့္ေစတနာကို တဖက္ကယံုမွာ မဟုတ္ဘူး။ အေျပာနဲ႕ အလုပ္မညီတာေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ ကိုယ့္စကားကို ၾကာေတာ့ ဘယ္သူမွ ယံုေတာ့မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ေပးႏိုင္မွ၊ တကယ္လုပ္ေပးႏိုင္မွပဲ ေျပာပါ။ ေပးႏိုင္ တာထက္ နည္းနည္းေလွ်ာ့ေျပာတာေကာင္းတယ္။
• အေရးမၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ညင္းတာခံုတာကို မလုပ္ပါနဲ႔။ ဘာမွမဟုတ္တာကို ညင္းခံုၾကရင္း ရန္ျဖစ္ရတာ စိတ္ဆင္းရဲရတာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူဟာ အေရးမႀကီး တာေတြကို ကိုသိတိုင္းလည္း မေျပာသင့္ဘူး။ ေမးတိုင္းလည္းမေျဖသင့္ဘူး။
• အေရးမႀကီးတဲ့ကိစၥမွာ သူမ်ားမွားေနလည္း သူ႕အမွားကို သူသိလာေအာင္ ေစာင့္သင့္တယ္။ ကိုယ္မွန္တိုင္ ၀င္ေျပာၿပီး အႏိုင္မယူသင့္ဘူး။ ႏိုင္လို႕ရတိုင္းႏိုင္ခ်င္တာဟာ မရင့္က်က္တဲ့ စိတ္ထားျဖစ္တယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ရင့္က်က္တဲ့စိတ္ထား၊ သေဘာထားႀကီးတဲ့ စိတ္ထားမ်ိဳးကိုေမြးယူရမယ္။
• ဘယ္အလုပ္မ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ အဆင္မေျပမႈရွိပါတယ္၊ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ဆရာ၀န္ အလုပ္ခက္သလို၊ ေက်ာင္းဆရာ အလုပ္လည္း ခက္ပါတယ္။ ေစ်းေရာင္းတဲ့အလုပ္ခက္သလို ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္လည္း ခက္ပါ တယ္။ ကားေမာင္းတဲ့ အလုပ္က စိတ္ရွည္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္လိုပါတယ္။ ဆရာ၀န္အလုပ္လည္းစိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ လူနာရဲ႕ အသက္ကို လုေနရတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ေသးမင္းနဲ႕ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲလိုျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းပါတယ္။ လူနာက အားကိုး တႀကီးနဲ႔ၾကည့္တဲ့ မ်က္လံုရဲ႕အဓိပၸါယ္ဟာ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စိတ္မွာ ျပင္းထန္တဲ့ ကရုဏာကို ျဖစ္ေစတယ္။ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကလည္း စိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ စာေမးပြဲက်တဲ့ေက်ာင္းသားရဲ႕ စိတ္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့သလို ျဖစ္သြားတာဟာ ေတာ္ေတာ္ သနားစရာေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္တပည့္ေလးေအာင္ပါ့မလားဆိုၿပီး ဆရာေတြ ဆရာမေတြ ေသာကျဖစ္ရတယ္။ မိဘေတြ ဆင္းဆင္းရဲရဲနဲ႕ သားသမီးကို ပညာတတ္ေစခ်င္လို႕ ေက်ာင္းထားတယ္။ စားေမးပြဲက်ရင္ ဆက္ထားဖို႕ မလြယ္ေတာ့ဘူး။
• လူမ်ားမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံရတဲ့အလုပ္ေတြက ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲ အၿမဲရွိပါတယ္။ လူတိုင္းကိုစိတ္ေက်နပ္ေအာင္ဘယ္သူမွ လုပ္မေပး ႏိုင္ဘူး။ မေက်နပ္တဲ့သူက အျပစ္တင္မယ္၊ မေကာင္းေျပာမယ္။ အဲဒီအခါ စိတ္တိုမယ္၊ ေဒါသျဖစ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခက္အခဲေတြကို ႀကိဳတင္ၿပီး ေတြးထားၿပီးေတာ့ ဒီအခက္အခဲမ်ိဳးကေတာ့ ေတြ႕ရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒီလိုအေျပာမ်ိဳးေတာ့ ခံရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ၊ အေျပာခံရတဲ့အခါ စိတ္မပ်က္ဘူး၊ စိတ္မညစ္ဘူ။ စိတ္ရွည္ရွည္ထားမယ္လို႔မၾကာခဏ ႏွလံုးသြင္းပါ။ လူေတြေပၚမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ စိတ္ရွည္ရွည္ထားပါ။ သူတို႔ကိုနားလည္ဖို႔ႀကိဳးစားပါ။ ေဒါသအေလ်ာက္ နာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔၊ ကိုယ့္ေစတနာက မွားေနရင္ ကိုယ့္ေစတနာက ကိုယ့္ကိုအက်ိဳးေပးမွာပါပဲ။ ျပႆနာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပလို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ တစ္ေယာက္ ေျပာခ်င္တာကို တစ္ေယာက္ဆံုးေအာင္ နားမေထာင္ရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ေယာက္ စကားကို တစ္ေယာက္ အဓိပၸါယ္္မွန္ေအာင္ မေကာက္ႏိုင္ရင္ အထင္လြဲတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပခ်င္ရင္ တဖက္သား ေျပာခ်င္ေနတာကို ဂရုတစိုက္ နားေထာင္ပါ။ သူ႕စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေနတာကို ေျပာခြင့္ေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲတာမျဖစ္ဖို႕ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတယ္။ သူေျပာခ်င္ေနတာကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာႏိုင္ေအာင္ သူ႕ကို ေမးခြန္းေတြေမးၿပီး ရွင္းခိုင္းပါ။ သူ႕အခက္အခဲကို ကိုယ္က ကိုခ်င္စာပါတယ္ ဆိုတာကို သူသိေအာင္ေျပာပါ။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အခက္အခဲကို တစ္ေယာက္ကူညီၿပီးေနသြားရတာ ေက်နပ္စရာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ တစ္ကယ္ နားလည္မႈ ရသြားရင္ စိတ္သက္သာမႈရတယ္။ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အေရးပါတဲ့သူရဲ႕ အထင္လြဲမႈကို ခံရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာ သိပ္ေကာင္းတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ အထင္လြဲေနရင္ ေလးေလးစားစားေဆြးေႏြးပါ။ ေလာကီအတြက္ပါ အၾကိိဳးေပးတဲ႔ ဆံုးမၾသ၀ါဒပါ။ ၀ိပႆနာတရားေတြကို အျမဲရႈပြားေနႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ၾသ၀ါဒက ခ်က္ခ်င္းစိတ္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေစႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ကေလး ၾကည္လင္ေနတဲ႔အခါ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ တရားမ်ားကို အားစိုက္နာၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒါမမဟုတ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ၾကည့္ပါ။ အင္မတန္ကို ခ်မ္းသာသုခ ရေနတဲ႔အခ်ိန္ပါ။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားလည္း ဆရာေတာ္ ေျပာျပဆံုးမသည့္အတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ပါေစ။ ဘ၀မွာ စိတ္အခ်မ္းသာ ဆံုးေနႏိုင္ၾကပါေစ။
(ေရနံ႔သာေမာင္ဘဲ၏ ဓမၼဒါနၿဖစ္ပါသည္။) ျပန္လည္မွ်ေဝ ဒါနျပဳပါသည္။
လူတိုင္းစိတ္ပင္ပန္းရတာသက္သာေအာင္အေကာင္းဆံုးလုပ္နည္းကတတ္ႏိုင္သေလာက္ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ နည္းပါပဲ။
• သြားစရာရွိရင္ လိုက္မယ့္သူေတြကို ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ေၿပာထားပါ၊ ကပ္ၿပီးမွေျပာရင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ မေလာက္လို႕ ေစာင့္ေနတဲ့အခါမွာ စိတ္တို တတ္တယ္။
• သံုးေနက်ပစၥည္းကို ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ၀ယ္ထားပါ၊ သံုးခ်င္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ကုန္ေနလို႕ စိတ္တိုတာ မျဖစ္ေအာင္ေနာ္။
• ကတိအေကၽြးေတြဟာ စိတ္ကို ပင္ပန္းေစတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကတိကိုလြယ္လြယ္နဲ႕မေပးပါနဲ႔။ ကတိေပးျပီးမွ မတည္ႏိုင္တဲ့အခါ စိတ္္ဆင္းရဲ ရတယ္၊ စိတ္တိုရတယ္၊ ကတိမတည္တဲ့သူလို႔ အေျပာခံရတဲ့အခါ ရွက္တယ္၊ ေဒါသၿဖစ္တယ္။
• မတတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္လြန္းေနတာမ်ိဳးကို မမွန္းပါနဲ႕။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ကိုယ့္အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႕ လိုတယ္။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ကို နဲနဲခ်င္း ေျဖးေျဖးျမွင့္ပါ။
• ကိုယ့္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥကိုလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္လံုေလာက္ေအာင္ စီစဥ္ထားပါ။ အေရးမႀကီးတာေတြကို အရင္လုပ္ၿပီး ပင္ပန္းသြားတဲ့အခါက်မွ အေရးႀကီးတာကိုလုပ္ရင္ ပိုၿပီးစိတ္ပင္ပန္း တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာကို အရင္လုပ္ပါ။ အေရးႀကီးတာကို အရင္လုပ္ၿပီးရင္ စိတ္ေပါ့ပါးသြားလို႕ သိပ္အေရးမႀကီးတာကိုလုပ္ဖို႕ အားတက္လာမယ္။
• စနစ္တက်လုပ္တတ္တဲ့အက်င့္ကို ေလ့က်င့္ထားပါ။ စနစ္ရွိရင္ အခ်ိန္ကုန္သက္သာတယ္္၊ အမွားနည္းတယ္၊ စိတ္ပင္ပန္း လူပင္ပန္း ရတာလဲနည္းတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စိတ္တိုရတာ ေဒါသၿဖစ္ရတာပါ နဲသြားတယ္။ ပံုမွန္အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လုပ္လို႔ျဖစ္တာ မ်ိဳးကို သူ႕အခ်ိန္က် ရင္လုပ္ျဖစ္ေအာင္ အက်င့္လုပ္ထားတာ ေကာင္းတယ္။ အခုလုပ္ ရမလား၊ ေနာက္မွလုပ္ရမလားလို႔ ေတြးမေနရေတာ့ဘူး။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလို စိတ္ပင္ပန္းတာလဲ သက္သာပါတယ္။
• ကိုေနရတဲ့ေနရာ၊ ကိုယ္အလုပ္ လုပ္တဲ့ေနရာကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေအာင္ လွပေအာင္ၿပဳျပင္ပါ။ ရႈပ္ေထြး၊ ညစ္ပတ္၊ နံေစာ္ ေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ အလုပ္လုပ္ရရင္ စိတ္ၾကည္လင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
• စိတ္ၾကည္လင္ေစမႈကို ဖ်က္စီးတတ္တဲ့ အရာမ်ိဳးေတြကို ကိုယ္ျမင္ႏိုင္ တဲ့ေနရာမွာမရွိပါေစနဲ႔။ နံရံေပၚမွာ၊ စာအုပ္စင္ေပၚမွာ၊ အလုပ္စားပြဲ ေပၚမွာ စိတ္ကိုအေႏွာက္အယွက္ ေပးႏိုင္တဲ့အရာေတြကို မရွိပါေစနဲ႕။ စိတ္တိုစရာကိစၥ၊ စိတ္ညစ္စရာကိစၥ၊ အေဟာင္းကို အသစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးကို ျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ မထားတာေကာင္းတယ္။ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ စိတ္ကို ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းသြားေစႏိုင္တဲ့ ရႈခင္း ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ျမင္သာတဲ့ေနရာမွာ ထားပါ။ ေရခဲေတာင္ ဓါတ္ပံုမ်ိဳး၊ ေရကန္ႀကီးႀကီး ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ၾကည့္ၿကီး အဲဒိေနရာမ်ိဳးမွာ ကိုယ္ေရာက္ ေနတယ္လို႕ မွန္းၾကည့္ပါ။ ကိုျမင္သမွ် ၾကားသမွ်အရာေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ကို လႊမ္းမိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မျမင္ရရင္ေကာင္းတဲ့ အရာေတြကို ေ၀းေ၀းပို႕ထားပါ၊ ေ၀းေလေကာင္းေလပဲ။ ပစၥည္းေတြက ကိုယ့္စိတ္ကို ေခ်ာက္ခ်ားေစႏိုင္တယ္။ ဘာပစၥည္းမွမရွိရင္ ဘာအေႏွာက္အယွက္မွ မရွိဘူး။
• အနံ႔အသက္ဆိုးေတြ၊ မီးခိုးေတြ၊ ဆူညံသံေတြ မရွိေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ေကာင္းတယ္။ မရွိေအာင္မတတ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ နဲႏိုင္သမွ် နဲေအာင္ လုပ္ပါ။
• ကိုယ္ကေအာင္ျမင္ေလေလ ကိုယ့္ကိုေတြ႕ခ်င္တဲ့သူ၊ ကိုယ့္ဆီက အကူအညီေတာင္းခ်င္သူေတြ မ်ားလာေလျဖစ္တတ္တာ သဘာ၀ပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလ ကိုယ္မအားတုန္း အလုပ္မ်ားေနတုန္း သူတို႕ကေတြ႕ခ်င္ အကူအညီေတာင္းခ်င္ေနလို႕ မရမက လုပ္လာရင္လည္း စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတယ္။
• စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္ရင္ သူမ်ားအေၾကာင္းကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကို မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး ပုတ္ခတ္ၿပီး ေျပာတာမ်ိဳးကို အထူးေရွာင္သင့္တယ္။ ကိုယ္ကသူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကိုေျပာရင္ ကိုယ့္မေကာင္းေၾကာင္း ကိုလည္း သူမ်ားက ေျပာမွာေသခ်ာတယ္။ အဲဒါနဲ႕ပဲ ကိုယ့္စိတ္ၾကည္လင္မႈ ပ်က္ရတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သူမ်ားကမေကာင္းေျပာရင္ေတာင္မွ သူေျပာတာမဟုတ္ေၾကာင္းကိုပဲ ေအးေအးေဆးေဆးေျပာၿပီး သူ႕မေကာင္း ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဟုတ္ေနရင္ေတာင္မွ မေျပာပဲထား လိုက္တာက ပိုေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ကသေဘာထားႀကီးႀကီး ထားဖို႔လိုတယ္။
• စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတာ နဲခ်င္ရင္ မလိုအပ္ပဲနဲ႕ လူမ်ား မ်ားနဲ႕မေရာပါနဲ႕။ အလုပ္မ်ားတဲ့သူဟာ တစ္ေန႕ တစ္ေန႔ လူေတြနဲ႕စကားေျပာရတာ နဲမွာမဟုတ္ဘူး။ အခက္အခဲရွိလို႔ေျပာ ခ်င္ရင္၊ တိုင္ပင္ခ်င္ရင္ တကယ္ေကာင္းတဲ့ အၾကံဥာဏ္မ်ိဳး ေပးႏိုင္မဲ့သူကိုပဲေျပာပါ။ မဆိုင္တဲ့သူေတြကိုမေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္ စရာကို ေျပာတတ္တဲ့သူေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္စရာကို ေျပာတတ္တဲ့ သူကိုေျပာရင္ ကိုယ္ပါစိတ္ဓါတ္က်မယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြမ်ားလာမယ္။ စိတ္ပင္ပန္းမယ္။ ကိုယ္လုပ္မဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနတဲ့သူ၊ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားတဲ့သူမွသာ ကိုယ့္အခက္အခဲကိုနာလည္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ဘယ္သူနဲ႕ တိုင္ပင္တယ္ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားပါ။
• ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ ေအးေအး ေဆးေဆးလုပ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ အလ်င္လိုတဲ့ အက်င့္ဟာ စိတ္ပင္ပန္းေစတယ္။ အလ်င္လိုေနရင္ စိတ္မရွည္ဘူး။ အလ်င္လိုေန တဲ့သူဟာ စိတ္တိုဖို႕ပိုမ်ားတယ္။ မွားလို႕ျပန္လုပ္ရရင္ အခ်ိန္ပိုကုန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ “အရင္လိုရင္ အရေႏွးတယ္” လို႕ေျပာတာ။ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က် လုပ္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ဟာ ေရရွည္မွာ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကိုေပး တယ္ ။
• လတ္တေလာ အဆင္ေျပေအာင္ လြယ္လြယ္နဲ႕ ကတိမေပးလိုက္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုသေဘာက်ေအာင္ ဘာေတြေပးမယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးမယ္၊ ဘယ္လို အခြင့္အေရးေတြေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို မစားရ၀ခမန္း မေျပာပါနဲ႔။ ကိုယ္ကို အင္မတန္ သေဘာေကာင္း တယ္လို႔ျမင္ေစခ်င္လို႔ ခ်က္ခ်င္း၀မ္းသာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔။ ေျပာတုန္းမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျပာၿပီး တကယ္လုပ္တဲ့အခါ ကိုယ္မတတ္ႏိုင္ရင္ မူလက ကိုယ့္ ေစတနာမွန္ေပမယ့္လည္း ကိုယ့္ေစတနာကို တဖက္ကယံုမွာ မဟုတ္ဘူး။ အေျပာနဲ႕ အလုပ္မညီတာေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ ကိုယ့္စကားကို ၾကာေတာ့ ဘယ္သူမွ ယံုေတာ့မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ေပးႏိုင္မွ၊ တကယ္လုပ္ေပးႏိုင္မွပဲ ေျပာပါ။ ေပးႏိုင္ တာထက္ နည္းနည္းေလွ်ာ့ေျပာတာေကာင္းတယ္။
• အေရးမၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ညင္းတာခံုတာကို မလုပ္ပါနဲ႔။ ဘာမွမဟုတ္တာကို ညင္းခံုၾကရင္း ရန္ျဖစ္ရတာ စိတ္ဆင္းရဲရတာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူဟာ အေရးမႀကီး တာေတြကို ကိုသိတိုင္းလည္း မေျပာသင့္ဘူး။ ေမးတိုင္းလည္းမေျဖသင့္ဘူး။
• အေရးမႀကီးတဲ့ကိစၥမွာ သူမ်ားမွားေနလည္း သူ႕အမွားကို သူသိလာေအာင္ ေစာင့္သင့္တယ္။ ကိုယ္မွန္တိုင္ ၀င္ေျပာၿပီး အႏိုင္မယူသင့္ဘူး။ ႏိုင္လို႕ရတိုင္းႏိုင္ခ်င္တာဟာ မရင့္က်က္တဲ့ စိတ္ထားျဖစ္တယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ရင့္က်က္တဲ့စိတ္ထား၊ သေဘာထားႀကီးတဲ့ စိတ္ထားမ်ိဳးကိုေမြးယူရမယ္။
• ဘယ္အလုပ္မ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ အဆင္မေျပမႈရွိပါတယ္၊ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ဆရာ၀န္ အလုပ္ခက္သလို၊ ေက်ာင္းဆရာ အလုပ္လည္း ခက္ပါတယ္။ ေစ်းေရာင္းတဲ့အလုပ္ခက္သလို ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္လည္း ခက္ပါ တယ္။ ကားေမာင္းတဲ့ အလုပ္က စိတ္ရွည္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္လိုပါတယ္။ ဆရာ၀န္အလုပ္လည္းစိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ လူနာရဲ႕ အသက္ကို လုေနရတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ေသးမင္းနဲ႕ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲလိုျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းပါတယ္။ လူနာက အားကိုး တႀကီးနဲ႔ၾကည့္တဲ့ မ်က္လံုရဲ႕အဓိပၸါယ္ဟာ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စိတ္မွာ ျပင္းထန္တဲ့ ကရုဏာကို ျဖစ္ေစတယ္။ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကလည္း စိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ စာေမးပြဲက်တဲ့ေက်ာင္းသားရဲ႕ စိတ္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့သလို ျဖစ္သြားတာဟာ ေတာ္ေတာ္ သနားစရာေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္တပည့္ေလးေအာင္ပါ့မလားဆိုၿပီး ဆရာေတြ ဆရာမေတြ ေသာကျဖစ္ရတယ္။ မိဘေတြ ဆင္းဆင္းရဲရဲနဲ႕ သားသမီးကို ပညာတတ္ေစခ်င္လို႕ ေက်ာင္းထားတယ္။ စားေမးပြဲက်ရင္ ဆက္ထားဖို႕ မလြယ္ေတာ့ဘူး။
• လူမ်ားမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံရတဲ့အလုပ္ေတြက ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲ အၿမဲရွိပါတယ္။ လူတိုင္းကိုစိတ္ေက်နပ္ေအာင္ဘယ္သူမွ လုပ္မေပး ႏိုင္ဘူး။ မေက်နပ္တဲ့သူက အျပစ္တင္မယ္၊ မေကာင္းေျပာမယ္။ အဲဒီအခါ စိတ္တိုမယ္၊ ေဒါသျဖစ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခက္အခဲေတြကို ႀကိဳတင္ၿပီး ေတြးထားၿပီးေတာ့ ဒီအခက္အခဲမ်ိဳးကေတာ့ ေတြ႕ရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒီလိုအေျပာမ်ိဳးေတာ့ ခံရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ၊ အေျပာခံရတဲ့အခါ စိတ္မပ်က္ဘူး၊ စိတ္မညစ္ဘူ။ စိတ္ရွည္ရွည္ထားမယ္လို႔မၾကာခဏ ႏွလံုးသြင္းပါ။ လူေတြေပၚမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ စိတ္ရွည္ရွည္ထားပါ။ သူတို႔ကိုနားလည္ဖို႔ႀကိဳးစားပါ။ ေဒါသအေလ်ာက္ နာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔၊ ကိုယ့္ေစတနာက မွားေနရင္ ကိုယ့္ေစတနာက ကိုယ့္ကိုအက်ိဳးေပးမွာပါပဲ။ ျပႆနာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပလို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ တစ္ေယာက္ ေျပာခ်င္တာကို တစ္ေယာက္ဆံုးေအာင္ နားမေထာင္ရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ေယာက္ စကားကို တစ္ေယာက္ အဓိပၸါယ္္မွန္ေအာင္ မေကာက္ႏိုင္ရင္ အထင္လြဲတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပခ်င္ရင္ တဖက္သား ေျပာခ်င္ေနတာကို ဂရုတစိုက္ နားေထာင္ပါ။ သူ႕စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေနတာကို ေျပာခြင့္ေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲတာမျဖစ္ဖို႕ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတယ္။ သူေျပာခ်င္ေနတာကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာႏိုင္ေအာင္ သူ႕ကို ေမးခြန္းေတြေမးၿပီး ရွင္းခိုင္းပါ။ သူ႕အခက္အခဲကို ကိုယ္က ကိုခ်င္စာပါတယ္ ဆိုတာကို သူသိေအာင္ေျပာပါ။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အခက္အခဲကို တစ္ေယာက္ကူညီၿပီးေနသြားရတာ ေက်နပ္စရာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ တစ္ကယ္ နားလည္မႈ ရသြားရင္ စိတ္သက္သာမႈရတယ္။ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အေရးပါတဲ့သူရဲ႕ အထင္လြဲမႈကို ခံရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာ သိပ္ေကာင္းတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ အထင္လြဲေနရင္ ေလးေလးစားစားေဆြးေႏြးပါ။ ေလာကီအတြက္ပါ အၾကိိဳးေပးတဲ႔ ဆံုးမၾသ၀ါဒပါ။ ၀ိပႆနာတရားေတြကို အျမဲရႈပြားေနႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ၾသ၀ါဒက ခ်က္ခ်င္းစိတ္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေစႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ကေလး ၾကည္လင္ေနတဲ႔အခါ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ တရားမ်ားကို အားစိုက္နာၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒါမမဟုတ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ၾကည့္ပါ။ အင္မတန္ကို ခ်မ္းသာသုခ ရေနတဲ႔အခ်ိန္ပါ။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားလည္း ဆရာေတာ္ ေျပာျပဆံုးမသည့္အတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ပါေစ။ ဘ၀မွာ စိတ္အခ်မ္းသာ ဆံုးေနႏိုင္ၾကပါေစ။
(ေရနံ႔သာေမာင္ဘဲ၏ ဓမၼဒါနၿဖစ္ပါသည္။) ျပန္လည္မွ်ေဝ ဒါနျပဳပါသည္။
No comments:
Post a Comment